Μπορείτε να Βρείτε Χαρά σ’ έναν Καταθλιπτικό Κόσμο!
Η ΜΑΡΙ έχει ζωηρή και χαρούμενη διάθεση. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς πως αυτή η γυναίκα, ηλικίας 32 ετών, πριν από λίγα μόλις χρόνια, περιέγραψε τον εαυτό της ως εσωτερικά νεκρό. Η Μαρί υπήρξε θύμα βαριάς κατάθλιψης. «Ήταν σαν ένα τεράστιο σκοτεινό σύννεφο που σιγά-σιγά διαλύθηκε», εξηγεί η ίδια. Ναι, ευτυχώς, συνήλθε τελείως και νιώθει πάλι χαρά.
Κάθε χρόνο, εκατοντάδες εκατομμύρια άτομα σ’ όλο τον κόσμο μαστίζονται από οξεία κατάθλιψη! Αυτή η διαταραχή δεν είναι απλώς μια περαστική κακοκεφιά που αισθανόμαστε όλοι από καιρό σε καιρό. Η οξεία κατάθλιψη έχει να κάνει με μια μελαγχολία που δεν υποχωρεί. Το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη χάνει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή, δεν τον ευχαριστεί απολύτως τίποτα και βασανίζεται από αισθήματα γενικής απελπισίας και αναξιότητας. Το 1983 η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας δήλωσε: «Προς το παρόν, δεν υπάρχει σχεδόν καμιά αμφιβολία ότι οι καταθλιπτικές διαταραχές εμφανίζονται σ’ όλα τα μέρη του κόσμου».
Αυτή η έκθεση δεν εκπλήσσει τους προσεκτικούς μελετητές της Γραφής. Η Αγία Γραφή προσδιορίζει τον καιρό μας ως τις ‘έσχατες ημέρες’ που χαρακτηρίζονται από ‘κρίσιμους καιρούς, δύσκολους στην αντιμετώπισή τους’. (2 Τιμόθεον 3:1-5, ΜΝΚ) Οι κοινωνικές δομές που στο παρελθόν παρείχαν υποστήριξη σε καιρούς συναισθηματικών κρίσεων, έχουν καταρρεύσει. Στο άρθρο «Ο Αιώνας της Μελαγχολίας;» ο Δρ Τζέραλντ Κλέρμαν αποδίδει τη σημερινή αύξηση της κατάθλιψης σ’ αυτή τη μεταβολή. Ο ίδιος εξηγεί: «Τα τρία πιο συνηθισμένα συστήματα κοινωνικής υποστήριξης υπήρξαν η οικογένεια, η εκκλησία και η άμεση γειτονιά. . . . Το γεγονός ότι και τα τρία αυτά συστήματα κοινωνικής υποστήριξης βρίσκονται σε διάφορα στάδια αποσύνθεσης αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του σύγχρονου καιρού».
Η διάλυση της οικογένειας της Μαρί ήταν εκείνο που την οδήγησε στην απόγνωση. «Όταν η μητριά μου έφυγε χωρίς να πει λέξη, αισθανόμουν προδομένη και μόνη. Ήμουν 12 χρονών και ξαφνικά ο κόσμος μου φαινόταν να γίνεται άνω-κάτω», θυμάται η Μαρί. Λίγο αργότερα, χρειάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της επειδή ο πατέρας της τής έκανε ανήθικες προτάσεις και η ίδια ομολογεί: «Αισθανόμουν αφύσικη και είχα χάσει κάθε ίχνος αυτοπεποίθησης». Έτσι άρχισε να βυθίζεται σε βαριά κατάθλιψη.
Μια μέρα που η Μαρί ένιωθε υπερβολική κατάθλιψη, δυο Μάρτυρες του Ιεχωβά την επισκέφτηκαν στο σπίτι της. Αυτή έδειξε αμέσως μεγάλο ενδιαφέρον για το χαρωπό άγγελμα της Αγίας Γραφής που της έφεραν. «Προηγουμένως, το μόνο που έβλεπα ήταν η απόλυτη ματαιότητα της ζωής κι ένα σωρό άσχημα πράγματα, αλλά τώρα πείστηκα πως θα μπορούσα να ζήσω σ’ ένα νέο κόσμο στον οποίο ο Θεός θα επανόρθωνε όλες αυτές τις αδικίες. Με τη βοήθεια του Θεού, θα ήταν δυνατό ν’ αποδειχτώ αντάξια μιας τέτοιας ευλογίας· έτσι, η ζωή μου απέκτησε πραγματικό νόημα». Όταν αυτή άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις των Μαρτύρων, βρήκε γνήσια αγάπη και συναισθηματική υποστήριξη. (Ιωάννης 13:34, 35) Ο επιδέξιος τρόπος με τον οποίο οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας έδιναν συμβουλές τη βοήθησε επίσης να αρχίσει να αλλάζει τον αρνητικό τρόπο σκέψης που τη διέκρινε. (Ιακώβου 5:14) Η κατάθλιψή της άρχισε να υποχωρεί. Πλήθος άλλων ανθρώπων που υποφέρουν από κατάθλιψη εξαιτίας των παγκόσμιων συνθηκών, όπως κι η Μαρί, έχουν βρει ‘τη χαρά του Ιεχωβά’, αποκτώντας ακριβή γνώση της Βιβλικής αλήθειας.—Νεεμίας 8:10· 1 Τιμόθεον 2:4.
Εξαφανίστηκε, όμως, αμέσως η κατάθλιψη της Μαρί; Θα πρέπει να υποθέσουμε ότι οι Χριστιανοί είναι άτρωτοι στην κατάθλιψη; Προκειμένου να απαντήσουμε στις ερωτήσεις αυτές, πρέπει να εξετάσουμε σε βάθος τη διαταραχή αυτή και τα περίπλοκα αίτια που την προκαλούν. Το να γνωρίζετε ποιες είναι οι πραγματικές ρίζες της κατάθλιψης, μπορεί να σας βοηθήσει να την αντιμετωπίσετε πιο αποτελεσματικά εσείς οι ίδιοι ή να βοηθήσετε κάποιον άλλον που πάσχει απ’ αυτή.
Οι Ρίζες της Οξείας Κατάθλιψης
Σε μερικές περιπτώσεις, τα αίτια της κατάθλιψης είναι σωματικά· για παράδειγμα, ασθένειες, τροφικές ανεπάρκειες και προβλήματα ορμονικής φύσης. Η κατάθλιψη μπορεί επίσης να αποτελεί αντίδραση σε τοξίνες, ρύπους, φάρμακα και αλλεργιογόνες ουσίες.a Ωστόσο, η Αγία Γραφή αποκαλύπτει ότι και οι προσωπικές μας ‘αμηχανίες της καρδιάς [ανησυχητικές σκέψεις, ΜΝΚ]’ μπορεί να αποτελούν αιτία.—Ψαλμός 94:19.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που προσβάλλονται από κατάθλιψη, όπως κι η Μαρί, έχουν αντιμετωπίσει διάφορες επώδυνες και δυσάρεστες εμπειρίες ή ορισμένες καταστάσεις που προκαλούσαν ένταση. Πολλοί νιώθουν όπως ο ψαλμωδός: «Ενεπλήσθη κακών η ψυχή μου . . . Ομού με περιεκύκλωσαν. [Συ, Ιεχωβά] απεμάκρυνας απ’ εμού τον αγαπητόν και τον φίλον· οι γνωστοί μου είναι αφανείς [ένα σκοτεινό μέρος, ΜΝΚ]». (Ψαλμός 88:3, 17, 18) Όπως ο ψαλμωδός, αυτοί νιώθουν σαν να τους πνίγουν τα προβλήματα ή οι απώλειες και τους φαίνεται πως η ζωή τους γενικά στερείται ελπίδας. Ίσως αισθάνονται σαν να είναι τελείως μόνοι σε κάποιο σκοτεινό μέρος, και ότι ακόμη κι ο Θεός τούς έχει απορρίψει.
Γιατί καταλήγουν σ’ ένα τόσο αποθαρρυντικό συμπέρασμα, καλλιεργώντας στην ουσία ένα πνεύμα κατάθλιψης μέσα τους; Αυτό δεν συμβαίνει απλώς και μόνο εξαιτίας των εξωτερικών προβλημάτων τους· συμβαίνει επίσης λόγω των επώδυνων αισθημάτων ή των αμφιβολιών που έχουν για τον εαυτό τους. Αισθάνονται ανίκανοι να χειριστούν το πρόβλημα ή την απώλεια. «Υπό δε της λύπης της καρδίας καταθλίβεται το πνεύμα», εξηγεί το εδάφιο Παροιμίαι 15:13. Μια τέτοια ‘λύπη καρδιάς’ θα μπορούσε να περιλαμβάνει το να έχει κανείς το αίσθημα ότι είναι αποτυχημένος ή ότι οι άλλοι το πιστεύουν αυτό. Ακόμη και ο Επαφρόδιτος, ένας Χριστιανός του πρώτου αιώνα, μετά την ανάρρωσή του από μια σοβαρή ασθένεια η οποία τον πρόσβαλε στη διάρκεια μιας αποστολής που του είχε αναθέσει η εκκλησία του, ‘λυπόταν [αισθανόταν κατάθλιψη, ΜΝΚ], διότι [η εκκλησία] άκουσε ότι ασθένησε’.—Φιλιππησίους 2:25-30.
Επειδή ‘το κατατεθλιμμένον πνεύμα ξηραίνει τα οστά’, υποσκάπτει δηλαδή την ίδια την ύπαρξη ενός ατόμου, τα αισθήματα μειωμένου αυτοσεβασμού αποτελούν συχνά τη ρίζα της βαριάς κατάθλιψης. (Παροιμίαι 17:22) Η ‘λύπη της καρδιάς’ μπορεί επίσης να προέρχεται από υπερβολική ανησυχία για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι, από επιδίωξη τελειότητας, από καταπιεσμένο θυμό, από πικρία, από τις διενέξεις με άλλους οι οποίες ακόμη εκκρεμούν ή από ενοχή (πραγματική ή μεγαλοποιημένη).
Συνεπώς, τα αίτια της βαριάς κατάθλιψης ποικίλλουν. Ωστόσο, η Μαρί βρήκε γνήσια χαρά αφότου έγινε Χριστιανή. «Τότε βρήκα ελπίδα», είπε. Για αρκετό καιρό, όμως, έπρεπε να υπομείνει την κατάθλιψη. Πώς μπορούν τέτοια άτομα να υπερνικήσουν τελικά την κατάθλιψη;
[Υποσημειώσεις]