Η Άποψη της Αγίας Γραφής
Είναι η Ταπεινοφροσύνη Αδυναμία ή Δύναμη;
Ο ΚΟΣΜΟΣ συνήθως παρουσιάζει τα υπερήφανα και αυταρχικά άτομα ως αξιομίμητα πρότυπα. Οι ταπεινοί και πράοι θεωρούνται συνήθως αδύναμοι, δειλοί ή δουλοπρεπείς. Αλλά είναι πράγματι αδυναμία η γνήσια ταπεινοφροσύνη; Και είναι όντως δύναμη η υπερηφάνεια; Τι λέει η Αγία Γραφή;
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η Αγία Γραφή μιλάει θετικά για ορισμένες μορφές υπερηφάνειας. Λόγου χάρη, οι Χριστιανοί θα πρέπει να είναι περήφανοι για το ότι ο Ιεχωβά είναι ο Θεός τους και για το ότι τους γνωρίζει. (Ψαλμός 47:4· Ιερεμίας 9:24· 2 Θεσσαλονικείς 1:3, 4) Οι γονείς μπορούν να είναι περήφανοι για τα παιδιά τους όταν αυτά θέτουν καλό παράδειγμα Χριστιανικής διαγωγής και υποστηρίζουν θαρραλέα την αληθινή λατρεία. (Παροιμίες 27:11) Ωστόσο, η υπερηφάνεια έχει και τη σκοτεινή της πλευρά.
Μια Πιο Κοντινή Ματιά στην Υπερηφάνεια και στην Ταπεινοφροσύνη
Σύμφωνα με έναν ορισμό, υπερηφάνεια είναι η υπερβολική αυτοεκτίμηση. Το συγκεκριμένο είδος υπερηφάνειας δίνει σε κάποιον ένα ανάρμοστο αίσθημα προσωπικής σπουδαιότητας και ανωτερότητας, πιθανώς λόγω της ομορφιάς, της φυλής, της θέσης, των ταλέντων ή του πλούτου του. (Ιακώβου 4:13-16) Η Γραφή μιλάει για ανθρώπους “φουσκωμένους από υπερηφάνεια”. (2 Τιμόθεο 3:4) Με άλλα λόγια, έχουν μεγάλη, αδικαιολόγητη ιδέα για τον εαυτό τους.
Οι ταπεινοί, από την άλλη πλευρά, προσπαθούν να βλέπουν τον εαυτό τους με ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα, παραδεχόμενοι τις ατέλειές τους και την ταπεινή τους θέση ενώπιον του Θεού. (1 Πέτρου 5:6) Επιπλέον, αναγνωρίζουν τις ανώτερες ιδιότητες που βλέπουν στους άλλους—και μάλιστα χαίρονται με αυτές. (Φιλιππησίους 2:3) Ως αποτέλεσμα, δεν εκδηλώνουν πικρό φθόνο ούτε κυριεύονται από ζήλια. (Γαλάτες 5:26) Είναι λογικό, λοιπόν, ότι η γνήσια ταπεινοφροσύνη προάγει τις καλές σχέσεις με τους άλλους και συμβάλλει σε συναισθηματική ασφάλεια και σταθερότητα.
Σκεφτείτε το παράδειγμα του Ιησού. Προτού έρθει στη γη, ήταν ισχυρό πνευματικό πλάσμα στον ουρανό. Και ενόσω ζούσε στη γη, ήταν τέλειος, αναμάρτητος άνθρωπος. (Ιωάννης 17:5· 1 Πέτρου 2:21, 22) Είχε μοναδικές ικανότητες, ευφυΐα και γνώση. Ωστόσο, ποτέ δεν έκανε επίδειξη, αλλά έμενε πάντοτε ταπεινός. (Φιλιππησίους 2:6) Σε μια περίπτωση δε, έπλυνε τα πόδια των αποστόλων του. Επίσης, ενδιαφερόταν γνήσια για τα μικρά παιδιά. (Λουκάς 18:15, 16· Ιωάννης 13:4, 5) Μάλιστα, έχοντας ένα παιδί στο πλάι του, ο Ιησούς είπε: «Όποιος . . . ταπεινώσει τον εαυτό του σαν αυτό το μικρό παιδί, εκείνος είναι ο μεγαλύτερος στη βασιλεία των ουρανών». (Ματθαίος 18:2-4) Ναι, από την άποψη του Ιησού—και του Πατέρα του—η αληθινή μεγαλοσύνη προέρχεται από την ταπεινοφροσύνη, όχι από την υπερηφάνεια.—Ιακώβου 4:10.
Η Ταπεινοφροσύνη Αποτελεί Δύναμη
Αν και υπόδειγμα ταπεινοφροσύνης, ο Ιησούς ήταν κάθε άλλο παρά αδύναμος, άβουλος ή δειλός χαρακτήρας. Έλεγε με θάρρος την αλήθεια και δεν είχε ούτε στο ελάχιστο το φόβο του ανθρώπου. (Ματθαίος 23:1-33· Ιωάννης 8:13, 44-47· 19:10, 11) Γι’ αυτόν το λόγο, κέρδισε το σεβασμό ακόμη και κάποιων από τους εναντίους του. (Μάρκος 12:13, 17· 15:5) Αλλά ο Ιησούς δεν ήταν ποτέ δεσποτικός. Αντιθέτως, εκδηλώνοντας ταπεινοφροσύνη, καλοσύνη και αγάπη, προσέλκυε με θέρμη τους ανθρώπους, κερδίζοντας την καρδιά τους έτσι όπως δεν μπορούν ποτέ να το καταφέρουν οι υπερήφανοι. (Ματθαίος 11:28-30· Ιωάννης 13:1· 2 Κορινθίους 5:14, 15) Ακόμη και σήμερα, εκατομμύρια άτομα υποτάσσονται όσια στον Χριστό από γνήσια αγάπη και βαθύ σεβασμό για αυτόν.—Αποκάλυψη 7:9, 10.
Ο Λόγος του Θεού προάγει την ταπεινοφροσύνη επειδή οι ταπεινοί στην καρδιά δέχονται πρόθυμα συμβουλές και είναι ευχάριστο να τους διδάσκει κανείς. (Λουκάς 10:21· Κολοσσαείς 3:10, 12) Όπως συνέβη και με τον Απολλώ, έναν εύγλωττο Χριστιανό δάσκαλο του πρώτου αιώνα, χαίρονται να αναπροσαρμόζουν τις απόψεις τους όταν έρχονται στην προσοχή τους ακριβή νέα δεδομένα. (Πράξεις 18:24-26) Επιπλέον, δεν διστάζουν να κάνουν ερωτήσεις, κάτι που αποφεύγουν συνήθως οι υπερήφανοι φοβούμενοι μήπως εκτεθεί η άγνοιά τους.
Εξετάστε το παράδειγμα ενός Αιθίοπα ευνούχου του πρώτου αιώνα, ο οποίος είχε απορίες γύρω από μια συγκεκριμένη περικοπή της Γραφής. «Καταλαβαίνεις πραγματικά αυτά που διαβάζεις;» τον ρώτησε ο Χριστιανός μαθητής Φίλιππος. Ο Αιθίοπας απάντησε: «Μα πώς θα μπορούσα να τα καταλάβω, αν δεν με καθοδηγήσει κάποιος;» Τι ταπεινοφροσύνη—ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι ο ευνούχος ήταν πιθανώς ένα εξέχον άτομο στην πατρίδα του! Χάρη στην ταπεινοφροσύνη του, του δόθηκε βαθιά ενόραση στις Γραφές.—Πράξεις 8:26-38.
Ο Αιθίοπας ήταν εντελώς διαφορετικός από τους Ιουδαίους γραμματείς και Φαρισαίους, οι οποίοι θεωρούσαν τον εαυτό τους τη θρησκευτική «αφρόκρεμα» της εποχής τους. (Ματθαίος 23:5-7) Αντί να ακούσουν ταπεινά τον Ιησού και τους ακολούθους του, τους περιφρονούσαν και προσπαθούσαν να βρουν σφάλματα σε αυτούς. Ως αποτέλεσμα, η υπερηφάνειά τους τούς κράτησε σε πνευματικό σκοτάδι.—Ιωάννης 7:32, 47-49· Πράξεις 5:29-33.
Εσείς Μοιάζετε με Μαλακό ή με Σκληρό Πηλό;
Η Γραφή παρομοιάζει τον Ιεχωβά με αγγειοπλάστη και τους ανθρώπους με πηλό. (Ησαΐας 64:8) Η ταπεινοφροσύνη βοηθάει έναν άνθρωπο να μοιάζει με μαλακό πηλό στα χέρια του Θεού, άτομο το οποίο Εκείνος μπορεί να διαπλάσει έτσι ώστε να γίνει επιθυμητό σκεύος, ενώ οι υπερόπτες μοιάζουν με ξερό, σκληρό πηλό που δεν μπορεί παρά να συντριφτεί. Ένα διαβόητο παράδειγμα υπερόπτη είναι ο υπερήφανος Φαραώ της αρχαίας Αιγύπτου ο οποίος αψήφησε τον Ιεχωβά και έχασε τη ζωή του. (Έξοδος 5:2· 9:17· Ψαλμός 136:15) Το τέλος του Φαραώ δείχνει με χαρακτηριστικό τρόπο αυτό που αναφέρει η παροιμία: «Η υπερηφάνεια προηγείται της συντριβής και το υπεροπτικό πνεύμα της πτώσης».—Παροιμίες 16:18.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι ο λαός του Θεού δεν παλεύει ποτέ με την υπερηφάνεια. Οι απόστολοι του Ιησού, για παράδειγμα, λογομαχούσαν συχνά για το ποιος ήταν ο μεγαλύτερος ανάμεσά τους. (Λουκάς 22:24-27) Ωστόσο, δεν κυριεύτηκαν από την υπερηφάνεια αλλά έδιναν προσοχή στον Ιησού και τελικά άλλαξαν τη στάση τους.
«Το αποτέλεσμα της ταπεινοφροσύνης και του φόβου του Ιεχωβά είναι πλούτος και δόξα και ζωή», έγραψε ο Σολομών. (Παροιμίες 22:4) Τι ισχυρούς λόγους έχουμε να καλλιεργούμε ταπεινοφροσύνη! Αυτή, όχι μόνο είναι δυνατή και ελκυστική ιδιότητα, αλλά και μας βοηθάει να αποκτήσουμε την εύνοια του Θεού και την ανταμοιβή της αιώνιας ζωής.—2 Σαμουήλ 22:28· Ιακώβου 4:10.
ΕΧΕΤΕ ΑΝΑΡΩΤΗΘΕΙ;
◼ Είναι κακές όλες οι μορφές υπερηφάνειας;—2 Θεσσαλονικείς 1:3, 4.
◼ Πώς προάγει η ταπεινοφροσύνη την απόκτηση γνώσης;—Πράξεις 8:26-38.
◼ Χρειάζεται να καλλιεργούν την ταπεινοφροσύνη οι υπηρέτες του Θεού;—Λουκάς 22:24-27.
◼ Ποιο μέλλον επιφυλάσσεται για τους ταπεινούς;—Παροιμίες 22:4.
[Εικόνα στη σελίδα 20, 21]
Τα παιδιά ελκύονταν στον Ιησού επειδή ήταν ταπεινός