Το Ζώο με το Εκφραστικό Βλέμμα
ΜΟΙΑΖΕΙ με αρκούδα, μπορεί να σταθεί όρθιο σαν την αρκούδα, αλλά δεν είναι αρκούδα. Το πρόσωπό του είναι λευκό, αλλά τα μάτια του είναι βαλμένα σε δυο μαύρα μπαλώματα που γέρνουν σε μια παράξενη γωνία και που του δίνουν ένα εκφραστικό βλέμμα. Αυτό, μαζί και η γυαλιστερή μαύρη μύτη, μου θυμίζουν ένα θλιμμένο κλόουν. Δυο στρογγυλά μαύρα αυτιά βγαίνουν μέσα από την άσπρη γούνα που τα περιβάλλει, για να ολοκληρώσουν ένα γοητευτικό πρόσωπο—το πρόσωπο του αιλουρόποδα του μελανόλευκου.
Είναι ένα ξεχωριστό ζώο, που ζει μοναχική ζωή στα ψηλά βουνά της νοτιοδυτικής Κίνας και στα ανατολικά του Θιβέτ. Στην πραγματικότητα, μόνο στη διάρκεια της εποχής του ζευγαρώματος ζουν μαζί το αρσενικό και το θηλυκό. Όταν πρόκειται να γεννηθεί το μωρό τους, το θηλυκό βρίσκει μια κουφάλα δένδρου κι εκεί γεννάει και περιθάλπει το μικρό της.
Το χειμώνα ο αιλουρόπους ο μελανόλευκος κατεβαίνει από τις βουνοπλαγιές, 2.550 μέτρα κάτω, όπου υπάρχει πιο άφθονη τροφή. Αλλά το καλοκαίρι σκαρφαλώνει περίπου 2.700 μέτρα, όπου ο καιρός είναι ψυχρός, και τα γλυκά Κινέζικα καλάμια αφθονούν. Η όρεξή του είναι πολύ μεγάλη, και ένας μόνο αιλουρόπους ο μελανόλευκος καταβροχθίζει περίπου 10 κιλά την ημέρα για να διατηρήσει το σώμα του που ζυγίζει 900 με 1.350 κιλά. Αφού φάει, πίνει νερό—όχι από κάποιο ρυάκι, αλλά από μια τρύπα που ανοίγει ακριβώς πλάι στο ρυάκι. Μπορεί να φτιάξει και να πιει από αρκετές τέτοιες τρύπες νερό, προτού η δίψα του σβησθεί.
Μπορεί να πρέπει να πάτε σ’ ένα ζωολογικό κήπο για να δείτε τους αιλουρόποδες τους μελανόλευκους με την εκφραστική ματιά τους, αλλά οι χωρικοί του Θιβέτ, που ζουν στην περιοχή απαγορευμένης υλοτομίας στον Ποταμό Μπαϊσούι, τους έχουν γείτονες. Οι Θιβετιανοί τους ονομάζουν «λευκές αρκούδες». Μερικές φορές περιφέρονται στα χωράφια τους από αραβόσιτο για να τσιμπήσουν κάτι, αλλά οι χωρικοί απλώς και μόνο φωνάζουν για να βγουν έξω. Κάπου κάπου αστραπιαία ένας αιλουρόποδας γλιστράει μέσα στην καλύβα ενός χωρικού και αρπάζει λίγο φαΐ, αλλά ο χωρικός συνήθως γελάει και λέει, «Καλώς όρισες στο σπίτι μου για φαγητό, λευκή αρκούδα.» Οι χωρικοί είναι γνωστοί για τη φροντίδα που δείχνουν στα μικρά που έχουν χαθεί, τα τρέφουν με τους πιο τρυφερούς βλαστούς του καλαμιού μέχρις ότου μπορέσουν να τρέφονται μόνα τους.
Επειδή το Κινέζικο καλάμι είναι η συνηθισμένη τροφή των αιλουρόποδων των μελανόλευκων, μπορεί να συμβεί συμφορά όταν, μετά από μια περίοδο αρκετών δεκαετιών, τα καλάμια ξαφνικά εξαφανιστούν ομαδικά. Όταν συνέβη αυτό στην περιοχή Μπαϊσούι το 1975, πολλοί αιλουρόποδες πέθαναν από πείνα. Όταν οι Θιβετιανοί ανέφεραν το ζήτημα, ομάδες διασώσεως στάλθηκαν για να ψάξουν να βρουν πεινασμένους αιλουρόποδες. Οι ομάδες έφεραν τους αιλουρόποδες σ’ ένα τόπο συγκεντρώσεως, όπου τους έτρεφαν με καλαμπόκι ή ρύζι ανακατεμένο με γλυκοπατάτες. Τα μέλη της ομάδας αποφλοίωναν ακόμη και τα βουνά για να βρουν κάποιο απομεινάρι βλαστού από τα καλάμια. Έδωσαν στους γέρους και αδύνατους αιλουρόποδες Κινέζικα γιατρικά βότανα για να βοηθήσουν στην ανάρρωσή τους. Τους άρρωστους αιλουρόποδες τους φρόντιζαν μέρα νύχτα. Το έργο διασώσεως κράτησε δυο μήνες, αλλά όλοι οι αιλουρόποδες που βρέθηκαν έγιναν καλά.
Πρόσφατα εμφανίστηκαν πελώριοι αιλουρόποδες σε μέρη που δεν είχαν ιδωθεί για χρόνια. Αλλά ο αριθμός τους στη ζούγκλα δεν φτάνει ούτε τους 1.000, και εκφράζεται μια συνεχής ανησυχία για την επιβίωσή τους. Ελπίζουμε, όμως, ότι οι «λευκές αρκούδες» θ’ αυξηθούν. Θα ήταν πράγματι λυπηρό αν αυτά τα ζώα με το εκφραστικό βλέμμα εξαφανίζονταν από τη γη.