Ματιές στον Κόσμο

Κατανάλωση Καπνού

Μολονότι η κατανάλωση καπνού έχει μειωθεί σημαντικά σε μερικές χώρες, στα περισσότερα κράτη υπάρχει αύξηση τις περασμένες δύο δεκαετίες. Η Κίνα, για παράδειγμα, παραμένει ο μεγαλύτερος καταναλωτής του κόσμου και είχε αύξηση 297 τοις εκατό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ινδία διατήρησαν τη δεύτερη και την τρίτη θέση όσον αφορά την κατανάλωση και παρουσίασαν αύξηση 27 και 50 τοις εκατό αντίστοιχα. Μερικές άλλες χώρες που σημείωσαν μεγάλη αύξηση είναι η Ρουάντα με 388 τοις εκατό· η Ελλάδα, 331 τοις εκατό· η Βόρεια Κορέα, 325 τοις εκατό· η Τανζανία, 227 τοις εκατό· το Χονγκ Κονγκ, 214 τοις εκατό· η Ινδονησία, 193 τοις εκατό· η Σιγκαπούρη, 186 τοις εκατό· και η Τουρκία, 185 τοις εκατό. Τα στοιχεία, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Έζιαγουίκ (Asiaweek), δείχνουν το ποσοστό αλλαγής μεταξύ του 1970 και του 1993. Από τα 138 κράτη που αναφέρονται, μόνο στα 26 υπήρξε μείωση στην κατανάλωση καπνού.

Νέοι και Πυροβόλα Όπλα

Οι θάνατοι από πυροβολισμούς αυξάνονται γρηγορότερα ανάμεσα στους Αμερικανούς νέους 10 ως 19 ετών παρά σε οποιαδήποτε άλλη ομάδα, λέει μια έκθεση του Ταμείου για την Υπεράσπιση των Παιδιών. Τα πυροβόλα όπλα είναι τώρα η δεύτερη αιτία θανάτων. Τα ατυχήματα, κυρίως τροχαία, είναι η πρώτη αιτία. Το 1993, μεταξύ των Αμερικανών νέων κάτω των 20, ένας πέθαινε κάθε 92 λεπτά από πυροβολισμό—αύξηση 7 τοις εκατό σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Συγκριτικά, σε όλες τις ηλικίες, η αύξηση ήταν μόνο 4,8 τοις εκατό. Το ταμείο υπεράσπισης κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν κάνει αρκετά για να κρατήσει τα όπλα μακριά από τα παιδιά και τα σχολεία. Στοιχεία του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης λέγεται ότι συμφωνούν. Ο αριθμός των έφηβων εγκληματιών έχει τριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ξεπερνώντας τις 26.000 το 1994. Ο αριθμός εκείνων που χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα ως φονικά όργανα είχε τετραπλασιαστεί την ίδια περίοδο, μολονότι ο αριθμός εκείνων που χρησιμοποιούν άλλα όπλα παρέμεινε περίπου ο ίδιος. Τα στοιχεία τονίζουν τη βλάβη που προξενεί η διαθεσιμότητα των πυροβόλων όπλων.

Τάσεις Αυτοκτονίας

«Περίπου 30.000 Αμερικανοί αυτοκτονούν κάθε χρόνο», σημειώνει το περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American), και «οι άντρες έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν από ό,τι οι γυναίκες». Οι αυτοκτονίες αυξάνουν επίσης με την ηλικία, αντανακλώντας την πίεση που ασκεί η κακή υγεία και οι μειωμένες προοπτικές. Οι αυτοκτονίες 75χρονων ή και πιο ηλικιωμένων ατόμων είναι τετραπλάσιες από τις αυτοκτονίες εφήβων. Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν αν ένα άτομο θα αυτοκτονήσει; Από τους πρώτους αναφέρονται η έλλειψη οικογενειακής και κοινοτικής υποστήριξης καθώς και η μειωμένη συμμετοχή στη θρησκεία. Σε σύγκριση με άλλες χώρες, το ποσοστό αυτοκτονιών στις Η.Π.Α. βρίσκεται στη μέση του καταλόγου, με αναλογία περίπου 11 αυτοκτονίες ανά 100.000 ανθρώπους.

Εκπαίδευση στη Βία

◼ «Μια μελέτη σε τηλεοπτικά προγράμματα η οποία διήρκεσε ένα έτος και διεξάχθηκε από ερευνητές σε τέσσερα πανεπιστήμια συμπεραίνει ότι η ‘ψυχολογικά επιβλαβής’ βία κυριαρχεί στα προγράμματα της τηλεόρασης, απλής και καλωδιακής», αναφέρει η εφημερίδα Δε Ουάσινγκτον Ποστ (The Washington Post). Σύμφωνα με τη μελέτη τα περισσότερα προγράμματα όχι μόνο περιείχαν κάποια βία αλλά και ο τρόπος με τον οποίο την παρουσίαζαν μπορούσε να έχει βλαβερές συνέπειες για τους θεατές. Οι συνέπειες «περιλαμβάνουν το ότι μαθαίνουν να φέρονται βίαια, γίνονται λιγότερο ευαίσθητοι στα βλαβερά επακόλουθα της βίας και φοβούνται περισσότερο μήπως πέσουν θύματα επίθεσης». Ένας λόγος ήταν ότι οι δράστες στο 73 τοις εκατό των περιπτώσεων τηλεοπτικής βιαιοπραγίας μένουν ατιμώρητοι, περνώντας το μήνυμα ότι «η βία πετυχαίνει». Επίσης, οι περισσότερες εκπομπές δεν δείχνουν τις συνέπειες για τα θύματα, όπως τον πόνο ή τη συναισθηματική και την οικονομική βλάβη. Τέλος, αναφέρει η μελέτη, η συχνή χρήση πιστολιών σε βίαια τηλεοπτικά στιγμιότυπα μπορεί «να προκαλέσει επιθετικές σκέψεις και επιθετική συμπεριφορά».

◼ Σε ηλικία 30 ετών, οι άνθρωποι που παρακολουθούσαν πολλή βία στην τηλεόραση σε τρυφερή ηλικία, «θα έχουν στο ενεργητικό τους περισσότερες καταδίκες λόγω βίας και περισσότερες συλλήψεις επειδή οδηγούσαν μεθυσμένοι, θα είναι πιο επιθετικοί όταν πίνουν, θα κακομεταχειρίζονται περισσότερο το σύντροφό τους [και] επίσης θα έχουν πιο επιθετικά παιδιά», ισχυρίζεται ο Λεν Έρον, καθηγητής ψυχολογίας και ερευνητής επιστήμονας στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Τα βιντεοπαιχνίδια προκαλούν παρόμοια προβλήματα. Όπως ανέφερε η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star), ο Έρον είπε ότι ο κίνδυνος που εγκυμονούν τα βιντεοπαιχνίδια είναι η αλληλεπίδραση. Οι παίχτες «κουνάνε ένα μοχλό ή πατάνε ένα κουμπί και οι ίδιοι εκτελούν αυτή την απαίσια, βίαιη πράξη—σκοτώνουν κάποιον». Ο καθηγητής Έρον πιστεύει ότι χρειάζεται περισσότερη γονική επίβλεψη. Ωστόσο, λέει με θλίψη ότι «πολλοί γονείς απλώς δεν ενδιαφέρονται».

Επιδεινώνεται η Έλλειψη Κληρικών στη Γαλλία

Παρουσιάζεται αυξανόμενη έλλειψη Καθολικών κληρικών στη Γαλλία. Η παρισινή εφημερίδα Λε Μοντ (Le Monde) αναφέρει ότι το 1995 χειροτονήθηκαν μόνο 96 ιερείς σε όλη τη Γαλλία και μόλις 121 το 1994. Οι Ιησουίτες είχαν μόνο 7 δόκιμους μοναχούς και οι Δομινικανοί 25 το 1995. Η κατάσταση είναι παρόμοια και όσον αφορά τη «στρατολόγηση» καινούριων Καθολικών καλογριών. Η εφημερίδα Λε Μοντ λέει ότι «από τη δεκαετία του 1970 ο αριθμός των καλογριών συνεχίζει να μειώνεται, από 92.326 το 1977 σε μόλις 51.164 πέρυσι». Λαβαίνοντας υπόψη την προχωρημένη ηλικία των περισσότερων κληρικών και την αποτυχία της εκκλησίας να προσελκύσει νέα μέλη, οι προβλέψεις αναφέρουν ότι ως το 2005 θα υπάρχουν μόνο 9.000 ιερείς στις ενορίες της Γαλλίας. Η ίδια εφημερίδα αναφέρει ως λόγους για την παρακμή «την επιδείνωση της κοινωνικής θέσης των κληρικών, το φόβο των ανθρώπων για τις μακρόχρονες δεσμεύσεις, την άσχημη εικόνα του κλήρου και την έλλειψη εμπιστοσύνης στους ηγέτες της εκκλησίας».

Το Πιο Ακριβές Ρολόι του Κόσμου

Επιστήμονες στο Περθ, της Δυτικής Αυστραλίας, κατασκεύασαν ένα ρολόι χίλιες φορές πιο ακριβές από τα ατομικά ρολόγια που χρησιμοποιούνται στην Αγγλία για να καθορίσουν ένα αποδεκτό διεθνές πρότυπο του χρόνου. Είναι γνωστό ως ρολόι σαπφείρου, κοστίζει περίπου 200.000 δολάρια (περ. 46 εκατ. δρχ.), και ήδη έχουν φτιαχτεί μερικά. Μπορεί να μετρήσει ακόμη και ένα φεμτοδευτερόλεπτο, δηλαδή ένα εκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου! Σε τι χρησιμεύει; Σύμφωνα με τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, ο χρόνος τρέχει γρηγορότερα όσο πιο ψηλά βρίσκεται κάποιος από τη γη. «Στόχος μας είναι να μετρήσουμε τη διαφορά στην ταχύτητα σε ύψος περίπου ενός μέτρου—με άλλα λόγια ανάμεσα στα πόδια και στο κεφάλι σας», είπε ο φυσικός Ντέιβιντ Μπλερ, ο οποίος εργάστηκε στην κατασκευή του ρολογιού. Ωστόσο, η σταθερότητά του διαρκεί μόνο πέντε λεπτά κάθε φορά.

Ένα Απλό Σάντουιτς;

Το 1762, ο Βρετανός Λόρδος Σάντουιτς, ένας αθεράπευτος παίχτης τυχερών παιχνιδιών, έμεινε 24 ώρες σε ένα τραπέζι τυχερών παιχνιδιών. Για να ικανοποιήσει την πείνα του, ζήτησε δυο φέτες ψωμί με ένα κομμάτι κρέας ανάμεσα. Αυτό το νέο πρόχειρο φαγητό—το σάντουιτς—πήρε κατάλληλα το όνομα του λόρδου. Τώρα οι Βρετανοί δαπανούν 7,9 εκατομμύρια δολάρια (περ. 1,8 δισ. δρχ.) κάθε μέρα σε σάντουιτς, αύξηση 75 τοις εκατό τα περασμένα πέντε χρόνια. «Τα σάντουιτς αποτελούν πάνω από το ένα τρίτο της συνολικής αγοράς των φαστ-φουντ», αναφέρει η εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times) του Λονδίνου, και πουλιούνται σε 8.000 καταστήματα. Περίπου 1,3 δισεκατομμύρια έτοιμα σάντουιτς καταναλώνονται στη Βρετανία κάθε χρόνο. Αυτά τα σάντουιτς, όμως, συχνά διαφέρουν πολύ από τα απλά σάντουιτς που ετοιμάζουν οι οικογένειες για μια εκδρομή στην ύπαιθρο ή στην παραλία. Μερικά πρατήρια προσφέρουν εξωτικές ποικιλίες, περιλαμβανομένων σάντουιτς με κρέας καγκουρό ή αλλιγάτορα ή με σοκολάτα, φράουλες και κρέμα.

Το Εμπόριο Παιδικού Σεξ στην Ασία

Οι κυβερνήσεις και οι κοινωνικοί λειτουργοί υπολογίζουν ότι πάνω από ένα εκατομμύριο αγόρια και κορίτσια, ηλικίας 17 ετών ή νεότερα, εμπλέκονται στην πορνεία στην Ασία, δηλώνει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). Ενώ ο ακριβής αριθμός είναι άγνωστος, παιδιά που δεν έχουν καν μπει στην εφηβεία υπάρχουν σε πορνεία χωρών όπως η Ινδία, η Καμπότζη, η Κίνα, η Ταϊβάν, η Ταϋλάνδη και οι Φιλιππίνες. Γιατί είναι περιζήτητα τόσο μικρά παιδιά; Ένας λόγος είναι ο φόβος του AIDS. «Οι άντρες σε όλη την Ασία στρέφονται σε όλο και πιο μικρά παιδιά, εν μέρει επειδή υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV που προξενεί το AIDS», λέει η ίδια εφημερίδα. Εντούτοις, ο ιός του AIDS μεταδίδεται γοργά στις πόρνες αυτών των χωρών, εν μέρει εξαιτίας της μετακίνησής τους από χώρα σε χώρα και εν μέρει εξαιτίας του ότι οι πελάτες, μερικοί από τους οποίους κάνουν ταξίδια με σκοπό το σεξ, ταξιδεύουν από τόπο σε τόπο. Ενώ μερικά παιδιά απάγονται, άλλα τα πουλάνε οι γονείς τους για υλικό κέρδος.

Ανταγωνισμός ή Ενότητα;

«Ο εορτασμός της επετείου των 2.000 χρόνων από τη γέννηση του Χριστού μετατρέπεται γοργά σε ευαίσθητο ζήτημα μεταξύ των εκκλησιών», αναφέρει το Δελτίο ΕΝΙ (ENI [Διεθνή Εκκλησιαστικά Νέα] Bulletin). Ο Κόνραντ Ράιζερ, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου των Εκκλησιών, έχει ζητήσει από τις εκκλησίες να δουν το γεγονός «ως περίσταση συνεργασίας και ενότητας—και όχι ανταγωνισμού για το ποιος θα επιδειχτεί». Είπε, όμως, ότι οι εκκλησίες φαίνονται πιο αποφασισμένες να χρησιμοποιήσουν το έτος ως «περίσταση ευαγγελιστικού έργου . . . προκειμένου να υπερπηδήσουν την περιθωριοποίησή τους στα μάτια του κοινού». Ενώ επαίνεσε τον πάπα για την έκκληση που απηύθυνε ώστε το έτος 2000 να «αποτελέσει ευκαιρία ισχυρής επιβεβαίωσης της Χριστιανικής ενότητας», ο Ράιζερ πρόσθεσε: «Απομένει να δούμε πόσα από αυτά τα όνειρα μπορούν να πραγματοποιηθούν ως το έτος 2000—οι προηγούμενες εμπειρίες προωθούν το σκεπτικισμό».