Να Αντιλαμβάνεστε το Σκοπό της Διαπαιδαγώγησης

ΤΙ ΣΚΕΦΤΕΣΤΕ όταν ακούτε τη λέξη «διαπαιδαγώγηση»; Σύμφωνα με έναν ορισμό, είναι «η πράξη με την οποία κάνει κάποιος τους άλλους να συμμορφωθούν με κανόνες ή με πρότυπα συμπεριφοράς και τους τιμωρεί όταν δεν συμμορφώνονται». Μολονότι αυτός σίγουρα δεν είναι ο μόνος αποδεκτός ορισμός, πολλοί άνθρωποι σήμερα αποδίδουν παρόμοια αρνητική χροιά σε οτιδήποτε σχετίζεται με τη διαπαιδαγώγηση.

Η Αγία Γραφή, όμως, δίνει διαφορετική εικόνα για τη διαπαιδαγώγηση. «Τη διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά, γιε μου, μην την απορρίπτεις», έγραψε ο σοφός Βασιλιάς Σολομών. (Παροιμίες 3:11) Αυτά τα λόγια αναφέρονται, όχι στη διαπαιδαγώγηση γενικά, αλλά στη «διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά», δηλαδή στη διαπαιδαγώγηση που βασίζεται στις εξυψωμένες αρχές του Θεού. Μόνο αυτή η διαπαιδαγώγηση είναι πνευματικά παραγωγική και ωφέλιμη—μάλιστα επιθυμητή. Σε αντιδιαστολή με αυτήν, η διαπαιδαγώγηση που βασίζεται σε ανθρώπινο τρόπο σκέψης ο οποίος συγκρούεται με τις εξυψωμένες αρχές του Ιεχωβά είναι πολλές φορές καταχρηστική και επιζήμια. Αυτό εξηγεί το γιατί πολλοί έχουν αρνητική στάση απέναντι στη διαπαιδαγώγηση.

Γιατί παροτρυνόμαστε να δεχόμαστε τη διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά; Στις Γραφές, η θεϊκή διαπαιδαγώγηση περιγράφεται ως έκφραση της αγάπης του Θεού για τα ανθρώπινα πλάσματά του. Γι’ αυτό, ο Σολομών είπε στη συνέχεια: «Αυτόν που αγαπάει ο Ιεχωβά τον ελέγχει, όπως ο πατέρας το γιο στον οποίο ευαρεστείται».​—Παροιμίες 3:12.

Διαπαιδαγώγηση ή Τιμωρία—Ποιο;

Η διαπαιδαγώγηση όπως εκφράζεται στη Γραφή έχει πολλές πτυχές—την καθοδηγία, τη διδασκαλία, την εκπαίδευση, τον έλεγχο, τη διόρθωση, ακόμη και την τιμωρία. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά υποκινείται από αγάπη και ο στόχος της είναι να ωφελήσει εκείνον που τη λαβαίνει. Η διαπαιδαγώγηση για διόρθωση την οποία παρέχει ο Ιεχωβά ποτέ δεν δίνεται με αποκλειστικό σκοπό την τιμωρία.

Αντίθετα, οι πράξεις τιμωρίας από μέρους του Θεού δεν αποσκοπούν πάντοτε στη διόρθωση ή στην εκπαίδευση του ατόμου που τις υφίσταται. Παραδείγματος χάρη, από την ίδια ημέρα κατά την οποία ο Αδάμ και η Εύα αμάρτησαν, άρχισαν να υφίστανται τις επιπτώσεις της ανυπακοής τους. Ο Ιεχωβά τούς απέβαλε από τον παραδεισιακό κήπο της Εδέμ και αυτοί υπέκυψαν στις συνέπειες της ατέλειας, των ασθενειών και των γηρατειών. Ύστερα από μερικές εκατοντάδες χρόνια οδυνηρής ύπαρξης, χάθηκαν για πάντα. Όλα αυτά ήταν βέβαια θεϊκή τιμωρία, αλλά δεν αποτελούσαν διαπαιδαγώγηση για διόρθωση. Όντας εκούσιοι και αμετανόητοι παραβάτες, ο Αδάμ και η Εύα ήταν ανεπίδεκτοι διόρθωσης.

Μεταξύ των αφηγήσεων σχετικά με τις πράξεις τιμωρίας από μέρους του Ιεχωβά είναι και αυτές που αφορούν τον Κατακλυσμό των ημερών του Νώε, την καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων και τον αφανισμό του αιγυπτιακού στρατού στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτές οι πράξεις του Ιεχωβά δεν αποσκοπούσαν στην παροχή καθοδηγίας, διδασκαλίας ή εκπαίδευσης για τους αποδέκτες. Αναφορικά με τέτοιες πράξεις τιμωρίας από τον Θεό, ο απόστολος Πέτρος έγραψε: «Δεν δίστασε να τιμωρήσει έναν αρχαίο κόσμο, αλλά διατήρησε τον Νώε, έναν κήρυκα δικαιοσύνης, ασφαλή μαζί με εφτά άλλους όταν επέφερε κατακλυσμό σε έναν κόσμο ασεβών ανθρώπων· και αποτεφρώνοντας τις πόλεις Σόδομα και Γόμορρα τις καταδίκασε, θέτοντας για ασεβή άτομα ένα παράδειγμα μελλοντικών πραγμάτων».—2 Πέτρου 2:5, 6.

Με ποια έννοια αυτές οι πράξεις τιμωρίας έθεταν «για ασεβή άτομα ένα παράδειγμα μελλοντικών πραγμάτων»; Στην επιστολή του προς τους Θεσσαλονικείς, ο Παύλος στρέφει την προσοχή στις ημέρες μας προσδιορίζοντάς τες ως τον καιρό κατά τον οποίο ο Θεός, μέσω του Γιου του, του Ιησού Χριστού, θα φέρει «εκδίκηση πάνω σε εκείνους οι οποίοι δεν γνωρίζουν τον Θεό και σε εκείνους οι οποίοι δεν υπακούν στα καλά νέα», και προσθέτει: «Αυτοί θα υποστούν τη δικαστική τιμωρία της αιώνιας καταστροφής». (2 Θεσσαλονικείς 1:8, 9) Προφανώς, τέτοιου είδους τιμωρία δεν είναι σχεδιασμένη για να διδάξει ή να εξαγνίσει εκείνους που τη λαβαίνουν. Ωστόσο, όταν ο Ιεχωβά καλεί τους λάτρεις του να δεχτούν τη διαπαιδαγώγησή του, δεν αναφέρεται στην τιμωρία αμετανόητων αμαρτωλών.

Είναι σημαντικό το ότι η Γραφή δεν περιγράφει τον Ιεχωβά πρωτίστως ως τιμωρό. Απεναντίας, τις περισσότερες φορές τον περιγράφει ως στοργικό δάσκαλο και υπομονετικό εκπαιδευτή. (Ιώβ 36:22· Ψαλμός 71:17· Ησαΐας 54:13) Ναι, η θεϊκή διαπαιδαγώγηση που παρέχεται ως μέσο διόρθωσης συνοδεύεται πάντοτε από αγάπη και υπομονή. Κατανοώντας το σκοπό της διαπαιδαγώγησης, οι Χριστιανοί βρίσκονται σε καλύτερη θέση να δέχονται και να παρέχουν διαπαιδαγώγηση με τη σωστή στάση.

Η Διαπαιδαγώγηση των Στοργικών Γονέων

Μέσα στον οικογενειακό κύκλο και στη Χριστιανική εκκλησία, είναι ανάγκη να κατανοούν όλοι το σκοπό της διαπαιδαγώγησης. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα για όσους βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας, όπως είναι οι γονείς. Το εδάφιο Παροιμίες 13:24 δηλώνει: «Όποιος διστάζει να χρησιμοποιήσει το ραβδί του μισεί το γιο του, αλλά όποιος τον αγαπάει επιδιώκει να τον διαπαιδαγωγεί».

Πώς πρέπει να παρέχουν διαπαιδαγώγηση οι γονείς; Η Γραφή εξηγεί: «Εσείς, πατέρες, μην παροξύνετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά». (Εφεσίους 6:4) Αυτή η συμβουλή επαναλαμβάνεται ως εξής: «Εσείς, πατέρες, μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, για να μην αποκαρδιώνονται».​—Κολοσσαείς 3:21.

Οι Χριστιανοί γονείς που κατανοούν το σκοπό της διαπαιδαγώγησης δεν ενεργούν με σκληρότητα. Η αρχή που αναφέρεται στο εδάφιο 2 Τιμόθεο 2:24 μπορεί να εφαρμοστεί στον τρόπο με τον οποίο παρέχουν οι γονείς διαπαιδαγώγηση. Ο Παύλος έγραψε: «Ο δούλος . . . του Κυρίου δεν χρειάζεται να μάχεται, αλλά χρειάζεται να είναι ήπιος προς όλους, να έχει τα προσόντα να διδάσκει». Τα υστερικά ξεσπάσματα θυμού, οι κραυγές και οι προσβλητικές ή υποτιμητικές δηλώσεις σίγουρα δεν μπορούν να θεωρηθούν στοργική διαπαιδαγώγηση και δεν έχουν θέση στη ζωή του Χριστιανού.​—Εφεσίους 4:31· Κολοσσαείς 3:8.

Η γονική διόρθωση περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από μια πράξη τιμωρίας που γίνεται γρήγορα και αποφασιστικά. Τα περισσότερα παιδιά χρειάζονται επανειλημμένη νουθεσία προτού διορθώσουν τον τρόπο σκέψης τους. Ως εκ τούτου, οι γονείς πρέπει να δαπανούν χρόνο, να ασκούν υπομονή και να σκέφτονται καλά τον τρόπο με τον οποίο παρέχουν διαπαιδαγώγηση. Πρέπει να θυμούνται ότι τα παιδιά χρειάζεται να ανατρέφονται με τη «διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά». Αυτό ισοδυναμεί με μια διαδικασία εκπαίδευσης που κρατάει χρόνια.

Οι Χριστιανοί Ποιμένες Διαπαιδαγωγούν με Πραότητα

Οι ίδιες αρχές εφαρμόζονται και στους Χριστιανούς πρεσβυτέρους. Ως στοργικοί ποιμένες, αυτοί προσπαθούν να εποικοδομούν το ποίμνιο παρέχοντας εκπαίδευση, κατεύθυνση και έλεγχο όποτε χρειάζεται. Κάνοντάς το αυτό, έχουν κατά νου τον πραγματικό σκοπό της διαπαιδαγώγησης. (Εφεσίους 4:11, 12) Αν συγκέντρωναν την προσοχή τους μόνο στο να τιμωρήσουν, απλώς θα επέβαλλαν ποινή στο άτομο που έσφαλε χωρίς να κάνουν τίποτε άλλο. Η θεϊκή διαπαιδαγώγηση περιλαμβάνει πολύ περισσότερα. Υποκινούμενοι από αγάπη, οι πρεσβύτεροι επανέρχονται και συνεχίζουν να συμβουλεύουν το άτομο. Επειδή ενδιαφέρονται γνήσια, συχνά προγραμματίζουν αρκετές επαφές μαζί του για ενθάρρυνση και εκπαίδευση.

Σύμφωνα με τη νουθεσία των εδαφίων 2 Τιμόθεο 2:25, 26, ακόμη και όταν έχουν να κάνουν με άτομα που δεν δέχονται πρόθυμα διαπαιδαγώγηση, οι πρεσβύτεροι πρέπει να διδάσκουν «με πραότητα». Η περικοπή αναφέρει κατόπιν το σκοπό της διαπαιδαγώγησης: «Μήπως ο Θεός τούς δώσει μετάνοια που οδηγεί σε ακριβή γνώση της αλήθειας, και συνέλθουν από την παγίδα του Διαβόλου».

Μερικές φορές, είναι αναγκαίο να αποκοπούν από την εκκλησία οι αμετανόητοι παραβάτες. (1 Τιμόθεο 1:18-20) Ακόμη και αυτή η δραστική ενέργεια πρέπει να θεωρείται διαπαιδαγώγηση, όχι απλώς τιμωρία. Από καιρό σε καιρό, οι πρεσβύτεροι προσπαθούν να επισκέπτονται αποκομμένους που δεν εμπλέκονται ενεργά σε αδικοπραγία. Στη διάρκεια αυτών των επισκέψεων, οι πρεσβύτεροι ενεργούν σε αρμονία με τον πραγματικό σκοπό της διαπαιδαγώγησης περιγράφοντας τα βήματα που χρειάζονται ώστε να επιστρέψει ένα άτομο στη Χριστιανική εκκλησία.

Ο Ιεχωβά Είναι ο Τέλειος Κριτής

Οι γονείς, οι Χριστιανοί ποιμένες και άλλοι που έχουν τη Γραφική εξουσία να παρέχουν διαπαιδαγώγηση πρέπει να παίρνουν στα σοβαρά αυτή την ευθύνη. Δεν πρέπει να προβαίνουν στο να κρίνουν οι ίδιοι τους άλλους ως οριστικά ανεπίδεκτους διόρθωσης. Συνεπώς, η διαπαιδαγώγησή τους ποτέ δεν πρέπει να παίρνει τη μορφή εκδικητικής ή εχθρικής τιμωρίας.

Είναι αλήθεια ότι η Γραφή αναφέρεται στον Ιεχωβά ως εκείνον που θα επιβάλει αυστηρή και τελεσίδικη τιμωρία. Μάλιστα, οι Γραφές λένε ότι «είναι φοβερό να πέσει κανείς στα χέρια του ζωντανού Θεού». (Εβραίους 10:31) Ωστόσο, κανένας άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να προσπαθήσει να συγκρίνει τον εαυτό του με τον Ιεχωβά από αυτήν ή από οποιαδήποτε άλλη άποψη. Και κανένας δεν πρέπει να έχει λόγο να νιώθει ότι είναι φοβερό να πέσει στα χέρια ενός γονέα ή κάποιου συγκεκριμένου πρεσβυτέρου στην εκκλησία.

Ο Ιεχωβά έχει την ικανότητα να επιτυγχάνει τέλεια ισορροπία όταν παρέχει διαπαιδαγώγηση. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να το κάνουν αυτό. Ο Θεός είναι σε θέση να διαβάσει την καρδιά και να κρίνει πότε κάποιος είναι ανεπίδεκτος διόρθωσης και συνεπώς αντιμετωπίζει την προοπτική της οριστικής και τελεσίδικης τιμωρίας. Οι άνθρωποι, από την άλλη μεριά, δεν μπορούν να εκφέρουν τέτοια κρίση. Γι’ αυτό, όταν είναι ανάγκη να παράσχουν διαπαιδαγώγηση, εκείνοι που βρίσκονται σε θέση εξουσίας πρέπει να το κάνουν αυτό πάντοτε με σκοπό τη διόρθωση.

Ας Δεχόμαστε τη Διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά

Όλοι χρειαζόμαστε τη διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά. (Παροιμίες 8:33) Πρέπει μάλιστα να ποθούμε τη διαπαιδαγώγηση που βασίζεται στο Λόγο του Θεού. Καθώς μελετούμε το Λόγο του Θεού, μπορούμε να δεχόμαστε τη διαπαιδαγώγηση που έρχεται κατευθείαν από τον Ιεχωβά μέσω των Γραφών. (2 Τιμόθεο 3:16, 17) Μερικές φορές, όμως, θα λαβαίνουμε διαπαιδαγώγηση από συγχριστιανούς μας. Το να διακρίνουμε το πνεύμα με το οποίο παρέχεται αυτή η διαπαιδαγώγηση θα μας βοηθήσει να τη δεχόμαστε πρόθυμα.

Ο απόστολος Παύλος αναγνώρισε: «Είναι αλήθεια ότι καμιά διαπαιδαγώγηση δεν φαίνεται προς το παρόν να φέρνει χαρά, αλλά λύπη». Κατόπιν πρόσθεσε: «Ύστερα όμως, σε εκείνους που έχουν γυμναστεί από αυτήν αποφέρει ειρηνικό καρπό, δηλαδή δικαιοσύνη». (Εβραίους 12:11) Η διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά αποτελεί εκδήλωση της βαθιάς του αγάπης για εμάς. Είτε λαβαίνουμε είτε παρέχουμε διαπαιδαγώγηση, ας θυμόμαστε το σκοπό της θεϊκής διαπαιδαγώγησης και ας δίνουμε προσοχή στη σοφή συμβουλή της Γραφής: «Κράτησε τη διαπαιδαγώγηση· μην την αφήσεις. Διαφύλαξέ την, γιατί αυτή είναι η ζωή σου».—Παροιμίες 4:13.

[Εικόνες στη σελίδα 21]

Οι αμετανόητοι αμαρτωλοί λαβαίνουν τη δικαστική τιμωρία του Θεού, όχι τη διαπαιδαγώγησή του για διόρθωση

[Εικόνες στη σελίδα 22]

Υποκινούμενοι από αγάπη, οι πρεσβύτεροι αφιερώνουν χρόνο για να κάνουν έρευνα και να βοηθούν τα άτομα που σφάλλουν

[Εικόνες στη σελίδα 23]

Οι γονείς παρέχουν υπομονετικά και στοργικά «τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά»