Τρέχοντας τον Αγώνα Χωρίς να Προσκόπτωμε
«Βδέλυγμα εις τον Ιεχωβά είναι πας υψηλοκάρδιος. . . . Η υπερηφανία προηγείται της συντριβής, και υψηλοφροσύνη του πνεύματος προηγείται του προσκόμματος.»—Παροιμ. 16:5, 18, ΜΝΚ.
1. Γιατί ο Ιεχωβά εξέθεσε μερικούς κανόνες στον λόγο του, και ποιος κανών απαντάται κατ’ επανάληψιν;
ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ για το αγώνισμα του δρόμου προέρχονται από τον Ιεχωβά μέσω του λόγου του: «Σε διδάσκω την οδόν της σοφίας· σε εμβιβάζω εις τρίβους ευθείας. Όταν περιπατής, τα βήματά σου δεν θέλουσιν είσθαι εστενοχωρημένα· και όταν τρέχης, δεν θέλεις προσκόψει.» Ο Ιεχωβά, για να βοηθήση τους Χριστιανούς ν’ αποφύγουν το να προσκόψουν, έκαμε ν’ αναγραφούν κατ’ επανάληψιν ωρισμένοι κανόνες στη Γραφή. Ένας απ’ αυτούς είναι η διαταγή ν’ αποβάλωμε την υπερηφάνεια, η οποία είναι αιτία προσκόμματος· να την αποβάλωμε σαν ένα καταθλιπτικό βάρος, σαν κάτι που θα κάμη την πρόοδο στον Χριστιανικόν αγώνα δρόμου δύσκολη ή αδύνατη. «Ας απορρίψωμεν παν βάρος», λέγει ο Παύλος.—Παροιμ. 4:11, 12· Εβρ. 12:1.
2, 3. (α) Γιατί είναι κατάλληλος καιρός να μάθωμε γιατί ο Ιεχωβά βδελύσσεται τον υψηλοκάρδιον; (β) Ποια είναι αυτή η υπερηφάνεια που καταδικάζει η Γραφή, και πώς το να την έχη κανείς επηρεάζει το τρέξιμό του;
2 Είναι κατάλληλο, σ’ αυτόν τον «έσχατον καιρόν», να κατανοήσωμε γιατί η υπερηφάνεια είναι τόσο βδελυκτή στον Ιεχωβά και είναι ένα τέτοιο πρόσκομμα στο να τρέχωμε καλά στον «καλόν αγώνα της πίστεως». Πράγματι, σ’ αυτόν ακριβώς τον «έσχατον καιρόν» θα υπήρχαν σε μεγάλη αφθονία άνθρωποι «φίλαυτοι», «υπερήφανοι» και «τετυφωμένοι».—1 Τιμ. 6:12· 2 Τιμ. 3:1-4.
3 Ποια είναι αυτή η υπερηφάνεια που οδηγεί στο να προσκόψωμε; Είναι το να έχωμε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας. Είναι το να τρέχωμε σε μια πορεία αντίθετη από εκείνην που καθώρισε ο απόστολος: «Λέγω . . . προς πάντα όστις είναι μεταξύ σας, να μη φρονή υψηλότερα παρ’ ό,τι πρέπει να φρονή.» «Μη φαντάζεσθε εαυτούς φρονίμους.» Είναι ένα ακατάσχετο ρεύμα αυταρεσκείας που επιφέρει ένα είδος μέθης. Ο υπερήφανος είναι μεθυσμένος με αυτοκολακεία και αυτοεκτίμησι. Για ένα τέτοιο άτομο, το να τρέχη τον Χριστιανικόν αγώνα δρόμου σύμφωνα με τους κανόνες ή «νομίμως» είναι εξίσου δύσκολο, όσο είναι για ένα μεθυσμένο το να τρέχη χωρίς να προσκόψη, επειδή «προ του αφανισμού υψώνεται η καρδία του ανθρώπου.»—Ρωμ. 12:3, 16· 2 Τιμ. 2:5· Παροιμ. 18:12.
4. Πώς βλέπουν τους υπερηφάνους ο Ιεχωβά και ο Χριστός; Με ποιο αποτέλεσμα;
4 «Η υπερηφάνεια προηγείται της συντριβής», επειδή ο Ιεχωβά μισεί τους υπερηφάνους. Τους βδελύσσεται. Αντιτάσσεται σ’ αυτούς. «Ο Θεός εις τους υπερηφάνους αντιτάσσεται.» Μεταξύ των επτά πραγμάτων που αναγράφονται ως βδελυκτά στην ψυχή του Ιεχωβά είναι οι «υπερήφανοι οφθαλμοί». Ο Χριστός Ιησούς, εκείνος που είναι η σοφία προσωποποιημένη, λέγει: «Αλαζονείαν, και αυθάδειαν, και πονηράν οδόν, και διεστραμμένον στόμα, εγώ μισώ.» Όταν ήταν στη γη ο Χριστός εξέθεσε τον άκαμπτον κανόνα: «Όστις υψώση εαυτόν, θέλει ταπεινωθή.» Το αποτέλεσμα της υπερηφανείας, λοιπόν, είναι εναντίωσις από μέρους του Ιεχωβά και του Χριστού και τελική ταπείνωσις για τους αυτουψωμένους υπερηφάνους.—Ιάκ. 4:6· Παροιμ. 6:16, 17· 8:13· Ματθ. 23:12.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΔΕΛΥΚΤΟΙ ΣΤΟΝ ΙΕΧΩΒΑ
5, 6. Γιατί οι υψηλοκάρδιοι είναι βδέλυγμα στον Ιεχωβά;
5 Είναι εύκολο να κατανοήσωμε γιατί εκείνοι που είναι υψηλοκάρδιοι είναι «βδέλυγμα εις τον Ιεχωβά». Δεν εκζητούν τον Θεό ούτε την αλήθεια που προέρχεται από τον Θεό. «Ο ασεβής, δια την αλαζονείαν του προσώπου αυτού, δεν θέλει εκζητήσει τον Κύριον· πάντες οι διαλογισμοί αυτού είναι, ότι δεν υπάρχει Θεός.» Οι σκέψεις τέτοιων ατόμων είναι στο πώς μπορούν να εξυψώσουν τον εαυτό τους. Αρνούνται να δώσουν τη δόξα και τον αίνο στον Ιεχωβά.—Ψαλμ. 10:4.
6 Υπερηφάνεια, αλαζονεία, υψηλοφροσύνη—όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά των ασεβών: «Περικυκλόνει αυτούς η υπερηφανία ως περιδέραιον.» «Το επηρμένον όμμα και η αλαζών καρδία, ο λύχνος των ασεβών, είναι αμαρτία.» Οι υψηλοκάρδιοι, όχι μόνο παραλείπουν να εκζητήσουν τον Θεό, αλλά και εναντιώνονται στον Θεό και στους δούλους του. Η εναντίωσις αυτή γεννά ένα πνεύμα διωγμού: «Εν τη υπερηφανία του ασεβούς, κατακαίεται ο πτωχός.» Ο υπερήφανος Φαραώ κατεδίωκε καυστικά τους Ισραηλίτας και έτσι υπέστη τις συνέπειες της αλαζονικής ενεργείας του. Η υπερηφάνεια θέτει ένα θεμέλιο για κάθε είδους ασέβεια, ναι, για την επίμεμπτη ασέβεια της διδασκαλίας της ψευδούς θρησκείας: «Εάν τις ετεροδιδασκαλή, και δεν ακολουθή τους υγιαίνοντας λόγους του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και την διδασκαλίαν την κατ’ ευσέβειαν, είναι τετυφωμένος, και δεν εξεύρει ουδέν, αλλά νοσεί περί συζητήσεις και λογομαχίας· εκ των οποίων προέρχεται φθόνος, έρις, βλασφημίαι, υπόνοιαι πονηραί, μάταιαι συνδιαλέξεις.» Δεν είναι παράδοξο ότι οι υπερήφανοι, οι τετυφωμένοι, ειναι βδελυκτοί στον Ιεχωβά! Τέτοια άτομα είναι δυσάρεστα ακόμη και στον άνθρωπο· πόσο μάλλον στον Θεό!—Ψαλμ. 73:6· Παροιμ. 21:4· Ψαλμ. 10:2· 1 Τιμ. 6:3-5.
7. Γιατί οι προειδοποιήσεις της Γραφής για την υπερηφάνεια ενδιαφέρουν τον Χριστιανόν δρομέα, και ποιος διευκρινίζει καλά το ότι η υπερηφάνεια προηγείται μιας συντριβής;
7 Αλλά γιατί τόσο πολλές προειδοποιήσεις για την υπερηφάνεια αν αυτή είναι το χαρακτηριστικό των ασεβών; Γιατί αυτή πρέπει να είναι ζήτημα ανησυχίας για τον Χριστιανό δρομέα; Διότι η υπερηφάνεια μπορεί να αναφανή στη ζωή ενός Χριστιανού και ν’ αποδειχθή καταστρεπτική, επειδή η υπερηφάνεια αποτελεί μέρος του «παλαιού ανθρώπου», τον οποίον πρέπει να απεκδυθή ο Χριστιανός δρομεύς αν πρόκειται να αγωνίζεται «νομίμως». Η αιτία για την οποίαν ένας νεοκατήχητος δεν πρέπει να συνιστάται για τη θέσι του επισκόπου, λέγει ο απόστολος, είναι «δια να μη υπερηφανευθή και πέση εις την καταδίκην του διαβόλου». Ναι, το ίδιο το πνευματικό πλάσμα που είναι τώρα ο Διάβολος ξεκίνησε καλά, αλλά η υπερηφάνεια ωδήγησε στην πτώσι του· μια ταπεινωτική συντριβή το περιμένει στον Αρμαγεδδώνα: «Η καρδία σου υψώθη δια το κάλλος σου· έφθειρας την σοφίαν σου δια την λαμπρότητά σου· θέλω σε ρίψει κατά γης· θέλω σε εκθέσει ενώπιον των βασιλέων, δια να βλέπωσιν εις σε.»—1 Τιμ. 3:6· Ιεζ. 28:17.
8. Τι μπορεί να κάμη ένα άτομο επιδεκτικό υπερηφανείας, και πώς η ιστορία το επιβεβαιώνει αυτό;
8 Από την περίπτωσι του Σατανά ή Διαβόλου και την προειδοποίησι να μην υπηρετή ως επίσκοπος ένας νεοκατήχητος, γίνεται φανερό ότι το να κατέχη κανείς εξουσία και ευθύνη τον καθιστά επιδεκτικόν υπερηφανείας. Υπήρξε ο υπερήφανος και ισχυρός Αμάν, του οποίου η υπερηφάνεια ωδήγησε στην πτώσι του. (Εσθήρ 3:5· 7:9) Υπήρξε ο υπερήφανος Ναβουχοδονόσορ, ο οποίος έχασε το λογικό του αφού επυρακτώθη από υπερηφάνεια, λέγοντας: «Δεν είναι αύτη η Βαβυλών η μεγάλη, την οποίαν εγώ ωκοδόμησα δια καθέδραν του βασιλείου με την ισχύν της δυνάμεώς μου, και εις τιμήν της δόξης μου;» (Δαν. 4:30) Υπήρξε ο υπερήφανος Βασιλεύς Βαλτάσαρ, στον οποίον ο Δανιήλ είπε: «Και συ ο υιός αυτού, ο Βαλτάσαρ, δεν εταπείνωσας την καρδίαν σου.» (Δαν. 5:22) Έχασε ένα βασίλειο και τη ζωή του. Υπήρξε η υπερηφάνεια του Ηρώδου, ο οποίος διεξεδίκησε δόξα για τον εαυτό του αντί να την δώση στον Θεό και έτσι έγινε «σκωληκόβρωτος». (Πράξ. 12:21-23) Πράγματι, η ιστορία αποτελεί ένα μακρό υπόμνημα συντριβής ισχυρών ανθρώπων και εθνών και πιστοποιεί το γεγονός ότι «η υπερηφανία προηγείται της συντριβής».
Η ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΙΣΧΥΝΗΣ
9. Ποια πράξι απιστίας διέπραξε ο Βασιλεύς Οζίας, και τι τον υπεκίνησε σε τέτοια αφροσύνη;
9 Η κατοχή πλούτου μεγαλώνει την επιδεκτικότητα για υπερηφάνεια. «Ο πλούσιος άνθρωπος νομίζει εαυτόν σοφόν», διακηρύττει ο λόγος του Θεού. Παρατηρήστε τι συνέβη στον Οζία, τον βασιλέα του Ιούδα. Αυτός ήταν ένας πιστός λάτρης του Ιεχωβά, αλλά προσέκοψε όταν μπήκε υπερηφάνεια στη ζωή του. Στα τελευταία του χρόνια έγινε ισχυρός και ευημέρησε: «Αλλ’ αφού εκραταιώθη, επήρθη η καρδία αυτού εις διαφθοράν· και ησέβησεν εις Ιεχωβά τον Θεόν αυτού, και εισήλθεν εις τον ναόν του Ιεχωβά δια να θυμιάση επί το θυσιαστήριον του θυμιάματος.» Ο φυσιωμένος Βασιλεύς Οζίας δεν είχε αρμοδιότητα να το πράξη αυτό. Οι ιερείς, λοιπόν, τον επέπληξαν: «Έξελθε εκ του αγιαστηρίου· διότι ησέβησας· και τούτο δεν θέλει είσθαι προς δόξαν εις σε παρά Ιεχωβά του Θεού.» Ωφελήθη ο Βασιλεύς Οζίας από αυτή την επίπληξι; Όχι, διότι ο «Οζίας, έχων εν τη χειρί αυτού θυμιατήριον δια να θυμιάση, εθυμώθη· και ενώ εθυμώθη προς τους ιερείς, ανέτειλεν η λέπρα εν τω μετώπω αυτού έμπροσθεν των ιερέων εν τω οίκω του Ιεχωβά.» Επατάχθη με λέπρα στο μέτωπό του! Λεπρός ως την ημέρα του θανάτου του, ο Οζίας έχασε τα βασιλικά του καθήκοντα και ο γυιός του κυβερνούσε αντ’ αυτού. Τι λυπηρή συντριβή! Και επήλθε σ’ έναν που είχε υπηρετήσει τον Ιεχωβά πιστά επί τόσο πολλά χρόνια. Αλλά ο κανών είναι βέβαιος: «Όπου εισέλθη υπερηφανία, εισέρχεται και καταισχύνη.»—Παροιμ. 28:11· 2 Χρον. 26:16-21, ΜΝΚ· Παροιμ. 11:2.
10. Πώς μπορούμε να ωφεληθούμε από την πείρα του Οζία;
10 Οι δούλοι του Ιεχωβά σήμερα, ακόμη και εκείνοι που δεν είναι σε θέσεις ευθύνης, μπορούν να ωφεληθούν από την πείρα του Οζία. Να μην είσθε μεταξύ των ανθρώπων που ποτέ δεν πείθονται για ένα πράγμα εκτός αν το έχουν δοκιμάσει. Δεν υπάρχει λόγος να δοκιμάσωμε τη συντριβή που ακολουθεί την υπερηφάνεια. Πώς, λοιπόν, ωφελείται κανείς; Με το να φυλάγεται από αλαζονικές πράξεις, από το να λέγη ή να ενεργή από αυταρέσκεια πράγματα που δεν είναι της αρμοδιότητός του. Κρατείτε τη θέσι σας στη θεοκρατική οργάνωσι, μην αφήνοντας ποτέ την υπερηφάνεια να σας κάμη να τρέξετε στην εσφαλμένη πορεία που οδηγεί σε συντριβή.
Η ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΠΛΗΞΕΩΣ
11, 12. Από τι ο Βασιλεύς Οζίας απέτυχε να ωφεληθή λόγω υπερηφανείας, και ποιο μάθημα πρέπει να λάβωμε απ’ αυτό;
11 Να μην είσθε σαν τον Οζία. Αυτός δεν ωφελήθη από την επίπληξι και τη διόρθωσι. Θα μπορούσε να είχε δεχθή την επίπληξι των ιερέων και να εγκαταλείψη αμέσως το αγιαστήριο. Μια τέτοια πορεία αναμφιβόλως θα είχε αποτρέψει την ταπεινωτική συντριβή που υπέστη. Αλλ’ άφησε την υπερηφάνεια ν’ αποτελέση εμπόδιο στην αποδοχή της επιπλήξεως. «Είδες άνθρωπον νομίζοντα εαυτόν σοφόν; μάλλον ελπίς είναι εκ του άφρονος, παρά εξ αυτού.» Ο φυσιωμένος Οζίας υπετίμησε την επίπληξι, μάλιστα εθύμωσε γι’ αυτήν. Η υπερηφάνεια τον ετύφλωσε ως προς τα οφέλη της επιπλήξεως.—Παροιμ. 26:12.
12 Αφού διόρθωσις και παιδεία έρχονται σε όλους τους δούλους του Ιεχωβά, έχομε ανάγκη να ενθυμούμεθα τα λόγια του Παύλου προς τους Εβραίους: «Ελησμονήσατε την νουθεσίαν ήτις λαλεί προς εσάς ως προς υιούς, λέγουσα, “Υιέ μου, μη καταφρονής την παιδείαν του Ιεχωβά· μηδέ αθυμής ελεγχόμενος υπ’ αυτού. Διότι όντινα αγαπά ο Ιεχωβά, παιδεύει· και μαστιγόνει πάντα υιόν τον οποίον παραδέχεται”.» Αν ένας Χριστιανός υποτιμά την παιδεία που προέρχεται από τον Ιεχωβά μέσω της οργανώσεώς του, αρνούμενος να δεχθή επίπληξι σύμφωνα με τον λόγον του Ιεχωβά, τότε ένα τέτοιο άτομο είναι όμοιο με τον Οζία· αφήνει την υπερηφάνεια να τον αποστερήση από τα οφέλη της επιπλήξεως. «Πάσα δε παιδεία», εξηγεί ο απόστολος, «προς μεν το παρόν δεν φαίνεται ότι είναι πρόξενος χαράς, αλλά λύπης· ύστερον όμως αποδίδει εις τους γυμνασθέντας δι’ αυτής καρπόν ειρηνικόν δικαιοσύνης.» Όταν, λοιπόν, έρχεται διόρθωσις από την οργάνωσι του Ιεχωβά, ωφεληθήτε απ’ αυτήν. Μην αφήνετε τον κολοσσόν της υπερηφανείας να φράσση το δρόμο σας. Η παιδεία, μολονότι στην αρχή είναι λυπηρή, αποδίδει ειρηνικόν καρπόν, δικαιοσύνης και ζωής. «Δράξον την παιδείαν, μη αφήσης αυτήν· φύλαττε αυτήν, διότι είναι η ζωή σου.» «Οι έλεγχοι της παιδείας οδός ζωής.»—Εβρ. 12:5, 6, 11, ΜΝΚ· Παροιμ. 4:13· 6:23.
13. Πώς η υπερηφάνεια μπορεί να προκαλέση παρεξηγήσεις και σκόνταμμα;
13 Δεν είναι εκπληκτικό ότι η υπερηφάνεια ενίοτε προκαλεί παρεξηγήσεις σε μια Χριστιανική εκκλησία. Αν υπάρχη εκεί υπερηφάνεια, υπάρχουν, πιθανώς, εκεί και τα γεννήματα της υπερηφανείας—οργή, φιλονεικία, ευθιξία, φθόνος κλπ. «Ο αλαζών την καρδίαν διεγείρει έριδας.» Η υπερηφάνεια αποτελεί φραγμό στην ειρήνη και στην ενότητα. Οι παρεξηγήσεις μπορούν εύκολα να θεραπευθούν, αν δεν επιτραπή να παρεισέλθη η υπερηφάνεια. Είναι πολύ εύκολο ν’ αφήσωμε την υπερηφάνεια να προκαλέση υπερευαισθησία. Το υπερβολικά ευαίσθητο άτομο, όταν αισθάνεται ότι επληγώθη η υπερηφάνειά του, μπορεί να κάμη πράγματα που οδηγούν στο να προσκόψη και να συντριβή. Παραδείγματος χάριν, συμβαίνει ένα άτομο, που ομολογεί ότι είναι δούλος του Θεού, να διακόψη μια ζωτική σχέσι με την οργάνωσι του Θεού με το να παύση να παρακολουθή τις συναθροίσεις. Και γιατί; Συχνά επειδή επληγώθη η υπερηφάνειά του από μια ανάρμοστη ενέργεια ενός άλλου. Μπορεί πραγματικά να είναι μόνο μια φανταστική αδικία, να διογκώνη δε η υπερηφάνεια το όλο ζήτημα σε μια φουσκωμένη παρεξήγησι. Αλλά και αν ακόμη ένας άλλος δούλος του Ιεχωβά παρέλειψε ν’ αγωνισθή «νομίμως», έστω και αν αυτός είναι υπηρέτης της εκκλησίας, ποτέ μην αφήνετε την υπερηφάνεια να σας θέση έξω από τον αγώνα. Είναι μήπως το βραβείο της αιωνίου ζωής μικροτέρας αξίας από την υπερηφάνειά μας; Σκεφθήτε λίγο πάνω σ’ αυτό το ερώτημα. Οποτεδήποτε αφήνομε την υπερηφάνεια να παρεμποδίση το τρέξιμό μας, το σκόνταμμα είναι μπροστά. «Η υπερηφάνεια προηγείται της συντριβής, και η υψηλοφροσύνη του πνεύματος προηγείται του προσκόμματος.»—Παροιμ. 28:25· 16:18, ΜΝΚ.
14, 15. Πώς μπορεί η υπερηφάνεια να οδηγήση σε σαπισμένα οστά, και τι πρέπει να κάμωμε εν όψει των αποτελεσμάτων της υπερηφανείας;
14 Η υπερηφάνεια μπορεί να οδηγήση σ’ ένα επικίνδυνο συναγωνιστικό πνεύμα και στον φθόνο άλλων που μπορεί να έχουν ανώτερα χαρίσματα. Ο φθόνος εξ άλλου, οδηγεί σε ψυχρότητα και έλλειψι αρμονίας. «Μη γινώμεθα κενόδοξοι, αλλήλους ερεθίζοντες, αλλήλους φθονούντες.» Θυμούμενοι ότι «ο φθόνος [είναι] σαπρία των οστέων», δεν θ’ αφήσωμε την υπερηφάνεια να επιφέρη σήψι στα ρωμαλέα μας πνευματικά οστά, για να τρέξωμε τον Χριστιανικόν αγώνα που έχει τεθή μπροστά μας. Και ποιος μπορεί να τρέξη καλά με σαπισμένα οστά;—Γαλ. 5:26· Παροιμ. 14:30.
15 Αφού είδαμε μερικά από τα κακά γεννήματα της υπερηφανείας, το πόσο επικίνδυνη είναι η υπερηφάνεια σ’ έναν Χριστιανό δρομέα και το πόσο βδελυκτό είναι το υπερήφανο άτομο στα όμματα του Ιεχωβά, ας φυλαχθούμε από την υπερηφάνεια. Αλλά πώς μπορεί κανείς να φυλαχθή από την υπερηφάνεια; Ο λόγος του Θεού δείχνει τον τρόπο.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗ
16. Γιατί η αγάπη είναι αρκετά ισχυρή για να νικήση την υπερηφάνεια, και τι είδους αγάπη χρειάζεται για την ταπεινοφροσύνη;
16 Η αγάπη είναι αρκετά δυνατή για να νικήση την υπερηφάνεια και όλα τα κακά της γεννήματα. «Η αγάπη δεν φθονεί· η αγάπη δεν αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, δεν ασχημονεί, δεν ζητεί τα εαυτής, δεν παροξύνεται, δεν διαλογίζεται το κακόν.» Η αγάπη θ’ αποβή νικηφόρος κατά της υπερηφανείας αν έχωμε την αγάπη που υπέδειξε ο Ιησούς όταν απήντησε στην ερώτησι, «Ποία εντολή είναι μεγάλη εν τω νόμω;» Ο Ιησούς είπε: «“Θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου, και εξ όλης της ψυχής σου, και εξ όλης της διανοίας σου.” Αύτη είναι πρώτη και μεγάλη εντολή. Δευτέρα δε ομοία αυτής, “Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν”.» Αυτό το είδος της αγάπης είναι βέβαιο ότι θα οδηγήση σε νίκη κατά της υπερηφανείας επειδή οδηγεί σε αληθινή ταπεινοφροσύνη.—1 Κορ. 13:4, 5· Ματθ. 22:36-39, ΜΝΚ.
17. Ποιο ένδυμα χρειαζόμεθα για να τρέξωμε και κερδίσωμε το βραβείο, και γιατί;
17 Πόσο αντίθετες είναι η ταπεινοφροσύνη και η υπερηφάνεια! «Προ του αφανισμού υψώνεται η καρδία του ανθρώπου· και η ταπείνωσις προπορεύεται της δόξης.» Η υπερηφάνεια οδηγεί σε συντριβή, η ταπεινοφροσύνη σε δόξα. Για να κερδίσωμε το ένδοξο βραβείο της ζωής έχομε ανάγκη ταπεινοφροσύνης· την χρειαζόμεθα για να τρέξωμε καλά. Η ταπεινοφροσύνη, λοιπόν, είναι το ένδυμα που πρέπει να φορούν οι Χριστιανοί δρομείς: «Πάντες δε . . . ενδύθητε την ταπεινοφροσύνην· διότι “ο Θεός αντιτάσσεται εις τους υπερηφάνους, εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν.” Ταπεινώθητε λοιπόν υπό την κραταιάν χείρα του Θεού, δια να σας υψώση εν καιρώ.»—Παροιμ. 18:12· 1 Πέτρ. 5:5, 6.
18. Πώς θεωρούν την ταπεινοφροσύνη πολλοί άνθρωποι του κόσμου;
18 Τι είναι αυτή η ταπεινοφροσύνη που προηγείται της δόξης και της εξυψώσεως; Σ’ αυτόν τον σύγχρονο κόσμο λίγο κατανοείται η ταπεινοφροσύνη, καθώς επίσης σπανίως επεξηγείται με το παράδειγμα. Πολλοί άνθρωποι του κόσμου έχουν την ταπεινοφροσύνη σε πολύ μικρή υπόληψι. Την συγχέουν με τη δειλία και την αδυναμία: είναι η αρετή των αδυνάτων και των δειλών, λέγουν. Η ταπεινοφροσύνη θεωρείται επίσης ως μανδύας για την απόκρυψι ελλείψεως ενεργητικότητος ή ελλείψεως ικανότητος.
19. Πώς θεωρούσαν την υπερηφάνεια μερικοί από τους αρχαίους ειδωλολάτρας, και πώς μερικοί Κολοσσαείς Χριστιανοί είχαν προφανώς εξαπατηθή από μια πλαστή ταπεινοφροσύνη;
19 Η σημερινή παρανόησις και αντιδημοτικότης της ταπεινοφροσύνης δεν είναι κάτι νέο. Στην εποχή του Παύλου η αληθινή ταπεινοφροσύνη δεν κατενοείτο ούτε εξησκείτο από τους ανθρώπους του κόσμου. Εκείνο που εδοξάζετο ήταν είτε η υπερηφάνεια είτε μια πλαστή ταπεινοφροσύνη. Ανάμεσα στις αρετές που απαριθμεί ο Αριστοτέλης, η υπερηφάνεια και υψηλοφροσύνη ονομάζεται «ο στέφανος των αρετών». Άλλοι εδίδαξαν ότι τα υλικά πράγματα έχουν σύμφυτο το κακό. Φαίνεται ότι μερικοί από τους Κολοσσαείς Χριστιανούς είχαν εξαπατηθή από μια μορφή πλαστής ταπεινοφροσύνης, έναν φορτικό ασκητισμό. Αυτό δημιουργούσε διπλό κίνδυνο: ωδηγούσε έναν στο να πιστεύη ότι το βραβείο της ζωής απενέμετο σ’ εκείνους που απλώς υιοθετούσαν την αρνητική άποψι της αποκηρύξεως των υλικών πραγμάτων. Δεύτερον, γεννούσε μια ύπουλη μορφή υλισμού, αφού οι ασκητικές απαγορεύσεις συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον και την προσοχή σε υλικά πράγματα. Επομένως, ο ασκητισμός εματαίωνε τον σκοπό του: έκανε ένα άτομο να συγκεντρώνεται πρωτίστως σ’ εκείνο που ωμολογούσε ότι περιφρονούσε, σε πράγματα «τα οποία πάντα φθείρονται δια της χρήσεως». Ο Παύλος, για να προειδοποιήση τους Κολοσσαείς ότι μια τέτοια μορφή ταπεινοφροσύνης θα μπορούσε να τους κάμη να προσκόψουν και να στερηθούν το βραβείο της ζωής, έγραψε: «Ας μη σας στερήση μηδείς του βραβείου με προσποίησιν ταπεινοφροσύνης . . . σκληραγωγίαν του σώματος.» Όχι, η αληθινή ταπεινοφροσύνη δεν είναι ασκητισμός.—Κολ. 2:18- 23.
20. Τι είναι ταπεινοφροσύνη, και τι προκύπτει από μια ψευδή άποψι της ταπεινοφροσύνης;
20 Η λέξις «ταπεινοφροσύνη» κατά γράμμα σημαίνει ταπεινότης φρονήματος. Είναι η ιδιότης που οι Χριστιανοί πρέπει να φορέσουν σαν ένδυμα: «Ενδύθητε λοιπόν, ως εκλεκτοί του Θεού άγιοι και ηγαπημένοι, σπλάγχνα οικτιρμών, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην.» Η ταπεινοφροσύνη, λοιπόν, είναι το αντίθετο της υψηλοφροσύνης. Εν τούτοις, η ταπεινοφροσύνη δεν έχει καμμιά σχέσι με τη δουλοπρέπεια, τη χαμέρπεια, τη δειλία, ή την έλλειψι ενεργητικότητος. Η εσφαλμένη ιδέα ότι η ταπεινοφροσύνη είναι αδυναμία αποστερεί ένα άτομο από τις πλούσιες ευλογίες της αληθινής ταπεινοφροσύνης. Ας ιδούμε πώς καλλιεργείται η αληθινή ταπεινοφροσύνη.—Κολ. 3:12.
ΤΟ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗΣ
21. Με τι αρχίζει η ταπεινοφροσύνη, και ποιο είναι το θεμέλιό της;
21 Η ταπεινοφροσύνη αρχίζει με τη γνώσι, την αγάπη και τον φόβο του Θεού. Η ταπεινοφροσύνη γεννάται από την κατανόησι του πόσο μικροί είμεθα και πόσο μεγάλος είναι ο Θεός. Η ταπεινοφροσύνη ριζώνει όταν το πλάσμα ο άνθρωπος κατανοή ότι είναι απλώς η τρεμοσβύνουσα λάμψις ενός κεριού, αλλ’ ότι ο Θεός, ο «αιώνιος βασιλεύς» είναι λαμπρότερος σε δόξα από την φλόγα του ήλιου την μεσημβρία. (Ιερεμ. 10:10) Ναι, αυτό είναι το θεμέλιο της ταπεινοφροσύνης: η κατανόησις της απείρου μεγαλειότητος του Θεού και της δικής μας μικρότητος. Μια τέτοια κατανόησις προέρχεται από τη γνώσι, το είδος της γνώσεως που ο Ιεχωβά μετέδωσε στον Ιώβ, όπως αναγράφεται στο βιβλίο του Ιώβ κεφάλαιο τριακοστό όγδοο έως και το τεσσαρακοστό πρώτο· αυτή η γνώσις εβοήθησε τον Ιώβ να ταπεινωθή «υπό την κραταιάν χείρα του Θεού». Έχομε ανάγκη αυτού του είδους της γνώσεως. Μας καθιστά ικανούς να τοποθετήσωμε τον εαυτό μας στην ορθή σχέσι με τον Θεό και να υπακούσωμε στους λόγους του Ιακώβου 4:10, ΜΝΚ: «Ταπεινώθητε ενώπιον του Ιεχωβά, και θέλει σας υψώσει.»
22. Επάνω σε ποιο θεμέλιο βασίζεται η ταπεινοφροσύνη απέναντι αλλήλων, και πώς θα βοηθήση τέτοια ταπεινοφροσύνη τον Χριστιανό δρομέα;
22 Ταπεινώνοντας τον εαυτό μας ενώπιον του Ιεχωβά, θέτομε επίσης θεμέλιο ταπεινοφροσύνης απέναντι του συνανθρώπου μας, διότι η αληθινή ταπεινοφροσύνη απέναντι του ανθρώπου βασίζεται τελικά στην αληθινή ταπεινοφροσύνη ενώπιον του Θεού. Με αληθινή ταπεινοφροσύνη αποκτά κανείς την ικανότητα να βλέπη τον εαυτό του καθώς πραγματικά είναι· ομοίως είναι ικανός να βλέπη τους άλλους καθώς πραγματικά είναι. Με το να είναι ελεύθερος από κάθε ανάγκη να υποτιμήση τις ιδιότητές των και τις επιτυχίες των, μπορεί εγκάρδια να εκτιμήση τι είναι και τι πράττουν. Λόγω της ταπεινοφροσύνης, λοιπόν, φρονεί κανείς για τον εαυτό του όχι υψηλότερα από ό,τι πρέπει να φρονή. Μολονότι «η γνώσις φυσιοί», η αληθινή ταπεινοφροσύνη θα φυλάξη ακόμη και άτομα ανωτέρας μορφώσεως από το να φυσιωθούν και προσκόψουν εξ αιτίας της υπερηφανείας των. Οι Χριστιανοί με αληθινή ταπεινοφροσύνη μπορούν να αγωνίζονται στον αγώνα δρόμου σύμφωνα με τους κανόνες, «μη πράττοντες μηδέν εξ αντιζηλίας ή κενοδοξίας, αλλ’ εν ταπεινοφροσύνη, θεωρούντες αλλήλους υπερέχοντας εαυτών.»—1 Κορ. 8:1· Φιλιππησ. 2:3.
Η ΑΠΟΨΙΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΨΕΥΔΗΣ
23, 24. Πώς εκθέτει ο Χριστός το ψευδές της απόψεως του κόσμου περί ταπεινοφροσύνης, και ποια, επομένως, πρέπει να είναι η άποψίς μας γι’ αυτήν;
23 Πόσο διεστραμμένη είναι η άποψις του κόσμου περί ταπεινοφροσύνης, ότι αυτή είναι αδυναμία ή μανδύας για την απόκρυψι αδυναμίας! Πραγματικά η υπερηφάνεια είναι αδυναμία· η ταπεινοφροσύνη είναι δύναμις. Ο Χριστός Ιησούς ήταν ο πιο ταπεινός άνθρωπος που εβάδισε ποτέ επάνω στη γη. Εν τούτοις, ήταν ο πιο ισχυρός από τους ισχυρούς, ο πιο θαρραλέος από τους θαρραλέους, ο πιο σοφός από τους σοφούς, ο μόνος άνθρωπος που δεν εγνώρισε μέσα του αδυναμία ή αμαρτία. Τι μεγάλα έργα έκαμε, και όμως ηρνήθη κάθε προσωπικό έπαινο! (Ιωάν. 5:19) Υπήρξε ποτέ ηγέτης τόσο μεγάλος όπως αυτός και όμως ένας που θα μπορούσε να νίψη τους πόδας των μαθητών του και να πη: «Παράδειγμα έδωκα εις εσάς, δια να κάμνητε και σεις, καθώς εγώ έκαμον εις εσάς»; Τι εξουσία είχε: «Πάντα παρεδόθησαν εις εμέ από του Πατρός μου»! Και όμως πόσο ταπεινός ήταν: «Πράος είμαι και ταπεινός την καρδίαν.»—Ιωάν. 13:15· Ματθ. 11:27, 29.
24 Μακριά από το να είναι μανδύας για την έλλειψι νοημοσύνης ή ενεργητικότητος, η ταπεινοφροσύνη είναι αληθινή δύναμις και υγεία. Είναι το σκαλοπάτι που οδηγεί στη δόξα. «Πας ο υψών εαυτόν, θέλει ταπεινωθή· ο δε ταπεινών εαυτόν, θέλει υψωθή.» «Η υπερηφανία του ανθρώπου θέλει ταπεινώσει αυτόν· ο δε ταπεινόφρων απολαμβάνει τιμήν.»—Λουκ. 18:14· Παροιμ. 29:23.
25. Ποιο ήταν το φρόνημα του Χριστού και το αποτέλεσμα τούτου, και τι, επομένως, πρέπει να πράξωμε;
25 Όλα όσα λέγει η Γραφή για την ταπεινοφροσύνη διευκρινίζονται και επιβεβαιώνονται στο ένα εκείνο μεγάλο παράδειγμα του Ιησού Χριστού. Πρέπει να συμμορφώσωμε προς αυτόν τη διάνοιά μας και τη ζωή μας. Τόσο ζωτικό είναι τούτο ώστε ο απόστολος διατάσσει: «Το αυτό δε φρόνημα έστω εν υμίν το οποίον ήτο και εν τω Χριστώ Ιησού.» Ποιο φρόνημα; «Εταπείνωσεν εαυτόν, γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού. Δια τούτο και ο Θεός υπερύψωσεν αυτόν.» Ναι, «δια τούτο», επειδή ο Χριστός εταπείνωσε τον εαυτό του και το έδειξε αυτό με το να είναι υποτακτικός και ευπειθής στον Θεό, εξυψώθη στην υψίστη θέσι που μπορεί να καταληφθή από οποιοδήποτε πλάσμα στο σύμπαν. Πόσο αληθινό είναι ότι «η ταπείνωσις προπορεύεται της δόξης»!—Φιλιππησ. 2:5, 8, 9· Παροιμ. 15:33.
26. Πώς ο Θεός επιβλέπει στον ταπεινόν κατά το πνεύμα, και με ποια απώλεια για τον υπερήφανον;
26 Ναι, η ταπεινοφροσύνη είναι δύναμις. Είναι το είδος της δυνάμεως που χρειαζόμεθα για να τρέξωμε τον προκείμενο σ’ εμάς αγώνα. Ο Θεός δίνει δύναμι μόνο στον ταπεινό. «Εις τίνα λοιπόν θέλω επιβλέψει; εις τον πτωχόν [ταπεινόν, ΜΝΚ], και συντετριμμένον το πνεύμα, και τρέμοντα τον λόγον μου.» «Διότι ούτω λέγει ο Ύψιστος και ο Υπέρτατος, ο κατοικών την αιωνιότητα, του οποίου το όνομα είναι ο Άγιος· Εγώ κατοικώ εν υψηλοίς, και εν αγίω τόπω· και μετά του συντετριμμένου την καρδίαν, και του ταπεινού το πνεύμα, δια να ζωοποιώ το πνεύμα των ταπεινών.» Πόσο ανόητο είναι ν’ αρνήται ο δρομεύς στον εαυτό του την αναζωογονητική δύναμι του Θεού λόγω υπερηφανείας! Πώς μπορούν οι υπερήφανοι να λάβουν δύναμι από τον Θεό; Ακόμη και αν προσεύχωνται, οι προσευχές των εμποδίζονται, όπως έδειξε ο Ιησούς στην περίπτωσι του Φαρισαίου, του οποίου η προσευχή αντανακλούσε την υπερηφάνεια που πηγάζει από την αυτοδικαίωσι.—Ησ. 66:2· 57:15· Λουκ. 18:10-14.
27. Τι θα μας καταστήση ικανούς να κάμωμε η ταπεινοφροσύνη, και τι πρέπει να θυμούνται όσοι ορέγονται τη θέσι του επισκόπου;
27 Το να τρέχη κανείς τον αγώνα σύμφωνα με τους κανόνες δεν είναι βάρος, όταν έχη αληθινή ταπεινοφροσύνη. Οι αληθινά ταπεινοί είναι ευδίδακτοι· ωφελούνται από την επίπληξι. Κατανοούν ότι δεν ανταγωνίζονται στον αγώνα και ότι όλοι πρέπει να τρέχουν ενωμένοι για την στοργική ανταμοιβή του Θεού· βοηθούν, λοιπόν, ο ένας τον άλλον, ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον. Η ταπεινοφροσύνη καθιστά ένα άτομο ικανό να ‘κηρύττη τον λόγον’ σε όλους τους ανθρώπους, κάτω από όλες τις περιστάσεις. Καθιστά ένα άτομο ικανό να εκπαιδεύεται για τη διακονία της Βασιλείας, να ωφελήται από τη συμβουλή που δίδεται στη σχολή διακονίας, να μαθαίνη πώς να κηρύττη τα αγαθά νέα από σπίτι σε σπίτι. Η ταπεινοφροσύνη καθιστά ικανούς εκείνους που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης να είναι όμοιοι με τον Ιησούν—ταπεινοί και πάντοτε ευπρόσιτοι. Αν ένας άνθρωπος ορέγεται τη θέσι του επισκόπου, ας θυμάται ότι η υπερηφάνεια αποτελεί φραγμό στο να είναι χρήσιμος και να λάβη μεγαλύτερα προνόμια υπηρεσίας στην οργάνωσι του Θεού, επειδή ο Θεός βδελύσσεται τους υπερηφάνους και αντιτάσσεται σ’ αυτούς. Ας θυμάται ότι «η ταπείνωσις προπορεύεται της δόξης». Ας θυμάται τα λόγια του Ιησού: «Όστις θέλη να γείνη μέγας εν υμίν, ας ήναι υπηρέτης υμών· και όστις θέλη να ήναι πρώτος εν υμίν, ας ήναι δούλος υμών.»—Ματθ. 20:26, 27.
28. Πώς ενδύεται ο Χριστιανός δρομεύς για τον αγώνα δρόμου και με ποιο αποτέλεσμα;
28 Εκδυθήτε, λοιπόν, την υπερηφάνεια, το βάρος που κάνει να προσκόπτωμε. Ενδυθήτε το ένδυμα που είναι επίτηδες καμωμένο για τον αγώνα δρόμου. «Αλλήλοις την ταπεινοφροσύνην εγκομβώσασθε.» (Κριτ. Έκδ. Κειμ.) «Ενδύθητε», διατάσσει ο Παύλος, «ταπεινοφροσύνην». Αυτό είναι το ένδυμα για να τρέχωμε χωρίς να προσκόψωμε· διότι «η αμοιβή της ταπεινώσεως, και του φόβου του Ιεχωβά, είναι πλούτος, και δόξα, και ζωή.»—Παροιμ. 22:4, ΜΝΚ.