Η Άποψις της Βίβλου

«Είς Ιεχωβά»—Με Ποια Έννοια;

Ο ΜΩΥΣΗΣ είπε τα εξής στους Ισραηλίτας όταν ευρίσκοντο στο κατώφλι της Γης της Επαγγελίας: «Άκουε Ισραήλ· Ιεχωβά ο Θεός ημών είναι είς Ιεχωβά.» (Δευτ. 6:4, ΜΝΚ) Τι εννοούσε ο Μωυσής μ’ αυτά τα λόγια;

Πριν απαντήσωμε σ’ αυτό το ερώτημα, αξίζει να εξετάσωμε την άποψι των ανθρώπων που ισχυρίζονται ότι η δήλωσις του Μωυσή σημαίνει ότι ο Θεός είναι μια «τριάς,» που αποτελείται από τρία ίσα, συναιώνια πρόσωπα, συνδυασμένα σ’ ένα Θεό.

Προσπαθούν να το αποδείξουν αυτό χρησιμοποιώντας τη λέξι που αποδίδεται «Θεός» (ελοχίμ), η οποία στην Εβραϊκή είναι στον πληθυντικό αριθμό. Όπως ισχυρίζονται, ο πληθυντικός δείχνει ότι ο Θεός αποτελείται από περισσότερα του ενός πρόσωπα. Περαιτέρω υποστήριξι αυτής της απόψεως εξάγουν από την Εβραϊκή λέξι που αποδίδεται «είς» (εχάντ). Μερικές φορές, οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής, χρησιμοποιούν αυτό τον όρο για ένα σύνολο που αποτελείται από περισσότερα του ενός πρόσωπα, όπως στην περίπτωσι ενός συζύγου και μιας συζύγου που γίνονται ‘μία σάρκα.’ (Γεν. 2:24.) Βάσει αυτών, υποστηρίζουν ότι η έκφρασις «είς Ιεχωβά» υπονοεί μια «σύνθετη μονάδα» που αποτελείται από τρία πρόσωπα σε ένα.

Ας εξετάσωμε τον ισχυρισμό που βασίζεται στη λέξι, η οποία στα Εβραϊκά βρίσκεται στον πληθυντικό αριθμό, και αποδίδεται Θεός, δηλαδή, ελοχίμ. Με κανένα τρόπο αυτό δεν εννοεί ότι ο Θεός είναι περισσότερα από ένα πρόσωπα. Συχνά μια λέξις, που βρίσκεται στον πληθυντικό στην Εβραϊκή γλώσσα, προσδιορίζει ένα μόνο πράγμα η πρόσωπο. Ο Ααρών Έμπερ γράφει εις το Αμερικανικό Περιοδικό των Σημιτικών Γλωσσών και Δοξασιών (The American Journal of Semitic Languages and Literatures). Τόμ. ΧΧΙ, Ιούλιος 1905: «Αρκετά φαινόμενα του σύμπαντος προσδιωρίζοντο στην Εβραϊκή γλώσσα με εκφράσεις πληθυντικού αριθμού επειδή έτσι ενετυπώνετο στον Εβραϊκό νου η ιδέα της μεγαλωσύνης, της μεγαλειότητος του μεγαλείου και της αγιότητος.» Ως παράδειγμα, ο Έμπερ τονίζει, ότι «ο Πέρσης βασιλεύς . . . προσδιορίζεται σε πολλά εδάφια της Π[αλαιάς] Δ[ιαθήκης] με τη λέξι πλ[ηθυντικού] αριθμού μελακίμ ‘βασιλείς,’ δηλαδή, Ο Μέγας Βασιλεύς, και η Περσική Αυτοκρατορία από τη λέξι του πλ[ηθυντικού] μαμλακόθ, ‘βασιλείς,’ δηλαδή Η Μεγάλη Βασιλεία.» Σχετικά με την Εβραϊκή λέξι που αποδίδεται Θεός, ο ίδιος συγγραφεύς, δηλώνει:

«Διάφορες θεωρίες εξήγησαν τη χρήσι του πληθυντικού τύπου ελοχίμ, ως προσδιορισμό του Θεού του Ισραήλ. Κάπως αληθοφανής φαίνεται η άποψις των αρχαίων θεολόγων, αρχίζοντας από τον Πήτερ Λόμπαρντ (12ος αιών), ότι έχομε στον πληθυντικό τύπο μια αναγραφή σχετικά με την Τριάδα. . . . Το ότι η γλώσσα της Π[αλαιάς] Δ[ιαθήκης] έπαυσε εντελώς να παρουσιάζη την ιδέα πολλών προσώπων στη λέξι ελοχίμ (όπως εφαρμόζεται στον Θεό του Ισραήλ), φαίνεται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι ακολουθείται σχεδόν αμετάβλητα από ένα ρήμα στον ενικό αριθμό, και προσδιορίζεται από ένα επίθετο επίσης στον ενικό. . . . η λέξις ελοχίμ, πρέπει, μάλλον να εξηγηθή ως ένας έντονος πληθυντικός, που δείχνει μεγαλωσύνη και μεγαλειότητα, και ισοδυναμεί με τη φράσι, Ο Μεγάλος, Θεός. Κατατάσσεται στην ίδια κατηγορία με τους τύπους αντονίμ, «κύριος» και βααλείμ «κάτοχος,» «κύριος,» που είναι στον πληθυντικό αριθμό και αναφέρονται σε ανθρώπινα «όντα.»

Έτσι δεν μπορεί να ισχυρισθή κανείς βάσει της Εβραϊκής λέξεως ελοχίμ, που είναι στον πληθυντικό αριθμό, ότι ο Θεός αποτελείται, από περισσότερα του ενός πρόσωπα.

Τι μπορεί να λεχθή για τον ισχυρισμό ότι η Εβραϊκή λέξις που αποδίδεται «είς» στο εδάφιο Δευτερονόμιο 6:4, δείχνει, ότι ο Θεός είναι, ένας συνδυασμός περισσοτέρων του ενός προσώπου; Και αυτός επίσης ο ισχυρισμός δεν βασίζεται σε στερεή βάσι, επειδή η λέξις «είς» στις Γραφές συχνά σημαίνει ένα άτομο χωριστό από τα άλλα. Παραδείγματος χάριν: «Υπάρχει τις και δεν έχει δεύτερον»· «καλήτεροι οι δύο υπέρ τον ένα»· «μία είναι η περιστερά μου, η αμώμητός μου· αυτή είναι η μόνη της μητρός αυτής.»—Εκκλησ. 4:8, 9· Ασμ. Ασμ. 6:9.

Τώρα μπορούμε να επανέλθωμε στο ερώτημα που ηγέρθη στην αρχή αυτού του άρθρου: Τι σημαίνει η δήλωσις, «Ιεχωβά ο Θεός ημών είναι είς Ιεχωβά;»

Τα συμφραζόμενα δείχνουν ότι ο Μωυσής μόλις είχε τελειώσει την απαγγελία των Δέκα Εντολών προς ‘όλον τον Ισραήλ.’ (Δευτ. 5:1-22) Η πρώτη εντολή απαιτούσε από τον Ισραήλ να ‘μη έχη άλλους θεούς πλην εμού.’ (Δευτ. 5:7) Όταν ο Μωυσής διεκήρυξε ότι ο Θεός του Ισραήλ ήταν «είς Ιεχωβά,» προφανώς καυτηρίαζε δύο απόψεις της ψευδούς λατρείας των Εθνών. Πώς συνέβαινε αυτό;

Πρώτον, εκείνα τα έθνη ήσαν πολυθεϊστικά, λάτρευαν πολλούς θεούς. Αντιθέτως, ο Ισραήλ είχε μόνο ένα Θεό, τον Ιεχωβά. Ο απόστολος Παύλος το εξέφρασε αυτό όταν είπε: «Αν και ήναι λεγόμενοι θεοί είτε εν τω ουρανώ είτε επί της γης, καθώς και είναι θεοί πολλοί και κύριοι πολλοί, αλλ’ εις ημάς είναι είς Θεός ο Πατήρ.»—1 Κορ. 8:5, 6.

Δεύτερον, ακόμα και όταν τα Έθνη λάτρευαν ένα ιδιαίτερο θεό, συχνά ο θεός διεμοιράζετο σε πολυάριθμες απόψεις, από τις οποίες η κάθε μια ήταν διαφορετική για μια ωρισμένη τοποθεσία. Παραδείγματος χάριν, ο Βάαλ ήταν ένας μόνο θεός. Αλλ’ οι Γραφές δείχνουν ότι διαφορετικές τοποθεσίες είχαν διαφορετικούς Βάαλ, όπως ο Βέελ-φεγώρ στον Μωάβ, ο Βάαλ-βερίθ στη Συχέμ και ο Βέελ-ζεβούλ στην Ακκαρών. (Αριθμ. 25:3, 5· Κριτ. 8:33· 2 Βασ. 1:2-6) Ως προς την επίδρασι που είχε αυτό στην ενότητα του Θεού που ελατρεύετο, στις αρχές του 19ου αιώνος, ο Ασιανολόγος Ε. Σ. Ροζενμίλλερ, έδειξε ότι «όχι μόνο οι Εθνικοί ελάτρευαν πολλούς θεούς, αλλά μέσω μιας ανόητης θρησκευτικής συνήθειας, ο ίδιος θεός ελατρεύετο, σαν να πολλαπλασιαζόταν από τα διαφορετικά ονόματα που του προσέδιδαν και μετατρεπόταν σε πολλούς διαφορετικούς θεούς.»* Όταν άνθρωποι σε διαφορετικές τοποθεσίες λάτρευαν διάφορους «Βάαλ,» τον καθένα με τα δικά του χαρακτηριστικά, ήταν σαν να εκπροσωπούσε ο Βάαλ πολλούς θεούς. Ένα σχετικό βιβλίο στα πρόσφατα χρόνια, το περιγράφει αυτό ως εξής:

«Οι πολλές ‘τοπικές’ αναπαραστάσεις της λατρείας του Βάαλ, θα μπορούσαν να συγκριθούν με τις αναπαραστάσεις της λατρείας της Ρωμαιοκαθολικής Μαρίας. Όπως ακριβώς ένας μπορεί να μιλά για την Παναγία των Παρισίων, ή των Λούρδων, ή του Βορρά, ένας άλλος μπορεί επίσης να μιλά για τον Κύριο Βάαλ του Σαπάν, ή της Σιδώνος, ή της Ουγκαρίτ, κι όταν απλώς έχη στο νου του τις διαφορές μιας μόνο μορφής.»—Θεολογικόν Λεξικόν της Παλαιάς Διαθήκης, Τόμος ΙΙ (1975), σελ. 186.

Σε αντίθεσι μ’ αυτές τις προλήψεις, ο Μωυσής είπε ότι ο Θεός του Ισραήλ, ήταν «είς Ιεχωβά.» Αυτό εσήμαινε, ότι ο Ιεχωβά ήταν ο ένας και μοναδικός Θεός, και έπρεπε να λατρεύεται ως ένας μόνο, όχι σαν να διαιρείτο σε μια ομάδα όψεων, ή τοπικούς ‘Ιεχωβά,’ όπως συνέβαινε με τους «Βααλείμ.»—Κριτ. 2:11· 3:7· 8:33.

Σύμφωνα με τις Γραφές, πλησιάζει η ημέρα που όλο το ανθρώπινο γένος, θ’ αναγνωρίση το γεγονός ότι ο Ιεχωβά είναι «είς». Σχετικά μ’ αυτό, ο Θεός είπε μέσω του προφήτου Ζαχαρία: «Και, ο Ιεχωβά θέλει είσθαι βασιλεύς εφ’ όλην την γην· εν τη ημέρα εκείνη θέλει είσθαι Ιεχωβά είς και το όνομα αυτού έν.» (Ζαχ. 14:9 ΜΝΚ) Αυτό σημαίνει, ότι ολόκληρη η ανθρώπινη οικογένεια, θ’ αναγνωρίση την κυριαρχία του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά θα είναι ο μόνος Θεός που θα λατρεύεται. Και οι άνθρωποι θ’ αποδίδουν ιερή υπηρεσία στον Ιεχωβά, όχι σαν να διαιρείτο σε πολυάριθμες όψεις που διαφέρουν από τοποθεσία σε τοποθεσία, αλλά σαν ένα μοναδικό πρόσωπο και με ένα ομοιόμορφο τρόπο λατρείας παγκοσμίως. (Βλέπε Εφεσίους 4:4-6.) Εκείνο τον καιρό, θ’ ακούεται σ’ ολόκληρη τη γη, η ομόφωνη αναγγελία: «Ιεχωβά ο Θεός ημών είναι είς Ιεχωβά.»

[Υποσημειώσεις]