ΠΟΝΤΟΣ
(Πόντος) [Θάλασσα].
Περιοχή της βόρειας Μικράς Ασίας κατά μήκος του Εύξεινου Πόντου (Μαύρης Θάλασσας). Το όνομα στους προχριστιανικούς χρόνους προφανώς εφαρμοζόταν στο τμήμα εκείνο της βόρειας Μικράς Ασίας που βρεχόταν από τον Εύξεινο Πόντο, όπως λεγόταν μερικές φορές αυτή η θάλασσα. Ο Πόντος άρχιζε από τον κατώτερο ρου του ποταμού Άλυος στα Δ (κοντά στη Βιθυνία) και εκτεινόταν Α, κατά μήκος της ακτής, προς το νοτιοανατολικό άκρο της θάλασσας. Κατά μήκος των εύφορων ακτών το κλίμα είναι ζεστό το καλοκαίρι και ήπιο το χειμώνα. Η ενδοχώρα σχηματίζει τη βορειοανατολική γωνία του κεντρικού υψιπέδου, το οποίο διακόπτουν πολλές κοιλάδες ποταμών όπου καλλιεργούσαν σιτάρι. Οι βουνοπλαγιές ήταν δασοσκεπείς και παρήγαν ξυλεία για τη ναυπήγηση πλοίων. Κατά μήκος της ακτής ήταν αισθητή η επιρροή των ελληνικών αποικιών, αλλά ο λαός της ενδοχώρας είχε στενούς δεσμούς με την Αρμενία προς τα Α.
Η περιοχή διατέλεσε για ένα διάστημα υπό περσική επιρροή, και τον τέταρτο αιώνα Π.Κ.Χ. ιδρύθηκε το ανεξάρτητο βασίλειο του Πόντου. Το βασίλειο κυβερνήθηκε από μια σειρά βασιλιάδων με το όνομα Μιθριδάτης και αναπτύχθηκαν στενοί δεσμοί με τη Ρώμη. Ωστόσο, ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ ο Ευπάτωρ αμφισβήτησε τη ρωμαϊκή ισχύ και επέκτεινε πολύ το βασίλειό του. Έπειτα από αλλεπάλληλους πολέμους, οι Ρωμαίοι υπό τον Πομπήιο τον νίκησαν γύρω στο 66 Π.Κ.Χ. Μεγάλο μέρος του Πόντου ενώθηκε τότε με τη Βιθυνία προς τα Δ σχηματίζοντας μια ενιαία επαρχία που ονομάστηκε Βιθυνία και Πόντος. Ωστόσο, το ανατολικό τμήμα προστέθηκε στην επαρχία της Γαλατίας (Γαλατικός Πόντος). Αργότερα, μέρος αυτού του ανατολικού τμήματος δόθηκε στον Πολέμωνα (περ. 36 Π.Κ.Χ.) ως τμήμα του Βασιλείου του Πολέμωνα. (ΧΑΡΤΗΣ, Τόμ. 1, σ. 373) Γι’ αυτό και τον πρώτο αιώνα Κ.Χ. η ονομασία «Πόντος» αναφερόταν είτε σε ολόκληρη τη γεωγραφική περιοχή κατά μήκος της ακτής είτε στο τμήμα που ανήκε στην ενιαία επαρχία της Βιθυνίας και του Πόντου είτε ακόμη και στο ανατολικό τμήμα που είχε περιέλθει στη Γαλατία και στο Βασίλειο του Πολέμωνα.
Ο Ιουδαίος συγγραφέας του πρώτου αιώνα Φίλων ανέφερε ότι οι Ιουδαίοι είχαν εξαπλωθεί σε κάθε σημείο του Πόντου. Ιουδαίοι από τον Πόντο ήταν παρόντες στην Ιερουσαλήμ την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. (Πρ 2:9) Κάποιοι από αυτούς τους Ιουδαίους του Πόντου που άκουσαν την ομιλία του Πέτρου ενδέχεται να έγιναν Χριστιανοί και να επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Περίπου 30 χρόνια αργότερα, ο Πέτρος απηύθυνε την πρώτη κανονική επιστολή του (περ. 62-64 Κ.Χ.) στους «προσωρινούς κατοίκους τους διασκορπισμένους στον Πόντο» και σε άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας. (1Πε 1:1) Εφόσον έκανε λόγο για «πρεσβυτέρους», ο ρόλος των οποίων ήταν να ποιμαίνουν το ποίμνιο, πιθανώς υπήρχαν Χριστιανικές εκκλησίες στον Πόντο. (1Πε 5:1, 2) Ο Ιουδαίος ονόματι Ακύλας που καταγόταν από τον Πόντο ταξίδεψε στη Ρώμη και μετά στην Κόρινθο, όπου συνάντησε τον απόστολο Παύλο.—Πρ 18:1, 2.