Το Ευαγγέλιον του Ματθαίου—Ο Μεσσίας Ήλθε!

ΠΟΙΟΣ ήταν ο Ματθαίος, ο συγγραφεύς του Ευαγγελίου που φέρει το όνομά του; Ήταν ένας ταπεινός, έντιμος και μορφωμένος Ιουδαίος, τον οποίον ο Ιησούς εξέλεξε για να γίνη ένας από τους δώδεκα αποστόλους του.

Ήταν ταπεινός άνθρωπος; Ναι, διότι ο ίδιος ο Ματθαίος ειλικρινά αποκαλύπτει ότι ήταν τελώνης, και οι Ιουδαίοι της εποχής του περιφρονούσαν τους τελώνες πάρα πολύ. Ανόμοια με πολλούς άλλους τελώνες, ο Ματθαίος πρέπει να ήταν έντιμος. Αν δεν ήταν έντιμος, θα μπορούσε ο Ιησούς να τον καλέση να γίνη μαθητής του ενώ καθόταν στο ταμείο των εισπράξεων; Και πρέπει επίσης να ήταν πολύ μορφωμένος, διότι πολλοί λόγιοι λέγουν ότι το ύφος της Ελληνικής γλώσσας που χρησιμοποιεί ο Ματθαίος στο Ευαγγέλιό του είναι από τα καλύτερα που μπορούν να βρεθούν στις Ελληνικές Γραφές. Προφανώς ο Ματθαίος χρησιμοποίησε πολύ καλή κρίσι σε όσα κατέγραψε. Το Ευαγγέλιο του παρατίθεται στις εκδόσεις της Εταιρίας Σκοπιά πιο συχνά από κάθε άλλο Ευαγγέλιο.

Πού έγραψε ο Ματθαίος το Ευαγγέλιό του; Έχοντας υπ’ όψιν το θέμα του, είναι πιθανόν να το είχε γράψει στην Παλαιστίνη. Για ποιο σκοπό το έγραψε; Για ν’ αποδείξη ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν πράγματι ο Μεσσίας. Αυτό το κάνει με το να παραθέση εκατό περίπου παραπομπές από τις Εβραϊκές Γραφές. Με λεπτομέρειες εξηγεί αυτό το θέμα, δείχνοντας πώς ο Ιησούς εξεπλήρωσε αυτές τις προφητείες, παραθέτοντας το εδάφιο Ησαΐας 7:14, που ανέφερε ότι ο Ιησούς θα εγεννάτο από μια παρθένο καθώς και το Ζαχαρίας 11:13, που ανέφερε ότι ο Ιησούς θα επροδίδετο για τριάντα αργύρια.—Ματθ. 1:23· 27:9.

Σε ποια γλώσσα έγραψε ο Ματθαίος το Ευαγγέλιό του; Η εξωτερική μαρτυρία δείχνει ότι εγράφη κατ’ αρχήν στην Εβραϊκή γλώσσα. Αυτό ήταν το πιο φυσικό να κάμη, εφόσον ο σκοπός του ήταν να βοηθήση τους συμπατριώτες του ν’ αναγνωρίσουν τον Ιησού ως τον Μεσσία. Επίσης είναι φανερό ότι σκοπός του ήταν να χρησιμοποιήση το Ευαγγέλιό του σαν ένα συνδετικό κρίκο με τις Εβραϊκές Γραφές.

Μερικοί άνθρωποι απορρίπτουν την άποψι ότι ο Ματθαίος έγραψε αρχικά στην Εβραϊκή γλώσσα, ισχυριζόμενοι ότι το Ευαγγέλιο του Ματθαίου είναι γραμμένο στην Ελληνική τόσο αρμονικά ώστε δεν μπορεί να είναι μεταφρασμένο. Η απάντησις σ’ αυτή την αντίρρησι μπορεί να είναι ότι ο ίδιος ο Ματθαίος έκαμε τη μετάφρασι όταν είδε ότι υπήρχε πραγματική ανάγκη γι’ αυτή τη μετάφρασι και την έκαμε με την κατεύθυνσι του αγίου πνεύματος του Θεού.

Σύμφωνα με την πιο παλαιά παραδοσιακή μαρτυρία που υπάρχει, ο Ματθαίος έγραψε το Ευαγγέλιο του το 41 μ.Χ. Δεν υπάρχει τίποτα στο Ευαγγέλιό του που να έρχεται σε αντίφασι με αυτή τη μαρτυρία. Προφανώς ο Ματθαίος αισθανόταν την ανάγκη να καταγράψη όλα τα γεγονότα που υπεστήριζαν την αλήθεια ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας. Μπορούσε ν’ αντιληφθή πόσο σημαντική βοήθεια θα ήταν αυτό για τη διεκπεραίωσι της αποστολής που είχε λάβει από τον Ιησού να κάμη μαθητάς σε όλα τα έθνη βαπτίζοντας αυτούς. Έτσι παρατηρούμε ότι ο Ματθαίος έγραψε το Ευαγγέλιο του δέκα πέντε ή και περισσότερα χρόνια προτού ο Λουκάς και ο Μάρκος γράψουν τα δικά των Ευαγγέλια. Η χρονολογία 41 μ.Χ. βρίσκεται σε χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον δέκατο αιώνα μ.Χ.

Πολλοί λόγιοι δεν παραδέχονται ως αληθινή αυτή τη χρονολογία που εγράφη το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, διότι ο Ματθαίος και ο Μάρκος έχουν πολλά κοινά σημεία στα Ευαγγέλιά τους και αυτοί υποθέτουν ότι, επειδή το Ευαγγέλιο του Μάρκου ήταν συντομότερο, εγράφη πρώτο. Αλλά το Ευαγγέλιο του Ματθαίου με κανένα τρόπο δεν είναι απλώς μία ανάπτυξις του Ευαγγελίου του Μάρκου. Όπως μπορεί εύκολα να παρατηρήση κανείς, η ομοιότης μεταξύ των δύο Ευαγγελίων οφείλεται στο ότι ο Πέτρος είχε ένα αντίγραφο του Ευαγγελίου του Ματθαίου και το χρησιμοποιούσε στη διακονία του. Έτσι ο Μάρκος, ενσωματώνοντας μέρη από όσα έλεγε ο Πέτρος, έγραφε πολλά από εκείνα που είχε γράψει προηγουμένως ο Ματθαίος.

Πόσες πληροφορίες από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου είναι μοναδικές; Περίπου το σαράντα δύο τοις εκατό του περιεχομένου του. Ο Ματθαίος αναφέρει τη Βασιλεία πολύ περισσότερες φορές απ’ όσο οι άλλοι Ευαγγελισταί, δηλαδή 50 φορές. Είναι ο μόνος που χρησιμοποιεί την έκφρασι «η βασίλεια των ουρανών,» συχνότερα από την έκφρασι «η βασιλεία του Θεού.» Επίσης, μας δίνει δέκα παραβολές, τις οποίες οι άλλοι δεν αναφέρουν, και είναι πιο ακριβής όταν πρόκειται για αριθμούς. Μόνον αυτός μας λέγει ότι ο Ιησούς προδόθηκε για τριάντα αργύρια. Το ενδιαφέρον του για την ακρίβεια των αριθμών μπορεί να οφείλεται στο ότι ήταν τελώνης.

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ

Επειδή το θέμα του Ευαγγελίου του Ματθαίου είναι ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας, η αφήγησίς του αναφέρεται αμέσως σ’ αυτό το σημείο. Ο Μεσσίας έπρεπε να είναι απόγονος του Αβραάμ και του Δαβίδ, καθώς επίσης και Υιός του Θεού, επειδή αυτό είχε υποσχεθή ο Θεός στους πιστούς του δούλους. (Γέν. 22:15-18· 2 Σαμ. 7:8-16) Αυτά τα σημεία ο Ματθαίος τα αποδεικνύει στα δύο πρώτα κεφάλαιά του. Μοναδικό επίσης χαρακτηριστικό γι’ αυτό το Ευαγγέλιο αποτελεί η αφήγησις των περιστάσεων που σχετίσθηκαν με τη γέννησι του Ιησού, όπως ήταν η απόφασις του Ιωσήφ για το τι έπρεπε να κάμη και αργότερα η επίσκεψις των μάγων από τα μέρη της ανατολής. Μερικοί σύγχρονοι κριτικοί αμφισβητούν ότι ο Ματθαίος έγραψε αυτά τα δύο πρώτα κεφάλαια, αλλά για ποιο λόγο; Μήπως επειδή δεν θέλουν να πιστεύσουν στην παρθενική γέννησι του Ιησού; Αυτά τα δύο κεφάλαια υπάρχουν σε όλα τα αρχαία χειρόγραφα· επίσης μνημονεύονται πολύ συχνά από τους λεγομένους «πατέρας της Εκκλησίας.» Εκτός αυτού, τίποτε απ’ αυτά τα κεφάλαια δεν έρχεται σε αντίθεσι με τις υπόλοιπες Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Αντιθέτως, δείχνουν γιατί ο Ιησούς ήταν αναμάρτητος.—Ιωάν. 8:46· Εβρ. 7:26· 1 Πέτρ. 2:22.

Συνεχίζοντας στα κεφάλαια 3 και 4, βρίσκομε περισσότερες αποδείξεις για το γεγονός ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής δίνει τη δική του μαρτυρία και κατόπιν μια φωνή από τον ουρανό αναγνωρίζει τον Ιησού ως Υιόν του Θεού. Κατόπιν ακολουθούν οι πειρασμοί του Ιησού στην έρημο και η πρόσκλησις που έκαμε ο Ιησούς σε μερικούς μαθητάς να τον ακολουθήσουν ως «αλιείς ανθρώπων.» Αυτά τα τέσσερα πρώτα κεφάλαια μπορεί να λεχθή ότι αποτελούν την εισαγωγή του Ευαγγελίου του Ματθαίου.

Η ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΟΜΙΛΙΑ

Τι αφηγείται κατόπιν ο Ματθαίος; Χωρίς αμφιβολία το πιο δυνατό, εντυπωσιακό και χαρακτηριστικό υπόδειγμα όλου του κηρύγματος και της διδασκαλίας του Ιησού. Ορθά έχει χαρακτηρισθή ως η πιο φημισμένη ομιλία που έχει δοθή ποτέ. Φαίνεται σαν να μην μπορούσε ο Ματθαίος να περιμένη πολύ για να την καταγράψη. Την αφηγείται ακριβώς μετά την εισαγωγική του ύλη, μολονότι το Ευαγγέλιο του Λουκά δείχνει ότι ο Ιησούς είπε αυτήν την ομιλία προς το μέσον της διακονίας του. Στην αφήγησι του Ματθαίου καλύπτει τα κεφάλαια 5 έως 7.

Τι αριστούργημα είναι αυτή η ομιλία! Αρχίζοντας με τους εννέα μακαρισμούς θερμά επαινεί όλους εκείνους που έχουν συναίσθησι της πνευματικής των ανάγκης, τους πραείς, τους ελεήμονες, τους ειρηνικούς ανθρώπους κ.λ.π. Σ’ αυτή την ομιλία βρίσκομε την Κυριακή προσευχή του Ιησού, τη συμβουλή του να ζητούμε πρώτα τη βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη του, τον Χρυσούν Κανόνα και άλλα πολλά.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Αφού αφηγείται πολλά για τα θαύματα και το κήρυγμα του Ιησού, ο Ματθαίος, στο 10^ο κεφάλαιο, μας περιγράφει εκτεταμένα τις οδηγίες που έδωσε ο Ιησούς στους δώδεκα αποστόλους του σχετικά με το κήρυγμα. Περιέχει πολύτιμες συμβουλές, όπως: «Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε,» «Γίνεσθε λοιπόν φρόνιμοι ως οι όφεις και απλοί ως αι περιστεραί,» και «Μη φοβηθήτε από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων να αποκτείνωσι.»—Ματθ. 10:8, 16, 28.

Κατόπιν μαθαίνομε ότι ο Ιησούς επήνεσε τον Ιωάννη τον Βαπτιστή και κατέκρινε τις πόλεις της Γαλιλαίας, στις οποίες εκήρυττε, λόγω της απιστίας των. Το 11^ο κεφάλαιο τελειώνει μ’ αυτά τα όμορφα και παρηγορητικά λόγια: «Έλθετε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, και εγώ θέλω σας αναπαύσει. Άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, διότι πράος είμαι και ταπεινός την καρδίαν, και θέλετε ευρεί ανάπαυσιν εν ταις ψυχαίς υμών διότι ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίον μου ελαφρόν.—Ματθ. 11:28-30.

Στο 12^ο κεφάλαιο διαβάζομε μερικές έντονες αλήθειες όπως, «Πάσα οικία διαιρεθείσα καθ’ εαυτής . . . δεν θέλει σταθή.» «Όστις δεν συνάγει μετ’ εμού σκορπίζει» και «εκ του περισσεύματος της καρδίας λαλεί το στόμα.»—Ματθ. 12:25, 30, 34,

ΟΙ ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Κατόπιν ακολουθεί το 13^ο κεφάλαιο, που είναι αξιοσημείωτο για τις παραβολές του οι οποίες εξεικονίζουν «την βασιλείαν των ουρανών.» Σ’ αυτό ο Ματθαίος παραθέτει επτά παραβολές τού Ιησού: του σπορέως και των διαφόρων ειδών του εδάφους, την παραβολή του σίτου και των ζιζανίων, την παραβολή του κόκκου σινάπεως, την παραβολή της ζύμης, του θησαυρού που ήταν κρυμμένος στον αγρό, του πολυτίμου μαργαρίτου, και την παραβολή του δικτύου. Δίνει και την εξήγησι δύο παραβολών. Τα επόμενα δύο κεφάλαια λέγουν περισσότερα για τα θαύματα και το κήρυγμα του Ιησού. Κατόπιν, στο 16^ο κεφάλαιο, έχομε την ομολογία του Πέτρου ότι ο Ιησούς είναι πράγματι ο Μεσσίας, ο Υιός τού Θεού, για τον οποίο ο Ματθαίος δίνει μια πρόσθετη απόδειξι στο επόμενο κεφάλαιο στην αφήγησί του για τη μεταμόρφωσι του Ιησού.

Το 18^ο κεφάλαιο έχει επίσης μια χαρακτηριστική σφραγίδα, διότι σ’ αυτό ο Ματθαίος περιγράφει τις υποχρεώσεις που έχουν οι Χριστιανοί μεταξύ τους. Αφού προειδοποιεί εκτεταμένα για το ότι δεν πρέπει να γινώμεθα πρόσκομμα στους άλλους και δηλώνει ότι ο Θεός δεν θέλει να χαθή ούτε ένας εκ των ‘ελαχίστων’ του Χριστού, ο Ιησούς λέγει πώς να ενεργούμε μ’ εκείνους που αμαρτάνουν σ’ εμάς. Λέγει στον Πέτρο να συγχωρή, όχι μόνο επτά φορές, αλλά εβδομήντα επτά φορές, και με μια εκτεταμένη παραβολή καθιστά προσεκτικούς τους Χριστιανούς που δεν θέλουν να συγχωρούν ο ένας τον άλλον.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Από το 19^ο κεφάλαιο, ο Ματθαίος ακολουθεί μια χρονολογική σειρά και εδώ αντιλαμβανόμεθα ότι δημιουργείται μια όλο και μεγαλύτερη έντασις μεταξύ του Ιησού και των θρησκευτικών του εχθρών. Προσπαθούν να τον παγιδεύσουν στο ζήτημα του διαζυγίου, και εν συνεχεία ο Ιησούς λέγει την παραβολή των δηναρίων. Κατόπιν βοηθεί τους μαθητάς του να καταλάβουν καλά το μάθημα της ταπεινοφροσύνης, λέγοντάς τους ότι αυτός ο ίδιος ήλθε όχι για να υπηρετηθή αλλά για να υπηρετήση και να δώση τη ζωή του ως αντίλυτρο.—Ματθ. 20:28.

Κατόπιν ο Ματθαίος περιγράφει τη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, η οποία, μαζί με το καθάρισμα που έκαμε στον ναό, ήγειρε την οργή των εχθρών του στον μεγαλύτερο βαθμό. Δεν είναι παράξενο ότι τον προκαλούν, λέγοντας: «Εν ποία εξουσία πράττεις ταύτα;» (21:23) Αλλά εκείνος τους αποστομώνει όταν τους ρωτά, με ποια εξουσία εβάπτιζε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Ο Ιησούς συνεχίζει τη συζήτησι με δύο παραβολές που έχουν σαν στόχο αυτούς τους εχθρούς του, η δεύτερη από τις οποίες τους αποκαλεί φονείς και αυτοί αντιλαμβάνονται το σημείο.

Αφού άκουσαν κατόπιν την παραβολή του γαμήλιου συμποσίου, οι θρησκευτικοί εχθροί του Ιησού τον πλησιάζουν με παγιδευτικές ερωτήσεις: για το αν πρέπει να πληρώνουν φόρους, για την ανάστασι και για το ποια είναι η μεγαλύτερη εντολή. Κάθε φορά ο Ιησούς τούς αντικρούει με επιτυχία. Δεν τολμούν πια να υποβάλουν στον Ιησού ερωτήσεις, αλλ’ εκείνος αντιστρέφει τους όρους υποβάλλοντας σ’ αυτούς ένα ερώτημα σχετικά με τον υιόν και Κύριον του Δαβίδ, στο οποίο και πάλι δεν είναι σε θέσι ν’ απαντήσουν» Ο Ιησούς φανερά τούς κατακρίνει ενώπιον του πλήθους και των μαθητών του επαναλαμβάνοντας έξη φορές την καταδίκη: «Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί.»—Ματθ. 23:13, 15, 23, 25, 27, 29.

Κατόπιν ο Ιησούς δίνει στους μαθητάς του τη μεγάλη του προφητεία για ‘το σημείον της παρουσίας του και της συντελείας του αιώνος,’ το οποίο καλύπτει τα κεφάλαια 24 και 25. Εδώ βρίσκομε την προφητική εντολή: «Θέλει κηρυχθή τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας εν όλη τη οικουμένη, προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη, και τότε θέλει ελθεί το τέλος.» Ο Ιησούς αποκορυφώνει αυτή την προφητεία με τις παραβολές της «βασιλείας,» δηλαδή τις παραβολές των δέκα παρθένων, των ταλάντων και των προβάτων και εριφίων.

Στα κεφάλαια 26 και 27 διαβάζομε ότι άλειψαν τον Ιησού με πολύτιμο μύρον, ότι καθιέρωσε τον εορτασμό της αναμνήσεως του θανάτου του, διαβάζομε για τη σύλληψί του και τη δίκη του ενώπιον του Συνεδρίου, και για τον Πέτρο που αρνήθηκε τον Κύριό του. Ο Ιησούς δικάζεται ενώπιον του Ποντίου Πιλάτου, ο οποίος ματαίως προσπαθεί ν’ απαλλαγή από την ενοχή, αλλά κατόπιν παραδίδει τον Ιησού για να σταυρωθή σ’ ένα ξύλο μαρτυρίου και να ταφή σ’ ένα λίθινο μνημείο.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΝΤΟΛΗ

Το τελευταίο κεφάλαιο του Ματθαίου λέγει για την ανάστασι του Ιησού και δίνει την αποχαιρετιστήρια εντολή του: «Πορευθέντες λοιπόν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς . . . διδάσκοντες αυτούς.» Ο Ματθαίος κατόπιν τελειώνει μ’ αυτά τα ενισχυτικά λόγια του Ιησού: «Ιδού, εγώ είμαι μεθ’ υμών πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος.»

Πραγματικά το Ευαγγέλιο του Ματθαίου δείχνει ότι ο Ιησούς είναι ο υποσχεμένος Μεσσίας. Η αφήγησίς του είναι ακριβής, κατανοητή και ωφέλιμη. Ο Ιησούς, τελειώνοντας την επί του Όρους Ομιλία του, παρωμοίασε εκείνους που τον άκουαν και υπάκουαν στα λόγια του μ’ ένα σοφό άνδρα που έκτισε το σπίτι του επάνω σε βράχο, και ήταν ικανό ν’ αντισταθή σε μια σφοδρή θύελλα. Είθε να είμεθα κι εμείς όπως αυτός ο σοφός άνθρωπος, να ζούμε σύμφωνα με τις αρχές που εξέθεσε ο Ιησούς και να υπακούωμε στις εντολές του για κήρυγμα και μαθήτευσι, που τόσο πιστά διαφυλάχθηκαν για μας στην αφήγησι του Ματθαίου.