“Ενίσχυσαν τις Εκκλησίες”

1-3. (α) Ποιον καινούριο σύντροφο έχει ο Παύλος στα ταξίδια του, και για τι είδους άτομο πρόκειται; (β) Τι θα μάθουμε σε αυτό το κεφάλαιο;

ΚΑΘΩΣ πεζοπορούν στο κακοτράχαλο έδαφος από τη μια πόλη στην άλλη, ο απόστολος Παύλος κοιτάζει σκεφτικός τον νεαρό που περπατάει δίπλα του. Λέγεται Τιμόθεος. Ο Τιμόθεος ίσως είναι πάνω κάτω 20 χρονών, γεμάτος νιάτα και σφρίγος. Κάθε βήμα αυτής της νέας περιοδείας τον πάει όλο και πιο μακριά από το σπίτι του. Καθώς το φως της ημέρας σβήνει, η περιοχή των Λύστρων και του Ικονίου χάνεται σιγά σιγά πίσω τους. Τι θα βρουν μπροστά τους; Ο Παύλος έχει κάποια γενική ιδέα, επειδή αυτή είναι η δεύτερη ιεραποστολική του περιοδεία. Ξέρει ότι θα υπάρξουν ένα σωρό κίνδυνοι και προβλήματα. Πώς θα τα πάει ο νεαρός που έχει στο πλευρό του;

² Ο Παύλος έχει εμπιστοσύνη στον Τιμόθεο, ίσως περισσότερη από όση έχει αυτός ο ταπεινός νεαρός στον εαυτό του. Κάποια πρόσφατα γεγονότα έχουν πείσει τον Παύλο περισσότερο από ποτέ ότι χρειάζεται τον κατάλληλο σύντροφο στα ταξίδια του. Ο Παύλος γνωρίζει ότι το έργο που έχουν μπροστά τους​—να επισκεφτούν τις εκκλησίες και να τις ενισχύσουν—​θα απαιτήσει ακλόνητη αποφασιστικότητα και ενότητα σκέψης από μέρους αυτών των περιοδευόντων διακόνων. Γιατί μπορεί να σκέφτεται έτσι ο Παύλος; Ένας λόγος ίσως είναι η διαφωνία που προκάλεσε ρήξη μεταξύ του ίδιου και του Βαρνάβα λίγο νωρίτερα.

³ Σε αυτό το κεφάλαιο, θα μάθουμε πολλά σχετικά με το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να χειριζόμαστε τις διαφωνίες. Θα μάθουμε επίσης γιατί ο Παύλος επέλεξε τον Τιμόθεο ως σύντροφο στα ταξίδια του και θα κατανοήσουμε το ζωτικό ρόλο όσων υπηρετούν ως περιοδεύοντες επίσκοποι σήμερα.

4. Τι σκόπευε να κάνει ο Παύλος κατά τη δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του;

⁴ Στο προηγούμενο κεφάλαιο, είδαμε πώς μια αντιπροσωπεία τεσσάρων αδελφών​—ο Παύλος, ο Βαρνάβας, ο Ιούδας και ο Σίλας—​εποικοδόμησαν την εκκλησία στην Αντιόχεια με την απόφαση του κυβερνώντος σώματος σχετικά με την περιτομή. Τι έκανε κατόπιν ο Παύλος; Εισηγήθηκε στον Βαρνάβα ένα νέο ταξίδι, λέγοντας: «Πάνω από όλα, ας επιστρέψουμε και ας επισκεφτούμε τους αδελφούς σε καθεμιά από τις πόλεις στις οποίες διαγγείλαμε το λόγο του Ιεχωβά, για να δούμε πώς είναι». (Πράξ. 15:36) Αυτό που πρότεινε ο Παύλος δεν ήταν απλώς μια κοινωνική επίσκεψη σε εκείνους τους νεοπροσήλυτους Χριστιανούς. Το βιβλίο των Πράξεων αποκαλύπτει όλο το σκοπό της δεύτερης ιεραποστολικής περιοδείας του Παύλου. Πρώτον, θα συνέχιζε να παραδίδει τα διατάγματα που είχε εκδώσει το κυβερνών σώμα. (Πράξ. 16:4) Δεύτερον, ως περιοδεύων επίσκοπος, ο Παύλος ήταν αποφασισμένος να εποικοδομεί τις εκκλησίες πνευματικά, βοηθώντας τες να σταθεροποιηθούν στην πίστη. (Ρωμ. 1:11, 12) Πώς ακολουθεί η σύγχρονη οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά το υπόδειγμα που έθεσαν οι απόστολοι;

5. Πώς δίνει το σύγχρονο Κυβερνών Σώμα κατεύθυνση και ενθάρρυνση στις εκκλησίες;

⁵ Σήμερα, ο Χριστός χρησιμοποιεί το Κυβερνών Σώμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά για να κατευθύνει την εκκλησία του. Μέσω επιστολών, εντύπων, συναθροίσεων και άλλων τρόπων επικοινωνίας, αυτοί οι πιστοί χρισμένοι άντρες δίνουν καθοδηγία και ενθάρρυνση σε όλες τις εκκλησίες ανά τον κόσμο. Το Κυβερνών Σώμα επιδιώκει επίσης να διατηρεί στενή επαφή με κάθε εκκλησία. Γι’ αυτόν το σκοπό χρησιμοποιεί τη διευθέτηση των περιοδευόντων επισκόπων. Το Κυβερνών Σώμα έχει διορίσει άμεσα χιλιάδες πρεσβυτέρους με τα κατάλληλα προσόντα σε όλο τον κόσμο για να υπηρετούν ως περιοδεύοντες διάκονοι.

6, 7. Ποιες είναι μερικές από τις ευθύνες των περιοδευόντων επισκόπων;

⁶ Οι σύγχρονοι περιοδεύοντες επίσκοποι προσπαθούν επισταμένα να δίνουν προσωπική προσοχή και πνευματική ενθάρρυνση σε όλα τα μέλη των εκκλησιών που επισκέπτονται. Πώς; Ακολουθώντας το υπόδειγμα που έθεσαν Χριστιανοί του πρώτου αιώνα όπως ο Παύλος, ο οποίος πρότρεψε έναν άλλον επίσκοπο: «Κήρυξε το λόγο, κάνε το αυτό με το αίσθημα του επείγοντος σε ευνοϊκό καιρό, σε δυσμενή καιρό, έλεγξε, επιτίμησε, πρότρεψε, με κάθε μακροθυμία και τέχνη της διδασκαλίας. . . . Κάνε έργο ευαγγελιστή».​—2 Τιμ. 4:2, 5.

⁷ Σε αρμονία με αυτά τα λόγια, ο περιοδεύων διάκονος​—με τη σύζυγό του, αν είναι παντρεμένος—​συμμετέχει μαζί με τους ντόπιους ευαγγελιζομένους σε διάφορες μορφές της διακονίας αγρού. Αυτοί οι περιοδεύοντες κήρυκες έχουν ζήλο για τη διακονία και είναι επιδέξιοι δάσκαλοι​—ιδιότητες που έχουν θετική επίδραση στο ποίμνιο. (Ρωμ. 12:11· 2 Τιμ. 2:15) Όσοι βρίσκονται στο έργο περιοδεύοντα επισκόπου φημίζονται για την αυτοθυσιαστική τους αγάπη. Προσφέρουν γενναιόδωρα τον εαυτό τους, ταξιδεύοντας υπό κακές καιρικές συνθήκες ή ακόμα και σε επικίνδυνες περιοχές. (Φιλιπ. 2:3, 4) Οι περιοδεύοντες επίσκοποι επίσης ενθαρρύνουν, διδάσκουν και νουθετούν κάθε εκκλησία μέσω Γραφικών ομιλιών. Όλα τα μέλη της εκκλησίας ωφελούνται καθώς συλλογίζονται τη διαγωγή αυτών των περιοδευόντων διακόνων και μιμούνται την πίστη τους.​—Εβρ. 13:7.

8. Πώς ανταποκρίθηκε ο Βαρνάβας στην πρόσκληση του Παύλου;

⁸ Ο Βαρνάβας δέχτηκε μετά χαράς την πρόταση του Παύλου να “επισκεφτούν τους αδελφούς”. Οι δυο τους είχαν συνεργαστεί καλά ως συνταξιδιώτες και ήταν και οι δύο καλά εξοικειωμένοι με τις περιοχές και τους λαούς που επρόκειτο να επισκεφτούν. (Πράξ. 13:2–14:28) Επομένως, η ιδέα να συνεργαστούν σε αυτόν το διορισμό ίσως φαινόταν λογική και πρακτική. Αλλά δημιουργήθηκε μια επιπλοκή. Το εδάφιο Πράξεις 15:37 αναφέρει: «Ο Βαρνάβας μεν ήταν αποφασισμένος να πάρει μαζί και τον Ιωάννη ο οποίος αποκαλούνταν Μάρκος». Ο Βαρνάβας δεν έκανε απλώς μια εισήγηση. «Ήταν αποφασισμένος» να συμπεριλάβει τον εξάδελφό του τον Μάρκο ως συνταξιδιώτη σε αυτή την ιεραποστολική περιοδεία.

9. Γιατί διαφώνησε ο Παύλος με τον Βαρνάβα;

⁹ Ο Παύλος δεν συμφώνησε. Γιατί; Η αφήγηση λέει: «Ο Παύλος δεν το θεωρούσε κατάλληλο να . . . παίρνουν μαζί τους [τον Μάρκο], επειδή είχε φύγει από αυτούς από την Παμφυλία και δεν είχε πάει μαζί τους στο έργο». (Πράξ. 15:38) Ο Μάρκος είχε ταξιδέψει μαζί με τον Παύλο και τον Βαρνάβα στην πρώτη τους ιεραποστολική περιοδεία αλλά δεν είχε συνεχίσει ως το τέλος. (Πράξ. 12:25· 13:13) Λίγο μετά την αρχή του ταξιδιού, όταν βρίσκονταν ακόμα στην Παμφυλία, ο Μάρκος είχε εγκαταλείψει το διορισμό του και είχε επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ. Η Γραφή δεν λέει γιατί έφυγε, αλλά ο απόστολος Παύλος προφανώς θεωρούσε την πράξη του Μάρκου ανεύθυνη. Ο Παύλος ίσως αμφέβαλλε για το αν μπορούσαν να βασιστούν στον Μάρκο.

10. Πού οδήγησε η διαφωνία ανάμεσα στον Παύλο και στον Βαρνάβα, και με ποιο αποτέλεσμα;

¹⁰ Παρ’ όλα αυτά, ο Βαρνάβας ήταν ανένδοτος: Ήθελε να πάρει μαζί και τον Μάρκο. Ο Παύλος ήταν εξίσου ανένδοτος για το αντίθετο. «Τότε συνέβη ένα έντονο ξέσπασμα θυμού, ώστε χώρισαν ο ένας από τον άλλον», λέει το εδάφιο Πράξεις 15:39. Ο Βαρνάβας απέπλευσε για την πατρίδα του, την Κύπρο, παίρνοντας μαζί και τον Μάρκο. Ο Παύλος έκανε αυτό που είχε σχεδιάσει. Η αφήγηση αναφέρει: «Ο Παύλος διάλεξε τον Σίλα και έφυγε, αφού πρώτα οι αδελφοί τον εμπιστεύτηκαν στην παρ’ αξία καλοσύνη του Ιεχωβά». (Πράξ. 15:40) Οι δυο τους ταξίδεψαν μέσα «από τη Συρία και την Κιλικία, ενισχύοντας τις εκκλησίες».​—Πράξ. 15:41.

11. Ποιες ιδιότητες είναι ουσιώδεις για να μην αφήσουμε να δημιουργηθεί οριστική ρήξη ανάμεσα σε εμάς και σε κάποιον που μας πρόσβαλε;

¹¹ Αυτή η αφήγηση μπορεί να μας υπενθυμίζει τη δική μας ατελή φύση. Ο Παύλος και ο Βαρνάβας είχαν διοριστεί να είναι ειδικοί εκπρόσωποι του κυβερνώντος σώματος. Ο Παύλος πιθανότατα έγινε και ο ίδιος μέλος αυτού του σώματος. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Παύλος και ο Βαρνάβας νικήθηκαν από ατελείς ανθρώπινες τάσεις. Επέτρεψαν άραγε σε αυτή την κατάσταση να επιφέρει οριστική ρήξη μεταξύ τους; Αν και ατελείς, ο Παύλος και ο Βαρνάβας ήταν ταπεινοί άνθρωποι, οι οποίοι είχαν το νου του Χριστού. Αναμφίβολα, αργότερα εκδήλωσαν πνεύμα Χριστιανικής αδελφοσύνης και συγχωρητικότητας. (Εφεσ. 4:1-3) Μεταγενέστερα, ο Παύλος και ο Μάρκος συνεργάστηκαν σε άλλους θεοκρατικούς διορισμούς.*​—Κολ. 4:10.

12. Ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα πρέπει να εκδηλώνουν οι σύγχρονοι επίσκοποι, μιμούμενοι τον Παύλο και τον Βαρνάβα;

¹² Αυτό το μεμονωμένο ξέσπασμα θυμού δεν αποτελούσε χαρακτηριστικό γνώρισμα ούτε του Βαρνάβα ούτε του Παύλου. Ο Βαρνάβας ήταν γνωστός ως καλόκαρδος και γενναιόδωρος άνθρωπος​—σε τέτοιον βαθμό ώστε, αντί να τον φωνάζουν με το όνομα που του είχε δοθεί αρχικά, Ιωσήφ, οι απόστολοι του έδωσαν την επονομασία Βαρνάβας, που σημαίνει «Γιος Παρηγοριάς». Και ο Παύλος ήταν γνωστός για την τρυφερότητα και τη γλυκύτητά του. (1 Θεσ. 2:7, 8) Μιμούμενοι τον Παύλο και τον Βαρνάβα, όλοι οι Χριστιανοί επίσκοποι σήμερα, περιλαμβανομένων και των περιοδευόντων διακόνων, πρέπει πάντοτε να αγωνίζονται να δείχνουν ταπεινοφροσύνη και να συμπεριφέρονται με τρυφερότητα στους συμπρεσβυτέρους τους καθώς και σε ολόκληρο το ποίμνιο.​—1 Πέτρ. 5:2, 3.

13, 14. (α) Ποιος ήταν ο Τιμόθεος, και υπό ποιες συνθήκες ίσως τον γνώρισε ο Παύλος; (β) Τι έκανε τον Παύλο να προσέξει ιδιαίτερα τον Τιμόθεο; (γ) Ποιο διορισμό έλαβε ο Τιμόθεος;

¹³ Η δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του Παύλου τον έφερε στη ρωμαϊκή επαρχία της Γαλατίας, όπου είχαν ιδρυθεί μερικές εκκλησίες. Τελικά «έφτασε . . . στη Δέρβη, καθώς και στα Λύστρα». Η αφήγηση αναφέρει: «Και εκεί υπήρχε κάποιος μαθητής ονόματι Τιμόθεος, γιος Ιουδαίας πιστής αλλά από πατέρα Έλληνα».​—Πράξ. 16:1.*

¹⁴ Από ό,τι φαίνεται, ο Παύλος είχε γνωρίσει την οικογένεια του Τιμόθεου την πρώτη φορά που ταξίδεψε στην περιοχή γύρω στο έτος 47 Κ.Χ. Τώρα, κατά τη δεύτερη επίσκεψή του δυο τρία χρόνια αργότερα, πρόσεξε ιδιαίτερα τον νεαρό Τιμόθεο. Γιατί; Επειδή ο Τιμόθεος «είχε καλή φήμη μεταξύ των αδελφών». Δεν τον εκτιμούσαν μόνο οι αδελφοί στην πόλη όπου έμενε, αλλά η φήμη του είχε υπερβεί τα όρια της δικής του εκκλησίας. Η αφήγηση εξηγεί ότι οι αδελφοί και στα Λύστρα αλλά και στο Ικόνιο, περίπου 30 χιλιόμετρα μακριά, είχαν να πουν καλά λόγια για αυτόν. (Πράξ. 16:2) Οδηγούμενοι από το άγιο πνεύμα, οι πρεσβύτεροι εμπιστεύτηκαν στον νεαρό Τιμόθεο μια βαρυσήμαντη ευθύνη​—να βοηθήσει τον Παύλο και τον Σίλα ως περιοδεύων διάκονος.​—Πράξ. 16:3.

15, 16. Σε τι όφειλε ο Τιμόθεος την τόσο καλή του φήμη;

¹⁵ Σε τι όφειλε ο Τιμόθεος την τόσο καλή φήμη που είχε αποκτήσει σε νεαρή ηλικία; Μήπως στην ευφυΐα του, στη σωματική του εμφάνιση ή στις φυσικές του ικανότητες; Οι άνθρωποι πολλές φορές εντυπωσιάζονται από τέτοια χαρακτηριστικά. Ακόμα και ο προφήτης Σαμουήλ επηρεάστηκε κάποτε υπερβολικά από την εξωτερική εμφάνιση. Ωστόσο, ο Ιεχωβά τού υπενθύμισε: «Δεν βλέπει ο Θεός όπως βλέπει ο άνθρωπος, επειδή ο άνθρωπος βλέπει ό,τι είναι ορατό στα μάτια· αλλά ο Ιεχωβά βλέπει την καρδιά». (1 Σαμ. 16:7) Αντί για οποιεσδήποτε έμφυτες ικανότητες, ο Τιμόθεος είχε εσωτερικές ιδιότητες στις οποίες όφειλε το καλό του όνομα μεταξύ των συγχριστιανών του.

¹⁶ Χρόνια αργότερα, ο απόστολος Παύλος αναφέρθηκε σε μερικές από τις πνευματικές ιδιότητες του Τιμόθεου. Ο Παύλος περιέγραψε την καλή διάθεση του Τιμόθεου, την αυτοθυσιαστική του αγάπη και την επιμέλεια με την οποία φρόντιζε για τους θεοκρατικούς του διορισμούς. (Φιλιπ. 2:20-22) Ο Τιμόθεος ήταν επίσης γνωστός για την «ανυπόκριτη» πίστη του.​—2 Τιμ. 1:5.

17. Πώς μπορούν οι νεαροί σήμερα να μιμούνται τον Τιμόθεο;

¹⁷ Σήμερα, πολλά νεαρά άτομα μιμούνται τον Τιμόθεο καλλιεργώντας θεοσεβείς ιδιότητες. Με αυτόν τον τρόπο αποκτούν καλό όνομα ενώπιον του Ιεχωβά και του λαού του, ακόμα και σε πολύ νεαρή ηλικία. (Παρ. 22:1· 1 Τιμ. 4:15) Δείχνουν ανυπόκριτη πίστη, αρνούμενοι να διάγουν διπλή ζωή. (Ψαλμ. 26:4) Ως αποτέλεσμα, πολλοί νεαροί μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εκκλησία όπως ο Τιμόθεος. Πόσο ενθαρρύνουν αυτοί οι νεαροί όλα τα άτομα του περιβάλλοντός τους που αγαπούν τον Ιεχωβά, όταν αποκτούν οι ίδιοι τα προσόντα για να γίνουν ευαγγελιζόμενοι και στον κατάλληλο καιρό αφιερώνονται στον Ιεχωβά και βαφτίζονται!

18. (α) Ποια προνόμια απολάμβαναν ο Παύλος και ο Τιμόθεος ως περιοδεύοντες διάκονοι; (β) Πώς ευλογούνταν οι εκκλησίες;

¹⁸ Ο Παύλος και ο Τιμόθεος συνεργάστηκαν επί σειρά ετών. Ως περιοδεύοντες διάκονοι, έφεραν σε πέρας διάφορες αποστολές για λογαριασμό του κυβερνώντος σώματος. Το Γραφικό υπόμνημα αναφέρει: «Καθώς . . . περνούσαν από τις πόλεις, παρέδιδαν σε εκείνους που ήταν εκεί τα διατάγματα τα οποία είχαν αποφασιστεί από τους αποστόλους και τους πρεσβυτέρους που ήταν στην Ιερουσαλήμ, για να τα τηρούν». (Πράξ. 16:4) Προφανώς, οι εκκλησίες ακολούθησαν την κατεύθυνση που έδωσαν οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι στην Ιερουσαλήμ. Ως αποτέλεσμα αυτής της υπακοής, «οι εκκλησίες συνέχισαν να σταθεροποιούνται στην πίστη και να αυξάνουν σε αριθμό κάθε ημέρα».​—Πράξ. 16:5.

19, 20. Γιατί πρέπει να υπακούν οι Χριστιανοί «σε εκείνους που αναλαμβάνουν την ηγεσία»;

¹⁹ Παρόμοια, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σήμερα απολαμβάνουν τις ευλογίες που απορρέουν όταν υπακούν υποτακτικά στην κατεύθυνση την οποία λαβαίνουν από «εκείνους που αναλαμβάνουν την ηγεσία» μεταξύ τους. (Εβρ. 13:17) Επειδή το σκηνικό του κόσμου αλλάζει διαρκώς, είναι ζωτικό να παρακολουθούν οι Χριστιανοί τη ροή της πνευματικής τροφής που παρέχει «ο πιστός και φρόνιμος δούλος». (Ματθ. 24:45· 1 Κορ. 7:29-31) Αυτό μπορεί να αποτρέψει την πνευματική συμφορά και να μας βοηθήσει να παραμείνουμε χωρίς κηλίδα από τον κόσμο.​—Ιακ. 1:27.

²⁰ Είναι αλήθεια ότι οι σύγχρονοι Χριστιανοί επίσκοποι, μεταξύ των οποίων και τα μέλη του Κυβερνώντος Σώματος, είναι ατελείς, όπως ήταν ο Παύλος, ο Βαρνάβας, ο Μάρκος και οι άλλοι χρισμένοι πρεσβύτεροι τον πρώτο αιώνα. (Ρωμ. 5:12· Ιακ. 3:2) Αλλά επειδή το Κυβερνών Σώμα ακολουθεί αυστηρά το Λόγο του Θεού και προσκολλάται στο υπόδειγμα που έθεσαν οι απόστολοι, αποδεικνύεται αξιόπιστο. (2 Τιμ. 1:13, 14) Ως αποτέλεσμα, οι εκκλησίες ενισχύονται και σταθεροποιούνται στην πίστη.