Καιρός για Σιωπή

«Η ΟΜΙΛΙΑ είναι ασήμι, η σιωπή είναι χρυσός». Έτσι αναφέρει μια παλιά παροιμία η οποία λέγεται ότι προέρχεται από την Ανατολή. Μια ελληνική παροιμία λέει: «Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι». Ο δε σοφός Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ έγραψε: «Για το καθετί υπάρχει προσδιορισμένος καιρός, καιρός για κάθε υπόθεση κάτω από τους ουρανούς . . . καιρός να σωπαίνει [κανείς] και καιρός να μιλάει».​—Εκκλ. 3:1, 7.

Πότε, όμως, ενδείκνυται να σωπαίνουμε αντί να μιλάμε; Διάφοροι τύποι των λέξεων «σιωπηλός», «σιωπή» και «σωπαίνω» εμφανίζονται εκατό και πλέον φορές στις σελίδες της Αγίας Γραφής. Τα συμφραζόμενα μέσα στα οποία χρησιμοποιούνται αυτές οι λέξεις αποκαλύπτουν ότι είναι πρέπον να σωπαίνουμε τουλάχιστον σε τρεις τομείς της ζωής. Ας εξετάσουμε πιο προσεκτικά τη σιωπή ως ένδειξη σεβασμού, ως απόδειξη φρόνησης και διάκρισης, καθώς και ως βοήθημα για στοχασμό.

Ένδειξη Σεβασμού

Η σιωπή αποτελεί ένδειξη σεβασμού ή τιμής. Ο προφήτης Αββακούμ είπε: «Ο Ιεχωβά είναι στον άγιο ναό του. Μείνε σιωπηλή ενώπιόν του, όλη η γη!» (Αββακ. 2:20) Οι αληθινοί λάτρεις πρέπει να “προσμένουν . . . , μάλιστα σιωπηλά, τη σωτηρία του Ιεχωβά”. (Θρ. 3:26) Ο ψαλμωδός έψαλε: «Μένε σιωπηλός ενώπιον του Ιεχωβά και πρόσμενέ τον με λαχτάρα. Μην εξάπτεσαι με εκείνον που έχει επιτυχία στην οδό του».​—Ψαλμ. 37:7.

Μπορούμε να αινούμε τον Ιεχωβά χωρίς να χρησιμοποιούμε λόγια; Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές κυριευόμαστε τόσο πολύ από δέος βλέποντας την ομορφιά της δημιουργίας ώστε μένουμε άφωνοι. Δεν είναι οι σκέψεις γύρω από αυτό το μεγαλείο ένας τρόπος για να αινούμε τον Δημιουργό μας στην καρδιά μας; Ο ψαλμωδός Δαβίδ άρχισε μία από τις μελωδίες του, λέγοντας: «Για εσένα υπάρχει αίνος​—σιωπή—​, Θεέ, στη Σιών· και σε εσένα θα στρέφεται η εκπλήρωση της ευχής».​—Ψαλμ. 65:1.

Όπως ο Ιεχωβά αξίζει το σεβασμό μας, το ίδιο ισχύει και για τα λόγια του. Παραδείγματος χάρη, όταν ο Μωυσής, ο προφήτης του Θεού, εκφώνησε την αποχαιρετιστήρια ομιλία του προς το έθνος του Ισραήλ, εκείνος και οι ιερείς έδωσαν σε όλους τους παρόντες την εξής νουθεσία: «Σώπα . . . , και πρέπει να ακούς τη φωνή του Ιεχωβά του Θεού σου». Ακόμη και τα μικρά παιδιά των Ισραηλιτών απαιτούνταν να ακούν προσεκτικά όταν οι γιοι του Ισραήλ συγκεντρώνονταν για την ανάγνωση του Νόμου του Θεού. «Συγκέντρωσε το λαό», είπε ο Μωυσής, «τους άντρες και τις γυναίκες και τα μικρά παιδιά . . . για να . . . μάθουν».​—Δευτ. 27:9, 10· 31:11, 12.

Πόσο κατάλληλο είναι να ακούν με σεβασμό οι σύγχρονοι λάτρεις του Ιεχωβά τη διδασκαλία που παρέχεται στις Χριστιανικές συνάξεις, περιλαμβανομένων και των μεγάλων συνελεύσεων! Όταν μεταδίδονται από το βήμα ζωτικές Γραφικές αλήθειες, δεν θα δείχναμε άραγε έλλειψη σεβασμού για το Λόγο του Θεού και την οργάνωσή του αν μιλούσαμε αναίτια ο ένας στον άλλον; Στη διάρκεια του προγράμματος, είναι καιρός να μένουμε σιωπηλοί και να ακούμε.

Ακόμη και στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, το να είναι κάποιος καλός ακροατής αποτελεί ένδειξη σεβασμού. Παραδείγματος χάρη, ο πατριάρχης Ιώβ είπε στους κατηγόρους του: «Διδάξτε με και εγώ θα σωπάσω». Ο Ιώβ ήταν πρόθυμος να ακούει σιωπηλά ενώ εκείνοι μιλούσαν. Και όταν ήρθε η σειρά του να μιλήσει, ζήτησε το εξής: «Σωπάστε ενώπιόν μου για να μιλήσω εγώ».​—Ιώβ 6:24· 13:13.

Απόδειξη Φρόνησης και Διάκρισης

Η Γραφή δηλώνει: «Αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα». «Ο άνθρωπος που έχει ευρεία διάκριση μένει σιωπηλός». (Παρ. 10:19· 11:12) Σκεφτείτε με τι ωραίο τρόπο εκδήλωσε ο Ιησούς φρόνηση και διάκριση μένοντας σιωπηλός. Όταν διέκρινε ότι το να μιλήσει στο εχθρικό περιβάλλον που είχαν δημιουργήσει οι εναντιούμενοί του δεν θα εξυπηρετούσε κανέναν χρήσιμο σκοπό, «ο Ιησούς έμενε σιωπηλός». (Ματθ. 26:63) Αργότερα, όταν δικαζόταν ενώπιον του Πιλάτου, ο Ιησούς «δεν έδωσε καμιά απάντηση». Επέλεξε με φρόνηση να αφήσει τη δημόσια φήμη του να μιλήσει από μόνη της.​—Ματθ. 27:11-14.

Και εμείς επίσης είναι σοφό να κρατάμε τα χείλη μας υπό έλεγχο, ιδιαίτερα όταν μας προκαλούν. «Ο μακρόθυμος έχει άφθονη διάκριση», λέει μια παροιμία, «αλλά ο ανυπόμονος εξυψώνει την ανοησία». (Παρ. 14:29) Μια βιαστική απόκριση σε δύσκολη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε απερίσκεπτη ομιλία για την οποία θα μετανιώσουμε αργότερα. Υπό τέτοιες περιστάσεις, τα λόγια μας ίσως φαίνονται ανόητα, και ως αποτέλεσμα μπορεί να διαταραχτεί η ειρήνη της διάνοιάς μας.

Είναι πορεία φρόνησης το να φυλάττουμε τα χείλη μας μπροστά σε πονηρούς ανθρώπους. Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με χλευαστές στη διακονία μας, η σιωπή μπορεί κάλλιστα να είναι η πρέπουσα απάντηση. Επιπλέον, δεν θα ήταν άραγε κάποιες φορές σοφό να παραμείνουμε σιωπηλοί ώστε να μη δώσουμε την εντύπωση ότι επιδοκιμάζουμε τα απρεπή αστεία ή την αισχρή ομιλία των συμμαθητών μας ή των συνεργατών μας; (Εφεσ. 5:3) «Θα βάλω φίμωτρο για φύλακα στο στόμα μου», έγραψε ο ψαλμωδός, «όσο βρίσκεται μπροστά μου ο πονηρός».​—Ψαλμ. 39:1.

Το άτομο που έχει «ευρεία διάκριση» δεν προδίδει την εμπιστοσύνη των άλλων. (Παρ. 11:12) Ο αληθινός Χριστιανός δεν κοινοποιεί εμπιστευτικά ζητήματα μιλώντας απρόσεκτα. Οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε αυτόν τον τομέα ώστε να διατηρούν την εμπιστοσύνη των μελών της εκκλησίας.

Μολονότι η σιωπή δεν έχει λόγια, μπορεί να ασκήσει θετική επίδραση. Ο Σίντνεϊ Σμιθ, Άγγλος συγγραφέας του 19ου αιώνα, έγραψε για έναν άνθρωπο της εποχής του: «Ενίοτε έχει εκλάμψεις σιωπής, οι οποίες κάνουν τις συζητήσεις του εξαιρετικά απολαυστικές». Πράγματι, οι καθημερινές συζητήσεις μεταξύ δύο φίλων πρέπει να αποτελούν αμφίδρομη επικοινωνία. Ο καλός συζητητής πρέπει να είναι καλός ακροατής.

«Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση», προειδοποίησε ο Σολομών, «αλλά αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα». (Παρ. 10:19) Γι’ αυτό, όσο λιγότερα λέμε, τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν να φερθούμε ασύνετα. Μάλιστα, «ακόμη και ο ανόητος, όταν μένει σιωπηλός, θα θεωρηθεί σοφός· και όποιος σφραγίζει τα χείλη του, άτομο με κατανόηση». (Παρ. 17:28) Είθε, λοιπόν, να ζητάμε με προσευχή από τον Ιεχωβά να “βάλει σκοπιά στην πόρτα των χειλιών μας”.​—Ψαλμ. 141:3.

Βοήθημα για Στοχασμό

Σχετικά με τον άνθρωπο που ακολουθεί την οδό της δικαιοσύνης, οι Γραφές μάς πληροφορούν ότι «το νόμο του [Θεού] διαβάζει χαμηλόφωνα ημέρα και νύχτα». (Ψαλμ. 1:2) Η Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα λέει: «Μέρα νύχτα στοχάζεται το νόμο του». Ποιες περιστάσεις προσφέρονται για τέτοιου είδους στοχασμό;

Ο Ισαάκ, ο γιος του πατριάρχη Αβραάμ, «περπατούσε στον αγρό για να κάνει στοχασμούς». (Γέν. 24:63) Επέλεξε μια ήσυχη στιγμή και ένα ήσυχο μέρος για να στοχαστεί. Ο Βασιλιάς Δαβίδ στοχαζόταν μέσα στη σιγαλιά της νύχτας, «κατά τις νυχτερινές φυλακές». (Ψαλμ. 63:6) Ο τέλειος άνθρωπος Ιησούς κατέβαλλε επισταμένες προσπάθειες για να ικανοποιεί την ανάγκη που είχε να μένει μόνος του και να στοχάζεται, φεύγοντας μακριά από την οχλοβοή, στην απομόνωση που παρείχαν τα βουνά, οι έρημοι και άλλοι μοναχικοί τόποι.​—Ματθ. 14:23· Λουκ. 4:42· 5:16.

Τα αναζωογονητικά αποτελέσματα της σιωπής είναι αδιαμφισβήτητα. Η σιωπή μπορεί να προσφέρει ένα περιβάλλον για υγιή αυτοεξέταση​—ουσιώδης προϋπόθεση για προσωπική βελτίωση. Η σιωπή μπορεί να προαγάγει την ειρήνη διάνοιας. Ο στοχασμός σε περιόδους ησυχίας μπορεί να καλλιεργήσει μέσα μας μετριοφροσύνη και ταπεινοφροσύνη, καθώς και να αυξήσει την εκτίμησή μας για τα πράγματα της ζωής που έχουν αληθινή σπουδαιότητα.

Αν και η σιωπή μπορεί να είναι αρετή, υπάρχει επίσης «καιρός να μιλάει» κανείς. (Εκκλ. 3:7) Οι αληθινοί λάτρεις σήμερα είναι πολυάσχολοι με το κήρυγμα των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού «σε όλη την κατοικημένη γη». (Ματθ. 24:14) Ο χαρωπός θόρυβος που προκύπτει ακούγεται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση καθώς οι τάξεις τους αυξάνονται. (Μιχ. 2:12) Ας είμαστε οπωσδήποτε ανάμεσα σε όσους διακηρύττουν με ζήλο τα καλά νέα της Βασιλείας και μιλούν για τα υπέροχα έργα του Θεού. Καθώς συμμετέχουμε σε αυτή τη σπουδαία δραστηριότητα, είθε ο τρόπος της ζωής μας να δείχνει πως αντιλαμβανόμαστε ότι μερικές φορές η σιωπή είναι χρυσός.

[Εικόνα στη σελίδα 3]

Στις Χριστιανικές συναθροίσεις μας, πρέπει να ακούμε και να μαθαίνουμε

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Η σιωπή μπορεί να είναι η κατάλληλη απάντηση όταν μας μιλούν άσχημα στη διακονία

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Η σιωπή ευνοεί το στοχασμό