Πρεσβύτεροι, Πώς Βλέπετε την Εκπαίδευση Άλλων;
«Για το καθετί υπάρχει προσδιορισμένος καιρός».—ΕΚΚΛ. 3:1.
1, 2. Τι έχουν παρατηρήσει επίσκοποι περιοχής σε πολλές εκκλησίες;
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ετοιμαζόταν να ολοκληρώσει τη συνάθροιση με το πρεσβυτέριο. Καθώς κοίταζε τα πρόσωπά τους, ένιωθε βαθιά στοργή για αυτούς τους ακούραστους ποιμένες, μερικοί από τους οποίους ήταν στην ηλικία του πατέρα του. Εντούτοις, κάτι τον απασχολούσε, και γι’ αυτό τους ρώτησε: «Αδελφοί, τι έχετε κάνει για να εκπαιδεύσετε άλλους ώστε να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες στην εκκλησία;» Εκείνοι θυμούνταν καλά ότι, στην τελευταία του επίσκεψη, τους είχε παροτρύνει να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην εκπαίδευση άλλων. Τελικά, κάποιος πρεσβύτερος είπε: «Για να είμαστε ειλικρινείς, έχουμε κάνει ελάχιστα πράγματα». Οι συμπρεσβύτεροί του κούνησαν το κεφάλι τους συμφωνώντας μαζί του.
2 Αν είστε πρεσβύτερος, σας φαίνεται οικείο αυτό το σκηνικό; Πιθανώς ναι. Επίσκοποι περιοχής σε όλο τον κόσμο έχουν παρατηρήσει ότι, σε πολλές εκκλησίες, χρειάζεται να γίνουν περισσότερα για να εκπαιδευτούν αδελφοί—νεότεροι και μεγαλύτεροι—ώστε να φροντίζουν το ποίμνιο. Αυτό αποτελεί πρόκληση. Γιατί;
3. (α) Πώς δείχνουν οι Γραφές πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση, και γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει όλους αυτό; (Βλέπε υποσημείωση.) (β) Γιατί μερικοί πρεσβύτεροι ίσως δυσκολεύονται να εκπαιδεύουν άλλους;
3 Ως ποιμένας, σίγουρα αντιλαμβάνεστε ότι η προσωπική εκπαίδευση είναι σημαντική.a Γνωρίζετε ότι, για να παραμείνουν οι υπάρχουσες εκκλησίες πνευματικά ισχυρές και να σχηματιστούν καινούριες, χρειάζονται περισσότεροι αδελφοί. (Διαβάστε Ησαΐας 60:22) Γνωρίζετε επίσης ότι ο Λόγος του Θεού σάς παροτρύνει “να διδάσκετε και άλλους”. (Διαβάστε 2 Τιμόθεο 2:2) Ωστόσο, όπως οι πρεσβύτεροι που προαναφέρθηκαν, ίσως δυσκολεύεστε να το κάνετε αυτό. Οι οικογενειακές υποχρεώσεις, οι απαιτήσεις στην εργασία, οι εκκλησιαστικές ευθύνες και άλλα επείγοντα θέματα φαίνεται ότι δεν σας αφήνουν καθόλου χρόνο για να εκπαιδεύσετε άλλους. Πράγματι, έχετε πολλά να κάνετε, αλλά ας εξετάσουμε πόσο σημαντική πρέπει να θεωρείτε την εκπαίδευση άλλων.
Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
4. Ποιος είναι ίσως ένας λόγος για τον οποίο οι πρεσβύτεροι μερικές φορές αναβάλλουν την εκπαίδευση;
4 Ποιος μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο μερικοί πρεσβύτεροι δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν χρόνο για εκπαίδευση; Κάποιοι ίσως σκέφτονται: “Η εκπαίδευση είναι σημαντική, αλλά δεν είναι τόσο επείγουσα όσο άλλα εκκλησιαστικά ζητήματα που δεν μπορούν να περιμένουν. Ακόμα και αν την αναβάλω για λίγο, η εκκλησία θα συνεχίσει να λειτουργεί”. Μολονότι υπάρχουν όντως πολλά ζητήματα που απαιτούν την άμεση προσοχή σας, αν καθυστερείτε την εκπαίδευση, αυτό μπορεί να βλάψει την πνευματική ευημερία της εκκλησίας.
5, 6. Τι διδασκόμαστε από το παράδειγμα σχετικά με τον οδηγό και την άποψή του για τη συντήρηση της μηχανής, και πώς εφαρμόζεται αυτό στην εκπαίδευση που παρέχεται εντός της εκκλησίας;
5 Σκεφτείτε το εξής παράδειγμα: Ένας οδηγός ίσως γνωρίζει ότι, για να είναι το αυτοκίνητό του σε καλή κατάσταση και να συνεχίσει η μηχανή να λειτουργεί, πρέπει να αλλάζει τακτικά λάδια. Εντούτοις, ίσως να μην το θεωρεί αυτό τόσο επείγον όσο το να βάλει καύσιμα. Στο κάτω κάτω, αν δεν βάλει καύσιμα, σύντομα το αυτοκίνητο δεν θα μπορεί να προχωρήσει. “Ακόμα και αν δεν έχω χρόνο για να αλλάξω λάδια”, ίσως σκέφτεται, “η μηχανή θα συνεχίσει να λειτουργεί, τουλάχιστον για λίγο”. Αλλά ποιος κίνδυνος υπάρχει; Αν αναβάλλει συνεχώς τη συντήρηση της μηχανής, θα έρθει μια μέρα που το αυτοκίνητο θα πάψει πια να κινείται. Αν συμβεί αυτό, ο οδηγός θα πρέπει να δαπανήσει πολύ χρόνο και χρήματα για να το επισκευάσει ώστε να λειτουργήσει ξανά. Ποιο είναι το δίδαγμα;
6 Οι πρεσβύτεροι φροντίζουν για πολλές σημαντικές εργασίες που πρέπει να γίνουν εγκαίρως. Ειδάλλως, η εκκλησία θα επηρεαστεί αρνητικά. Όπως λοιπόν ο οδηγός στο παράδειγμα φροντίζει να γεμίζει το ρεζερβουάρ με καύσιμα, έτσι και οι πρεσβύτεροι πρέπει “να βεβαιώνονται για τα πιο σπουδαία πράγματα”. (Φιλιπ. 1:10) Ωστόσο, μερικοί πρεσβύτεροι είναι τόσο απασχολημένοι με διάφορα πιεστικά ζητήματα ώστε ίσως παραμελούν την εκπαίδευση άλλων—τη συντήρηση της μηχανής, σαν να λέγαμε. Αλλά αν συνεχίσουν να την αναβάλλουν, αργά ή γρήγορα η εκκλησία δεν θα έχει αρκετούς αδελφούς με κατάλληλα προσόντα που να φροντίζουν για όλες τις ανάγκες της.
7. Πώς πρέπει να βλέπουμε τους πρεσβυτέρους που ξεχωρίζουν χρόνο για εκπαίδευση;
7 Επομένως, είναι φανερό ότι δεν πρέπει να έχουμε την άποψη πως η εκπαίδευση δεν αποτελεί άμεση προτεραιότητα. Οι πρεσβύτεροι που βλέπουν μακριά και επενδύουν τον χρόνο τους για να εκπαιδεύουν λιγότερο έμπειρους αδελφούς είναι σοφοί οικονόμοι και αληθινή ευλογία για ολόκληρη την εκκλησία. (Διαβάστε 1 Πέτρου 4:10) Πώς ωφελεί αυτό την εκκλησία;
ΣΟΦΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ
8. (α) Ποιες ιδιότητες και ποιες σκέψεις υποκινούν τους πρεσβυτέρους να εκπαιδεύουν άλλους; (β) Ποια επείγουσα ευθύνη έχουν οι πρεσβύτεροι που υπηρετούν εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη; (Βλέπε πλαίσιο «Μια Επιτακτική Αποστολή».)
8 Ακόμα και οι πιο έμπειροι πρεσβύτεροι πρέπει να αναγνωρίζουν με μετριοφροσύνη ότι, καθώς μεγαλώνουν, δεν θα μπορούν πια να κάνουν για την εκκλησία τόσο πολλά όσο κάνουν τώρα. (Μιχ. 6:8) Επίσης, πρέπει να είναι ρεαλιστές και να θυμούνται ότι ο “καιρός και η απρόβλεπτη περίσταση” ίσως φέρουν ξαφνικές αλλαγές, με αποτέλεσμα να μην μπορούν πια να φροντίζουν όπως πριν για τις εκκλησιαστικές τους ευθύνες. (Εκκλ. 9:11, 12· Ιακ. 4:13, 14) Από γνήσιο ενδιαφέρον λοιπόν για την ευημερία των προβάτων του Ιεχωβά, οι προνοητικοί πρεσβύτεροι βρίσκουν κατάλληλες ευκαιρίες για να μεταδίδουν στους νεότερους αδελφούς την πείρα που έχουν αποκτήσει έπειτα από χρόνια πιστής υπηρεσίας.—Διαβάστε Ψαλμός 71:17, 18.
9. Ποιο μελλοντικό γεγονός δείχνει ότι η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας;
9 Για ποιον άλλον λόγο αποτελούν ευλογία για το ποίμνιο οι πρεσβύτεροι που εκπαιδεύουν άλλους; Ενισχύουν την άμυνα της εκκλησίας. Πώς; Χάρη στις προσπάθειές τους, θα υπάρχουν περισσότεροι αδελφοί οι οποίοι θα είναι έτοιμοι να βοηθήσουν την εκκλησία να μείνει σταθερή και ενωμένη, όχι μόνο τώρα αλλά κυρίως στους ταραχώδεις καιρούς που θα έρθουν κατά τη μεγάλη θλίψη. (Ιεζ. 38:10-12· Μιχ. 5:5, 6) Γι’ αυτό λοιπόν, αγαπητοί πρεσβύτεροι, σας παρακαλούμε θερμά να κάνετε την εκπαίδευση τακτικό μέρος της υπηρεσίας σας σήμερα.
10. Τι χρειάζεται ίσως να κάνει ένας πρεσβύτερος ώστε να βρει χρόνο για την εκπαίδευση άλλων;
10 Ασφαλώς, κατανοούμε ότι ο χρόνος που αφιερώνετε για τη φροντίδα σημαντικών εκκλησιαστικών ζητημάτων μπορεί να σας κάνει να νιώθετε πως το πρόγραμμά σας είναι ήδη ασφυκτικά γεμάτο. Επομένως, ίσως χρειάζεται να περικόψετε μέρος αυτού του χρόνου και να τον διαθέσετε στην εκπαίδευση. (Εκκλ. 3:1) Αυτό θα αποτελέσει σοφή επένδυση.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΤΙΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
11. (α) Τι το ενδιαφέρον έχουν οι εισηγήσεις πρεσβυτέρων από διάφορες χώρες σχετικά με την εκπαίδευση; (β) Όπως δείχνει το εδάφιο Παροιμίες 15:22, γιατί είναι ωφέλιμο να εξετάσουμε τις εισηγήσεις άλλων πρεσβυτέρων;
11 Πρόσφατα, μια ομάδα πρεσβυτέρων που έχουν επιτυχία καθώς βοηθούν άλλους να αναπτυχθούν πνευματικά ρωτήθηκαν ποιες μεθόδους χρησιμοποιούν για την εκπαίδευσή τους.b Είναι εντυπωσιακό ότι, αν και οι περιστάσεις αυτών των αδελφών είναι πολυποίκιλες, οι συμβουλές που έδωσαν ήταν παρόμοιες. Τι δείχνει αυτό; Ότι η εκπαίδευση που βασίζεται στη Γραφή εφαρμόζεται στους αδελφούς «παντού σε κάθε εκκλησία»—όπως συνέβαινε και την εποχή του αποστόλου Παύλου. (1 Κορ. 4:17) Έτσι λοιπόν, σε αυτό και στο επόμενο άρθρο, θα εξετάσουμε μερικές εισηγήσεις αυτών των πρεσβυτέρων. (Παρ. 15:22) Για λόγους απλότητας, τα άρθρα θα αποκαλούν εκείνους που παρέχουν εκπαίδευση «δασκάλους» και εκείνους που τη λαβαίνουν «εκπαιδευόμενους».
12. Τι πρέπει να δημιουργήσει ένας δάσκαλος, και γιατί;
12 Ένας δάσκαλος πρέπει να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την εκπαίδευση. Όπως ένας κηπουρός πρέπει να σκαλίσει, ή να «ελαφρύνει», το χώμα προτού σπείρει, έτσι και ο δάσκαλος πρέπει να προετοιμάσει την καρδιά του εκπαιδευόμενου, να τον εμψυχώσει, πριν του διδάξει νέες δεξιότητες. Πώς λοιπόν δημιουργούν οι δάσκαλοι τις κατάλληλες συνθήκες για εκπαίδευση; Χρησιμοποιώντας παρόμοια μέθοδο με εκείνη που ακολούθησε ένας προφήτης της αρχαιότητας. Ποια ήταν αυτή;
13-15. (α) Ποιον διορισμό έλαβε ο προφήτης Σαμουήλ; (β) Πώς επιτέλεσε ο Σαμουήλ τον διορισμό του; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.) (γ) Γιατί πρέπει να ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους πρεσβυτέρους σήμερα αυτή η Γραφική αφήγηση;
13 Μια μέρα πριν από 3.000 και πλέον χρόνια, ο Ιεχωβά είπε στον ηλικιωμένο προφήτη Σαμουήλ: «Αύριο, περίπου αυτή την ώρα, θα σου στείλω έναν άνθρωπο από τη γη του Βενιαμίν, και εσύ πρέπει να τον χρίσεις ηγέτη του λαού μου του Ισραήλ». (1 Σαμ. 9:15, 16) Ο Σαμουήλ αντιλήφθηκε ότι ο ρόλος του ως ηγέτη είχε φτάσει στο τέλος του και ότι ο Ιεχωβά τον είχε διορίσει να χρίσει έναν διάδοχο. “Πώς μπορώ να προετοιμάσω αυτόν τον άνθρωπο για το έργο του;” πρέπει να σκέφτηκε ο Σαμουήλ. Του ήρθε μια ιδέα και κατέστρωσε το σχέδιό του.
14 Την επομένη, όταν ο προφήτης είδε τον Σαούλ, ο Ιεχωβά τού είπε: «Να ο άνθρωπος». Τότε εκείνος έβαλε το σχέδιό του σε εφαρμογή. Κάλεσε τον Σαούλ να γευματίσουν μαζί σε μια τραπεζαρία. Εκεί, πρόσφερε σε εκείνον και στον υπηρέτη του τις καλύτερες θέσεις και ένα εκλεκτό κομμάτι κρέας, και είπε: «Φάε, επειδή για τον προσδιορισμένο καιρό το φύλαξαν για εσένα». Κατόπιν, ο Σαμουήλ και ο Σαούλ κατηφόρισαν μαζί ως το σπίτι του προφήτη, κουβεντιάζοντας στο δρόμο. Ο Σαμουήλ ήθελε να αξιοποιήσει την ευχάριστη ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί με το απολαυστικό γεύμα και τον ήσυχο περίπατό τους. Προσκάλεσε λοιπόν τον Σαούλ στην ταράτσα του. Καθώς τους δρόσιζε το βραδινό αεράκι, ο Σαμουήλ «συνέχισε να μιλάει με τον Σαούλ στην ταράτσα», μέχρι που πήγαν να κοιμηθούν. Την επόμενη μέρα, έχρισε τον Σαούλ, τον φίλησε και του έδωσε περισσότερες οδηγίες. Κατόπιν, τον άφησε να φύγει—προετοιμασμένο για όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν.—1 Σαμ. 9:17-27· 10:1.
15 Φυσικά, άλλο είναι να χρίει κάποιος έναν άντρα για να γίνει ηγέτης ενός έθνους και άλλο να εκπαιδεύει κάποιον αδελφό για να υπηρετήσει ως πρεσβύτερος ή διακονικός υπηρέτης στην εκκλησία. Παρ’ όλα αυτά, οι πρεσβύτεροι σήμερα μπορούν να αντλήσουν πολύτιμα διδάγματα από τη μέθοδο του Σαμουήλ. Ας εξετάσουμε δύο από αυτά.
ΠΡΟΘΥΜΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΦΙΛΟΙ
16. (α) Πώς ένιωσε ο Σαμουήλ όταν ο Ισραήλ ζήτησε βασιλιά; (β) Τι είδους στάση έδειξε ο Σαμουήλ καθώς εκπλήρωνε τον διορισμό που είχε να χρίσει τον Σαούλ;
16 Να είστε πρόθυμοι, όχι διστακτικοί. Όταν ο Σαμουήλ άκουσε για πρώτη φορά ότι οι Ισραηλίτες ήθελαν ανθρώπινο βασιλιά, ένιωσε ότι ο λαός του τον απέρριψε και απογοητεύτηκε. (1 Σαμ. 8:4-8) Μάλιστα, ήταν τόσο απρόθυμος να κάνει αυτό που του ζήτησαν ώστε ο Ιεχωβά έκρινε σκόπιμο να του πει τρεις φορές ότι έπρεπε να τους ακούσει. (1 Σαμ. 8:7, 9, 22) Ωστόσο, ο Σαμουήλ δεν άφησε να ριζώσει στην καρδιά του πικρία ή μνησικακία για εκείνον που θα έπαιρνε τη θέση του. Όταν ο Ιεχωβά τού είπε να χρίσει τον Σαούλ, εκείνος υπάκουσε, όχι απρόθυμα και με βαριά καρδιά, αλλά πρόθυμα και με αγάπη.
17. Πώς μιμούνται οι πρεσβύτεροι σήμερα τη στάση του Σαμουήλ, και ποια ικανοποίηση τους δίνει αυτό;
17 Όπως και ο Σαμουήλ, οι έμπειροι πρεσβύτεροι σήμερα δείχνουν καλοσυνάτη στάση προς εκείνους τους οποίους εκπαιδεύουν. (1 Πέτρ. 5:2) Τέτοιοι πρεσβύτεροι δεν διστάζουν να εκπαιδεύσουν άλλους φοβούμενοι ότι θα αναλάβουν εκείνοι κάποια από τα προνόμια που τώρα έχουν οι ίδιοι στην εκκλησία. Οι μεγαλόκαρδοι δάσκαλοι βλέπουν τους πρόθυμους εκπαιδευόμενους, όχι ως ανταγωνιστές, αλλά ως «συνεργάτες»—πολύτιμα δώρα στην εκκλησία. (2 Κορ. 1:24· Εβρ. 13:16) Και τι ικανοποίηση νιώθουν τέτοιοι ανιδιοτελείς δάσκαλοι καθώς τους παρατηρούν να χρησιμοποιούν τις ικανότητές τους προς όφελος της εκκλησίας!—Πράξ. 20:35.
18, 19. Πώς μπορεί ένας πρεσβύτερος να προετοιμάσει την καρδιά του εκπαιδευόμενου, και γιατί είναι αυτό πολύ σημαντικό;
18 Να είστε φίλοι, όχι απλώς δάσκαλοι. Τη μέρα που ο Σαμουήλ συνάντησε τον Σαούλ, θα μπορούσε να είχε πάρει τη φιάλη με το λάδι, να το είχε χύσει στα γρήγορα πάνω στο κεφάλι του, και να είχε στείλει τον νέο βασιλιά στο καλό—καθ’ όλα χρισμένο αλλά εντελώς απροετοίμαστο. Αντιθέτως, ο Σαμουήλ αφιέρωσε με καλοσύνη χρόνο για να προετοιμάσει την καρδιά του Σαούλ βήμα βήμα. Έφαγαν ένα ωραίο γεύμα, έκαναν έναν ευχάριστο περίπατο, κουβέντιασαν με την ησυχία τους, ξεκουράστηκαν καλά, και τότε μόνο ο προφήτης ένιωσε ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να χρίσει τον Σαούλ.
Η εκπαίδευση αρχίζει με τη δημιουργία φιλικού δεσμού (Βλέπε παραγράφους 18, 19)
19 Παρόμοια και σήμερα, ο δάσκαλος πρέπει να αρχίζει την εκπαίδευσή του αφιερώνοντας χρόνο για να δημιουργήσει ευχάριστη ατμόσφαιρα και φιλικό δεσμό με τον εκπαιδευόμενο. Τα συγκεκριμένα βήματα που θα κάνει για την ανάπτυξη μιας τέτοιας θερμής σχέσης διαφέρουν κάπως από χώρα σε χώρα, ανάλογα με τις τοπικές περιστάσεις και τα έθιμα. Ωστόσο, όπου και αν ζείτε, αν ξεχωρίσετε χρόνο, παρά το πολυάσχολο πρόγραμμά σας, για να τον αφιερώσετε σε εκείνον που εκπαιδεύετε, στην ουσία τού λέτε: «Είσαι σημαντικός για εμένα». (Διαβάστε Ρωμαίους 12:10) Οι πρόθυμοι εκπαιδευόμενοι, σε οποιαδήποτε χώρα, θα εισπράξουν ξεκάθαρα αυτό το μήνυμα και θα το εκτιμήσουν βαθιά.
20, 21. (α) Πώς θα περιγράφατε τον επιτυχημένο δάσκαλο; (β) Τι θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο;
20 Πρεσβύτεροι, να θυμάστε: Επιτυχημένος δάσκαλος είναι εκείνος που αγαπάει όχι μόνο αυτό που κάνει—να εκπαιδεύει κάποιον άλλον—αλλά αγαπάει και εκείνον που εκπαιδεύει. (Παράβαλε Ιωάννης 5:20.) Αν υπάρχει αυτό το ζωτικό στοιχείο στη στάση του δασκάλου, ο εκπαιδευόμενος θα το αντιληφθεί αμέσως, και αυτό θα επηρεάσει πολύ το πώς θα ανταποκριθεί στην εκπαίδευση. Επομένως, αγαπητοί πρεσβύτεροι, όταν παρέχετε εκπαίδευση, μην είστε απλώς δάσκαλοι—να είστε φίλοι.—Παρ. 17:17· Ιωάν. 15:15.
21 Αφού προετοιμάσει την καρδιά του εκπαιδευόμενου, ο πρεσβύτερος θέλει να του μεταδώσει τις αναγκαίες δεξιότητες. Ποιες μεθόδους μπορεί να χρησιμοποιήσει; Αυτό θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο.
a Μολονότι αυτό και το επόμενο άρθρο απευθύνονται κυρίως στους πρεσβυτέρους, πρέπει να ενδιαφέρουν όλους στην εκκλησία. Γιατί; Διότι παροτρύνουν όλους τους βαφτισμένους άντρες να αντιληφθούν ότι απαιτείται εκπαίδευση για να αναλάβουν και εκείνοι ευθύνες. Και καθώς θα επιτελείται αυτό, όλοι θα ωφελούνται.
b Αυτοί οι πρεσβύτεροι ζουν στην Αυστραλία, στο Βέλγιο, στη Βραζιλία, στη Γαλλία, στη Γαλλική Γουιάνα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ιαπωνία, στην Κορέα, στο Μεξικό, στο Μπαγκλαντές, στη Ναμίμπια, στη Νιγηρία, στη Νότια Αφρική, στη Ρεϊνιόν και στη Ρωσία.