Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 55—2 Προς Τιμόθεον

Συγγραφέας: Παύλος

Τόπος Συγγραφής: Ρώμη

Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 65 Κ.Χ.

 1. Τι διωγμός ξέσπασε στη Ρώμη γύρω στο 64 Κ.Χ., και για ποιον προφανή λόγο;

Ο ΠΑΥΛΟΣ ήταν και πάλι κρατούμενος στη Ρώμη. Αλλά, οι συνθήκες τη δεύτερη φορά που φυλακίστηκε ήταν πολύ πιο αντίξοες απ’ ό,τι την πρώτη φορά. Ήταν γύρω στο 65 Κ.Χ. Μια μεγάλη φωτιά είχε σαρώσει τη Ρώμη τον Ιούλιο του 64 Κ.Χ., προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές στις 10 από τις 14 περιοχές της πόλης. Σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικό Τάκιτο, ο Αυτοκράτορας Νέρων δεν μπορούσε να «ξεριζώσει τη δυσοίωνη πεποίθηση ότι η πυρκαγιά ήταν αποτέλεσμα διαταγής. Συνεπώς, για να απαλλαγεί απ’ αυτή τη φήμη, ο Νέρων ενοχοποίησε και επέβαλε τα σκληρότερα βασανιστήρια σ’ αυτούς που ο λαός ονόμαζε Χριστιανούς, μια ομάδα μισητή για τα βδελύγματά της. . . . Καταδικάστηκε ένας τεράστιος αριθμός απ’ αυτούς, όχι τόσο για το έγκλημα του εμπρησμού της πόλης, όσο για μισανθρωπία. Τους γελοιοποιούσαν με πολλούς και διαφόρους τρόπους πριν τους θανατώσουν. Αφού τους κάλυπταν με δέρματα θηρίων, τους κατασπάραζαν τα σκυλιά και πέθαιναν ή τους κάρφωναν σε ξύλο μαρτυρίου ή τους έκαιγαν ρίχνοντάς τους στις φλόγες για να χρησιμεύουν ως νυχτερινός φωτισμός, όταν έσβηνε το φως της ημέρας. Ο Νέρων πρόσφερε τους κήπους του γι’ αυτό το θέαμα . . . Δημιουργήθηκε ένα αίσθημα συμπάθειας· γιατί αυτοί αφανίζονταν, όχι όπως φαινόταν, για το κοινό καλό, αλλά για να κορεστεί η σκληρότητα ενός ανθρώπου».a

 2. Κάτω από ποιες συνθήκες έγραψε ο Παύλος τη Δεύτερη Προς Τιμόθεον, και γιατί εκφράζει την εκτίμησή του για τον Ονησίφορο;

² Ο Παύλος βρέθηκε και πάλι κρατούμενος στη Ρώμη πιθανόν την εποχή που ξέσπασε αυτό το κύμα του βίαιου διωγμού. Αυτή τη φορά ήταν αλυσοδεμένος. Δεν περίμενε να αφεθεί ελεύθερος, αλλά ανέμενε μόνο την τελική απόφαση και την εκτέλεση. Οι επισκέπτες ήταν λιγοστοί. Πράγματι, αν κάποιος έλεγε απροκάλυπτα ότι ήταν Χριστιανός διέτρεχε τον κίνδυνο να συλληφθεί και να θανατωθεί με βασανιστήρια. Γι’ αυτό, ο Παύλος εξέφρασε γραπτώς την εκτίμησή του για τον επισκέπτη του από την Έφεσο: «Είθε ο Κύριος να δώση έλεος εις τον οίκον του Ονησιφόρου, διότι πολλάκις με παρηγόρησε και δεν επησχύνθη την άλυσίν μου, αλλ’ ότε ήλθεν εις την Ρώμην, με εζήτησε μετά σπουδής πολλής και με εύρεν». (2 Τιμ. 1:16, 17) Γράφοντας, με το θάνατο να πλησιάζει, ο Παύλος αυτοχαρακτηρίζεται «απόστολος Ιησού Χριστού δια θελήματος Θεού κατά την επαγγελίαν της ζωής της εν Χριστώ Ιησού [σε ενότητα με τον Χριστό Ιησού, ΜΝΚ]». (1:1) Ο Παύλος ήξερε ότι τον περίμενε ζωή σε ενότητα με τον Χριστό. Είχε κηρύξει σε πολλές από τις μεγαλουπόλεις του γνωστού κόσμου, από την Ιερουσαλήμ ως τη Ρώμη, ίσως μάλιστα και στην Ισπανία. (Ρωμ. 15:24, 28) Είχε τελειώσει πιστά το δρόμο.—2 Τιμ. 4:6-8.

 3. Πότε γράφτηκε η Δεύτερη Προς Τιμόθεον, και πώς έχει ωφελήσει τους Χριστιανούς σε όλες τις εποχές;

³ Αυτή η επιστολή πιθανόν να γράφτηκε γύρω στο 65 Κ.Χ., λίγο πριν από το μαρτυρικό θάνατο του Παύλου. Ο Τιμόθεος πιθανόν να ήταν ακόμη στην Έφεσο, εφόσον ο Παύλος τον είχε παρακαλέσει να μείνει εκεί. (1 Τιμ. 1:3) Τώρα, ο Παύλος παρακινεί δυο φορές τον Τιμόθεο να έρθει σ’ αυτόν γρήγορα, και του ζητάει να φέρει μαζί του τον Μάρκο, καθώς και το μανδύα και τα βιβλία που άφησε ο Παύλος στην Τρωάδα. (2 Τιμ. 4:9, 11, 13, 21) Αυτή η επιστολή, που γράφτηκε σ’ έναν τόσο κρίσιμο καιρό, περιείχε δυναμική ενθάρρυνση για τον Τιμόθεο, και από τότε συνεχίζει να παρέχει ωφέλιμη ενθάρρυνση για τους αληθινούς Χριστιανούς σε όλες τις εποχές.

 4. Τι αποδεικνύει ότι το βιβλίο Δεύτερη Προς Τιμόθεον είναι αυθεντικό και κανονικό;

⁴ Το βιβλίο Δεύτερη Προς Τιμόθεον είναι αυθεντικό και κανονικό για τους λόγους που αναφέρθηκαν ήδη για το βιβλίο Πρώτη Προς Τιμόθεον. Το αναγνώριζαν και το χρησιμοποιούσαν συγγραφείς και σχολιαστές των πρώτων αιώνων, μεταξύ άλλων ο Πολύκαρπος του 2ου αιώνα Κ.Χ.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ

 5. Τι είδους πίστη κατοικεί στον Τιμόθεο, αλλά ωστόσο τι πρέπει να κάνει αυτός;

⁵ «Κράτει το υπόδειγμα των υγιαινόντων λόγων» (1:1–3:17). Ο Παύλος λέει στον Τιμόθεο ότι δεν τον ξεχνάει ποτέ στις προσευχές του και ότι ποθεί να τον δει. Ανακαλεί στη μνήμη του την ‘ανυπόκριτη πίστη’ που έχει μέσα του ο Τιμόθεος, και η οποία κατοίκησε πρώτα στη γιαγιά του, τη Λωίδα, και στη μητέρα του, την Ευνίκη. Ο Τιμόθεος πρέπει να αναζωπυρώνει το χάρισμα που βρίσκεται μέσα του, ‘διότι δεν έδωκεν ο Θεός πνεύμα δειλίας, αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού’. Ας μην ντρέπεται, λοιπόν, για τη μαρτυρία και για τα παθήματα για τα καλά νέα, επειδή η παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού έχει γίνει καταφανής μέσω της φανέρωσης του Σωτήρα, του Χριστού Ιησού. Ο Τιμόθεος πρέπει να ‘κρατάει το υπόδειγμα των υγιαινόντων λόγων’, τους οποίους άκουσε από τον Παύλο, φυλάσσοντας αυτό το υπόδειγμα ως καλή παρακαταθήκη.—1:5, 7, 13.

 6. Ποιες συμβουλές δίνει ο Παύλος για τη διδασκαλία, και πώς μπορεί ο Τιμόθεος να είναι επιδοκιμασμένος εργάτης και σκεύος άξιο τιμής;

⁶ Ο Τιμόθεος πρέπει να παραδώσει όσα έμαθε από τον Παύλο σε «πιστούς ανθρώπους, οίτινες θέλουσιν είσθαι ικανοί και άλλους να διδάξωσι». Ο Τιμόθεος πρέπει να αποδειχθεί καλός στρατιώτης του Χριστού Ιησού. Ο στρατιώτης αποφεύγει κάθε ανάμειξη σε επαγγελματικές ασχολίες. Επιπλέον, αυτός που στεφανώνεται στους αγώνες αγωνίζεται σύμφωνα με τους κανονισμούς. Για να αποκτήσει διάκριση, ο Τιμόθεος πρέπει να ‘εννοεί [να σκέφτεται συνεχώς, ΜΝΚ]’ τα λόγια του Παύλου. Τα σπουδαία πράγματα που πρέπει να θυμάται και να υπενθυμίζει σε άλλους είναι ότι ‘ο Ιησούς Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς και ήταν σπέρμα του Δαβίδ’, και ότι οι ανταμοιβές για τους εκλεκτούς οι οποίοι υπομένουν είναι η σωτηρία και η αιώνια δόξα που θα απολαμβάνουν ενωμένοι με τον Χριστό, καθώς θα συμβασιλεύουν μ’ αυτόν. Ο Τιμόθεος πρέπει ‘να σπουδάσει [να κάνει το καλύτερο που μπορεί, ΜΝΚ]’ για να παραστήσει τον εαυτό του εργάτη επιδοκιμασμένο από τον Θεό, αποφεύγοντας τις βέβηλες ματαιοφωνίες, οι οποίες απλώνονται σαν γάγγραινα. Όπως ακριβώς σ’ ένα μεγάλο σπίτι το σκεύος που είναι άξιο τιμής βρίσκεται χωριστά απ’ αυτό που δεν είναι άξιο τιμής, έτσι και ο Παύλος νουθετεί τον Τιμόθεο να ‘αποφεύγει τις νεανικές επιθυμίες και να ζητάει τη δικαιοσύνη, την πίστη, την αγάπη, την ειρήνη με τους επικαλουμένους τον Κύριο από καθαρή καρδιά’. Ο δούλος του Κυρίου πρέπει να είναι πράος προς όλους, να είναι διδακτικός και να διδάσκει με πραότητα.—2:2, 8, 22.

 7. Γιατί η θεόπνευστη Γραφή πρόκειται να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη «εν ταις εσχάταις ημέραις»;

⁷ «Εν ταις εσχάταις ημέραις» θα έρθουν «καιροί κακοί» και άνθρωποι οι οποίοι έχουν ψεύτικη μορφή ευσέβειας και οι οποίοι «πάντοτε μανθάνουσι και ποτέ δεν δύνανται να έλθωσιν εις την γνώσιν της αληθείας». Αλλά, ο Τιμόθεος παρακολούθησε από κοντά τη διδασκαλία του Παύλου, τη διαγωγή του και τους διωγμούς του, από τους οποίους τον ελευθέρωσε ο Κύριος. «Και πάντες», προσθέτει ο ίδιος, «οι θέλοντες να ζώσιν ευσεβώς εν Χριστώ Ιησού θέλουσι διωχθή». Ο Τιμόθεος, όμως, πρέπει να εμμένει σ’ εκείνα που έμαθε από τότε που ήταν βρέφος, τα οποία μπορούν να τον κάνουν σοφό προς σωτηρία, επειδή ‘όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη’.—3:1, 7, 12, 16.

 8. Τι παρακινεί ο Παύλος τον Τιμόθεο να κάνει, και γιατί χαίρεται ο Παύλος σχετικά μ’ αυτό;

⁸ Πλήρης επιτέλεση της διακονίας (4:1-22). Ο Παύλος παραγγέλλει στον Τιμόθεο να ‘κηρύξει το λόγο’ με την αίσθηση του επείγοντος. (4:2) Θα έρθει καιρός στον οποίον οι άνθρωποι δεν θα υποφέρουν την υγιαίνουσα διδασκαλία και θα στραφούν σε ψευδοδιδασκάλους, αλλά ο Τιμόθεος ας αγρυπνά, ‘ας εργάζεται έργο ευαγγελιστή, ας κάνει πλήρη τη διακονία του’. Αντιλαμβανόμενος ότι ο θάνατός του έφτασε, ο Παύλος χαίρεται που ο ίδιος αγωνίστηκε τον καλό αγώνα, τελείωσε το δρόμο και διατήρησε την πίστη. Τώρα, αποβλέπει με εμπιστοσύνη στην ανταμοιβή, ‘τον στέφανο της δικαιοσύνης’.—4:5, 8.

 9. Για ποιο πράγμα είναι πεπεισμένος ο Παύλος όσον αφορά τη δύναμη του Κυρίου;

⁹ Ο Παύλος παρακινεί τον Τιμόθεο να έρθει σ’ αυτόν γρήγορα και δίνει οδηγίες για το ταξίδι. Την πρώτη φορά που απολογήθηκε ο Παύλος, όλοι τον εγκατέλειψαν, αλλά ο Κύριος τον ενδυνάμωσε για να γίνει πλήρες το κήρυγμα στα έθνη. Ναι, αυτός είναι πεπεισμένος ότι ο Κύριος θα τον ελευθερώσει από κάθε πονηρό έργο και θα τον διασώσει για την επουράνια Βασιλεία Του.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

10. (α) Ποια ιδιαίτερη ωφέλεια ‘όλης της Γραφής’ τονίζεται στη Δεύτερη Προς Τιμόθεον, και τι πρέπει να αγωνίζονται να γίνουν οι Χριστιανοί; (β) Ποια επιρροή πρέπει να αποφεύγεται, και πώς μπορεί να γίνει αυτό; (γ) Για ποιο πράγμα συνεχίζει να υπάρχει επιτακτική ανάγκη;

¹⁰ ‘Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη’. Ωφέλιμη προς τι; Ο Παύλος μάς λέει στη δεύτερη επιστολή του προς τον Τιμόθεο: «Προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης, δια να ήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργον αγαθόν». (3:16, 17) Έτσι, σ’ αυτή την επιστολή τονίζεται η ωφέλεια της ‘διδασκαλίας’. Όλοι όσοι αγαπούν τη δικαιοσύνη σήμερα πρέπει να προσέχουν τις σοφές συμβουλές αυτής της επιστολής, καθώς αγωνίζονται να γίνουν δάσκαλοι του Λόγου και κάνουν το καλύτερο που μπορούν για να γίνουν επιδοκιμασμένοι εργάτες του Θεού, ‘ορθοτομούντες το λόγο της αλήθειας’. Όπως συνέβαινε στην Έφεσο των ημερών του Τιμόθεου, έτσι και στη σύγχρονη εποχή υπάρχουν αυτοί οι οποίοι ασχολούνται με «μωράς και απαιδεύτους φιλονεικίας», οι οποίοι «πάντοτε μανθάνουσι και ποτέ δεν δύνανται να έλθωσιν εις την γνώσιν της αληθείας» και οι οποίοι απορρίπτουν «την υγιαίνουσαν διδασκαλίαν» χάρη δασκάλων που τους γαργαλούν τα αφτιά, σύμφωνα με την εγωιστική τους επιθυμία. (2:15, 23· 3:7· 4:3, 4) Για να αποφύγει κανείς αυτή τη μεταδοτική κοσμική επιρροή, είναι απαραίτητο να ‘κρατάει το υπόδειγμα των υγιαινόντων λόγων’ έχοντας πίστη και αγάπη. Επιπλέον, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να γίνουν όλο και περισσότερα άτομα ‘ικανά να διδάξουν και άλλους’ τόσο μέσα όσο και έξω από την εκκλησία, όπως έκανε ο Τιμόθεος, ‘ο άνθρωπος του Θεού’. Ευτυχισμένοι είναι όλοι εκείνοι οι οποίοι επωμίζονται αυτή την ευθύνη, όταν γίνονται ικανοί ‘να διδάσκουν με πραότητα’, και οι οποίοι κηρύττουν το λόγο «μετά πάσης μακροθυμίας και διδαχής»!—1:13· 2:2, 24, 25· 4:2.

11. Ποια συμβουλή δίνεται σχετικά με τους νεαρούς;

¹¹ Όπως δήλωσε ο Παύλος, ο Τιμόθεος «από βρέφους» γνώριζε τα ιερά συγγράμματα, λόγω της στοργικής διδασκαλίας της Λωίδας και της Ευνίκης. Η φράση «από βρέφους» δείχνει, επίσης, πότε πρέπει να αρχίζει η Βιβλική διδασκαλία των παιδιών σήμερα. Αλλά τι μπορεί να γίνει αν, στα κατοπινά χρόνια, οι αρχικές φλόγες του ζήλου αρχίσουν να σβήνουν; Η συμβουλή του Παύλου είναι να αναζωπυρώσουμε και πάλι αυτή τη φωτιά με πνεύμα «δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού», διατηρώντας ανυπόκριτη πίστη. «Εν ταις εσχάταις ημέραις», είπε ο ίδιος, θα έρθουν καιροί κακοί με προβλήματα ανομίας και ψευδοδιδασκαλιών. Γι’ αυτό είναι τόσο απαραίτητο, ιδιαίτερα για τους νεαρούς, καθώς και για όλους τους άλλους, ‘να αγρυπνούν σε όλα τα πράγματα και να κάνουν πλήρη τη διακονία τους’.—3:15· 1:5-7· 3:1-5· 4:5.

12. (α) Πώς επέστησε ο Παύλος την προσοχή στο Σπέρμα της Βασιλείας, και ποια ελπίδα εξέφρασε; (β) Πώς μπορούν να έχουν οι δούλοι του Θεού σήμερα την ίδια διανοητική στάση μ’ αυτήν που είχε ο Παύλος;

¹² Αξίζει να αγωνιστεί κανείς για το βραβείο. (2:3-7) Σχετικά μ’ αυτό, ο Παύλος εφιστά την προσοχή στο Σπέρμα της Βασιλείας, λέγοντας: «Ενθυμού τον εκ σπέρματος Δαβίδ Ιησούν Χριστόν, τον αναστάντα εκ νεκρών, κατά το ευαγγέλιον». Ο Παύλος έλπιζε να παραμείνει ενωμένος μ’ αυτό το Σπέρμα. Πιο κάτω, μιλάει με θριαμβευτικά λόγια για την επικείμενη εκτέλεσή του: «Του λοιπού μένει εις εμέ ο της δικαιοσύνης στέφανος, τον οποίον ο Κύριος θέλει μοι αποδώσει εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής, και ου μόνον εις εμέ, αλλά και εις πάντας όσοι επιποθούσι την επιφάνειαν αυτού». (2:8· 4:8) Πόσο ευτυχισμένοι είναι όλοι όσοι μπορούν να αναπολούν πολλά έτη πιστής υπηρεσίας και να λέγουν τα ίδια λόγια! Αυτό, όμως, απαιτεί τώρα υπηρεσία με ακεραιότητα, με αγάπη για τη φανέρωση του Ιησού Χριστού, καθώς και εκδήλωση της ίδιας πεποίθησης μ’ αυτήν που είχε ο Παύλος όταν έγραψε: «Και θέλει με ελευθερώσει ο Κύριος από παντός έργου πονηρού και θέλει με διασώσει δια την επουράνιον βασιλείαν αυτού· εις τον οποίον έστω η δόξα εις τους αιώνας των αιώνων· αμήν».—4:18.

[Υποσημειώσεις]