۲۰ شراب انسان را به کارهای مسخره میکشاند+ و مشروبات الکلی باعث میشود که شخص کنترلش را از دست بدهد؛+
کسانی که در دام آنها میافتند عاقل نیستند.+
۲ ترس از پادشاه مثل ترس از غرّش شیر است؛+
کسی که او را خشمگین کند، جان خود را به خطر میاندازد.+
۳ دوری از جرّوبحث برای انسان عزّت و احترام میآورد،+
اما آدم احمق خودش را وسط جرّوبحث میاندازد.+
۴ آدم تنبل زمینش را در زمستان شخم نمیزند،
برای همین در فصل برداشت هیچ محصولی ندارد و به گدایی میافتد.+
۵ فکرهای انسان مثل آب در چاه عمیق است،
اما کسی که قدرت تشخیص دارد میتواند آنها را بیرون بکشد.
۶ خیلیها ادعا میکنند که محبتشان پایدار است،
اما چه کسی میتواند شخصی را پیدا کند که وفادار باشد؟
۷ شخص درستکار با وفاداری در مسیر خود قدم برمیدارد،+
و فرزندانش که راه او را دنبال میکنند، شاد و سعادتمند میشوند.+
۸ وقتی پادشاه روی تخت پادشاهیاش مینشیند تا مردم را داوری کند،+
با نگاهش همه چیز را بررسی میکند و شرارت را تشخیص میدهد.+
۹ واقعاً چه کسی میتواند بگوید: «دلم را پاک کردهام؛+
من از گناه پاک شدهام»؟+
۱۰ وزنههای تقلّبی و پیمانههای نادرست،
هر دو از دید یَهُوَه نفرتانگیزند.+
۱۱ حتی بچهها را هم میتوان از کارهایشان شناخت،
و فهمید که رفتارشان پاک و درست است یا نه.+
۱۲ گوش شنوا و چشم بینا؛
هر دو را یَهُوَه آفریده است.+
۱۳ خواب را دوست نداشته باش، وگرنه فقیر میشوی.+
چشمانت را باز کن و بیدار شو تا غذای فراوان برای خوردن داشته باشی.+
۱۴ خریدار میگوید: «بد است! بد است!»
بعد میرود و به خرید خودش میبالد.+
۱۵ طلا وجود دارد و مرجانهای فراوان هم وجود دارند،
اما حرفهای حکیمانه از آنها باارزشتر است.+
۱۶ لباس کسی را که ضامن غریبهای میشود گرو بگیر،+
و از کسی که ضامن زن بیگانهای میشود چیزی گرو بگیر.+
۱۷ نانی که با کلاهبرداری به دست بیاید، اول خوشمزه است،
ولی بعد انگار دهان را پر از سنگریزه میکند.+
۱۸ برای موفق شدن در هر برنامهای به مشورت نیاز است.+
برای رفتن به جنگ هم به راهنماییهای خردمندانه نیاز است.+
۱۹ کسی که تهمت میزند، موضوعات محرمانه را فاش میکند.+
با کسی که غیبت کردن را دوست دارد، معاشرت نکن.
۲۰ کسی که پدر و مادرش را نفرین کند،
وقتی تاریکی بیاید چراغش خاموش میشود.+
۲۱ میراثی که با طمع به دست بیاید،
در نهایت هیچ فایدهای برای صاحبش نخواهد داشت.+
۲۲ هیچ وقت نگو: «بدی را با بدی تلافی میکنم!»+
امیدت به یَهُوَه باشد؛+ او تو را نجات خواهد داد.+
۲۳ از دید یَهُوَه وزنههای تقلّبی نفرتانگیزند،
و استفاده از ترازوهای دستکاریشده اشتباه است.
۲۴ یَهُوَه است که قدمهای انسان را هدایت میکند؛+
انسان چطور میتواند راه خودش را تشخیص دهد؟
۲۵ اگر کسی با عجله نذر کند،+ ولی بعداً به نذری که کرده فکر کند،
خودش را به دام میاندازد.+
۲۶ پادشاه دانا شریران را از درستکاران جدا میکند،+
و میگذارد که چرخ خرمنکوب از روی آنها رد شود.+
۲۷ نَفَس انسان برای یَهُوَه مثل یک چراغ است،
چراغی که اعماق وجود انسان را آشکار میکند.
۲۸ محبت پایدار و وفاداری، از پادشاه محافظت میکند؛+
محبت پایدار سلطنت او را پایدار نگه میدارد.+
۲۹ شکوه جوانان قوّت آنهاست،+
و عزّت سالمندان موی سفیدشان.+
۳۰ تنبیهِ سخت، شرارت را از دل شخص بیرون میکند،+
و چوب تنبیه، باطن انسان را پاک میکند.