Γιατί ο Θεός Διέταξε την Εξόντωσι των Χαναναίων
ΤΙ ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΗΣ απελευθέρωσις ήταν αυτή! Ο Ιεχωβά Θεός απελευθέρωσε τους Ισραηλίτας απογόνους του πιστού Αβραάμ από την καταπιεστική δουλεία στην Αίγυπτο. Με θαυματουργικό τρόπο άνοιξε η Ερυθρά Θάλασσα, οι Ισραηλίται διέφυγαν μέσα από τον διάδρομο με στεγνά πόδια, αλλά οι Αιγύπτιοι διώκται των απωλέσθησαν, όταν ο Θεός επανέφερε επάνω των τα συγκρατημένα ύδατα. (Έξοδ. 14:1-31) Στους Ισραηλίτας εξήγησε: «Εγώ είμαι Ιεχωβά ο Θεός σας, όστις εξήγαγον υμάς εκ γης Αιγύπτου, δια να δώσω εις εσάς την γην Χαναάν.»—Λευιτ. 25:38, ΜΝΚ.
Σύμφωνα με το διάταγμα του Θεού, οι Ισραηλίται κάτω από τον διοικητή Ιησού του Ναυή υπέταξαν τις πόλεις των Χαναναίων ως την πλήρη καταστροφή όταν τελικά εισήλθαν στη χώρα. Οι οδηγίες του Θεού ήσαν: «Κατακράτος θέλεις εξολοθρεύσει αυτούς· δεν θέλεις κάμει συνθήκην μετ’ αυτών, ουδέ θέλεις δείξει έλεος προς αυτούς.» Με υπακοή σ’ αυτή την εντολή, «επάταξεν ο Ιησούς πάσαν την γην την ορεινήν, και την μεσημβρινήν [την Νεγκέμπ], και την πεδινήν [την Σεφηλά], και την Ασδώθ, και πάντας τους βασιλείς αυτών· δεν αφήκεν υπόλοιπον, αλλ’ εξωλόθρευσε παν το έχον πνοήν, καθώς προσέταξε Ιεχωβά ο Θεός του Ισραήλ.»—Δευτ. 7:2· Ιησ. Ναυή 10:40, ΜΝΚ.
Αλλά δεν ήταν ανωφελώς σκληρό να καταστραφούν όλοι οι ανθιστάμενοι Χαναναίοι, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά; Γιατί ο Θεός διέταξε μια τόσο πλήρη εξόντωσι; Πολλά άτομα, τα οποία έχουν διαβάσει την Αγία Γραφή, απορούν γι’ αυτό. Μολονότι δεν γίνονται επικριταί του Θεού, εν τούτοις, δεν έχουν εννοήσει πλήρως τον σκοπό για τον οποίο εδόθη διαταγή για την πλήρη καταστροφή των Χαναναίων.
ΓΙΑΤΙ ΤΟΥΣ ΕΔΟΘΗ Η ΧΩΡΑ
Ακριβώς πριν από την είσοδο των στη Χαναάν, ο Μωυσής κατέστησε σαφές στους Ισραηλίτας γιατί θα τους υπεστήριζε ο Ιεχωβά στην κατάκτησι της χώρας. Τους εξήγησε:
«Άκουε, Ισραήλ· Συ διαβαίνεις σήμερον τον Ιορδάνην, δια να εισέλθης να κληρονομήσης έθνη μεγαλήτερα και ισχυρότερά σου . . . Γνώρισον λοιπόν σήμερον, ότι Ιεχωβά ο Θεός σου είναι ο προπορευόμενος έμπροσθέν σου· είναι πυρ καταναλίσκον· αυτός θέλει εξολοθρεύσει αυτούς, και αυτός θέλει καταστρέψει αυτούς απ’ έμπροσθέν σου· και θέλεις εκδιώξει αυτούς, και ταχέως εξολοθρεύσει αυτούς, καθώς σοι είπεν ο Ιεχωβά.
«Αφού Ιεχωβά ο Θεός σου εκδιώξη αυτούς απ’ έμπροσθέν σου, μη είπης εν τη καρδία σου, λέγων, Δια την δικαιοσύνην μου με εισήγαγεν ο Ιεχωβά να κληρονομήσω την γην ταύτην· αλλά δια την ασέβειαν των εθνών τούτων . . . Ιεχωβά ο Θεός σου εκδιώκει, αυτά απ’ έμπροσθέν σου, και δια να στερεώση τον λόγον τον οποίον ο Ιεχωβά ώμοσε προς τους πατέρας σου, προς τον Αβραάμ, προς τον Ισαάκ, και προς τον Ιακώβ.»—Δευτ. 9:1-5, ΜΝΚ.
Έτσι, υπήρχαν κυρίως δύο λόγοι για τους οποίους έδωσε ο Ιεχωβά την γη Χαναάν στους Ισραηλίτας και τους εξουσιοδότησε να εξαλείψουν τους Χαναναίους κατοίκους. Πρώτον, πριν από αιώνες, ο Θεός είχε υποσχεθή αυτήν ακριβώς τη γη στους απογόνους των Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ. Και δεύτερον, εξαιτίας της υπερβολικής ασεβείας των οι Χαναναίοι κάτοικοι ήσαν άξιοι καταστροφής.
ΥΠΟΣΧΕΜΕΝΗ ΣΤΟΥΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΑΣ
Σύμφωνα με την εντολή του Ιεχωβά ο Άβραμ ή Αβραάμ παρέλαβε τα του οίκου του κι εγκατέλειψε την γενέτειρά του για να ταξιδέψη ‘εις την γην την οποίαν ήθελε δείξει εις αυτόν ο Θεός.’ Η αφήγησις της Γραφής λέγει: «Και ήλθον εις την γην Χαναάν. Και διεπέρασεν ο Άβραμ την γην εκείνην έως του τόπου Συχέμ, έως της δρυός Μορέχ· οι δε Χαναναίοι τότε κατώκουν εν τη γη ταύτη. Και εφάνη ο Ιεχωβά εις τον Άβραμ, και είπεν, Εις το σπέρμα σου θέλω δώσει την γην ταύτην.»—Γέν. 12:1-7· 13:14-16, ΜΝΚ.
Αργότερα ο Ιεχωβά Θεός ώρισε τα όρια της χώρας, και μέσω μιας διαθήκης την μετεβίβασε στο σπέρμα ή τους απογόνους του Αβραάμ. Η Αγία Γραφή λέγει: «Την ημέραν εκείνην έκαμε διαθήκην ο Ιεχωβά προς τον Άβραμ, λέγων, Εις το σπέρμα σου έδωκα την γην ταύτην, από του ποταμού της Αιγύπτου έως του ποταμού του μεγάλου, του ποταμού Ευφράτου.» (Γέν. 15:17-21, ΜΝΚ) Στον γυιό του Αβραάμ Ισαάκ και στον γυιό του Ισαάκ Ιακώβ, ο Ιεχωβά Θεός εβεβαίωσε και πάλι αυτή τη διαθήκη, και υπεσχέθη την χώρα στους απογόνους των.—Γέν. 26:3-6· 28:13-16.
Ασφαλώς ο Ιεχωβά Θεός, ο Παντοκράτωρ Δημιουργός, έχει το κυρίαρχο δικαίωμα να δώση οποιοδήποτε τμήμα της γης σ’ οποιονδήποτε επιθυμεί. Καθώς εξηγούν οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές: ο Θεός «έκαμεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων, δια να κατοικώσιν εφ’ όλου του προσώπου της γης, και διώρισε τους προδιατεταγμένους καιρούς, και τα οροθέσια της κατοικίας αυτών.» (Πράξ. 17:26) Ναι, ο Θεός επεφύλαξε στον εαυτό του το δικαίωμα να θέτη όρια ή σύνορα για τους λαούς, καθώς λέγει η Αγία Γραφή: «Ότε διεμέριζεν ο Ύψιστος τα έθνη, ότε διέσπειρε τους υιούς του Αδάμ, έστησε τα όρια των λαών κατά τον αριθμόν των υιών Ισραήλ.»—Δευτ. 32:8.
Επομένως, στους Ισραηλίτας απογόνους του ευλογημένου Αβραάμ ο Ιεχωβά Θεός διεμέρισε τη γη Χαναάν. Ο Θεός είχε ένα πολύ σπουδαίο σκοπό για τον οποίο το έπραξε αυτό. Επιθυμούσε να έχη ένα ειδικό λαό ο οποίος να κυβερνάται από τους δικαίους νόμους του, και μέσω αυτών να παραγάγη τον Μεσσία, τον σωτήρα του ευπειθούς ανθρωπίνου γένους. Τελικά, μέσω αυτού του Μεσσιανικού Υιού του Θεού, όλα τα έθνη του ανθρωπίνου γένους θα είχαν την ευκαιρία να ευλογηθούν.
Πράγματι, ο Θεός μπορούσε να παραχωρήση κάποια άλλη χώρα στον Ισραήλ, κι έτσι να μη παραστή ανάγκη να εξολοθρευθή ο Χαναναϊτικός λαός. Αλλά με το να χορηγήση αυτή τη χώρα στον Ισραήλ τους χρησιμοποίησε ως όργανό του για να καταστρέψη τους χονδροειδώς ασεβείς Χαναναίους.
ΜΙΑ ΜΑΚΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΣΕΒΕΙΑΣ
Οι Χαναναίοι είχαν μια μακρά ιστορία ασεβείας. Κατήγοντο από τον Χαναάν, έγγονο του Νώε, μέσω του Χαμ. (Γέν. 9:18) Και είναι φανερό ότι ο Χαναάν είχε μια σαφώς διεφθαρμένη διαγωγή, ίσως ασελγούς φύσεως, η οποία εξεδηλώθη με κάποια κατάχρησι που διέπραξε στον πάππο του Νώε. Ο πατέρας του Χαναάν Χαμ, μολονότι εγνώριζε αυτή την πράξι, είτε απέτυχε να την προλάβη ή να ενεργήση σωφρονιστικά κατά του παραβάτου. Έτσι ο Χαναάν έλαβε θεία κατάρα. (Γέν. 9:20-25) Ο Θεός με τη δύναμί του της προγνώσεως μπορούσε να δη τα κακά αποτελέσματα που θα επεσώρευε τελικά επάνω στους απογόνους του Χαναάν αυτή η κακή πράξις.
Ακόμη και την εποχή του Αβραάμ ένα τμήμα του πληθυσμού των Χαναναίων, εκείνων οι οποίοι κατοικούσαν στις γειτονικές πόλεις Σόδομα και Γόμορρα, επεδίδοντο τόσο πολύ σε ασελγή, ανήθικη διαγωγή κατά πρόκλησιν κάθε νόμου, ώστε ο Θεός απετέφρωσε τις πόλεις των και ολόκληρο τον πληθυσμό των. Ο Αβραάμ είχε δεηθή χάριν αυτών, αλλά ούτε καν δέκα δίκαια άτομα δεν ευρέθησαν σ’ αυτές τις πόλεις.—Γέν. 18:20-19:29· 9:19· 2 Πέτρ. 2:6-8.
Επίσης χαρακτηριστική της κακίας των Χαναναίων είναι η επίδρασις που είχε στον Ισαάκ και τη Ρεβέκκα ο γάμος του γυιού των Ησαύ με Χαναναίες συζύγους. Η Αγία Γραφή λέγει ότι αυτές οι γυναίκες υπήρξαν «πικρία ψυχής εις τον Ισαάκ και την Ρεβέκκαν» σε τέτοιο βαθμό ώστε η Ρεβέκκα ‘ν’ αηδιάση την ζωήν της εξ αίτιας αυτών.’—Γέν. 26:34, 35· 27:46.
Επομένως, ο Ιεχωβά Θεός είχε σκοπό να θέση όρια στην κακία των Χαναναίων, οπότε θα εγίνετο καταφανές σε κάθε έντιμο παρατηρητή ότι ήσαν άξιοι καταστροφής. Εκείνη η περίοδος ήταν παράλληλη με τον χρόνο, στη διάρκεια του οποίου ο Θεός προετοίμαζε ένα λαό για το όνομά του μεταξύ των απογόνων του Αβραάμ. Παρατηρήστε πώς ο Ιεχωβά επληροφόρησε τον Αβραάμ για τις μελλοντικές κινήσεις των απογόνων του: «Εν δε τη τετάρτη γενεά θέλουσιν επιστρέψει εδώ· διότι ακόμη δεν ανεπληρώθη η ανομία των Αμορραίων [προφανώς της πιο ισχυρής φυλής των Χαναναίων]»—Γέν. 15:16.
Έτσι ο Ιεχωβά υπήρξε μακρόθυμος. Υπήρξε παρ’ αξίαν αγαθός σ’ αυτές τις διεφθαρμένες και πονηρές φυλές του Χαναάν, επιτρέποντάς τους να κατοικήσουν σε μια καρποφόρο χώρα, «γην ρέουσαν γάλα και μέλι» και να την μολύνουν με όλα τα βδελύγματά των. Τώρα επλησίαζε η ημέρα της εκκαθαρίσεως των λογαριασμών. Είχαν αρνηθή να αναμορφωθούν. Έπρεπε να υποστούν τις συνέπειες.
Η ΠΟΝΗΡΙΑ ΦΘΑΝΕΙ ΣΤΟ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟ
Αλλά ήσαν οι Χαναναίοι πράγματι τόσο κακοί ώστε να είναι άξιοι αφανισμού; Έπρεπε και οι γυναίκες και τα παιδιά να σαρωθούν; Ήταν σε αρμονία με τη δικαιοσύνη και την αγάπη του Θεού να επιβάλη σ’ αυτούς τους λαούς μια τέτοια πλήρη καταστροφή;
Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει ότι οι Χαναναίοι ήσαν πράγματι τόσο κακοί. Αφού διέταξε τους Ισραηλίτας ν’ αποφεύγουν την αιμομιξία, την πορνεία και άλλες όμοιες πράξεις, ο Θεός διέταξε: «Δεν θέλεις αφήσει τινά εκ του σπέρματός σου να περάση δια του πυρός εις τον Μολόχ. . . . Και μετά άρρενος δεν θέλεις συνουσιασθή, ως μετά γυναικός· είναι βδέλυγμα. Ουδέ θέλεις συνουσιασθή μετ’ ουδενός κτήνους, δια να μιανθής μετ’ αυτού· ουδέ γυνή θέλει σταθή έμπροσθεν κτήνους, δια να βατευθή· είναι μυσαρόν. (Διότι πάντα τα βδελύγματα ταύτα έπραξαν οι άνθρωποι της γης, οι προ υμών, και εμιάνθη η γη).» (Λευιτ. 18:2-23, 27) Ναι, θυσίες παιδιών, αιμομιξία, σοδομία και κτηνωδία ήταν ο τρόπος της ζωής των Χαναναίων! Επιπροσθέτως, ασκούσαν μαγεία, μαντεία γοητεία και άλλες πράξεις βδελυκτές στον Θεό.—Δευτ. 18:9-12.
Η θρησκεία των Χαναναίων ήταν εξαιρετικά χυδαία και εξευτελιστική, και οι «ιεροί στύλοι» των ήσαν προφανώς εμβλήματα του φύλου και πολλές από τις ιεροτελεστίες των «υψηλών τόπων» των περιελάμβαναν χονδροειδείς σεξουαλικές υπερβολές και διαφθορά. Δεν είναι περίεργο ότι ο Θεός διέταξε την εξόντωσί των! Και αν ακόμη παρέμεναν οι γυναίκες και τα παιδιά, θα εδελέαζαν τους Ισραηλίτας στο να ασκούν ανήθικη, ψευδή λατρεία.—Έξοδ. 23:24· 34:12-17· Αριθμ. 33:52· Δευτ. 7:3-5· 20:16-18, ΜΝΚ.
Από κοσμικές πηγές, ιδιαιτέρως τα αρχαία έγγραφα τα οποία ανεκαλύφθησαν το 1929 στην Ρας Σάμρα (την αρχαία Ουγκαρίτ) στη Συριακή ακτή, πολλά έγιναν γνωστά σχετικά με τη χονδροειδή ανηθικότητα της λατρείας των Χαναναίων. Ο Βάαλ παρουσιάζεται ως ο πιο εξέχων από τους θεούς, και η Αστάρτη ή «Ασταρώθ» ως μια εξέχουσα θεά, όπως ακριβώς το Βιβλικό υπόμνημα λέγει ότι συνέβαινε.—Κριτ. 2:12, 13· 6:25-32· 10:6· 1 Σαμ. 7:3, 4.
Ως θεός της γονιμότητος, ο Βάαλ περιγράφεται ως να διέρχεται από παλινδρομικούς κύκλους θανάτου και επαναφοράς στη ζωή, που αντιστοιχούν με τους εποχιακούς κύκλους αναπτύξεως και παρακμής ή νάρκης της βλαστήσεως της γης. Έτσι, η εκ νέου έλευσις του Βάαλ σε ζωή για να ενθρονισθή και να συνέλθη με τη σύζυγό του, η οποία εθεωρείτο ότι είναι η Ασταρώθ, εωρτάζετο, με ακόλαστες ιεροτελεστίες γονιμότητος το φθινοπωρινό νέο έτος. Οι λάτρεις επεδίδοντο σε μέθη και σεξουαλικά όργια αχαλίνωτης διαφθοράς, με την πεποίθησι ότι οι σεξουαλικές των σχέσεις βοηθούσαν να επιτευχθή η πλήρης αφύπνισις και η ένωσις του Βάαλ με τη σύζυγό του.
Μολονότι η Ασταρώθ παρουσιάζετο κυρίως ως θεά της γονιμότητος, εσυμβόλιζε, επίσης, τις ιδιότητες της βίας και του πολέμου. Έτσι ο Καθηγητής Τζων Β. Νοςς στο βιβλίο του Οι Θρησκείες του Ανθρώπου, παρατηρεί γι’ αυτήν: «Μερικές φορές αυτή έπαιρνε το ξίφος στο χέρι, πηδούσε γυμνή επάνω σ’ ένα άλογο, και έτρεχε σε μια αιμοδιψή σφαγή.» Μεταξύ των Φιλισταίων κατοίκων της Χαναάν, η Ασταρώθ ήταν προφανώς μια θεά του πολέμου, εφόσον η πανοπλία του ηττημένου Βασιλέως Σαούλ τοποθετήθηκε στο ναό των εικόνων της Ασταρώθ.—1 Σαμ. 31:10.
Αρχαιολογικά ευρήματα τονίζουν την χονδροειδή ανηθικότητα η οποία σχετίζεται, με τη λατρεία της Ασταρώθ. Το Γραφικόν Εγχειρίδιον του Χάλλεϋ, εκτύπωσις του 1964, σελίς 161 (στην Αγγλική) λέγει γι’ αυτά τα ευρήματα: «Επίσης, σ’ αυτό τον ‘Υψηλόν Τόπον’, κάτω από τ’ απορρίμματα, ο Μακάλιστερ ανεκάλυψε τεράστιες ποσότητες εικόνων και πλακών της Ασταρώθ με χονδροειδώς υπερβολικά όργανα του φύλου, σχεδιασμένα με τρόπο που να καλλιεργούν σαρκικά αισθήματα.
Έτσι, οι Χαναναίοι ασκούσαν λατρεία με εντρύφησι σε ανηθικότητα, ως μια θρησκευτική ιεροτελεστία, παρουσία των θεών των και κατόπιν, με το να θανατώνουν τα πρωτότοκα τέκνα των, ως θυσία σ’ αυτούς τους ιδίους θεούς.»
Τι αηδιαστικό! Μπορεί κανένα άτομο ν’ αποδώση καταλλήλως σφάλμα στον Θεό διότι διέταξε την εξόντωσι αυτών των ανηθίκων, πονηρών ανθρώπων; Το Γραφικόν Λεξικόν του Ούνγκερ (στην Αγγλική) παρατηρεί, στη σελίδα 912: «Η θρησκεία των Χαναναίων με την οργιαστική της μορφή λατρείας, τη λατρεία της γονιμότητας υπό τη μορφή όφεων ως συμβόλων, την αισθησιακή γυμνότητα και τη χονδροειδή μυθολογία αποκαλύπτεται στη σκληρή της πραγματικότητα σ’ αυτά τα κείμενα [που ανεκαλύφθησαν στο Ρας Σάμρα]. Δεν μπορούν πια οι κριτικοί να κατηγορούν τον Θεό του Ισραήλ για αδικία επειδή διέταξε τον αφανισμό αυτών των εξουθενωτικών μορφών λατρείας.»
ΣΥΜΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Οι Χαναναίοι εγνώριζαν πριν από σαράντα χρόνια την έλευσι του Ισραήλ και είχαν ισχυρές αποδείξεις ότι ο Παντοκράτωρ Θεός ήταν μαζί του. (Ιησ. Ναυή 2:9-21, 24· 9:24-27) Εν τούτοις, εκτός από την Ραάβ και την οικογένεια της και τις πόλεις των Γαβαωνιτών, εκείνοι, οι οποίοι εκρίθησαν για καταστροφή ούτε ζήτησαν έλεος ούτε επωφελήθησαν της ευκαιρίας για να διαφύγουν, αλλ’ αντιθέτως προτίμησαν να σκληρυνθούν σε βαθμό στασιασμού κατά του Ιεχωβά. Ώστε δεν υπήρχε αδικία εκ μέρους του Θεού με το να διατάξη την εκτέλεσι αυτών οι οποίοι με πείσμα εναντιώνοντο.—Ιησ. Ναυή 11:19, 20.
Η εξολόθρευσις των Χαναναίων που είχε διαταχθή ήταν πραγματικά μια στοργική εντολή του Ιεχωβά Θεού, και οι Ισραηλίται με το ν’ αποτύχουν να την εκπληρώσουν πλήρως υπέφεραν πολύ. Διότι η συνεχής παρουσία των Χαναναίων ανάμεσα των επέφερε μόλυνσι στον Ισραήλ έτσι ώστε, με την πάροδο του χρόνου, αυτό, χωρίς αμφιβολία, συνετέλεσε στο να προκύψουν περισσότεροι θάνατοι, (για να μη αναφέρωμε το έγκλημα, την ανηθικότητα και την ειδωλολατρία) παρά ό,τι θα προέκυπτε αν η διατεταγμένη εξόντωσις όλων των Χαναναίων εξετελείτο πιστά.—Αριθμ. 33:55, 56· Ψαλμ. 106:34-43.
Ο Ιεχωβά Θεός, με την από μέρους του εκτέλεσι των Αιγυπτιακών στρατευμάτων στην Ερυθρά θάλασσα, την πύρινη καταστροφή των πόλεων των Σοδόμων και Γομόρρων και την εντολή του να εξολοθρευθούν οι πονηροί κάτοικοι της Χαναάν, αποκαλύπτει ότι δεν θ’ ανεχθή την πονηρία επ’ αόριστον. Επομένως, πόσο ευτυχείς μπορούμε να είμεθα διότι πολύ σύντομα, μέσω του πρωτίστου εκτελεστού του Ιησού Χριστού, θα καταστρέψη αυτό το πονηρό σύστημα πραγμάτων και θα εισαγάγη, μια νέα τάξι δικαιοσύνης!—2 Θεσ. 1:6-9· Αποκάλυψ. 19:11-21· 2 Πέτρ. 3:13.