Μαρτυρία από το Χρονικόν του Ναβονίδου
Η ΠΤΩΣΙΣ της ισχυρά οχυρωμένης Βαβυλώνος ήλθε τόσο ξαφνικά ώστε πρέπει να είχε καταπλήξει τον αρχαίο κόσμο. Ο κατακτητής, Κύρος ο Μέγας, άλλαξε τη ροή των υδάτων του Ποταμού Ευφράτου που περνούσαν μέσα από την πόλι. Κατόπιν τα στρατεύματά του εβάδισαν μέσα από την κοίτη του ποταμού και κατέλαβαν την πόλι εξ απροόπτου μπαίνοντας μέσα από τις ξεκλείδωτες πύλες κατά μήκος της όχθης. Μέσα σε μια νύχτα η Βαβυλών έπεσε, κι έτσι έθεσε τέρμα στη μακραίωνα Σημιτική κυριαρχία εκπληρώνοντας τον Λόγο του Ιεχωβά που ελαλήθη μέσω των προφητών του Ησαΐα και Ιερεμία.—Ησ. 44:27· 45:1, 2· Ιερεμ. 50:38· 51:30-32.
Η χρονολογία αυτού του γεγονότος ενδιαφέρει τους σπουδαστάς της Γραφής. Αυτό οφείλεται στο ότι οι χρονολογίες πολλών άλλων συμβάντων που αναφέρονται στις Άγιες Γραφές μπορούν να καθορισθούν σε συσχετισμό με τον αριθμό των ετών που πέρασαν πριν ή μετά την πτώσι της Βαβυλώνος.
Το Χρονικόν του Ναβονίδου (που είναι επίσης γνωστό ως «Χρονικόν Κύρου-Ναβονίδου» και «Ο Αναλυτικός Πίναξ του Κύρου»), μολονότι είναι πολύ βραχύ, ωστόσο περιέχει το πιο πλήρες γνωστό υπόμνημα σφηνοειδούς γραφής σχετικά με την πτώσι της Βαβυλώνος. Αυτό το τμήμα πηλίνης πινακίδος έχει διαστάσεις πεντέμισυ περίπου ίντσες πλάτος στο πλατύτερο σημείο της και το ίδιο περίπου μήκος (13,5 Χ 13,5 εκατοστά περίπου). Από τον τύπο του εγγράφου, οι λόγιοι έβγαλαν το συμπέρασμα ότι αυτή η πινακίδα πρέπει να χρονολογήται από κάποιον καιρό της περιόδου των Σελευκιδών (312-65 π.Χ.). Αλλά οι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι αυτή η επιγραφή είναι προφανώς αντίγραφο κάποιου προηγουμένου εγγράφου. Εφόσον έχει την τάσι ν’ απονέμη δόξα στον Κύρο, ενώ παρουσιάζει τον Ναβονίδη μ’ ένα υποτιμητικό τρόπο, υποστηρίχθηκε η γνώμη ότι η επιγραφή ήταν έργο κάποιου Πέρσου γραφέως και ανεφέρθη μάλιστα ως «Περσική προπαγάνδα.» Ωστόσο, η «περιστατική απόδειξις» θεωρείται αξιόπιστη.
Σύμφωνα με το Χρονικό του Ναβονίδου, ο Κύρος, τον μήνα Τασριτού (Τισρί [Σεπτέμβριος-Οκτώβριος]), επετέθη εναντίον των Βαβυλωνιακών δυνάμεων στην Όπιδα. Η επιγραφή συνεχίζει και λέγει: «Την 14η ημέρα, κατελήφθη η Σιππάρ χωρίς μάχη. Ο Ναβονίδης διέφυγε. Την 16η ημέρα, ο Γοβρύας (Ουγκμπαρού), κυβερνήτης της Γκούτιουμ, μαζί με τα στρατεύματα του Κύρου εισήλθε στη Βαβυλώνα χωρίς μάχη. Κατόπιν συνελήφθη ο Ναβονίδης στη Βαβυλώνα όταν επέστρεψε.»—Αρχεία Κείμενα Μέσης Ανατολής, υπό Τζαίημς Β. Πρίτσαρντ, σελ. 306.
Η μνεία της εισόδου των στρατευμάτων του Κύρου «χωρίς μάχη» προφανώς σημαίνει χωρίς γενική σύρραξι. Αυτό συμφωνεί με την προφητεία του Ιερεμία ότι «οι ισχυροί της Βαβυλώνος εξέλιπον από του να πολεμώσιν.»—Ιερεμ. 51:30.
Αλλά παρέχει το Χρονικόν του Ναβονίδου μόνο του βάσι για τον καθορισμό του έτους αυτού του γεγονότος; Όχι. Αυτή η επιγραφή δείχνει ότι η Βαβυλών κυριεύθηκε από τα στρατεύματα του Κύρου την δεκάτη έκτη ημέρα του μηνός Τισρί (που αντιστοιχεί με τις 11/12 Οκτωβρίου [Ιουλιανό ημερολόγιο] ή 5/6 Οκτωβρίου [Γρηγοριανό ημερολόγιο] του έτους 539 π.Χ.), αλλά η παραπομπή στο «δέκατο έβδομο έτος» του Ναβονίδου (το έτος που οι ιστορικοί πιστεύουν ότι είναι το 539 π.Χ.) προσετέθη από τους μεταφραστάς. Επειδή δεν υπάρχουν πινακίδες με σφηνοειδή γραφή που να χρονολογούνται πέραν από το δέκατο έβδομο έτος του Ναβονίδου, έχουν βγάλει το συμπέρασμα ότι η πτώσις της Βαβυλώνος πρέπει να είχε συμβή το έτος εκείνο και ότι, αν οι πινακίδες δεν ήταν μερικώς σβησμένες, θα υπήρχαν αυτά τα λόγια στα εφθαρμένα μέρη. (Πρέπει επίσης να σημειωθή ότι ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος [αναφέροντας τον Βαβυλώνιο ιερέα Μπερόσσο (του τρίτου αιώνος π.Χ.)] αναφέρει ότι ο Κύρος κατέλαβε τη Βαβυλώνα το δέκατο έβδομο έτος της Βασιλείας του Ναβονίδου).—Κατ’ Απίωνος, Βιβλίον Ι, παρ. 20.
Επίσης άλλες πηγές, περιλαμβανομένου του κανόνος του Πτολεμαίου, τονίζουν το έτος 539 π.Χ. ως τη χρονολογία της πτώσεως της Βαβυλώνος. Παραδείγματος χάριν, αρχαίοι ιστορικοί όπως ο Διόδωρος, ο Αφρικανός και ο Ευσέβιος δείχνουν ότι το πρώτο έτος του Κύρου ως βασιλέως της Περσίας αντιστοιχούσε με την 55η Ολυμπιάδα, έτος 1 (560/59 π.Χ.), ενώ το τελευταίο έτος του Κύρου τοποθετείται στην 62α Ολυμπιάδα έτος 2 (531/30 π.Χ.). (Το Ολυμπιακόν έτος αρχίζει περίπου την 1 Ιουλίου και διαρκεί ως τις 30 του επομένου Ιουνίου). Σφηνοειδείς πινακίδες υπολογίζουν τη βασιλεία του Κύρου επί της Βαβυλώνος εννέα έτη. Αυτό βρίσκεται σε αρμονία με την παραδεδεγμένη χρονολογία ενάρξεως της Βασιλείας του επί της Βαβυλώνος το 539 π.Χ.
Μολονότι το έτος δεν αναγράφεται στο Χρονικό του Ναβονίδου, η απόδειξις που υπάρχει είναι ωστόσο αρκετή για να δεχθούμε το 539 π.Χ. ως τη χρονολογία της πτώσεως της Βαβυλώνος. Φυσικά, αυτός ο παράγων μειώνει την αξία του Χρονικού του Ναβονίδου όσον αφορά τον καθορισμό του χρόνου του γεγονότος. Αλλ’ η επιγραφή εξακολουθεί να έχη σημαντική αξία, διότι προμηθεύει αξιοσημείωτη μαρτυρία σχετικά με τον τρόπο της πτώσεως της Βαβυλώνος. Επίσης, εφόσον η επιγραφή δείχνει ότι ο Ναβονίδης δεν ήταν στη Βαβυλώνα τον καιρό που έπεσε η πόλις, αυτό εξηγεί γιατί η Γραφή δεν αναφέρει το όνομά του. Εν τούτοις, οι Άγιες Γραφές αφήνουν να εννοηθή η ύπαρξίς του με το να δείχνουν ότι ο Βαλτάσαρ είχε προσφέρει στον Δανιήλ την τρίτη θέσι στο Βασίλειο, εφόσον την πρώτη κατείχε ο Ναβονίδης και τη δευτέρα ο Βαλτάσαρ.—Δαν. 5:16.