Επίθεση Κατά της Βαριάς Καταθλίψεως—Επιστημονικές Θεραπείες

Το «Ξύπνα!» ούτε υποστηρίζει ούτε προάγει οποιαδήποτε από τις δημοφιλείς μεθόδους θεραπείας. Απλώς αναφέρουμε ορισμένες από τις αναγνωρισμένες επιστημονικές μεθόδους θεραπείας. Αυτές αντιμετωπίζουν τη σοβαρή αυτή διανοητική διαταραχή, που είναι πολύ πιο έντονη από όσο οι «ακεφιές» που, κατά περιόδους, μας πιάνουν όλους μας.

Η κατάθλιψη είχε κυριολεκτικά σακατέψει τον ασθενή. Δεν μπορούσε να εργαστεί και από το ένα ψυχιατρείο έβγαινε στο άλλο έμπαινε. Βλέποντας ότι κάθε άλλη θεραπεία είχε αποτύχει, ο νευροχειρουργός Κέιθ Λάνγκφορντ του έκανε εγχείρηση, κατά την οποία του άνοιξε το κεφάλι και έβαλε στον εγκέφαλο του έναν ηλεκτρικό «βηματοδότη» με μπαταρία. Αναφέρεται ότι, χωρίς να προκαλεί βλάβη στον εγκέφαλο ή να αλλοιώνει την εγκεφαλική λειτουργία σκέψεως, ο «βηματοδότης» αυτός εκπέμπει έναν ρυθμικό ηλεκτρικό παλμό, ο οποίος ανακουφίζει από την κατάθλιψη.

Η θεραπεία πέτυχε! Ο ασθενής ξανακέρδισε την αισιόδοξη στάση του απέναντι στη ζωή και ξαναγύρισε στην εργασία του. «Σώσατε τη ζωή μου», είπε στο γιατρό. «Τώρα μπορώ να ζω φυσιολογικά».

Ο άνθρωπος αυτός δεν υπόφερε μόνο από συνηθισμένη κακοκεφιά. Ήταν ένας από τα οκτώ εκατομμύρια Αμερικανούς, που, κάθε χρόνο, καταφεύγουν στους γιατρούς για βοήθεια από τη βαριά κατάθλιψη—μια διαταραχή που δημιουργεί έντονο συναίσθημα ενοχής, εγκαταλείψεως και απελπισίας. Συνήθως δημιουργούνται διαταραχές στην όρεξη και στον ύπνο, διαρκής κούραση, ξεσπάσματα σε κλάμα και ανικανότητα για απόλαυση οποιασδήποτε χαράς από τη ζωή.

Οι περιπτώσεις που χρειάζονται ριζική θεραπεία με το «βηματοδότη» είναι ελάχιστες. Αλλά, συνήθως κάποια μορφή βοήθειας συνίσταται από ειδικευμένους γιατρούς σε περιπτώσεις βαριάς καταθλίψεως. Οι μελέτες δείχνουν ότι, σε ορισμένες χώρες, γύρω στις μια από τις τέσσερις γυναίκες και το 10 τοις εκατό των αντρών προσβάλλονται από καταθλίψεως για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.

Τι θεραπείες εφαρμόζονται; Υπάρχει ποικιλία από θεραπείες. Μερικές είναι διαμετρικά αντίθετες στην αντιμετώπιση της ασθένειας· άλλες, όμως, έχουν κοινά σημεία. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ορισμένοι ερευνητές νομίζουν ότι η βαριά κατάθλιψη προκαλείται από παθολογική ανεπάρκεια του σώματος (ακόμη και στην περίπτωση που επισπεύσθηκε από κάποια ένταση)—από βιοχημική ανισορροπία στον εγκέφαλο και, γι’ αυτό, η φαρμακευτική αγωγή θεωρείται ζωτική για την αποκατάσταση της ισορροπίας αυτής. Άλλοι υποστηρίζουν ότι η διαταραχή προκύπτει από εσφαλμένες σκέψεις και ότι η διάνοια είναι εκείνη που δημιουργεί την ανισορροπία και, άρα, μπορεί να την επανορθώσει. Οι τελευταίοι αυτοί πιστεύουν ότι η διάνοια χρειάζεται διόρθωση με «συζητητική θεραπεία» δηλαδή με ψυχοθεραπεία. Υπάρχει κάποιο ποσοστό αλήθειας σ’ όλες τις μεθόδους, αλλά καμιά δεν έχει τη λύση της ολοκληρωτικής απαντήσεως.

Διανοητικός και Σωματικός Παράγων

Το πρόβλημα αυτό είναι δύσκολο να λυθεί, γιατί ο εγκέφαλος και το σώμα έχουν στενή αλληλεξάρτηση. Το καθένα έχει αναμφισβήτητη επίδραση στο άλλο.

Οι διανοητικές διαταραχές είναι πολύ περίπλοκες και κάθε ασθενής είναι διαφορετικός. Οπότε ο γιατρός που ξέρει καλά τον ασθενή, μπορεί συνήθως να συστήσει ποια αγωγή είναι καταλληλότερη για τον ασθενή. Αν ο ασθενής δεν είναι ικανοποιημένος, ο γιατρός μπορεί, ίσως, να τον βοηθήσει ν’ αναζητήσει τη συμβουλή και άλλων ειδικών. Οι πληροφορίες που ακολουθούν μπορεί ν’ αποδειχτούν χρήσιμες, τόσο για τον ασθενή, όσο και για το γιατρό, προκειμένου να συνειδητοποιήσουν ότι οι θεραπείες που επιδέχεται η ασθένεια είναι αρκετές. Καμιά θεραπεία από μονή της δεν θεραπεύει όλες τις περιπτώσεις της βαριάς καταθλίψεως. Επίσης, αναγνωρίζεται ότι σε κάθε τομέα θεραπευτικής αγωγής ποικίλλουν οι απόψεις του θεράποντος γιατρού. Στην ψυχοθεραπεία, παραδείγματος χάρη, αναφέρεται ότι υπάρχουν 130 διαφορετικές θεραπείες. Επιπρόσθετα, αυτοί που χρησιμοποιούν τη διαιτητική αγωγή, μπορεί να είναι από επιφανείς ερευνητές που έχουν περάσει δεκαετίες σπουδών, μέχρι εκείνους που απέκτησαν ειδικότητα μετά από διήμερο σεμινάριο.

Εξωτερικεύστε την Κατάθλιψη

Όταν διαγνωσθεί βαριά κατάθλιψη, συνίσταται η ψυχοθεραπεία—δηλαδή η «θεραπεία της συνομιλίας.» Επειδή τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη συνήθως έχουν πολύ συγκεχυμένες ιδέες, η συνομιλία τους με τον θεραπευτή τα βοηθάει πολύ. Οι θεραπευτές αυτοί μπορεί να είναι ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί και άλλοι με ειδική εκπαίδευση. Άλλοι, όμως έχουν βρει βοήθεια μιλώντας μ’ ένα διάκονο, των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που ενδιαφέρεται από αγάπη γι’ αυτούς.a

Ο Άρμαντ ΝτιΜέλ, διευθυντής του Κέντρου Ψυχοθεραπευτικής, παρατηρεί: «Το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη προστατεύει τον εαυτό του κλείνοντας τη διάνοια και το σώμα του και δεν επιτρέπει να τον επηρεάζει κανένας ερεθισμός. Παραδείγματος χάρη, όταν κάποιος υποφέρει από κάποια απώλεια, όπως είναι ο θάνατος, προτιμάει να καταφύγει στην κατάθλιψη, παρά ν’ αντιμετωπίσει την απώλεια». Δουλειά του συμβούλου είναι να βοηθήσει τον ασθενή ν’ αντιμετωπίσει τα αισθήματα και την ανησυχία που προέρχονται από την απώλεια αυτή. Ο ΝτιΜέλ συνεχίζει: «Αν ο θεραπευτής που τον παρακολουθεί μπορέσει πραγματικά να τον εκπαιδεύσει και να του αναπτύξει τι να περιμένει από τις σωματικές αισθήσεις, τότε ο ασθενής προοδευτικά συνειδητοποιεί ότι μπορεί να αντιμετωπίσει το συναίσθημα, και η κατάθλιψη εξαφανίζεται.»

Κατακλυστικά συναισθήματα, όπως είναι ο θυμός, η πίκρα και η ενοχή, συχνά έχουν εκθρέψει την κατάθλιψη. Παραδείγματος χάρη, ένας ψυχολόγος που εργαζόταν στο Τμήμα Ψυχικής Υγείας της Πολιτείας της Νέας Υόρκης παρακολουθούσε μια 58-χρονη γυναίκα που έπασχε από βαριά κατάθλιψη. Αυτή νόμιζε ότι ο Θεός την είχε εγκαταλείψει και ότι όλοι μιλούσαν εναντίον της. Καθώς ο ειδικός αυτός με την 20χρονη πείρα, άρχισε να μιλάει μαζί της με στοργή μια φορά την εβδομάδα, παρατήρησε ότι στις συζητήσεις για την οικογένεια της ουδέποτε ανέφερε τη μητέρα της, μαζί με την οποία ζούσε τότε. Ο γιατρός ερεύνησε την υπόθεση. Η ασθενής, με τον καιρό αποκάλυψε ότι νόμιζε πώς η μητέρα της, από αμέλεια της, ήταν υπεύθυνη για τον πρόσφατο θάνατο του αγαπημένου της πατέρα. Σιγά-σιγά, ο σύμβουλός της την βοήθησε να ξεπεράσει αυτή την πίκρα, και η κατάθλιψη της έφυγε.

Επειδή η ενοχή είναι συχνά το κυριότερο σύμπτωμα της καταθλίψεως, οι ψυχολόγοι προσπαθούν να την εξαλείψουν μαζί με το συναίσθημα αναξιότητας του ασθενή. Μια γυναίκα έπαθε βαριά κατάθλιψη, όταν το παιδί της έγινε στασιαστικό. «Ποτέ δεν ήμουν πραγματικά σωστή μητέρα, έτσι δεν είναι;» φώναξε στον ψυχίατρο «Γι’ αυτό η κόρη μου πήρε το στραβό δρόμο» Ο γιατρός τη βοήθησε να αναγνωρίσει όλα τα καλά που είχε κάνει για το παιδί. Τότε η ενοχή εξαφανίστηκε—το ίδιο και ή κατάθλιψη της.

Αλλά η θεραπεία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ανεπιτυχής, σύμφωνα με τον Δρα Ρόναλντ Φιβ. Αυτός αναφέρει στο βιβλίο του Η Παλινδρόμηση της Καταθλίψεως—Η Τρίτη Επανάσταση στην Ψυχιατρική ότι συχνά, μετά από εβδομάδες, μήνες και χρόνια εφαρμογής αυτής της θεραπείας σε ασθενή με μέτρια ή βαριά κατάθλιψη, βοηθώντας τον να αναλύσει τη συμπεριφορά του, «πολύ λίγα πέτυχε».

Εδώ υπάρχει επίσης κίνδυνος για τα άτομα που προσπαθούν να ζουν με υψηλούς ηθικούς κανόνες. Ορισμένοι θεραπευτές προχωρούν πάρα πολύ και δικαιώνουν τρόπους που η Αγία Γραφή αποδοκιμάζει. Αυτό γίνεται για να ανακουφιστεί η ενοχή του ασθενή. Αληθινά, δεν πρέπει κανείς να καταβάλλεται ούτε από την ενοχή ούτε από το αίσθημα «του καταδικασμένου από τον Θεό», αν υπεισέλθουν στη διάνοια του ανάρμοστα αισθήματα. Όμως, αντί να λογαριάζουν ότι οι άστοχες αυτές σκέψεις δεν είναι λαθεμένες, όπως θα έλεγαν ορισμένοι θεραπευτές, εκείνοι που εκτιμούν πολύ τις συμβουλές της Βίβλου προτιμούν να διορθώνουν ή να απορρίπτουν τέτοιες ιδέες. Ώστε πρέπει να ζυγίζουν προσεκτικά (ή να τους βοηθούν να ζυγίζουν) τη συμβουλή του θεραπευτή. Τα πιθανά προβλήματα μπορεί να αποφευχθούν, εάν ο ασθενής, ή αυτός που τον συνοδεύει, εξηγήσει στον θεραπευτή τη σημασία των θρησκευτικών πεποιθήσεων του ασθενή.—Γαλ. 5:16, 19-21· Ιακ. 1:14, 15.

Οι αυθεντίες στον τομέα αυτό διαφωνούν ως προς την αποτελεσματικότητα της εντατικής ψυχοθεραπείας. Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό, είναι ότι πολλοί γιατροί θεωρούν πως η χημική ανισορροπία που παρουσιάζεται στις βαριές καταθλίψεις δεν μπορεί να διορθωθεί πάντοτε με ψυχοθεραπεία. Αυτοί συνιστούν την . . .

Αντικαταθλιπτική Φαρμακευτική Θεραπεία

«Πρώτα νόμιζα ότι οι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν οποιαδήποτε διάθεση, αρκεί να πείσουν τον εαυτό τους γι’ αυτό, αλλά τώρα δεν το πιστεύω», παραδέχτηκε μια νοικοκυρά που έπεφτε προηγουμένως σε βαριά κατάθλιψη. «Είναι φορές που πέφτω στο πάτωμα και κλαίω με λυγμούς χωρίς πραγματική αιτία». Τελικά επικοινώνησε μ’ ένα γιατρό που είχε την απάντηση που τη βοήθησε.

Αφού άκουσε προσεκτικά τα συμπτώματα της βαριάς καταθλίψεως της, ο γιατρός είπε: «Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να σας εξηγήσω ότι πάσχετε από παθολογική ασθένεια. Θα σας δώσω κάτι φάρμακα που νομίζω ότι θα σας βοηθήσουν. Της έγραψε μια συνταγή για τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά. Πίστευε ότι αυτά θα εξουδετέρωναν τη χημική ανισορροπία, που υποπτευόταν ότι υπήρχε στον εγκέφαλο της, και ότι θα την ανακούφιζαν από την κατάθλιψη. «Για μικρό χρονικό διάστημα δεν είδα καμιά βελτίωση», αλλά μετά, όπως είπε, «μέσα σ’ έξι μήνες έγινα τελείως άλλος άνθρωπος και σταμάτησα τα φάρμακα».

Υπάρχουν για θεραπεία πάνω από 20 αντικαταθλιπτικά και επίσης φάρμακα λιθίου. Δεν είναι αμφεταμίνες ή ηρεμιστικά, τα οποία διεγείρουν ή ηρεμούν αμέσως το νευρικό σύστημα, ώστε να προκαλέσουν εθισμό. Αντί να εμποδίζουν ορισμένες παρορμήσεις που προξενούν ανησυχία, όπως κάνουν τα ηρεμιστικά, τα αντικαταθλιπτικά αυτά φάρμακα (τρικυκλικά και μονό-αμινοξειδωτικά ανασταλτικά, σε σύντμηση ΜΑΟ) είναι φανερό ότι τροποποιούν τα επίπεδα ορισμένων νευρομεταδοτών στο «κέντρο χαράς» του εγκεφάλου και αυτό πιστεύεται ότι καθιστά ευκολότερη τη μεταβίβαση ευχάριστων παρορμήσεων από το ένα νευρικό κύτταρο στο άλλο. Έτσι, πιθανώς, τα φάρμακα αυτά θεραπεύουν τη χημική ανισορροπία μέσα στον εγκέφαλο.b

Σύμφωνα με τον Δρ Ρολαντ Φιβ, διευθυντή της Κλινικής Λιθίου Φιβ στη Νέα Υόρκη, «το λίθιον θεραπεύει τη μανιακή φάση της διπολικής μανιακής καταθλίψεως και είναι καλό προληπτικό φάρμακο για τη διαταραχή αυτή και μερικές φορές, βοηθάει στην πρόληψη της επαναλαμβανόμενης βαριάς καταθλίψεως. Ανέφερε ότι σε περίοδο 20 ετών, μελετήθηκαν προσεκτικά σε δώδεκα χώρες, πάνω από 6.000 ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε λίθιο. Απ’ αυτούς που έπασχαν από μανιακή κατάθλιψη, το 70 με 80 τοις εκατό θεραπεύτηκαν με επιτυχία.

Βέβαια μπορεί να έχουμε παρενέργειες με τα φάρμακα αυτά. Συχνά, δοκιμάζονται αρκετά φάρμακα προτού βρεθεί το «σωστό». Τα ανασταλτικά ΜΑΟ μπορεί να προκαλέσουν θανατηφόρο αντίδραση, αν συνδυαστούν με ορισμένες τροφές, όπως είναι τα παλιά τυριά, η μπύρα, τα κρασιά και το συκώτι της κότας. Ώστε όλα τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται με την προσεκτική παρακολούθηση ενός σωστά πληροφορημένου γιατρού.

«Όμως [η φαρμακευτική αγωγή] δεν είναι η μαγική λύση για όλα τα προβλήματα των ασθενών», γράφει ο Δρ Νάθαν Κλάιν από την πόλη της Νέας Υόρκης στο βιβλίο του Από τη Λύπη στη Χαρά. Ο πρωτοπόρος αυτός στη χρήση των αντικαταθλιπτικών συνεχίζει: «Το μόνο που κάνει είναι να διορθώνει κάποιο ιδιαίτερο είδος λειτουργικής καταρρεύσεως, έτσι ώστε να καταφέρει ο ασθενής να στραφεί στα προβλήματα με ανανεωμένες δυνάμεις.»

Η Διαιτητική Αγωγή

Το γεγονός ότι κάποια ανεπάρκεια στο διαιτολόγιο σας μπορεί να προκαλέσει διανοητικές διαταραχές, ακόμη και βαριά κατάθλιψη, αποδείχτηκε παραπάνω από 65 χρόνια πριν. Μια θανατηφόρα ασθένεια, η πελλάγρα, μαινόταν τότε σε πολλές χώρες και σάρωνε παραπάνω από 10.000 Αμερικανούς κάθε χρόνο. Τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας ήταν συνήθως διανοητικές διαταραχές—κυρίως κατάθλιψη.

Προσπαθώντας να εντοπίσει τη ρίζα του προβλήματος, ο Δρ Τζόζεφ Γκολντμπέργκερ καθόρισε για υγιή άτομα το ίδιο διαιτολόγιο που είχε παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούσαν κάποιοι διανοητικά άρρωστοι—τα γεύματα περιείχαν κυρίως αραβόσιτο, κουάκερ, καλαμποκάμυλο και άλλα προϊόντα του αραβοσίτου και ελάχιστη ποσότητα λαχανικών. Περίμενε για κάποιο διάστημα. Εφτά από τους έντεκα που συμμετείχαν στο πείραμα παρουσίασαν κατάθλιψη και κατέληξαν στην πελλάγρα! Τότε ο γιατρός πρόσθεσε στο διαιτολόγιο τους μαγιά της μπύρας, άπαχο κρέας και γάλα. Όλοι αναρρώσαν γρήγορα. Η διαιτητική ανεπάρκεια ήταν υπεύθυνη για την κατάθλιψη τους.

Το καλαμπόκι, το κύριο φαγητό των φτωχών στην περιοχή εκείνη, δεν έχει σχεδόν καθόλου απ’ αυτό το ζωτικό αμινοξύ—το τρυπτοφάν. Η ανεπάρκεια αυτή οδηγούσε σε έλλειψη ορισμένων βιταμινών από το σύμπλεγμα Β.

Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι και άλλες διαιτητικές ανεπάρκειεςc προκαλούν συμπτώματα όπως η κατάθλιψη, ο νευρικός ευερεθισμός, η κούραση και οι αλλοιώσεις της προσωπικότητας. Το μεγαλύτερο μέρος των ερευνών οδήγησε στη στενή σχέση που έχουν οι βιταμίνες ιδιαίτερα το σύμπλεγμα της Β, με την μετατροπή των αμινοξέων, όπως το τρυπτοφάν, σε νευρομεταδότες, οι οποίοι μεταφέρουν τους παλμούς της σκέψης μας μέσα από τα νευρικά κύτταρα. Η έλλειψη ορισμένων από τους νευρομεταδότες αυτούς έχει σχέση με μερικές μορφές καταθλίψεως.

«Το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να επαναφέρουμε τον ασθενή στην αρίστη διαιτητική ισορροπία», εξηγεί ο Δρ Ντέηβιντ Χώκινς, ιδρυτής πρόεδρος της Ακαδημίας Ορθομοριακής Ψυχιατρικής. Αλλά ακόμη και όταν ανακαλύπτεται κάποια διαιτητική ανεπάρκεια, η συμπλήρωση των ουσιών που λείπουν δεν ανακουφίζει πάντοτε από την κατάθλιψη.

Παραδείγματος χάρη, μια ασθενής, που έπασχε από βαριά κατάθλιψη είχε διαβάσει ένα βιβλίο για την μέγα-βιταμινική θεραπεία και έπαιρνε μεγάλες δόσεις από αρκετές βιταμίνες για να βρει ανακούφιση, αλλά χωρίς κανένα αξιόλογο αποτέλεσμα. Ένας γιατρός, που χρησιμοποιούσε τη διαιτητική αγωγή, εξέτασε προσεκτικά το διαιτολόγιο της. Βρήκε ότι ένα από τα καθημερινά της γεύματα περιείχε μπιφτέκι και τηγανιτές πατάτες, με λίγο μαρούλι και ντομάτα. Έπινε 25 με 30 φλιτζάνια καφέ τη μέρα. Όπως αναφέρεται, αφού πρόσθεσε στη δίαιτα της διάφορα λαχανικά, φρούτα και καρύδια, και περιόρισε τον καφέ που έπινε, συνήλθε εντελώς σ’ ελάχιστους μήνες.

Ακόμη και μερικοί από τους γιατρούς που χρησιμοποιούν τη διαιτητική αγωγή, χρησιμοποιούν και φαρμακευτική αγωγή και ηλεκτροσόκ. Αυτό γίνεται, επειδή η διαιτητική αγωγή είναι συχνά βραδείας εξελίξεως, και ο ασθενής, ιδιαίτερα αν έχει τάσεις αυτοκτονίας, μπορεί να χρειάζεται άμεση ανακούφιση.

Οι γιατροί που υποστηρίζουν τη διαιτητική αγωγή χρησιμοποιούν κυρίως ουσίες που υπάρχουν φυσιολογικά στο σώμα και, έτσι, αποφεύγουν τις επικίνδυνες παρενέργειες των ψυχοτροπικών φαρμάκων. Το Αμερικανικό Περιοδικό Ψυχιατρικής (Μάιος 1980) ανέφερε ότι ένα αμινοξύ που απαντιέται στη φύση, δηλαδή η τυροζίνη, χορηγήθηκε σε μια 30χρονη γυναίκα που για αρκετά χρόνια έπασχε από βαριά κατάθλιψη και είχε χειροτερέψει με την αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή. «Βελτιώθηκε αισθητά μετά από δυο εβδομάδες θεραπείας με τυροζίνη». Δοκιμάζοντας να δουν αν η βελτίωση είχε πραγματική ή ψυχολογική βάση, μετά της χορηγούσαν ένα εξωτερικά όμοιο placebo (ψευδοφάρμακο). Μέσα σε μια εβδομάδα η κατάθλιψη ξαναγύρισε. Όταν της ξαναχορηγήθηκε το αμινοξύ, η κατάθλιψη της «υποχώρησε ξανά και τελείως».

Οι πειραματικές έρευνες έχουν δείξει ότι ένα άλλο αμινοξύ, το τριπτοφάν, είναι το ίδιο αποτελεσματικό, όσο και ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, και χωρίς καμιά παρενέργεια. Ενώ τα πειράματα δεν είχαν όλα επιτυχία, ο Δρ Τζ. Χ. Γκρόουντεν είπε συνοψίζοντας: «Φαίνεται πιθανό ότι υπάρχει μια κατηγορία ασθενών, οι διαταραχές της διαθέσεως των οποίων βελτιώνονται πράγματι κλινικά, μετά από τη χορήγηση του τρυπτοφάν, είτε μόνου είτε σε συνδυασμό με άλλες περισσότερο συμβατικές θεραπείες».

Αλλά ένας πρωτοπόρος στη διαιτητική αγωγή, ο Δρ Άλλεν Κοττ προειδοποιεί. «Πάντοτε χρειάζεται ο γιατρός να μελετάει και να δίνει τη σωστή συνταγή. Δεν πρέπει κανείς να αρχίσει να καταπίνει βιταμίνες με τη φούχτα. Αν κανείς φορτωθεί με Β6 μειώνει τα αποθέματα του σώματος του σε μαγνήσιο . . . Μόνο ο έμπειρος γιατρός μπορεί να είναι σίγουρος ότι διορθώνοντας την ανεπάρκεια μιας βιταμίνης δεν δημιουργεί κάποια άλλη ανεπάρκεια». Γι’ αυτό και οι υπέρμαχοι της διαιτητικής αγωγής συστήνουν αρκετές συμπληρωματικές ουσίες, που περιλαμβάνουν βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, ένζυμα και αμινοξέα. Επίσης, αναγνωρίζεται ότι, αν μια συμπληρωματική ουσία χρησιμοποιείται σε μαζικές δόσεις, επενεργεί στο σώμα σαν φάρμακο.

Ο ψυχίατρος Χ. Μ. Ρος, που χρησιμοποιεί βιταμίνες και διαιτολόγιο στην καθημερινή του πελατεία και αναφέρεται ότι έχει θεραπεύσει εκατοντάδες περιπτώσεις σοβαρής καταθλίψεως με επιτυχία, δηλώνει: «Οι βιταμίνες δεν είναι η μοναδική απάντηση σε πολλά ψυχιατρικά προβλήματα». Την ισορροπημένη αυτή άποψη δέχεται ο δημοφιλής εκπρόσωπος της αγωγής αυτής, Δρ Κάρλτον Φρέντερικς, ο οποίος παραδέχεται: «Ως ψυχίατρος και ψυχολόγος, μου έγινε έμμονη ιδέα ότι η διανοητική ασθένεια έχει αποκλειστικά διανοητικά αίτια, ώστε ο ορθομοριακός θεραπευτής πρέπει ν’ αντισταθεί στον πειρασμό να δώσει υπερβολική έμφαση σε μια μόνο βιοχημική αγωγή για τις συναισθηματικές και διανοητικές διαταραχές.»

Προσεκτική Αυτοεξέταση

Παρότι συχνά μπορεί να βοηθήσει η επιστημονική μέθοδος, η λύση συνήθως δεν είναι «μια θεραπεία που γίνεται ακαριαία. Έχει κρίσιμη σημασία αυτός που πάσχει από κατάθλιψη, να μπορεί να κάνει κάποια έντιμη αυτοεξέταση. Μια 35χρονη γυναίκα, που έπασχε από κατάθλιψη, ανακάλυψε ότι έπρεπε να κάνει αρκετές προσαρμογές, πέρα από εκείνες που έκανε στις διαιτητικές της συνήθειες, για να φτάσει τελικά σε μόνιμη αποκατάσταση της υγείας της. Εξηγεί: «Τα αντικαταθλιπτικά δεν θα επιλύσουν όλα τα προβλήματα σας. Πρέπει ν’ αναγνωρίσετε και ν’ αντιμετωπίσετε τους φόβους και τις ανησυχίες σας και ν’ αλλάξετε τον τρόπο της σκέψεως σας.»

Ναι, κάθε μορφή θεραπείας έχει τα όρια της. Καμιά απ’ αυτές δεν μπορεί, από μόνη της, να σας κάνει καινούργιο άνθρωπο. Τα φάρμακα και οι βιταμίνες μπορεί να εξισορροπούν την ψυχική σας διάθεση, αλλά δεν μπορούν να τακτοποιήσουν την οικογενειακή σας ζωή. «Εάν απαιτείτε ‘τέλεια’ εκτέλεση της εργασίας, ‘τέλειους’ φίλους, ακριβά και πολυάριθμα υλικά αποκτήματα,» προειδοποιεί ο ΝτιΜέλ, «ίσως προετοιμάζετε τον εαυτό σας για περιοδική κατάθλιψη εφ’ όρου ζωής.»

Ώστε, ενώ υπάρχει ποικιλία από επιστημονικές θεραπείες της βαριάς καταθλίψεως, μην ξεχνάτε ποτέ, ότι πρέπει να συνοδεύονται από τη σωστή προσπάθεια του ασθενή. Μόνον τότε μπορεί κανείς να κατανικήσει τη βαριά κατάθλιψη.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 27]

Οι διανοητικές διαταραχές είναι πολύ περίπλοκες και κάθε ασθενής είναι διαφορετικός. Γι’ αυτό ο γιατρός που γνωρίζεται με τον ασθενή μπορεί συνήθως να κάνει συστάσεις ως προς τον άριστο τρόπο θεραπείας.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 23]

Υπάρχει στενή αλληλεξάρτηση ανάμεσα στη διάνοια και στο σώμα. Οι σκέψεις μας μπορούν να επηρεάσουν το σώμα μας και μπορούν να προξενήσουν χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο, που οδηγεί σε κατάθλιψη. Το σώμα μας εξαιτίας ανεπαρκειών, σωματικών παθήσεων ή ατελειών, μπορεί κι αυτό, να επηρεάσει τη διάνοια μας και να συντελέσει στην κατάθλιψη.