سعادت را به خانهٔ خود آورید
تأثیر فرزند بر زندگی مشترک
پرویز:a «من و پریسا خیلی هیجانزده بودیم وقتی دختر کوچکمان به دنیا آمد؛ اما من تا چند ماه خواب درستی نداشتم. کلی نقشه کشیده بودیم که چه شکلی بزرگش کنیم، ولی تمامش نقش بر آب شد.»
پریسا: «وقتی بچهمان به دنیا آمد، دیگر زندگی مال خودم نبود. تمام زندگیام شده بود، شیر دادن، پوشک عوض کردن و آرام کردن بچه. دیگر هیچ چیز مثل سابق نبود. ماهها طول کشید تا روابط من و پرویز به روال عادی برگردد.»
بسیاری با این امر موافقند که داشتن فرزند، یکی از موهبتهای زندگی است. کتاب مقدّس، فرزندان را «برکتی» از طرف خدا میخواند. (مزمور ۱۲۷:۳، مژده برای عصر جدید) پدر و مادرهای جوان مانند پرویز و پریسا، میدانند که فرزند بر زندگی مشترکشان تأثیراتی میگذارد؛ تأثیراتی که شاید فکرش را هم نکرده بودند. برای نمونه، مادری جوان احتمالاً آنچنان به فکر نوزادش است که خود نیز در تعجب است که چرا ناخودآگاه به هر حرکت کوچک نوزادش، با دل و جان توجه میکند. پدری جوان، ممکن است از رابطهٔ نزدیک بین همسر و نوزادش شگفتزده شود. در عین حال شاید حس کند که اکنون فرزندش جای او را گرفته است.
تولّد اوّلین فرزند، حتی ممکن است باعث بحران در زندگی مشترک شود. شاید زن و مرد در زندگی مشترکشان از نظر روحی و عاطفی احساس ناامنی میکردهاند و مشکلاتی حلنشده داشتهاند. حال که با مسئولیتهای پدر و مادر بودن مواجه شدهاند، ممکن است احساس ناامنیشان شدّت یابد و بر رابطهٔ آنان تأثیر گذارد. همچنین شاید مشکلات حل نشدهشان به تدریج بروز کند.
نوزاد در ماههای اوّل زندگیاش همواره به توجه نیاز دارد. حال، پدر و مادری جوان، در این دوران پرمشغله چگونه میتوانند خود را با وضعیت جدیدشان وفق دهند؟ زن و مرد چگونه میتوانند صمیمیت و نزدیکی بین خود را حفظ کنند؟ آنان چگونه میتوانند با هر گونه اختلافنظر در مورد تربیت فرزندشان به توافق برسند؟ بیایید هر یک از این مشکلات را بررسی کنیم و ببینیم که اصول کتاب مقدّس چگونه به زن و شوهر کمک میکند تا با این مشکلات مقابله کنند.
مشکل اوّل: همهٔ توجهتان به نوزاد است.
مادر، تمام وقت خود را با نوزاد سپری میکند و همواره به فکر اوست. این امر به او احساس رضایت و شادی میدهد. در حالی که همسرش ممکن است احساس کند که دیگر به او توجهی نمیشود. مانواِل، مردی اهل برزیل چنین میگوید: «همسرم توجهی به من نداشت و تمام حواسش به نوزادمان بود. پذیرفتن این مسئله برایم خیلی سخت بود. رابطهمان دیگر مثل گذشته نبود. همه چیز یک دفعه تغییر کرده بود. در میان آنان احساس تنهایی میکردم.» شما چگونه میتوانید با چنین دگرگونیای روبرو شوید؟
▪ رمز موفقیت: بردبار و صبور باشید. کتاب مقدّس میگوید: «محبت بردبار و مهربان است.» عشق و محبت «نفع خود را نمیجوید؛ به آسانی خشمگین نمیشود.» (۱قُرِنتیان ۱۳:۴، ۵) حال، شما ای زن و شوهر عزیز که صاحب فرزندی شدهاید، چگونه میتوانید این پند کتاب مقدّس را به کار گیرید؟
شوهری خردمند برای اینکه عشق و محبتش را به همسرش ثابت کند، تحقیق میکند که زایمان، چه تأثیرات جسمی و روحیای بر یک زن میگذارد. به این شکل میتواند درک کند که چرا اخلاق همسرش دائماً عوض میشود.b آدم، اهل فرانسه که پدر دختری ۱۱ ماهه است، چنین اذعان میکند: «وقتی اخلاق همسرم عوض میشود، برایم سخت است که با او کنار بیایم. با این حال سعی میکنم که به خاطر داشته باشم که او در حقیقت با من سر دشمنی ندارد. رفتار او فقط به خاطر وضعیت جدیدی است که او هنوز به آن عادت نکرده است.»
شوهران، زمانی که میخواهید به همسرتان یاری رسانید، ممکن است او کمک شما را اشتباه تعبیر کند. اگر چنین است، فوراً نرنجید. (جامعه ۷:۹) صبور باشید و سعی کنید که در درجهٔ اوّل، به همسرتان اهمیت دهید نه به خودتان. بدین ترتیب میتوانید از رفتاری ناخوشایند دوری کنید. — امثال ۱۴:۲۹.
از طرف دیگر، زنی باملاحظه سعی میکند که به همسرش یاری رساند تا به مسئولیت جدیدش عادت کند. او اجازه میدهد که همسرش نیز در نگهداری از نوزاد با او همکاری کند. از این رو، با صبر و حوصله به او نشان میدهد که چگونه پوشک نوزاد را عوض یا شیشه شیر را آماده کند. حتی اگر در ابتدا به نظر رسد که همسرش این کار را ناشیانه انجام میدهد، زن باید صبر و تحمّل داشته باشد.
اِلن، مادری ۲۶ ساله پی برد که باید در رفتار با همسرش تغییراتی ایجاد کند. او میگوید: «فکر میکردم بچهمان فقط به من تعلّق دارد. با این که شوهرم سعی میکرد همان طور که من میخواستم به بچه رسیدگی کند، باز هم از او ایراد میگرفتم. باید طرز فکرم را عوض میکردم.»
این روش را امتحان کنید: مادران عزیز، اگر همسرتان به روشی به نوزاد رسیدگی میکند که با روش شما متفاوت است، فوراً از او ایراد نگیرید یا سعی نکنید که خود، آن کار را دوباره انجام دهید. او را برای کارهایی که خوب انجام میدهد، تحسین کنید. بدین شکل، به همسرتان اعتمادبهنفس میدهید و او تشویق میشود که پشتیبانتان باشد. پدران عزیز، مخصوصاً در چند ماه اوّل پس از زایمان، همسر شما به دستیاریتان نیاز بیشتری دارد. پس، وقت خود را صرف امور کماهمیت نکنید تا وقت بیشتری برای کمک به همسرتان داشته باشید.
مشکل دوّم: توجه زن و مرد به یکدیگر کم میشود.
به دلیل کمخوابی و مشکلات غیرمنتظره، ممکن است برای پدر و مادران جوان سخت باشد که رابطهٔ صمیمی خود را حفظ کنند. ویویآن، اهل فرانسه و مادر دو فرزند، چنین اذعان میکند: «در اوایل، من آنچنان به فکر وظیفهٔ مادریام بودم که نزدیک بود پاک فراموش کنم که شوهری هم دارم.»
از طرف دیگر ممکن است مرد نادیده گیرد که بارداری و زایمان چه اثراتی بر همسرش گذاشته و او را از نظر جسمی و عاطفی خسته کرده است. شاید شما، زن و شوهر عزیز، برای رسیدگی به این تازهوارد کوچکتان وقت و نیروی بسیاری صرف میکنید؛ وقت و نیرویی که پیش از این صرف ارضای نیازهای زناشوییتان میکردید. حال، چگونه میتوانید اطمینان حاصل کنید که نوزادتان، این موجود کوچک و دوستداشتنی، در روابطتان فاصله ایجاد نکند؟
▪ رمز موفقیت: عشق و علاقهتان را به یکدیگر نشان دهید. کتاب مقدّس، زندگی مشترک را چنین توصیف میکند: ‹از این سبب مرد پدر و مادر خود را ترک کرده، به زن خویش خواهد پیوست و یک تن خواهند بود.›c (پیدایش ۲:۲۴) یَهُوَه خدا در نظر داشت که فرزندان در نهایت خانهٔ پدری را ترک کنند، اما زن و شوهر را «یک تن» خواند که باید تا آخر عمرشان با یکدیگر باشند. (مَتّی ۱۹:۳-۹) درک این امر چگونه به پدر و مادر کمک میکند تا رابطهٔ صمیمی خود را حفظ کنند؟
ویویآن که پیش از این از او صحبت کردیم، میگوید: «در مورد پیدایش ۲:۲۴ خوب فکر کردم و برایم روشن شد که من و همسرم باید ‹یک تن› باشیم، نه من و فرزندم. در نتیجه باید زندگی مشترکمان را تقویت میکردم.» ترِزا، مادر دختری دو ساله، میگوید: «بعضی اوقات احساس میکنم که بین من و شوهرم فاصله افتاده است. پس سعی میکنم که هر روز توجه بیشتری به او نشان دهم، حتی اگر این توجه برای مدت کوتاهی باشد.»
شوهران، شما چگونه میتوانید زندگی مشترکتان را تقویت کنید؟ به همسرتان بگویید که به او عشق میورزید و این را در عمل به او ثابت کنید. تمام تلاش خود را به خرج دهید که هر گونه احساس ناامنی را در همسرتان بر طرف کنید. سارا، مادری ۳۰ ساله میگوید: «زن نیاز دارد که بداند، شوهرش او را دوست دارد و برای او ارزش قائل است، هر چند که زایمان تغییراتی جسمی در او به وجود آورده است.» آلن، اهل آلمان و پدر دو پسر، پی برد که باید همسرش را از نظر روحی و عاطفی حمایت کند. او میگوید: «من همیشه سعی کردهام که پای درددل همسرم بنشینم و او را دلداری دهم.»
طبیعی است که نوزاد تازهوارد امور زناشویی زن و مرد را مختل میسازد. بنابراین آنان باید در مورد نیازهای خود با هم گفتگو کنند. کتاب مقدّس اشاره میکند که هر گونه تغییری در روابط جنسی بین زن و شوهر باید «با رضای یکدیگر» باشد. (۱قُرِنتیان ۷:۱-۵) این امر نیاز به تبادلنظر دارد. به خاطر شیوهٔ تربیت یا پیشینهتان ممکن است گفتگو در مورد چنین اموری برایتان آسان نباشد. اما چنین گفتگوهایی لازم است و زن و مرد نباید اجازه دهند که مسئولیتهایشان در قبال نوزاد، آنان را از این امر مهم باز دارد. پس در گفتگوهایتان باملاحظه، صبور و صادق باشید. (۱قُرِنتیان ۱۰:۲۴) در نتیجه، شما و همسرتان میتوانید از هر گونه سوء تفاهمی جلوگیری کنید و عشقتان را نسبت به یکدیگر عمیقتر سازید. — ۱پِطرُس ۳:۷، ۸.
اگر زن و شوهر نسبت به یکدیگر قدردان باشند، عشق و علاقهٔ بین آنان شدیدتر میشود. شوهری خردمند باید تشخیص دهد، همسرش که به تازگی مادر شده است، زحمات بسیاری میکشد، هر چند که شاید این زحمات اصلاً به چشم نیاید. ویویآن میگوید: «روز که تمام میشود، احساس میکنم هیچ کاری نکردهام با این که تمام روز با بچه مشغول بودهام.» زنی باملاحظه زحماتی را که همسرش برای رفع نیازهای خانواده میکشد، ناچیز نمیپندارد بلکه قدر آن را میداند. — امثال ۱۷:۱۷.
این روش را امتحان کنید: مادران، در صورت امکان زمانی که نوزادتان خوابیده است، استراحت کنید تا برای زندگی مشترکتان انرژی بیشتری داشته باشید. پدران، اگر شبها برای شیر دادن به بچه و عوض کردن پوشک او، بیدار شوید میتوانید باری از دوش همسرتان بردارید. مرتباً به همسرتان نشان دهید که او را دوست دارید؛ مثلاً یادداشتی برای او بگذارید، برایش پیامک بفرستید یا با او تماس بگیرید. زن و شوهر باید با یکدیگر گفتگو کنند و موضوع اصلی گفتگو نباید همیشه نوزادشان باشد. اگر یارویاور همسرتان باشید، وظیفهٔ پدر و مادر بودن، آسانتر خواهد بود.
مشکل سوّم: اختلاف نظر در مورد تربیت فرزند.
برخی اوقات ممکن است که پیشینهٔ خانوادگی زن و مرد، موجب جرّوبحث بین آنان شود. مادری ژاپنی به نام آسامی و همسرش کاتسورو با این مشکل روبرو شدند. آسامی میگوید: «من فکر میکردم، کاتسورو دخترمان را لوس بار میآوَرد، اما به نظر او من در تربیت فرزندمان، زیادی سختگیر بودم.» در چنین موقعیتی چگونه میتوان با یکدیگر همکاری کرد؟
▪ رمز موفقیت: با همسرتان تبادل نظر و یکدیگر را حمایت کنید. سلیمان، پادشاه حکیم نوشت: «از تکبر چیزی جز نزاع برنخیزد اما حکمت با کسانی است که مشورتپذیرند.» (امثال ۱۳:۱۰، ترجمهٔ هزارهٔ نو) تا چه حد از نظرات همسرتان در مورد تربیت فرزند آگاهید؟ اگر پیش از تولّد فرزند، در خصوص موارد خاصّی از تربیت کودک با همسرتان تبادل نظر نکرده باشید، ممکن است بجای حل کردن مشکلات، کارتان به جرّوبحث بکشد.
برای نمونه، پدر و مادر میتوانند در مورد سؤالات زیر با یکدیگر گفتگو کنند و به توافق برسند: «چگونه میتوان برنامهٔ خواب و بیداری و شیر خوردن نوزاد را تنظیم کرد؟ آیا اگر نوزاد در شب گریه کند باید همیشه او را از جایش بلند کرد؟ هنگامی که از پوشک گرفتن کودک، آسان نباشد چه باید کرد؟» البته ممکن است تصمیمات شما در این خصوص از تصمیمات دیگران متفاوت باشد. اِتن، پدر دو فرزند، میگوید: «باید با همسرمان در مورد این مسائل صحبت کنیم و به تفاهم برسیم تا بتوانیم به نیازهای کودکمان رسیدگی کنیم.»
این روش را امتحان کنید: به دوران کودکی خود و روشی که پدر و مادرتان در خصوص تربیت شما پیش گرفته بودند، فکر کنید. تصمیم گیرید که کدام یک از روشهای تربیتیشان را میخواهید الگوی خود قرار دهید و کدام یک را نمیخواهید تکرار کنید. نظرات خود را با همسرتان در میان گذارید.
فرزند میتواند برای همیشه بر زندگی مشترک تأثیر گذارد
به تشبیهی توجه کنید: دو نفری که در ورزش پاتیناژ تجربهای ندارند، برای همکاری با یکدیگر و حفظ تعادل بر روی یخ نیاز به صبر و زمان دارند؛ به همین شکل مرد و زنی که هنوز به نقش جدید خود به عنوان پدر و مادر عادت نکردهاند نیز، احتیاج به صبر و زمان دارند تا به تدریج اعتمادبهنفس پیدا کنند.
بزرگ کردن فرزند، همبستگی و اتحادتان را در زندگی مشترک تحت آزمایش قرار میدهد و میتواند برای همیشه بر رابطهتان تأثیر گذارد. ولی این فرصت را نیز برای شما ایجاد میکند که خصوصیات باارزشی را در خود پرورش دهید. اگر پندهای حکیمانهٔ کتاب مقدّس را به کار گیرید، شما نیز میتوانید تجربهای مشابه پدری به نام کِنِت داشته باشید. او میگوید: «بزرگ کردن بچه، بر من و همسرم تأثیر خوبی داشت. دیگر کمتر به فکر خود هستیم، مهربانتر و دلسوزتر شدهایم و یکدیگر را بیشتر درک میکنیم.» فرزند میتواند چنین تأثیراتی بر زندگی مشترک بگذارد که یقیناً آن را غنی و خوشایند میسازد.
[پاورقیها]
a اسامی تغییر یافته است.
b بسیاری از مادران پس از زایمان، هفتهها به افسردگی خفیف دچار میشوند. برخی دیگر وضعیت جدّیتری دارند که افسردگی بعد از زایمان نامیده میشود.
c بر طبق تحقیقاتی، فعل عبریای که در پیدایش ۲:۲۴ ‹پیوستن› ترجمه شده است، به این مفهوم است که شخص از روی عشق و علاقه به دیگری متعهد میماند.
به این پرسشها فکر کنید:
▪ در طی هفتهٔ گذشته، چگونه قدردانیام را از زحمات همسرم برای خانواده ابراز داشتهام؟
▪ آیا به تازگی با همسرم از صمیم دل گفتگو کردهام یا اینکه موضوع گفتگو فقط فرزندمان بوده است؟