Βοηθήστε το Εφηβικής Ηλικίας Παιδί σας να Προοδεύσει

1, 2. Ποιες προκλήσεις και ποιες χαρές μπορούν να φέρουν τα χρόνια της εφηβείας;

ΤΟ ΝΑ έχετε ένα παιδί εφηβικής ηλικίας στο σπίτι είναι πολύ διαφορετικό από το να έχετε ένα παιδί πέντε ή ακόμη και δέκα χρονών. Τα χρόνια της εφηβείας φέρνουν τις δικές τους προκλήσεις και προβλήματα, αλλά μπορούν επίσης να φέρουν χαρές και ανταμοιβές. Παραδείγματα όπως του Ιωσήφ, του Δαβίδ, του Ιωσία και του Τιμόθεου δείχνουν ότι τα νεαρά άτομα είναι δυνατόν να ενεργούν με υπευθυνότητα και να έχουν θαυμάσια σχέση με τον Ιεχωβά. (Γένεση 37:2-11· 1 Σαμουήλ 16:11-13· 2 Βασιλέων 22:3-7· Πράξεις 16:1, 2) Πολλοί έφηβοι σήμερα αποδεικνύουν αυτό το σημείο. Πιθανόν να γνωρίζετε μερικούς από αυτούς.

² Ωστόσο, για μερικά άτομα τα χρόνια της εφηβείας είναι πολυτάραχα. Οι έφηβοι έχουν συναισθηματικές διακυμάνσεις. Είτε είναι αγόρια είτε είναι κορίτσια, οι έφηβοι μπορεί να θέλουν να είναι πιο ανεξάρτητοι, και ίσως δυσανασχετούν όταν οι γονείς τους τούς θέτουν όρια. Ωστόσο, αυτά τα νεαρά άτομα εξακολουθούν να είναι πολύ άπειρα και χρειάζονται στοργική, υπομονετική βοήθεια από τους γονείς τους. Ναι, τα εφηβικά χρόνια μπορούν να είναι συναρπαστικά, όμως μπορούν επίσης να προκαλέσουν σύγχυση—τόσο στους γονείς όσο και στους εφήβους. Πώς μπορούν να βοηθηθούν τα νεαρά άτομα στη διάρκεια αυτών των ετών;

3. Με ποιον τρόπο μπορούν οι γονείς να δώσουν στα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους μια θαυμάσια ευκαιρία στη ζωή;

³ Οι γονείς οι οποίοι ακολουθούν τις συμβουλές της Αγίας Γραφής δίνουν στα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους την καλύτερη δυνατή ευκαιρία να ξεπεράσουν με επιτυχία αυτές τις δοκιμασίες και να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικοι. Σε όλες τις χώρες και σε όλες τις εποχές, οι γονείς και οι έφηβοι που εφάρμοσαν μαζί τις αρχές της Αγίας Γραφής ευλογήθηκαν με επιτυχία.—Ψαλμός 119:1.

4. Γιατί είναι η εμπιστευτική συζήτηση ιδιαίτερα σημαντική στα χρόνια της εφηβείας;

⁴ Η Αγία Γραφή λέει: ‘Τα σχέδια ανατρέπονται όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συζήτηση’. (Παροιμίες 15:22) Αν η εμπιστευτική συζήτηση ήταν απαραίτητη όταν τα παιδιά ήταν πιο μικρά, είναι ιδιαίτερα ζωτική στα χρόνια της εφηβείας—όταν οι νέοι είναι πιθανό να δαπανούν λιγότερο χρόνο στο σπίτι και περισσότερο με φίλους από το σχολείο ή με άλλους συντρόφους. Αν δεν υπάρχει εμπιστευτική συζήτηση—κανένα είδος ειλικρινούς και ανοιχτής επικοινωνίας ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς—οι έφηβοι μπορεί να καταντήσουν ξένοι μέσα στο σπίτι. Πώς μπορούν, λοιπόν, να διατηρηθούν οι γραμμές επικοινωνίας ανοιχτές;

5. Πώς ενθαρρύνονται οι έφηβοι να βλέπουν το ζήτημα της επικοινωνίας με τους γονείς τους;

⁵ Τόσο οι έφηβοι όσο και οι γονείς πρέπει να κάνουν το μέρος τους σε αυτό. Είναι αλήθεια ότι οι έφηβοι μπορεί να βρίσκουν πως είναι πιο δύσκολο να μιλήσουν στους γονείς τους από ό,τι τότε που ήταν πιο μικροί. Ωστόσο, να θυμάστε πως, ‘όταν δεν υπάρχει επιδέξια κατεύθυνση, ο λαός πέφτει· αλλά όταν υπάρχει πλήθος συμβούλων, έρχεται σωτηρία’. (Παροιμίες 11:14) Αυτά τα λόγια εφαρμόζονται σε όλους, τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους. Οι έφηβοι που το αντιλαμβάνονται αυτό καταλαβαίνουν ότι εξακολουθούν να χρειάζονται επιδέξια κατεύθυνση, εφόσον αντιμετωπίζουν πιο περίπλοκα ζητήματα από ό,τι πριν. Πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι πιστοί γονείς τους έχουν πολύ καλά προσόντα ως σύμβουλοι, επειδή εκείνοι διαθέτουν μεγαλύτερη πείρα στη ζωή και έχουν αποδείξει το στοργικό τους ενδιαφέρον επί σειρά ετών. Επομένως, σε αυτό το στάδιο της ζωής τους, οι σοφοί έφηβοι δεν θα απομακρύνονται από τους γονείς τους.

6. Ποια στάση θα έχουν οι σοφοί και στοργικοί γονείς όσον αφορά την επικοινωνία με τα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους;

⁶ Ανοιχτή επικοινωνία σημαίνει ότι ο γονέας καταβάλλει σκληρές προσπάθειες να είναι διαθέσιμος όταν ο έφηβος αισθάνεται την ανάγκη να μιλήσει. Αν είστε γονέας, φροντίστε να υπάρχει ανοιχτή επικοινωνία τουλάχιστον από την πλευρά σας. Αυτό μπορεί να μην είναι εύκολο. Η Αγία Γραφή λέει ότι υπάρχει ‘καιρός να σωπαίνει κανείς και καιρός να μιλάει’. (Εκκλησιαστής 3:7) Όταν το εφηβικής ηλικίας παιδί σας νιώθει ότι είναι καιρός να μιλήσει, ίσως είναι καιρός εσείς να σωπάσετε. Μπορεί να έχετε προγραμματίσει αυτόν το χρόνο για προσωπική μελέτη, για ξεκούραση ή για δουλειές στο σπίτι. Αν, όμως, το παιδί σας θέλει να σας μιλήσει, προσπαθήστε να προσαρμόσετε το πρόγραμμά σας και να το ακούσετε. Διαφορετικά μπορεί να μην ξαναδοκιμάσει. Να θυμάστε το παράδειγμα του Ιησού. Σε μια περίπτωση, είχε προγραμματίσει κάποιο χρόνο για να ξεκουραστεί. Αλλά όταν άρχισαν οι άνθρωποι να συρρέουν γύρω του, ανέβαλε την ανάπαυση και άρχισε να τους διδάσκει. (Μάρκος 6:30-34) Οι περισσότεροι έφηβοι καταλαβαίνουν ότι οι γονείς τους είναι πολυάσχολοι, αλλά χρειάζονται τη διαβεβαίωση ότι αυτοί θα σταθούν στο πλευρό τους αν χρειαστεί. Γι’ αυτόν το λόγο, να είστε διαθέσιμοι και να δείχνετε κατανόηση.

7. Τι χρειάζεται να αποφεύγουν οι γονείς;

⁷ Να προσπαθείτε να θυμάστε πώς ήταν τα πράγματα όταν ήσασταν εσείς στην εφηβεία, και να μη χάνετε το χιούμορ σας! Οι γονείς χρειάζεται να απολαμβάνουν τη συναναστροφή με τα παιδιά τους. Όταν υπάρχει διαθέσιμος ελεύθερος χρόνος, πώς τον δαπανούν οι γονείς; Αν θέλουν να χρησιμοποιούν πάντοτε τον ελεύθερο χρόνο τους κάνοντας πράγματα που δεν συμπεριλαμβάνουν την οικογένειά τους, τα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους θα το προσέξουν αυτό αμέσως. Αν οι έφηβοι καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι φίλοι τους στο σχολείο τούς εκτιμούν περισσότερο από ό,τι οι γονείς τους, σίγουρα θα ανακύψουν προβλήματα.

8. Πώς μπορεί να εντυπωθεί στα παιδιά η εκτίμηση για την ειλικρίνεια, τη σκληρή εργασία και την κατάλληλη διαγωγή;

⁸ Αν οι γονείς δεν έχουν ήδη ενσταλάξει στα παιδιά τους εκτίμηση για την ειλικρίνεια και τη σκληρή εργασία, ασφαλώς θα πρέπει να το κάνουν αυτό στα χρόνια της εφηβείας. (1 Θεσσαλονικείς 4:11· 2 Θεσσαλονικείς 3:10) Είναι επίσης ζωτικό για αυτούς να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά τους πιστεύουν ολόκαρδα πως είναι σημαντικό να ζουν ηθική και καθαρή ζωή. (Παροιμίες 20:11) Σε αυτούς τους τομείς, ο γονέας μεταδίδει πολλά με το παράδειγμά του. Ακριβώς όπως οι μη ομόπιστοι σύζυγοι μπορούν να «κερδηθούν χωρίς το λόγο μέσω της διαγωγής των γυναικών τους», έτσι και οι έφηβοι μπορούν να μάθουν σωστές αρχές μέσω της διαγωγής των γονέων τους. (1 Πέτρου 3:1) Ωστόσο, το παράδειγμα από μόνο του ποτέ δεν αρκεί, εφόσον τα παιδιά εκτίθενται επίσης σε πολλά κακά παραδείγματα και σε ένα χείμαρρο δελεαστικής προπαγάνδας έξω από το σπίτι. Γι’ αυτό, οι στοργικοί γονείς χρειάζεται να γνωρίζουν τις απόψεις που έχουν τα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους σχετικά με όσα βλέπουν και ακούν, και αυτό απαιτεί γεμάτες νόημα συζητήσεις.—Παροιμίες 20:5.

9, 10. Γιατί θα πρέπει να φροντίσουν οι γονείς να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους γύρω από τα σεξουαλικά ζητήματα, και πώς μπορούν να το κάνουν αυτό;

⁹ Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα όσον αφορά τα σεξουαλικά ζητήματα. Γονείς, μήπως ντρέπεστε να συζητήσετε με τα παιδιά σας για το σεξ; Ακόμη και αν συμβαίνει αυτό, κάντε προσπάθεια να το συζητήσετε μαζί τους, διότι τα νεαρά σας παιδιά σίγουρα θα μάθουν για αυτό το θέμα από κάποιον. Αν δεν μάθουν από εσάς, ποιος ξέρει τι διαστρεβλωμένες πληροφορίες θα λάβουν; Στην Αγία Γραφή, ο Ιεχωβά δεν αποφεύγει τα ζητήματα σεξουαλικής φύσης· ούτε και οι γονείς θα πρέπει να το κάνουν αυτό.—Παροιμίες 4:1-4· 5:1-21.

¹⁰ Το ευτύχημα είναι ότι η Αγία Γραφή περιέχει ξεκάθαρη καθοδηγία στον τομέα της σεξουαλικής διαγωγής, και η Εταιρία Σκοπιά έχει δημοσιεύσει πολλές υποβοηθητικές πληροφορίες οι οποίες δείχνουν ότι αυτή η καθοδηγία εξακολουθεί να είναι εφαρμόσιμη στο σύγχρονο κόσμο. Γιατί να μην κάνετε χρήση αυτής της βοήθειας; Λόγου χάρη, γιατί να μην ανασκοπήσετε μαζί με το γιο σας ή την κόρη σας κατάλληλα κεφάλαι από τους Τόμους 1 και 2 του βιβλίου Οι Νεαροί Ρωτούν—Αποτελεσματικές Απαντήσεις; Μπορεί να νιώσετε ευχάριστη έκπληξη όταν δείτε τα αποτελέσματα.

11. Ποιος είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για να διδάσκουν οι γονείς τα παιδιά τους πώς να υπηρετούν τον Ιεχωβά;

¹¹ Ποιο είναι το πιο σημαντικό θέμα που θα πρέπει να συζητούν οι γονείς και τα παιδιά; Ο απόστολος Παύλος αναφέρθηκε σε αυτό όταν έγραψε: «Συνεχίστε να . . . ανατρέφετε [τα παιδιά σας] με τη διαπαιδαγώγηση και τη διανοητική καθοδήγηση του Ιεχωβά». (Εφεσίους 6:4) Τα παιδιά χρειάζεται να συνεχίσουν να μαθαίνουν για τον Ιεχωβά. Συγκεκριμένα, χρειάζεται να μάθουν να τον αγαπούν, και θα πρέπει να θέλουν να τον υπηρετούν. Σε αυτόν τον τομέα, επίσης, μπορείτε να διδάξετε πολλά με το παράδειγμά σας. Αν οι έφηβοι βλέπουν ότι οι γονείς τους αγαπούν τον Θεό ‘με όλη τους την καρδιά και με όλη τους την ψυχή και με όλη τους τη διάνοια’, καθώς και ότι αυτό φέρνει καλούς καρπούς στη ζωή των γονέων τους, μπορεί κάλλιστα να επηρεαστούν να κάνουν το ίδιο. (Ματθαίος 22:37) Παρόμοια, αν τα νεαρά άτομα βλέπουν ότι οι γονείς τους έχουν λογική άποψη για τα υλικά πράγματα, θέτοντας τη Βασιλεία του Θεού στην πρώτη θέση, θα βοηθηθούν να αναπτύξουν την ίδια διανοητική στάση.—Εκκλησιαστής 7:12· Ματθαίος 6:31-33.

12, 13. Ποια σημεία θα πρέπει να λάβετε υπόψη προκειμένου να επιτύχει η οικογενειακή μελέτη;

¹² Η εβδομαδιαία οικογενειακή Γραφική μελέτη είναι ένα καταπληκτικό βοήθημα που συντελεί στη μετάδοση πνευματικών αξιών στα νεαρά άτομα. (Ψαλμός 119:33, 34· Παροιμίες 4:20-23) Το να κάνετε μια τέτοια μελέτη τακτικά είναι ζωτικής σημασίας. (Ψαλμός 1:1-3) Οι γονείς και τα παιδιά τους θα πρέπει να καταλάβουν ότι η οικογενειακή μελέτη πρέπει να έχει προτεραιότητα στο πρόγραμμα, σε σχέση με τα άλλα πράγματα, και όχι να συμβαίνει το αντίστροφο. Επιπρόσθετα, η σωστή στάση είναι απαραίτητη για να είναι η οικογενειακή μελέτη αποτελεσματική. Ένας πατέρας είπε: «Το μυστικό είναι να ενθαρρύνει ο οδηγός μια άνετη και όμως γεμάτη σεβασμό ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της οικογενειακής μελέτης—ανεπίσημη μεν, αλλά όχι επιπόλαιη. Μπορεί να μην είναι πάντοτε εύκολο να επιτύχετε τη σωστή ισορροπία, και πολλές φορές θα χρειαστεί να διορθώσουν οι νεαροί τη στάση τους. Αν τα πράγματα δεν πάνε και πολύ καλά σε μια ή δυο περιπτώσεις, κάντε υπομονή και περιμένετε την επόμενη φορά». Ο ίδιος πατέρας είπε ότι, στην προσευχή που έκανε πριν από κάθε μελέτη, ζητούσε συγκεκριμένα από τον Ιεχωβά να βοηθήσει όλους όσους περιλαμβάνονταν να έχουν τη σωστή άποψη.—Ψαλμός 119:66.

¹³ Η διεξαγωγή της οικογενειακής μελέτης αποτελεί ευθύνη των πιστών γονέων. Είναι αλήθεια ότι μερικοί γονείς ίσως να μην είναι χαρισματικοί δάσκαλοι, και μπορεί να τους είναι δύσκολο να βρίσκουν τρόπους για να κάνουν την οικογενειακή μελέτη ενδιαφέρουσα. Παρ’ όλα αυτά, αν αγαπάτε τα εφηβικής ηλικίας παιδιά σας «με έργα και αλήθεια», θα επιθυμείτε να τα βοηθήσετε με ταπεινό και ειλικρινή τρόπο να προοδεύσουν πνευματικά. (1 Ιωάννη 3:18) Τα παιδιά μπορεί να διαμαρτύρονται από καιρό σε καιρό, αλλά είναι πιθανό ότι θα διαισθανθούν το βαθύ σας ενδιαφέρον για την ευημερία τους.

14. Πώς μπορούν να εφαρμοστούν τα εδάφια Δευτερονόμιο 11:18, 19 όταν μεταδίδετε πνευματικά πράγματα σε εφήβους;

¹⁴ Η οικογενειακή μελέτη δεν είναι η μόνη περίσταση κατά την οποία μπορείτε να μεταδίδετε σημαντικά πνευματικά ζητήματα. Θυμάστε την εντολή που έδωσε ο Ιεχωβά στους γονείς; Αυτός είπε: ‘Πρέπει να βάλετε αυτά τα λόγια μου στην καρδιά σας και στην ψυχή σας και να τα δέσετε ως σημείο πάνω στο χέρι σας, και θα είναι κορδέλα στο μέτωπο, ανάμεσα στα μάτια σας. Πρέπει επίσης να τα διδάσκετε στους γιους σας, ώστε να μιλάς για αυτά όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο και όταν ξαπλώνεις και όταν σηκώνεσαι’. (Δευτερονόμιο 11:18, 19· βλέπε επίσης Δευτερονόμιο 6:6, 7.) Αυτό δεν σημαίνει ότι οι γονείς πρέπει να κάνουν διαρκώς κήρυγμα στα παιδιά τους. Αλλά ο στοργικός οικογενειάρχης θα πρέπει πάντοτε να αναζητεί ευκαιρίες για να ενισχύσει το πνευματικό φρόνημα της οικογένειάς του.

15, 16. (α) Τι είναι διαπαιδαγώγηση; (β) Σε ποιον έχει ανατεθεί η ευθύνη να επιβάλλει διαπαιδαγώγηση, και ποιος έχει την ευθύνη να δώσει προσοχή σε αυτήν;

¹⁵ Η διαπαιδαγώγηση είναι εκπαίδευση που διορθώνει, και περιλαμβάνει επικοινωνία. Η διαπαιδαγώγηση μεταδίδει περισσότερο την ιδέα της διόρθωσης παρά της τιμωρίας—αν και η τιμωρία μπορεί να έρθει στο προσκήνιο. Τα παιδιά σας χρειάζονταν διαπαιδαγώγηση όταν ήταν μικρότερα, και τώρα που είναι έφηβοι, εξακολουθούν να τη χρειάζονται σε κάποια μορφή, ίσως ακόμη περισσότερο. Οι σοφοί έφηβοι γνωρίζουν ότι έτσι έχουν τα πράγματα.

¹⁶ Η Αγία Γραφή λέει: ‘Ο ανόητος δεν σέβεται τη διαπαιδαγώγηση του πατέρα του, αλλά όποιος προσέχει τον έλεγχο είναι οξυδερκής’. (Παροιμίες 15:5) Μαθαίνουμε πολλά από αυτό το εδάφιο. Αυτό υποδηλώνει ότι θα παρέχεται διαπαιδαγώγηση. Ο έφηβος δεν μπορεί να ‘προσέξει τον έλεγχο’ που δεν του έχει παρασχεθεί. Ο Ιεχωβά αναθέτει την ευθύνη για την παροχή διαπαιδαγώγησης στους γονείς, ιδιαίτερα στον πατέρα. Ωστόσο, ο έφηβος έχει την ευθύνη να προσέξει αυτή τη διαπαιδαγώγηση. Θα μάθει περισσότερα και θα κάνει λιγότερα λάθη αν δώσει προσοχή στη σοφή διαπαιδαγώγηση του πατέρα του και της μητέρας του. (Παροιμίες 1:8) Η Αγία Γραφή λέει: ‘Αυτός που αδιαφορεί για τη διαπαιδαγώγηση περιέρχεται σε φτώχεια και ατίμωση, αλλά αυτός που φυλάττει τον έλεγχο δοξάζεται’.—Παροιμίες 13:18.

17. Ποια ισορροπία θα πρέπει να έχουν οι γονείς ως στόχο όταν επιβάλλουν διαπαιδαγώγηση;

¹⁷ Όταν διαπαιδαγωγούν εφήβους, οι γονείς χρειάζεται να είναι ισορροπημένοι. Δεν θα πρέπει να είναι τόσο αυστηροί ώστε να παροξύνουν τα παιδιά τους, βλάπτοντας ίσως και την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους. (Κολοσσαείς 3:21) Από την άλλη μεριά, οι γονείς δεν πρέπει να είναι τόσο ανεκτικοί ώστε να στερούν από τα παιδιά τους ζωτική εκπαίδευση. Τέτοιου είδους ανεκτικότητα μπορεί να αποβεί μοιραία. Το εδάφιο Παροιμίες 29:17 λέει: ‘Τιμώρησε το γιο σου και θα σου φέρει ανάπαυση και θα δώσει μεγάλη ευχαρίστηση στην ψυχή σου’. Ωστόσο, το εδάφιο 21 λέει: ‘Αν κάποιος παραχαϊδεύει τον υπηρέτη του από μικρό, στη μετέπειτα ζωή του αυτός θα γίνει αχάριστος’. Μολονότι αυτό το εδάφιο μιλάει για υπηρέτες, εφαρμόζεται εξίσου και στα παιδιά ενός σπιτικού.

18. Τίνος πράγματος είναι απόδειξη η διαπαιδαγώγηση, και τι αποφεύγεται όταν οι γονείς επιβάλλουν σταθερή διαπαιδαγώγηση;

¹⁸ Στην πραγματικότητα, η κατάλληλη διαπαιδαγώγηση είναι απόδειξη της αγάπης του γονέα για το παιδί του. (Εβραίους 12:6, 11) Αν είστε γονέας, γνωρίζετε ότι είναι δύσκολο να συνεχίζετε να παρέχετε σταθερή, λογική διαπαιδαγώγηση. Χάρη της ειρήνης, μπορεί να φανεί πιο εύκολο να επιτρέψετε σε έναν πεισματάρη έφηβο να κάνει αυτό που θέλει. Μακροπρόθεσμα, όμως, ο γονέας που ακολουθεί αυτή την τελευταία πορεία θα πληρώσει με ένα σπιτικό το οποίο θα είναι εκτός ελέγχου.—Παροιμίες 29:15· Γαλάτες 6:9.

19, 20. Πώς μπορούν οι γονείς να χειρίζονται σοφά το θέμα της αναψυχής για τα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους;

¹⁹ Στα παλιότερα χρόνια, συνήθως αναμενόταν από τα παιδιά να βοηθούν στο σπίτι ή στο αγρόκτημα. Σήμερα πολλοί έφηβοι έχουν άφθονο ελεύθερο χρόνο, τον οποίο περνούν χωρίς επίβλεψη. Για να γεμίσει αυτός ο χρόνος, ο εμπορικός κόσμος προμηθεύει υπεράφθονη ύλη για χρήση στο χρόνο που υπάρχει για αναψυχή. Προσθέστε σε αυτό το γεγονός ότι ο κόσμος προσδίδει πολύ μικρή αξία στους Βιβλικούς κανόνες περί ηθικής, και έχετε τα συστατικά για ενδεχόμενη συμφορά.

²⁰ Γι’ αυτόν το λόγο, ο συνετός γονέας διατηρεί το δικαίωμα να παίρνει τις τελικές αποφάσεις για την αναψυχή. Μην ξεχνάτε, όμως, ότι ο έφηβος μεγαλώνει. Χρόνο με το χρόνο, πιθανώς να ελπίζει ότι θα του φέρεστε περισσότερο σαν να είναι ενήλικος. Έτσι, είναι σοφό να επιτρέπει ο γονέας περισσότερη πρωτοβουλία στην επιλογή της αναψυχής καθώς ο έφηβος μεγαλώνει—με την προϋπόθεση ότι αυτές οι επιλογές αντανακλούν πρόοδο προς την πνευματική ωριμότητα. Κατά καιρούς, το εφηβικής ηλικίας παιδί μπορεί να κάνει άσοφες επιλογές όσον αφορά τη μουσική, τους συντρόφους, και ούτω καθεξής. Όταν συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να το συζητάτε μαζί του ώστε να κάνει καλύτερες επιλογές στο μέλλον.

21. Πώς προστατεύει έναν έφηβο η λογικότητα όσον αφορά το χρόνο που αφιερώνεται για αναψυχή;

²¹ Πόσος χρόνος θα πρέπει να αφιερώνεται για αναψυχή; Σε μερικές χώρες δίνεται στους εφήβους η εντύπωση ότι δικαιούνται να διασκεδάζουν συνεχώς. Έτσι, ένας έφηβος μπορεί να κανονίζει το πρόγραμμά του ώστε να μην αφήνει διασκέδαση για διασκέδαση. Εναπόκειται στους γονείς να διδάξουν το παιδί ότι θα πρέπει να αφιερώνει χρόνο και σε άλλα πράγματα, όπως είναι η οικογένεια, η προσωπική μελέτη, η συναναστροφή με πνευματικά ώριμα άτομα, οι Χριστιανικές συναθροίσεις και οι δουλειές του σπιτιού. Με αυτόν τον τρόπο, οι «απολαύσεις αυτής της ζωής» δεν θα καταπνίξουν το Λόγο του Θεού.—Λουκάς 8:11-15.

22. Με τι θα πρέπει να εξισορροπείται η αναψυχή στη ζωή ενός παιδιού εφηβικής ηλικίας;

²² Ο Βασιλιάς Σολομών είπε: ‘Έχω κατανοήσει ότι δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο για αυτούς από το να χαίρονται και να κάνουν καλό όσο ζουν· και επίσης ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να τρώει και να πίνει και να βλέπει καλό για όλη τη σκληρή εργασία του. Αυτό είναι δώρο Θεού’. (Εκκλησιαστής 3:12, 13) Ναι, η χαρά είναι μέρος μιας ισορροπημένης ζωής. Το ίδιο συμβαίνει, όμως, και με τη σκληρή εργασία. Πολλοί έφηβοι σήμερα δεν μαθαίνουν τι ικανοποίηση νιώθει κάποιος από τη σκληρή εργασία ή τι αίσθημα αυτοεκτίμησης νιώθει όταν χειρίζεται ένα πρόβλημα και το λύνει. Σε μερικούς δεν δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξουν κάποια επιδεξιότητα ή να μάθουν μια τέχνη προκειμένου να συντηρηθούν αργότερα στη ζωή. Να μια πραγματική πρόκληση για το γονέα. Θα φροντίσετε να έχει το παιδί σας τέτοιες ευκαιρίες; Αν καταφέρετε να διδάξετε το εφηβικής ηλικίας παιδί σας να εκτιμάει ή ακόμη και να απολαμβάνει τη σκληρή εργασία, αυτός ή αυτή θα αποκτήσει υγιή άποψη από την οποία θα αποκομίζει οφέλη μια ολόκληρη ζωή.

23. Πώς μπορούν οι γονείς να ενθαρρύνουν τα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους;

²³ Ακόμη και όταν έχετε προβλήματα με το εφηβικής ηλικίας παιδί σας, το εξής εδάφιο εξακολουθεί να αληθεύει: «Η αγάπη ποτέ δεν αποτυχαίνει». (1 Κορινθίους 13:8) Ποτέ μην πάψετε να εκδηλώνετε την αγάπη που αναμφίβολα νιώθετε. Ρωτήστε τον εαυτό σας: ‘Επαινώ το κάθε παιδί για τις επιτυχίες που σημειώνει καθώς χειρίζεται προβλήματα ή υπερπηδά εμπόδια; Επωφελούμαι από τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται για να εκφράζω την αγάπη μου και την εκτίμησή μου για τα παιδιά μου, πριν περάσουν αυτές οι ευκαιρίες;’ Μολονότι μπορεί κατά καιρούς να προκύψουν παρεξηγήσεις, αν οι έφηβοι είναι βέβαιοι ότι τους αγαπάτε, είναι πιο πιθανό ότι θα ανταποδώσουν αυτή την αγάπη.

24. Ποια Γραφική αρχή ισχύει ως γενικός κανόνας όσον αφορά την ανατροφή παιδιών, αλλά τι θα πρέπει να έχετε κατά νου;

²⁴ Βέβαια, καθώς τα παιδιά προχωρούν προς την ενηλικίωση, θα χρειαστεί τελικά να πάρουν μόνα τους κάποιες βαρυσήμαντες αποφάσεις. Σε μερικές περιπτώσεις αυτές οι αποφάσεις μπορεί να μην αρέσουν στους γονείς. Τι θα γίνει αν το παιδί τους αποφασίσει να μη συνεχίσει να υπηρετεί τον Ιεχωβά Θεό; Αυτό μπορεί να συμβεί. Ακόμη και μερικοί πνευματικοί γιοι του Ιεχωβά απέρριψαν τις συμβουλές του και αποδείχτηκαν στασιαστικοί. (Γένεση 6:2· Ιούδα 6) Τα παιδιά δεν είναι κομπιούτερ, οι οποίοι μπορούν να προγραμματιστούν να ενεργούν με τον τρόπο που θέλουμε εμείς. Είναι πλάσματα με ελεύθερη βούληση, υπεύθυνα ενώπιον του Ιεχωβά για τις αποφάσεις που παίρνουν. Ωστόσο, το εδάφιο Παροιμίες 22:6 ισχύει ως γενικός κανόνας: ‘Εκπαίδευσε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό· ακόμη και όταν γεράσει δεν θα απομακρυνθεί από αυτήν’.

25. Ποιος είναι ο πιο υπέροχος τρόπος με τον οποίο δείχνουν οι γονείς ευγνωμοσύνη στον Ιεχωβά για το προνόμιο της τεκνοποίησης;

²⁵ Γι’ αυτό λοιπόν, να δείχνετε πάρα πολλή αγάπη στα παιδιά σας. Να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε ώστε να ακολουθείτε τις αρχές της Αγίας Γραφής καθώς τα ανατρέφετε. Να θέτετε ένα καλό παράδειγμα θεοσεβούς διαγωγής. Έτσι θα δώσετε στα παιδιά σας την καλύτερη ευκαιρία να μεγαλώσουν και να γίνουν υπεύθυνοι, θεοφοβούμενοι ενήλικοι. Αυτός είναι ο πιο υπέροχος τρόπος με τον οποίο οι γονείς δείχνουν ευγνωμοσύνη στον Ιεχωβά για το προνόμιο της τεκνοποίησης.