Το Βιβλίο του Ιακώβου—Προτροπή για Πρακτική Χριστιανοσύνη
Η ΑΛΗΘΙΝΗ Χριστιανοσύνη είναι πρακτική. Δεν είναι απλώς ένα ζήτημα του να πιστεύη ή να ισχυρίζεται κανείς ότι είναι Χριστιανός. Το ζήτημα είναι να ΚΑΝΗ το θέλημα του Θεού μιμούμενος τον Ιησού Χριστό. Ο Χριστός έδωσε έμφασι σ’ αυτό το γεγονός τόσο με παραβολές όσο και με τα απλά λόγια του: «Δια τι δε με κράζετε, Κύριε, και δεν πράττετε όσα λέγω;» Πραγματικά, θα μπορούσε να λεχθή ότι η εκτέλεσις του θελήματος του Θεού αποτελεί το θέμα του βιβλίου του Ιακώβου, διότι εκεί ο Ιάκωβος τονίζει την ανάγκη για Χριστιανικά έργα και διαγωγή.—Λουκ. 6:46-49.
Ποιος ήταν αυτός ο Ιάκωβος; Οπωσδήποτε δεν ήταν ο απόστολος Ιάκωβος, ο υιός του Ζεβεδαίου, διότι εκείνος ο Ιάκωβος είχε υποστή μαρτυρικό θάνατο πολύ ενωρίτερα. (Πράξ. 12:2) Οι περιστάσεις που περιγράφονται από τον Ιάκωβο δείχνουν ότι έζησε σε μια μεταγενέστερη χρονολογία.
Ο Ιησούς είχε έναν ετεροθαλή αδελφό με το όνομα Ιάκωβος ο οποίος, μαζί με τους αδελφούς του, έγινε πιστός μετά τον θάνατο και την ανάστασι του Ιησού. (Πράξ. 1:14) Ο Ιησούς εμφανίσθηκε ειδικά σ’ αυτόν τον ετεροθαλή αδελφό του Ιάκωβο μετά την ανάστασί του. (1 Κορ. 15:7) Χωρίς αμφιβολία, αυτός ο Ιάκωβος ήταν επίσης ένας από τους εξέχοντας ‘στύλους’ της πρώτης Χριστιανικής εκκλησίας. (Πράξ. 12:17· 15:13· 21:18· Γαλ. 1:19· 2:9, 12) Αλλ’ αν αυτός ο Ιάκωβος ήταν ο ετεροθαλής αδελφός του Ιησού γιατί δεν το γράφει μέσα στην επιστολή του; Χωρίς αμφιβολία από μετριοφροσύνη. Δεν είχε εναντιωθή στον Ιησού στη διάρκεια της επιγείου διακονίας του; Εκτός αυτού, ο Ιησούς δεν είχε ρωτήσει κάποτε ‘Ποιος είναι αδελφός μου;’ και κατόπιν απήντησε, «Όστις κάμη το θέλημα του Πατρός μου»;—Ματθ. 12:48-50· Μάρκ. 3:21· Ιωάν. 7:5.
Πότε έγραψε ο Ιάκωβος αυτή την επιστολή; Εφόσον δεν αναφέρεται στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ που έγινε το 70 μ.Χ., είναι πολύ πιθανόν ότι έγραψε πριν απ’ αυτή την ημερομηνία. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, αυτός ο Ιάκωβος υπέστη μαρτυρικό θάνατο το έτος 62 μ.Χ. περίπου, κι έτσι η επιστολή του πρέπει να είχε γραφή πριν απ’ αυτή την ημερομηνία.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Η επιστολή του Ιακώβου μας υπενθυμίζει την επί του Όρους Ομιλία. Όπως ο Ιησούς, έτσι κι ο Ιάκωβος προτιμά να διευκρινίζη τα σημεία με το ν’ αναφέρεται σε φυσικά πράγματα όπως είναι τα ζώα και τα φυτά, η θάλασσα και τα πλοία. Έτσι η παρατήρησις του Ιακώβου ότι μια συκιά δεν παράγει ελιές μας υπενθυμίζει τα λόγια του Ιησού ότι δεν μπορεί κανείς να συνάξη «από τριβόλων σύκα.»—Ματθ. 7:16· Ιακ. 3:12.
Όπως ο Ιησούς, έτσι και ο Ιάκωβος επανειλημμένως σκιαγραφεί χαρακτήρες των Εβραϊκών Γραφών για να διευκρινίση τα σημεία που θέλει, όπως είναι η ανάγκη για έργα, όπως δείχνει το παράδειγμα του Αβραάμ και της Ραάβ της πόρνης· την αμοιβή της υπομονής δείχνει η πείρα του Ιώβ και την αποτελεσματικότητα της προσευχής η περίπτωσις του Ηλία.—Ιακ. 2:14-26· 5:11, 17, 18.
Τόσο ο Ιησούς όσο και ο Ιάκωβος μάς συμβουλεύουν να είναι το «Ναι» μας, Ναι, και το «Όχι» μας, Όχι. (Ματθ. 5:33-37· Ιακ. 5:12)· να μην κρίνωμε άλλους (Λουκ. 6:37· Ιακ. 4:11, 12)· να μην είμεθα μόνον ακροαταί, αλλά μάλλον εκτελεσταί του λόγου (Ματθ. 7:21-27· Ιακ. 1:22)· ν’ αναμένωμε μ’ εμπιστοσύνη τον Ιεχωβά ν’ απαντήση στις προσευχές μας (Λουκ. 11:11-13· Ιακ. 1:5, 6, 17) και να χαιρώμεθα με τις δοκιμασίες.—Ματθ. 5:10-12· Ιακ. 1:2.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Ο Ιάκωβος δεν έχει πολλά πράγματα να πη για δοξασίες, αλλά περιλαμβάνει πολλές πρακτικές συμβουλές και πολλές προειδοποιήσεις. Και κάμει ισχυρότερα τα σημεία που θέλει να τονίση με αντιθέσεις. Η επιστολή του αφθονεί από προστακτικού τύπου προτάσεις, δηλαδή από εντολές για το τι πρέπει ή δεν πρέπει να κάνη ένας Χριστιανός.
Επειδή ο Ιάκωβος τονίζει έτσι την ανάγκη των έργων για ν’ αποδείξωμε την πίστι μας, μερικοί έχουν συμπεράνει ότι έρχεται σε αντίφασι με τον απόστολο Παύλο, ο οποίος λέγει ότι ένας ανακηρύσσεται δίκαιος δια πίστεως. Αλλά δεν συμβαίνει αυτό. Ο Παύλος ετόνισε ότι, όχι τα έργα του Νόμου, αλλά η πίστις στον Ιησού Χριστό είναι η βάσις για ν’ ανακηρυχθή κάποιος δίκαιος από τον Ιεχωβά Θεό. Εν τούτοις, ο Ιάκωβος πρόσθεσε ότι η πίστις πρέπει ν’ αποδεικνύεται ότι είναι ζώσα μέσω των έργων συνεπείας που την υποκινούν.
Πολύ πρακτική είναι η προειδοποίησις που ο Ιάκωβος δίνει εναντίον εκείνων που επιτρέπουν στις ιδιοτελείς επιθυμίες ν’ αναπτυχθούν στην καρδιά τους, διότι αυτές μπορούν να τους οδηγήσουν στην αμαρτία και η αμαρτία να τους οδηγήση στον θάνατο. Επίσης, συμβουλεύει εναντίον εκείνων που κρατούν στην καρδιά τους πικρή ζήλια ή φθόνο εναντίον των αδελφών των. Το να επιτρέπωμε αυτά τα πράγματα, όπως επίσης και άλλες αισθησιακές επιθυμίες να κατοικούν μέσα μας, θα έχη ως αποτέλεσμα το να μην είμεθα ευάρεστοι ενώπιον του Θεού και να έχωμε διαμάχες μεταξύ μας.—Ιακ. 1:13-15· 3:14-16· 4:1-4.
Η πρακτική Χριστιανοσύνη, επίσης, απαιτεί να ελέγχωμε τη γλώσσα μας. Αν ένας άνθρωπος φαίνεται ότι είναι θρήσκος, αλλά δεν ελέγχει τη γλώσσα του, η θρησκεία του είναι μάταιη. (Ιακ. 1:26) Επειδή είμεθα ατελείς, όλοι προσκόπτομε στη χρήσι της γλώσσας μας. Όσο δύσκολο κι αν είναι, πρέπει ν’ αγωνιζώμεθα να ελέγχωμε τη γλώσσα μας επειδή αυτή μπορεί να κατευθύνη την πορεία μας όπως ένα πηδάλιο κατευθύνει ένα πλοίο. Δεν μπορούμε να την χρησιμοποιούμε για να ευλογούμε τον Θεό και ταυτοχρόνως να μιλούμε με κακό τρόπο για τους ανθρώπους που έχουν κατασκευασθή κατ’ εικόνα του Θεού, πράγμα που θα ήταν μια πολύ αντιφατική πορεία ενεργείας.—Ιακ. 3:2-12.
Υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα την πρακτική φύσι της Χριστιανοσύνης, ο Ιάκωβος προειδοποιεί ότι πρέπει να έχωμε έργα για να υποστηρίζωμε την πίστι μας. Η πίστις δεν είναι αρκετή. Και τα δαιμόνια επίσης πιστεύουν ότι ο Θεός υπάρχει και φρίττουν. Εκείνοι οι οποίοι ακούουν αλλά δεν ανταποκρίνονται, απατούν τους εαυτούς των. Η πίστις χωρίς έργα είναι νεκρά, όπως ένα σώμα χωρίς το πνεύμα ή την πνοή της ζωής είναι νεκρό. Αν ένα άτομο είναι πραγματικά σοφό και έχη κατανόησι, θα δείξη την πίστι του με τα καλά του έργα. Στην πραγματικότητα, η άνωθεν σοφία προσδιορίζεται από αυτά τα καλά έργα, όπως είναι η αγνότης, η ειρηνικότης, και η λογικότης.—Ιακ. 1:22-25· 2:14-26· 3:13, 17.
Ο Ιάκωβος μάς προειδοποιεί εναντίον του πονηρού κόσμου. Το να παραμένωμε ακηλίδωτοι απ’ αυτόν είναι ένα σημείον της αληθινής θρησκείας. Αλλά αν έχωμε φιλία μ’ αυτόν, γινόμεθα εχθροί του Θεού. (Ιακ. 1:27· 4:4) Μέρος αυτών των προειδοποιήσεων είναι οι παρατηρήσεις του Ιακώβου σχετικά με τους πλουσίους, τους οποίους μερικοί ευνοούσαν. Ο υλικός πλούτος δεν υπολογίζεται καθόλου ενώπιον του Θεού και στον κατάλληλο καιρό αυτός θα επιφέρη ‘ουαί’ στους πλουσίους που καταπιέζουν τους πτωχούς Χριστιανούς και ζημιώνουν τους εργάτες των.—Ιακ. 1:9-11· 2:1-4· 5:1-6.
Πιο πρακτική επίσης είναι η προτροπή του Ιακώβου: «Ο Θεός εις τους υπερηφάνους αντιτάσσεται, εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν.» Αν ταπεινωνώμεθα, ο Θεός θα μας εξυψώση. Πρέπει να φυλαγώμεθα από την υπερηφάνεια.—Ιακ. 4:6, 10, 13-15.
Υποβοηθητική για μας είναι η προτροπή του Ιακώβου σχετικά με την προσευχή. Αν μας λείπη η σοφία όταν αντιμετωπίζωμε δοκιμασίες, πρέπει να την ζητήσωμε από τον Θεό και να επιμένωμε να την ζητούμε με πίστι. Πρέπει να προσευχώμεθα ο ένας για τον άλλο, μ’ εμπιστοσύνη ότι οι προσευχές του δικαίου έχουν πολλή δύναμι.—Ιακ. 1:5-7· 5:13-18.
Ως Χριστιανοί χρειαζόμεθα υπομονή κι έτσι πρέπει να βλέπωμε τις δοκιμασίες με χαρά επειδή το να υπομένωμε δοκιμασίες θα έχη ως αποτέλεσμα το να γινώμεθα πραγματικά υγιείς και πλήρεις. Πρέπει ν’ ασκούμε υπομονή όπως και ο γεωργός ασκεί υπομονή όταν περιμένη τον καιρό του θερισμού. Και η αγάπη επίσης είναι αναγκαία. Οι Χριστιανοί οι οποίοι αγαπούν τους αδελφούς των, δεν θα τους κατακρίνουν, ούτε θα ‘στενάζουν κατ’ αλλήλων.’—Ιακ. 1:2· 5:7, 8.
Σε συνδυασμό μ’ όλες αυτές τις πρακτικές συμβουλές ο Ιάκωβος αποκαλύπτει ότι τρέφει μια θαυμαστή εκτίμησι για τον Ιεχωβά Θεό. Αυτός είναι ο Δοτήρ κάθε καλού και κάθε τελείου δώρου· ως ο Πατήρ των ουρανίων φώτων, δεν γνωρίζει σκότος· αν τον πλησιάζωμε, και αυτός θα μας πλησιάση· μολονότι αυτός είναι ο Κριτής, ικανός να σώση και να καταστρέψη, είναι επίσης ένας ‘πολυεύσπλαγχνος και οικτίρμων Θεός.’ Τέτοια εκτίμησις για τον Ιεχωβά Θεό μπορεί να μας βοηθήση να είμεθα ΕΚΤΕΛΕΣΤΑΙ του Λόγου του Θεού.—Ιακ. 1:17· 4:8, 12· 5:11.