Ανακάλυψις του Θαυμασίου Κόσμου του Βαδίσματος
Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στην Χιλή
ΤΙ ΘΑ έλεγε η γυναίκα σας αν της κάνατε τη δήλωσι, «Εφέτος θα κάνωμε περίπατο στις διακοπές μας;» Χωρίς αμφιβολία οι αντιδράσεις θα ήσαν ποικίλες: «Περίπατο; Αλλά, γιατί να περιπατήσωμε αφού έχομε ένα τόσο ωραίο αυτοκίνητο;» «Πού θα μπορούσαμε να πάμε για περίπατο;»
Αλλά γιατί να μη το δοκιμάσωμε; Ελάτε με τη γυναίκα μου και μαζί μου και με τη φίλη μας ιεραπόστολο και ίσως μπορέσωμε να νοιώσωμε οι ίδιοι μερικά από τα πλεονεκτήματα του βαδίσματος.
Φυσικά, ο σκοπός σας και πόσο μακρυά σχεδιάζετε να βαδίσετε εξαρτάται από τον τόπο που μένετε και από την υγεία σας. Εμείς ως ιεραπόστολοι είμεθα συνηθισμένοι να βαδίζωμε. Μένομε στη νοτιώτερη επαρχία της Χιλής, τη Μαγγαλάνες, και σχεδιάζομε να επισκεφθούμε ένα βεντισκέρο, δηλαδή έναν παγετώνα. Αυτός θα είναι ο σκοπός μας, αλλ’ όταν βαδίζη κανείς θα πρέπη ν’ απολαμβάνη την πορεία, να μη σκέπτεται μόνο τον σκοπό.
Μια Χώρα Ποικιλίας
Το σημείο από το οποίο θα ξεκινήσωμε για ταξίδι δυο εβδομάδων είναι το Πόρτο Νατάλες. Καθώς αναχωρούμε από την πόλι, πολλοί φίλοι αυτοκινητισταί σταματούν για να μας πάρουν μαζί τους στο αυτοκίνητο. Αλλά σ’ αυτή την περίπτωσι, επειδή δεν βιαζόμεθα, δεν δεχόμεθα και τους ευχαριστούμε.
Απολαμβάνοντας μεγαλύτερη ελευθερία από τους φίλους μας που είναι περιωρισμένοι στο όχημα, αφήνομε γρήγορα πίσω τον θορυβώδη δρόμο μαζί με το σύννεφο της σκόνης. Καθόσον μεγαλώνει η απόστασις από τις πιο κατοικημένες περιοχές, η ησυχία και η καθαρότης της χώρας γίνεται ολοένα και πιο φανερή. Η χλόη και οι θάμνοι δεν είναι σκεπασμένοι με στρώμα σκόνης ή με καπνισμένη ομίχλη. Οι ήχοι της υπαίθρου είναι καταπραϋντικοί και αρμονικοί στο αυτί. Το ελαφρό μουρμούρισμα του ρυακιού, που κυλά σαν φίδι, και ο ψίθυρος του ανέμου στη χλόη συνδυάζονται με τα κελαηδήματα των πουλιών και το βέλασμα των προβάτων για να καταπραΰνουν τα ταραγμένα νεύρα του κατοίκου της πόλεως.
Καθώς συνεχίζομε αργά-αργά να βαδίζωμε κατά μήκος του θαλασσινού βραχίονος παρατηρούμε ένα βραχώδες σημείο. Μόλις πλησιάζομε διακρίνομε μια φώκια που ευχάριστα λιάζεται επάνω σ’ έναν επίπεδο βράχο. Φυσικά, οι φώκες είναι κοινό πράγμα στους ζωολογικούς κήπους πολλών πόλεων αλλ’ είναι πολύ πιο ενδιαφέρον και συγκινητικό ν’ ανακαλύπτη κανείς μια απ’ αυτές στο φυσικό της περιβάλλον.
«Τι είναι εκείνο το λαμπρό ροδαλό σημείο εκεί στην παραλία;» ρωτά η σύζυγός μου. Καθώς πλησιάζομε στο σημείο, αποδεικνύεται ότι είναι ένα κοπάδι από ροδαλά φλαμίγκος, περίπου 150 τον αριθμό. Στέκονται σε μια λιμνοθάλασσα της παραλίας εξετάζοντας προσεκτικά τα νερά της για το γεύμα της ημέρας. Άγρυπνοι για την παρέμβασί μας, ξαφνικά απομακρύνονται φτεροκοπώντας σαν ένα ροζ σύννεφο στολισμένο με μαύρο και άσπρο.
Είναι φανερό ότι η Χιλιανή Παταγονία είναι μια χώρα με μεγάλη ποικιλία τόσο στα άγρια ζώα της όσο και στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν εκτάσεις από πάμπας ή πεδιάδες προς ανατολάς που ζουν στρουθοκάμηλοι γουανάκος, κουνέλια και αλεπούδες. Το δυτικό τμήμα είναι ορεινό, ο τόπος των παγετώνων, κι εκεί ζουν πούμα, χήνες, πάπιες και το κατούρρα (ένα μικρό πράσινο πουλί σαν παπαγαλάκι). Καθώς εξακολουθούμε τον περίπατό μας απολαμβάνομε μια πλησιέστερη άποψι της Παταγονίας από εκείνην που διέτρεχε κανείς ολοταχώς αν περνούσε με αυτοκίνητο.
Τι θα Φάμε
Φυσικά μια καλή όρεξις συνοδεύει τον πεζοπόρο, κι έτσι θα μπορούσατε τώρα ν’ απορήσετε τι θα έχωμε να φάμε. Με μια μικρή σκέψι από πριν, παρά τους περιορισμούς ως προς τον χώρο, μπορούμε να έχωμε μια εντελώς ποικίλη δίαιτα. Ξηρές τροφές, όπως μπιζέλια, φασόλια, φακές, ρύζι, άλευρο βρώμης, πληγούρι, ξηροί καρποί και άλλα, είναι πολύ καλά για μας, αφού είναι θρεπτικά και δεν περιέχουν επί πλέον βάρος σε νερό. Κρέας καλά ψημένο διατηρείται μια εβδομάδα ή περισσότερο στο δροσερό κλίμα εδώ και μπορεί να χρησιμοποιηθή σε διάφορα φαγητά που παρασκευάζονται στο ύπαιθρο. Επίσης βρήκαμε ότι ένα απλό μίγμα τεχνητής ζύμης για μπισκότα με όλα τα ξηρά συστατικά ανάμικτα από πριν, είναι πολύ χρήσιμο, αφού η ύπαιθρος στερείται πολλές από τις ευκολίες του σπιτιού. Μεταφέρομε σχεδόν το κάθε τι σε πλαστικούς σάκκους, οι οποίοι είναι αδιάβροχοι και σχεδόν αβαρείς. Τα κονσερβοποιημένα είδη είναι βαριά, γι’ αυτό έχομε μόνο λίγες κονσέρβες για να χρησιμοποιήσωμε την πρώτη μέρα, μετά την οποίαν οι κονσέρβες θα χρησιμεύσουν για το υπόλοιπο της διαδρομής ως χύτρες ή ως κύπελλα.
Μερικές ωμές τροφές είναι διαθέσιμες επίσης. Κατά μήκος της θαλάσσης μπορούμε να μαζέψωμε αχηβάδες από τους βράχους στα ρηχά νερά. Αυγά από πάπιες, χήνες και ακόμη στρουθοκαμήλους μπορούμε να μαζεύωμε την άνοιξι. Σε πολλά ποτάμια και ρεύματα μπορούμε να πιάνωμε άφθονες πέστροφες. Τα αγριόμουρα είναι κοινά. Επίσης βρίσκομε μερικά πασίγνωστα φαγώσιμα μανιτάρια για να τα προσθέσωμε στα φαγητά μας.
Η συνοδός μας, μια ακούραστη αρτοποιός, παρουσιάζει μερικές εκπλήξεις από την υπαίθρια μαγειρική της. Πρώτον, φουσκωμένες τηγανίτες· η ποικιλία των πρέπει να φουσκώνη πάρα πολύ. Αυτό το κατορθώνει με το να θέτη τη ζύμη σ’ έναν πλαστικό σάκκο κοντά στη φωτιά. Αργότερα, χρησιμοποιώντας ξηρά κεράσια και το μίγμα για μπισκότα, κατασκευάζει μια κερασόπιττα. Αλλά πρώτα έπρεπε να χτίση τον φούρνο της, χρησιμοποιώντας διάφορες πέτρες· μια λεπτή πλάκα σχιστολίθου σχημάτισε το πάτωμα, και η φωτιά ήταν αποκάτω. Μπορεί να μη δεσμεύεται και πολύ με τις συνταγές, αλλά οι επιτυχίες της είναι μια απόλαυσις των εκδρομέων.
Την ώρα που αναπαυόμεθα λιγάκι κατά το φαγητό και κοιτάζομε τον ουρανό, ανακαλύπτομε ότι διαρκώς αλλάζει σ’ αυτή την περιοχή των ισχυρών ανέμων και του ευμετάβλητου κλίματος. Μπορούμε να διακρίνωμε αλλαγές των τεσσάρων βασικών τύπων νεφών ταυτοχρόνως. Ξαφνικά η σύζυγός μου αναφωνεί: «Κύττα εκεί! Εκείνα τα σύννεφα εξαφανίσθηκαν!» Έτσι είναι. Σε λίγα λεπτά βλέπομε ένα ολόκληρο νέφος να διαλύεται μπρος στα μάτια μας αφήνοντας στον τόπο του ένα κομμάτι από καθαρό μπλε. Αυτό το ίδιο φαινόμενο συμβαίνει πιθανώς σε πολλά μέρη του κόσμου, αλλά ποτέ δεν το είχαμε προσέξει προτού ανακαλύψωμε αυτόν τον κόσμο του βαδίσματος.
Ο «Οβεχέρο»
Λίγους ανθρώπους συναντά κανείς σ’ αυτή την αραιοκατοικημένη περιοχή των εστάνσιας, δηλαδή των κτηνοτροφικών κτημάτων. Το πιο συνηθισμένο άτομο που συναντά κανείς είναι ο οβεχέρο, δηλαδή ο τσοπάνος των προβάτων. Είναι ένα άτομο που δεν μπορεί εύκολα να περιγραφή. Ένας ποιητής της Χιλής έγραψε ότι αυτός δεν μοιάζει με τους κάουμποϋς οποιασδήποτε χώρας, ούτε αναγνωρίζεται από κάποια χαρακτηριστική φορεσιά· ο καθένας ντύνεται καθώς το θεωρεί κατάλληλο. Μπορεί πιο εύκολα ν’ αναγνωρισθή από τους συντρόφους της εργασίας του: το άλογό του, από το οποίο είναι αχώριστος, και από τα σκυλιά του, που σπάνια λείπουν από το πλευρό του. Αυτός είναι φιλικός και φιλόξενος. Αφού ήπιαμε τσάι με έναν οβεχέρο, προσφέρθηκε να μας δείξη που θα περάσωμε ένα ποτάμι που πλησιάζαμε. Καθώς μας συνοδεύει με το άλογό του και τους σκύλους του, το πάντοτε άγρυπνο μάτι του αντιλαμβάνεται ένα μικρό κοπάδι από πρόβατα απέναντι στην κοιλάδα περίπου ένα τέταρτο του μιλίου μακρυά. Κατευθύνοντας τους τρεις σκύλους με διάφορα σφυρίγματα και φωνές, τους στέλλει απέναντι στην κοιλάδα προς το κοπάδι, που το περικυκλώνουν και το αναγκάζουν να βγη από την κοιλάδα σ’ ένα δρόμο. Είναι πράγματι εκπληκτικό να βλέπη κανείς πώς οι σκύλοι ανταποκρίνονται στις οδηγίες του και κάνουν τη δουλειά τους μ’ ενθουσιασμό χωρίς να βλάπτουν τα πρόβατα.
Προτού περάσωμε το ποτάμι ο φίλος μας οβεχέρο λέγει ότι θα μας οδηγήση σε μια «πηγή σόδας,» και, πραγματικά, στη βάσι του λόφου παφλάζουν πολλές μεταλλικές πηγές, φυσικώς ανθρακούχων και πολύ αναψυκτικών στην πόσι. Αφού ικανοποιήσαμε τη δίψα μας, περάσαμε το ποτάμι που, μολονότι εξωγκωμένο, στο σημείο αυτό έχει βάθος μόλις ως το γόνατο.
Για να στεγνώσωμε κατασκηνώσαμε τη νύχτα στην άλλη πλευρά. Μερικοί από σας τώρα θα μπορούσατε να σκεφθήτε ότι αυτό το μούσκεμα και το να είναι κανείς εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσεως, πράγματα που συμβαίνουν στον οδοιπόρο, θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα για την υγεία ενός ατόμου. Ωστόσο, στο διάστημα των δύο εβδομάδων, παρά το γεγονός ότι βραχήκαμε πολλές φορές και ζούσαμε στο ύπαιθρο, κανένας από μας δεν κρυολόγησε. Πράγματι, κατά κανόνα φαίνεται ότι, όταν βαδίζωμε και είμεθα περισσότερο εκτεθειμένοι στα στοιχεία της φύσεως, είμεθα περισσότερο απρόσβλητοι από τις επιδράσεις των.
Ένα ενδιαφέρον πράγμα που ανακαλύπτομε ακριβώς από την αρχή της διαδρομής είναι ότι ακόμη και όταν βαδίζωμε από μέρη από τα οποία είχαμε προηγουμένως περάσει με αυτοκίνητο και που γενικά θεωρούσαμε ως άγονα και χωρίς ενδιαφέρον, αυτά τώρα αποκτούν ζωηρό ενδιαφέρον για μας τους πεζοπόρους. Θάμνοι, δένδρα, λαγκάδια και χαμηλοί λόφοι, τα οποία από μακρυά φαίνονται πολύ θαμπά από τους αυτοκινητιστές που ταξιδεύουν μέσα στη σκόνη, γίνονται όλα πολύ ενδιαφέροντα με το αναπαυτικό μας βάδισμα στον καθαρό αέρα.
Ορεινή Χώρα
Αφού ταξιδέψαμε αρκετές μέρες, περάσαμε τον Ποταμό Παίυν, και φθάσαμε στο τέλος του αυτοκινητοδρόμου. Σ’ αυτό το σημείο είμεθα κατά προσέγγισιν δεκαπέντε μίλια από το τέρμα μας, τον Βεντιακέρο Γκρέυ, ή Γκρίζο Παγετώνα, στον οποίον θα φθάσωμε πεζοπορώντας επάνω σ’ ένα μονοπάτι που ταξιδεύουν με τα άλογα. Το μονοπάτι αυτό κάνει στροφές μέσα σε μια περιοχή εξόχου ωραιότητος. Τα δυό περίφημα κουέρνος, δηλαδή κέρατα του Παίυν, τα οποία είναι χιονοσκεπείς βουνοκορφές, κατεβαίνουν απότομα μέσα στα καθαρά, γαλάζια νερά της Λίμνης Νόρντενκιολτ προς τα δεξιά μας.
Αυτή η κοιλάδα φαίνεται ν’ αποτελή μια «αεροδυναμική σήραγγα» καμμιά φορά. Ξαφνικά πρόσεξα ότι οι κοπέλλες δεν είναι πια μαζί μου και, κοιτάζοντας πίσω στο μονοπάτι, τις βλέπω κατά γης να γελούν ακράτητα και να πιάνονται από θάμνους για να κρατηθούν και να μη κυλίσουν κάτω στην κατηφοριά από τον άνεμο. Λίγο παρακάτω βλέπομε έναν «καταρράκτη» αντίστροφο καθώς η δύναμις του ανέμου σπρώχνει το νερό επάνω σε μια κάθετη βραχώδη πλευρά. Κατά διαλείμματα σταματούμε για ν’ αναπαυθούμε στην κορφή μιας μακράς ανηφοριάς ή δίπλα σ’ ένα κρυστάλλινο ρεύμα του βουνού.
Συνεχίζοντας κατά μήκος της βάσεως της υψηλότερης κορυφής του Παίυν, που είναι ύψους άνω των 10.000 ποδών, αργά ανεβαίνομε προς την κορφή ενός υψηλού λόφου, και εκεί βλέπομε τον παγετώνα! Πόσο κοντά φαίνεται! Αλλά μην αφήστε να γελασθήτε. Στα βουνά, από ένα υψηλό σημείο τα φαινόμενα πολλές φορές απατούν. Έχομε ακόμη περίπου δύο ώρες να βαδίσωμε. Σ’ αυτό το σημείο ο παγετών φαίνεται ολότελα λευκός, μόνο με μια απόχρωσι γαλάζια. Προχωρώντας με τη λίμνη αριστερά μας, συναντούμε μεγάλα παγόβουνα με ακανόνιστο σχήμα, τα οποία έχουν αποσπασθή από τη ρίζα τους στην άκρη της Γκρίζας Λίμνης. Μεγάλο μέρος από το υπόλοιπο της πεζοπορίας μας είναι κατηφορικό ανάμεσα από δασώδη περιοχή.
Σε λίγο διακρίνομε το εγκαταλελειμμένο τσοπανόσπιτο όπου θα περάσωμε τη νύχτα κοντά στην άκρη του παγετώνος.
Φυσικά δεν πρόκειται να περιμένωμε ως το πρωί για να ρίξωμε την πρώτη μας ματιά στον παγετώνα από κοντά. Θα μπορούσε να βρέχη το πρωί.
Ο Παγετών από Κοντά
Λίγο βάδισμα μέσα από τα δάση και φθάνομε στο ξέφωτο. Εμπρός στα μάτια μας απλώνεται όσο μακρυά μπορούμε να ιδούμε προς τα βουνά ένα γιγαντιαίο παγωμένο θαύμα που λάμπει κατάλευκο κάτω από το φως του ήλιου.
«Πόσο μεγάλος είναι;» ρωτά η φίλη μας. «Δεν μπορώ να ιδώ την άκρη του.» Ο Παγετών Γκρέυ ποικίλλει σε πλάτος από ένα και μισό έως τέσσερα μίλια· το μήκος του θα μπορούσαμε να το εκτιμήσωμε σχεδόν έως δέκα μίλια. Στην πραγματικότητα, όμως, ύστερα από δέκα μίλια ενώνεται με το κύριο σώμα του Παταγονικού Παγετώνος, ο οποίος είναι από τους μεγαλύτερους Παγετώνες του κόσμου. Καλύπτει πάνω από 1.544 τετραγωνικά μίλια, μ’ ένα ολικό μήκος 345 μιλίων από βορρά προς νότον. Ο Παγετών Γκρέυ είναι μόνον ένας από τους πολλούς παγετώδεις βραχίονες που κατεβαίνουν στη θάλασσα ή στις λίμνες από το κύριο παγοπέδιο που καλύπτει τη νότια άκρη της οροσειράς των Άνδεων. Αυτός ο παγετών τελειώνει ακριβώς νοτίως της Κοϊχαΐκουε της Χιλής, στην επαρχία Αϋσέν, και μολονότι αυτός είναι κυρίως της Χιλής, εκτείνεται σε πολλούς παγώδεις βραχίονες από τα σύνορα μέσα στην Αργεντινή προς Ανατολάς.
Ελάτε τώρα μαζί μας καθώς κατεβαίνομε προς τον πάγο για να τον δούμε από πιο κοντά. Μια εξέτασις του πάγου από κοντά αποκαλύπτει ότι, μολονότι λευκός, δεν είναι σαν το χιόνι ούτε είναι ένας πελώριος γυάλινος όγκος· μάλλον, είναι σαν μια συμπύκνωσις κόκκων που ονομάζεται νεβέ. Φυσικά, οι παγετώνες είναι αποτέλεσμα συμπυκνωμένης χιόνος και βρίσκονται σε πολλές ορεινές περιοχές και στις πολικές περιοχές όπου η αναλογία των χιονοπτώσεων είναι μεγαλύτερη από την αναλογία της τήξεώς των. Στο μπροσθινό μέρος του παγετώνος όπου συναντάται με τη λίμνη υπάρχει ένα σταθερό μουρμούρισμα του πάγου κι ένας ήχος σαν νερού που σταλάζει και παφλάζει, που τονίζεται κατά διαστήματα από ένα βίαιο κρότο καθώς ένα άλλο μεγάλο κομμάτι του παγωμένου γίγαντος πέφτει μέσα στη λίμνη.
Είναι περίεργο ότι, μολονότι το νερό είναι διαυγές και άχρωμο, ο συνηθισμένος πάγος φαίνεται λευκός από μακρυά λόγω των φυσαλλίδων του αέρος που είναι παγιδευμένες μέσα του. Αλλά κάθε φορά που ο πάγος του παγετώνος σπάζει ή ένα μέρος αυτού έχει αποκοπή προσφάτως, αυτό είναι ένα ωραίο γαλανό κρύσταλλο, διότι του λείπει ο παγιδευμένος αέρας του συνηθισμένου πάγου. Αυτός επίσης είναι ο λόγος γιατί ο πάγος του Παγετώνος λυώνει βραδύτερα από τον τεχνητό πάγο.
«Τι τον κάνει να είναι τόσο ανώμαλος με όλα αυτά τα βαθειά ραγίσματα και τις οδοντωτές άκρες;» ρωτά η γυναίκα μου. Αυτά είναι πραγματικά μια ανάκλασις του αόρατου εδάφους της κοιλάδος. Λόγω της ακανόνιστης επιφανείας του ο πάγος ραγίζει· περαιτέρω διάβρωσις του πάγου από τον ήλιο, τον άνεμο και το νερό κάνει να σχηματισθούν βαθειές ρωγμές και πολύ μυτερές προεξοχές. Όπου αυτό συμβαίνει, θα ήταν πολύ επικίνδυνο να προσπαθήση κανείς να περάση επάνω από τον παγετώνα. Υπάρχουν, όμως, μέρη όπου η επιφάνεια του πάγου είναι εντελώς ομαλή και έχει λίγες ρωγμές, πράγμα που κάνει ασφαλή τη διάβασι από πάνω του. Εδώ βλέπομε ρεύματα παγετώνος που ελίσσονται στον δρόμο τους μέσα από γαλάζιον κρυστάλλινο πάγο.
«Αλλά πώς είναι δυνατόν ο στερεός πάγος να ‘ρέη’;» ρωτά η φίλη μας. Η «ροή» ή κίνησις ενός παγετώνος εξαρτάται από τη θερμοκρασία, τη μάζα της χιόνος και του πάγου που συσσωρεύονται, την κλίσι της επιφανείας του πάγου και την ομαλότητα και κλίσι της κοίτης της κοιλάδος. Ο παγετών μπορεί να περνά επάνω από παρεμβαλλόμενα εμπόδια βράχων, με το να λυώνη εμπρός και να παγώνη πίσω. Αυτή η διαδικασία λέγεται ξαναπάγωμα και είναι δυνατή μόνον κοντά στο σημείο ψύξεως. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες ο πάγος μπορεί να προχωρή με μια πηκτοπλαστική ροή στην οποία οι παγοκρύσταλλοι παραμορφώνονται χωρίς να σπάζουν, κι έτσι αφήνουν περιθώριο για τις κάμψεις και ανωμαλίες του εδάφους της κοιλάδος.
Καθώς στεκόμεθα μπροστά στον παγετώνα κοντά στην άκρη του νερού κοιτάζοντας επάνω στα κυανόλευκα σκαλίσματα στον πάγο που υψώνονται 50 έως 100 πόδια, είμεθα όλοι πεπεισμένοι ότι αυτή η ανακάλυψις είναι το αποκορύφωμα της διαδρομής μας. Αληθινά, εδώ μπορεί να ιδή κανείς «το λαμποκόπημα του φοβερού πάγου,» ένα άλλο από τα θαυμάσια έργα του Δημιουργού.—Ιεζ. 1:22· Ψαλ. 104:24.
Αλλά τώρα είναι καιρός ν’ αφήσωμε αυτό το θέαμα. Η επιστροφή μας από τον παγετώνα αποδεικνύεται ότι είναι εξίσου απολαυστική, καθόσον μπορούμε εύκολα ν’ αλλάξωμε τον δρόμο μας με τα πόδια και να ιδούμε εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Ενδιαφέροντα πράγματα μπορούν ν’ ανακαλυφθούν σε όλα τα μέρη της γης, γι’ αυτό είτε έχετε διαθέσιμες δυο μέρες είτε δυο εβδομάδες, ή ζήτε στην πόλι ή στην εξοχή, γιατί να μη παρκάρετε εκείνο το αμάξι χάριν μιας αλλαγής και να ιδήτε τι μπορείτε ν’ ανακαλύψετε με το βάδισμα.