«Αν Οφείλετε Φόρους, να Πληρώνετε Φόρους»

«ΣΕ ΑΥΤΟΝ τον κόσμο τίποτα δεν είναι σίγουρο παρά μόνο ο θάνατος και οι φόροι». Αυτά είπε ο Αμερικανός πολιτικός και εφευρέτης του 18ου αιώνα Βενιαμίν Φραγκλίνος. Τα λόγια του, που παρατίθενται τόσο συχνά, δείχνουν ότι οι φόροι δεν είναι απλώς αναπόφευκτοι αλλά προξενούν επίσης και ανησυχία. Για πολλούς ανθρώπους η πληρωμή φόρων είναι σχεδόν τόσο αποκρουστική όσο και ο θάνατος.

Όσο δυσάρεστη και αν είναι η πληρωμή φόρων, αυτή είναι μια υποχρέωση την οποία οι αληθινοί Χριστιανοί παίρνουν πολύ σοβαρά. Ο απόστολος Παύλος έγραψε στη Χριστιανική εκκλησία της Ρώμης: «Να δίνετε στον καθένα ό,τι του οφείλετε: Αν οφείλετε φόρους, να πληρώνετε φόρους· αν έσοδα, τότε έσοδα· αν σεβασμό, τότε σεβασμό· αν τιμή, τότε τιμή». (Ρωμαίους 13:7, Νέα Διεθνής Μετάφραση [New International Version]) Επίσης, ο Ιησούς Χριστός αναφερόταν συγκεκριμένα σε φόρους όταν είπε: «Αποδώστε αυτά που είναι του Καίσαρα στον Καίσαρα, αλλά αυτά που είναι του Θεού στον Θεό».—Μάρκος 12:14, 17.

Ο Ιεχωβά επιτρέπει στις κυβερνητικές «ανώτερες εξουσίες» να υπάρχουν και απαιτεί από τους υπηρέτες του να τους αποδίδουν σχετική υποταγή. Γιατί, λοιπόν, επιμένει ο Θεός να πληρώνουν φόρους οι λάτρεις του; Ο Παύλος αναφέρει τρεις βασικούς λόγους: (1) η «οργή» των ‘ανώτερων εξουσιών’ οι οποίες τιμωρούν τους παραβάτες του νόμου· (2) η συνείδηση του Χριστιανού, η οποία δεν θα είναι καθαρή αν αυτός φοροδιαφεύγει· (3) η ανάγκη που υπάρχει να πληρώνονται αυτοί οι «δημόσιοι υπηρέτες» για την παροχή των υπηρεσιών τους και τη διατήρηση κάποιου βαθμού τάξης. (Ρωμαίους 13:1-7) Σε πολλούς μπορεί να μην αρέσει να πληρώνουν φόρους. Ωστόσο, θα τους άρεσε ακόμη λιγότερο να ζουν σε μια χώρα χωρίς αστυνομία ή πυροσβεστική υπηρεσία, χωρίς συντήρηση του οδικού δικτύου, χωρίς δημόσια σχολεία και χωρίς ταχυδρομικό σύστημα. Ο Αμερικανός δικαστικός Όλιβερ Βέντελ Χολμς το έθεσε κάποτε ως εξής: «Φόροι είναι αυτά που πληρώνουμε για μια πολιτισμένη κοινωνία».

Η πληρωμή φόρων δεν είναι κάτι καινούριο για τους υπηρέτες του Θεού. Οι κάτοικοι του αρχαίου Ισραήλ πλήρωναν κάποιο είδος φόρων για την υποστήριξη των βασιλιάδων τους, και μερικοί από εκείνους τους άρχοντες επιβάρυναν υπερβολικά το λαό μέσω παράλογης φορολογίας. Οι Ιουδαίοι πλήρωναν επίσης φόρους υποτελείας και άλλους φόρους σε ξένες δυνάμεις που τους εξουσίαζαν, λόγου χάρη στην Αίγυπτο, στην Περσία και στη Ρώμη. Έτσι οι Χριστιανοί στις μέρες του Παύλου γνώριζαν πολύ καλά σε τι αναφερόταν εκείνος όταν μιλούσε για την πληρωμή φόρων. Αυτοί γνώριζαν ότι, είτε οι φόροι ήταν λογικοί είτε όχι, και ανεξάρτητα από το πώς μπορεί να ξόδευε η κυβέρνηση αυτά τα χρήματα, εκείνοι έπρεπε να πληρώνουν οποιοδήποτε φόρο όφειλαν. Το ίδιο ισχύει και για τους Χριστιανούς σήμερα. Ωστόσο, ποιες αρχές μπορεί να μας δώσουν κατεύθυνση καθώς πληρώνουμε τους φόρους μας σε αυτούς τους πολύπλοκους καιρούς;

Πέντε Κατευθυντήριες Αρχές

Να είστε εύτακτοι. Εμείς υπηρετούμε και μιμούμαστε τον Ιεχωβά, ο οποίος είναι «Θεός, όχι ακαταστασίας, αλλά ειρήνης». (1 Κορινθίους 14:33· Εφεσίους 5:1) Το να είμαστε εύτακτοι έχει κρίσιμη σημασία όταν πρόκειται για το θέμα της πληρωμής φόρων. Είναι τα αρχεία σας πλήρη, ακριβή και οργανωμένα; Συνήθως δεν απαιτείται ένα πολυδάπανο σύστημα αρχειοθέτησης. Μπορείτε να έχετε ένα ξεχωριστό ντοσιέ για κάθε είδος αρχείων (λόγου χάρη αποδείξεις που αναλύουν τις διάφορες δαπάνες που κάνατε), στο οποίο να υπάρχει η αντίστοιχη ετικέτα. Ίσως αρκεί να τα συγκεντρώνετε αυτά σε μεγαλύτερα ντοσιέ για κάθε έτος. Σε πολλές χώρες είναι απαραίτητο να κρατάει κάποιος αυτά τα αρχεία επί αρκετά χρόνια μη τυχόν και αποφασίσει η κυβέρνηση να εξετάσει αρχεία προηγούμενων ετών. Γι’ αυτό, να μην πετάτε τίποτα μέχρις ότου βεβαιωθείτε ότι δεν χρειάζεται πια.

Να είστε έντιμοι. Ο Παύλος έγραψε: «Συνεχίστε να προσεύχεστε για εμάς, γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι έχουμε έντιμη συνείδηση, επειδή θέλουμε να συμπεριφερόμαστε έντιμα σε όλα». (Εβραίους 13:18) Η εγκάρδια επιθυμία να είμαστε έντιμοι θα πρέπει να κατευθύνει κάθε απόφαση που παίρνουμε όταν πληρώνουμε τους φόρους μας. Πρώτον, εξετάστε τους φόρους που πρέπει να πληρώσετε για το δηλωτέο εισόδημα. Σε πολλές χώρες, το επιπρόσθετο εισόδημα—που προέρχεται από φιλοδωρήματα, μικροδουλειές, πωλήσεις—φορολογείται όταν υπερβαίνει κάποιο καθορισμένο ποσό. Ο Χριστιανός που έχει «έντιμη συνείδηση» μαθαίνει τι θεωρείται φορολογητέο εισόδημα στον τόπο που ζει και πληρώνει τον ανάλογο φόρο.

Δεύτερον, υπάρχει το ζήτημα των εκπτώσεων. Οι κυβερνήσεις συνήθως επιτρέπουν στους φορολογουμένους να εκπίπτουν ορισμένες δαπάνες από το φορολογητέο εισόδημά τους. Σε αυτόν τον ανέντιμο κόσμο, πολλοί δεν το θεωρούν κακό να ενεργούν με «φαντασία» ή να είναι «επινοητικοί» όταν πρόκειται για τη διεκδίκηση τέτοιων εκπτώσεων. Κάποιος άντρας στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρεται ότι αγόρασε ένα ακριβό γούνινο παλτό για τη σύζυγό του και στη συνέχεια το κρέμασε στον τόπο της εργασίας του επί μια μέρα ώστε η αξία του να εκπέσει ως «διακοσμητικό» είδος προοριζόμενο για τον εργασιακό χώρο! Ένας άλλος άντρας δήλωσε όλα τα έξοδα του γάμου της κόρης του ως ποσό που εκπίπτει από τις δαπάνες της επιχείρησής του. Ένας ακόμη προσπάθησε να εκπέσει τα έξοδα ταξιδιού της συζύγου του, η οποία ταξίδευε επί μήνες μαζί του στην Άπω Ανατολή, μολονότι αυτή βρισκόταν εκεί ουσιαστικά για κοινωνικούς λόγους και για αναψυχή. Ο κατάλογος αυτών των περιπτώσεων δεν φαίνεται να έχει τέλος. Για να το πούμε απλά, το να αποκαλείται κάτι ποσό το οποίο εκπίπτει από τις δαπάνες της επιχείρησης, τη στιγμή που στην πραγματικότητα δεν πρόκειται καθόλου για κάτι τέτοιο, είναι μια μορφή ψέματος—κάτι που ο Θεός μας, ο Ιεχωβά, βδελύττεται πλήρως.—Παροιμίαι 6:16-19.

Να είστε προσεκτικοί. Ο Ιησούς πρότρεψε τους ακολούθους του να είναι «προσεκτικοί σαν τα φίδια και εντούτοις αθώοι σαν τα περιστέρια». (Ματθαίος 10:16) Αυτή η συμβουλή θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάλλιστα στις συνήθειες που έχουμε απέναντι στην πληρωμή φόρων. Ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες χώρες, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι σήμερα πληρώνουν κάποιο λογιστικό γραφείο ή κάποιο φοροτεχνικό για να ετοιμάζει τις φορολογικές τους δηλώσεις. Στη συνέχεια, οι ίδιοι απλώς υπογράφουν τις δηλώσεις και στέλνουν την επιταγή. Αυτή θα ήταν μια καλή ευκαιρία για να δώσει κάποιος προσοχή στα λόγια που καταγράφονται στο εδάφιο Παροιμίαι 14:15, ΜΝΚ: ‘Όποιος είναι άπειρος πιστεύει σε κάθε λόγο, αλλά ο διορατικός εξετάζει τα βήματά του’.

Δεν είναι λίγοι οι φορολογούμενοι που είχαν προβλήματα με το κράτος επειδή ‘πίστεψαν σε κάθε λόγο’ κάποιου ασυνείδητου λογιστή ή άπειρου φοροτεχνικού. Πόσο καλύτερα είναι να είστε διορατικοί! Να εξετάζετε τα βήματά σας με το να διαβάζετε προσεκτικά οποιοδήποτε έγγραφο πριν το υπογράψετε. Αν κάποια εγγραφή, παράλειψη ή έκπτωση σας φαίνεται περίεργη, ζητήστε να σας την εξηγήσουν—επανειλημμένα αν χρειαστεί—μέχρις ότου πειστείτε ότι το ζήτημα είναι έντιμο και νόμιμο. Είναι γεγονός ότι σε πολλές χώρες οι φορολογικοί νόμοι έχουν γίνει υπερβολικά πολύπλοκοι, αλλά, στο βαθμό που είναι δυνατόν, αποτελεί πορεία σοφίας το να καταλαβαίνετε οτιδήποτε υπογράφετε. Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να διαπιστώσετε ότι ένας συγχριστιανός σας που είναι εξοικειωμένος με τη φορολογική νομοθεσία μπορεί να προσφέρει κάποιες καλές πληροφορίες. Ένας Χριστιανός πρεσβύτερος που χειρίζεται φορολογικά ζητήματα ως δικηγόρος είπε χωρίς περιστροφές: «Αν ο λογιστής σας σάς προτείνει κάτι που φαίνεται απίστευτα καλό, τότε μάλλον δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα!»

Να είστε υπεύθυνα άτομα. «Ο καθένας θα βαστάξει το δικό του φορτίο», έγραψε ο απόστολος Παύλος. (Γαλάτες 6:5) Στο θέμα της πληρωμής φόρων, κάθε Χριστιανός πρέπει να επωμίζεται την ευθύνη τού να είναι έντιμος και νομοταγής. Αυτό δεν είναι ένα ζήτημα στο οποίο οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας επιβλέπουν το ποίμνιο που έχουν υπό τη φροντίδα τους. (Παράβαλε 2 Κορινθίους 1:24). Αυτοί δεν ανακατεύονται σε φορολογικά ζητήματα εκτός και αν έρθει στην προσοχή τους κάποια περίπτωση σοβαρής αδικοπραγίας, που ίσως να περιλαμβάνει κάποιο σκάνδαλο στην κοινότητα. Γενικά, αυτός είναι ένας τομέας όπου ο κάθε Χριστιανός έχει την ευθύνη να χρησιμοποιεί την κατάλληλα εκπαιδευμένη συνείδησή του σε σχέση με την εφαρμογή των Γραφικών αρχών. (Εβραίους 5:14) Αυτό περιλαμβάνει το να γνωρίζετε ότι η υπογραφή κάποιου φορολογικού εγγράφου—ανεξάρτητα από το ποιος το προετοίμασε—μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει νόμιμη δήλωση για το ότι έχετε διαβάσει το έγγραφο και πιστεύετε ότι αυτά που περιέχει είναι αληθινά.a

Να είστε ακατάκριτοι. Οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι πρέπει να είναι ‘ακατάκριτοι’ προκειμένου να έχουν τα προσόντα για τη θέση τους. Παρόμοια, όλη η εκκλησία θα πρέπει να είναι ακατάκριτη στα μάτια του Θεού. (1 Τιμόθεο 3:2· παράβαλε Εφεσίους 5:27). Επομένως, αυτοί επιδιώκουν να διατηρούν καλή φήμη μέσα στην κοινότητα, ακόμη και όταν πρόκειται για την πληρωμή φόρων. Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός έθεσε το παράδειγμα σε αυτό. Ο μαθητής του ο Πέτρος ρωτήθηκε αν ο Ιησούς πλήρωνε το φόρο για το ναό, ένα μικρό ποσό δυο δραχμών. Στην πραγματικότητα, ο Ιησούς απαλλασσόταν από αυτόν το φόρο, εφόσον ο ναός ήταν το σπίτι του Πατέρα του και κανένας βασιλιάς δεν επιβάλλει φόρο στον ίδιο του το γιο. Ο Ιησούς το ανέφερε αυτό· όμως πλήρωσε εκείνον το φόρο. Μάλιστα, χρησιμοποίησε ένα θαύμα για να βρεθούν τα απαιτούμενα χρήματα! Γιατί πλήρωσε ένα φόρο από τον οποίο κανονικά απαλλασσόταν; Όπως είπε ο ίδιος ο Ιησούς, αυτό έγινε «για να μη γίνουμε αιτία να σκανδαλιστούν».—Ματθαίος 17:24-27.b

Διατήρηση Φήμης που Τιμάει τον Θεό

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σήμερα ενδιαφέρονται και αυτοί να μη σκανδαλίζουν τους άλλους. Δεν προξενεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι, ως ομάδα, απολαμβάνουν καλή φήμη σε όλο τον κόσμο ως έντιμοι πολίτες που πληρώνουν τους φόρους τους. Για παράδειγμα, η ισπανική εφημερίδα Ελ Ντιάριο Βάσκο (El Diario Vasco) έκανε σχόλια σχετικά με την ευρέως διαδεδομένη φοροδιαφυγή που σημειώνεται στην Ισπανία, αλλά παρατήρησε: «Η μοναδική εξαίρεση [είναι οι] Μάρτυρες του Ιεχωβά. Όταν αυτοί αγοράζουν ή πουλάνε, η αξία [του ακινήτου] που δηλώνουν είναι απόλυτα αληθινή». Παρόμοια, η εφημερίδα των Η.Π.Α. Σαν Φρανσίσκο Εξάμινερ (San Francisco Examiner) έκανε το εξής σχόλιο πριν από μερικά χρόνια: «Μπορείτε να τους θεωρήσετε υποδειγματικούς πολίτες [τους Μάρτυρες του Ιεχωβά]. Πληρώνουν φόρους επιμελώς, φροντίζουν τους αρρώστους, καταπολεμούν τον αναλφαβητισμό».

Κανένας αληθινός Χριστιανός δεν θα ήθελε να κάνει κάτι που θα μπορούσε να στιγματίσει αυτή τη φήμη που κερδήθηκε με μεγάλο κόπο. Αν αντιμετωπίζετε κάποια επιλογή, θα διακινδυνεύατε να γίνετε γνωστός ως φοροφυγάς μόνο και μόνο για να γλιτώσετε μερικά χρήματα; Όχι. Ασφαλώς θα προτιμούσατε να χάσετε χρήματα παρά να σπιλώσετε την καλή σας φήμη και να δημιουργήσετε αρνητικές εντυπώσεις για τις αξίες σας, ακόμη και για τη λατρεία που αποδίδετε στον Ιεχωβά.

Είναι αλήθεια ότι η διατήρηση μιας φήμης ως δίκαιου, έντιμου ατόμου μπορεί κάλλιστα να σας στοιχίσει χρήματα κατά καιρούς. Όπως παρατήρησε ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων πριν από περίπου 24 αιώνες: «Αν χρειαστή να επιβληθούν εισφορές, ο δίκαιος, με ίση περιουσία, θα συνεισφέρη περισσότερα, ο άδικος ολιγώτερα». Θα μπορούσε να είχε προσθέσει ότι ο δίκαιος ποτέ δεν μετανιώνει που πληρώνει το τίμημα για το ότι είναι δίκαιος. Και μόνο το να έχει κάποιος μια τέτοια φήμη αξίζει το κόστος. Αυτό σίγουρα αληθεύει για τους Χριστιανούς. Η καλή τους φήμη είναι πολύτιμη για αυτούς επειδή τιμάει τον ουράνιο Πατέρα τους και συμβάλλει στο να ελκυστούν και άλλοι στον τρόπο ζωής τους και στον Θεό τους, τον Ιεχωβά.—Παροιμίαι 11:30· 1 Πέτρου 3:1.

Πάνω από όλα, όμως, οι αληθινοί Χριστιανοί θεωρούν πολύτιμη τη σχέση που έχουν οι ίδιοι με τον Ιεχωβά. Ο Θεός βλέπει το καθετί που κάνουν, και αυτοί θέλουν να τον ευαρεστούν. (Εβραίους 4:13) Επομένως, δεν ενδίδουν στον πειρασμό να προσπαθήσουν να ξεγελάσουν την κυβέρνηση. Αναγνωρίζουν ότι ο Θεός χαίρεται με την έντιμη, ευθεία διαγωγή. (Ψαλμός 15:1-3) Και εφόσον θέλουν να κάνουν την καρδιά του Ιεχωβά να χαίρεται, πληρώνουν όλους τους φόρους που οφείλουν.—Παροιμίαι 27:11· Ρωμαίους 13:7.

[Υποσημειώσεις]