سعی کن اشخاص را از دیدگاه یَهُوَه بنگری
«خداوند مثل انسان نمینگرد.»—۱سموئیل ۱۶:۷.
۱، ۲. یَهُوَه و سموئیل از چه دیدگاههای مختلفی به اَلِیآب مینگریستند، و ما چه درسی از این موضوع میآموزیم؟
در قرن ۱۱ ق.د.م. یَهُوَه سموئیل نبی را برای مأموریتی مهم گسیل داشت. او میبایست به خانهٔ مردی به نام یَسّا رفته یکی از پسران وی را به عنوان پادشاه آیندهٔ اسرائیل مسح میکرد. وقتی سموئیل چشمش به اَلِیآب، پسر بزرگ یَسّا افتاد، یقین دانست که این همان برگزیدهٔ خداست. لیکن یَهُوَه گفت: «به چهرهاش و بلندی قامتش نظر منما زیرا او را رد کردهام، چونکه خداوند مثل انسان نمینگرد، زیرا که انسان به ظاهر مینگرد و خداوند به دل مینگرد.» ( ۱سموئیل ۱۶:۶، ۷) آری، سموئیل نتوانسته بود اَلِیآب را از دیدگاه یَهُوَه بنگرد.a
۲ ما انسانها چه آسان ممکن است در مورد دیگران اشتباه قضاوت کنیم! از یک سو ممکن است فریب ظاهر فردی را بخوریم که باطناً فاسد است، و از سوی دیگر در مورد شخصی صادق که شاید رفتارش آزارمان میدهد بد قضاوت کنیم.
۳، ۴. الف) اگر مشکلی میان دو فرد مسیحی پیش آید، هر یک باید سعی در انجام چه کاری داشته باشد؟ ب) هنگام بروز اختلافات با همایمانانمان چه سؤالاتی میتوانیم از خود بکنیم؟
۳ مشکل بویژه زمانی پیش میآید که فردی را زود و بدون تأمل قضاوت کنیم؛ حتی شاید کسی را که با وی آشنایی چندین ساله داشتهایم. آیا با برادر یا خواهری که دوست صمیمیات بوده است مجادلهای داشتهای؟ آیا میخواهی اختلافتان برطرف شود؟ چگونه میتوان چنین اختلافاتی را حل و فصل کرد؟
۴ بجاست با حوصله و از جوانب مختلف نگاهی به خصوصیات خوب برادر یا خواهر خود بیندازی. و این کار را با در نظر داشتن سخنان عیسی انجام دهی که گفت: «کسی نمیتواند نزد من آید، مگر آنکه پدری که مرا فرستاد او را جذب کند.» ( یوحنّا ۶:۴۴) بعد از خود سؤال کن: ‹به چه دلیل یَهُوَه این شخص را به پسرش جذب کرده است؟ چه خصوصیات خوبی در او دیده است؟ آیا برخی از ویژگیها و خصوصیات وی را نادیده گرفتهام، یا حتی بیارزش پنداشتهام؟ اصلاً دلیل دوستیمان در آغاز چه بود؟ چه چیزی مرا به او نزدیک کرد؟› شاید اوّل برایت سخت باشد که به خصوصیات خوب وی فکر کنی؛ بویژه اگر رنجش و دلخوریات به درازا کشیده باشد. اما برای حل اختلافتان این قدمی بسیار ضروری میباشد. برای توضیح چگونگی این کار میخواهیم به خصوصیات خوب دو مرد که بیشتر اوقات راجع به عیوب ایشان صحبت میشود بپردازیم؛ یکی یُونُس نبی و دیگری پِطْرُس رسول.
نگاهی صادقانه به یُونُس
۵. چه مأموریتی به یُونُس داده شد، و عکسالعمل او چه بود؟
۵ یُونُس در نواحی پادشاهی شمالی اسرائیل طی دوران سلطنت یَرُبْعام دوّم، پسر یَهُوآش، به عنوان نبی یَهُوَه خدمت میکرد. ( ۲پادشاهان ۱۴:۲۳-۲۵) یک روز یَهُوَه به یُونُس فرمان داد تا برای انجام مأموریتی به نِینَوا، پایتخت امپراتوری قدرتمند آشور برود. مأموریت وی چه بود؟ او میبایست اهالی نِینَوا را در مورد نابودی شهر عظیمشان اخطار میداد. ( یُونُس ۱:۱، ۲) یُونُس به جای انجام آن مأموریت الٰهی، گریخت! او بر کشتیای نشسته به مقصد تَرْشیش که از نِینَوا فاصلهٔ بسیار داشت روانه شد. — یُونُس ۱:۳.
۶. چرا یَهُوَه یُونُس را برای رفتن به نِینَوا برگزید؟
۶ وقتی به یُونُس فکر میکنی تصویر چه شخصی در ذهنت مجسم میشود؟ نبیای نافرمان؟ نگاهی سطحی به او چنین تجسمی را در ذهن ایجاد میکند. اما آیا یَهُوَه یُونُس را به دلیل نافرمان بودنش نبی خود کرده بود؟ مسلّماً خیر! یَهُوَه به دلیل خصوصیات نیکوی یُونُس بود که او را برگزید. خوب است نگاهی به سابقهٔ این نبی بیندازیم.
۷. یُونُس در چه شرایطی یَهُوَه را در اسرائیل خدمت میکرد، و این مطلب چه تأثیری بر نظر تو نسبت به وی دارد؟
۷ یُونُس وفادارانه به اهالی بیاعتنا و لاقید اسرائیل نبوّت میکرد. عاموس نبی که تقریباً طی همان دوران زندگی میکرد، اسرائیلیان آن زمان را مالپرست و لذّتجو توصیف کرده است.b اسرائیلیان حتی به شرارتهایی که در آن سرزمین صورت میگرفت بیاعتنا بودند. ( عاموس ۳:۱۳-۱۵؛ ۴:۴؛ ۶:۴-۶) وظیفهٔ یُونُس این بود که به طور مرتب به این افراد موعظه کند. شما مبشّران ملکوت نیک میدانید که موعظه کردن به افراد بیاعتنا و مغرور چقدر دشوار است. آری، یُونُس ضعفهایی داشت، اما منصفانه نخواهد بود که وفاداری و بردباری این نبی را در موعظه به اسرائیلیان بیایمان از نظر دور بداریم.
۸. یک نبی اسرائیلی ممکن بود با چه مشکلاتی در نِینَوا مواجه شود؟
۸ البته مأموریت رفتن به نِینَوا از این هم دشوارتر بود. یُونُس برای رسیدن به آن شهر میبایست ۸۰۰ کیلومتر راهپیمایی میکرد؛ یعنی حدود یک ماه سفری سخت و طاقتفرسا. و وقتی به آنجا میرسید، میبایست به آشوریها که به قساوت و بیرحمی معروف بودند موعظه میکرد. ایشان در جنگها عموماً به شکنجههای سادیستی متوسل میشدند و حتی به این سَبُعیت خود افتخار میکردند. بیدلیل نبود که نِینَوا «شهر خونریز» خوانده شد! — ناحُوم ۳:۱، ۷.
۹. هنگامی که توفانی سهمگین زندگی سرنشینان کشتی را به خطر انداخت یُونُس چه خصوصیات نیکویی از خود نشان داد؟
۹ یُونُس که هیچ میلی به اطاعت از آن فرمان الٰهی نداشت بر کشتیای سوار شده، تا آنجا که میتوانست از نِینَوا فاصله گرفت. اما یَهُوَه از نبی خود دل نکند و حتی کس دیگری را هم جایگزین وی نساخت. یَهُوَه کاری کرد که یُونُس را از اهمیت مأموریتش آگاه سازد. یَهُوَه خدا توفانی سهمگین بر دریا وزانید. کشتی حامل یُونُس در تلاطم امواج خروشان در شرف غرق شدن بود و سرنشینان کشتی به صرف خطایی که یُونُس مرتکب شده بود در حال هلاک شدن بودند! ( یُونُس ۱:۴) عکسالعمل یُونُس چه بود؟ او که به هیچ وجه نمیخواست ملّاحان کشتی به دلیل خطای او هلاک شوند بدیشان گفت: «مرا برداشته، به دریا بیندازید و دریا برای شما ساکن خواهد شد.» ( یُونُس ۱:۱۲) در نظر یُونُس هیچ دلیلی وجود نداشت که یَهُوَه او را از آن مهلکه رهایی دهد، با این حال ملّاحان را قانع کرد که او را به دریا افکنند. ( یُونُس ۱:۱۵) آری، یُونُس مایل بود جان خود را برای نجات آن مردان بدهد. آیا این را نباید گواه شهامت، افتادگی، و محبت عمیق یُونُس بدانیم؟
۱۰. پس از تجدید مأموریت یُونُس چه روی داد؟
۱۰ یَهُوَه خدا یُونُس را از آن مهلکه رهانید. آیا عمل یُونُس باعث شد یَهُوَه از او سلب صلاحیت کرده، دیگر او را نمایندهٔ خود نداند؟ خیر، یَهُوَه از روی رحمت و محبت بار دیگر مأموریت موعظه به اهالی نِینَوا را به یُونُس محوّل کرد. وقتی یُونُس به نِینَوا رسید با شهامت به اهالی شهر اخطار داده گفت، خدا اَعمال زشت ایشان را دیده است و ۴۰ روز دیگر شهرشان را نابود خواهد ساخت. ( یُونُس ۱:۲؛ ۳:۴) اهالی نِینَوا با شنیدن این پیامِ صریح توبه کردند و شهر را از نابودی حتمی نجات دادند.
۱۱. از کجا میتوان مطمئن بود که یُونُس از آن رویدادها درسی آموزنده گرفت؟
۱۱ البته دیدگاه یُونُس هنوز کاملاً اصلاح نشده بود. لذا، یَهُوَه با حوصله و با استفاده از تشبیهی عینی به یُونُس تفهیم کرد که خود وی از ورای ظاهر اشخاص، باطن و دل ایشان را مینگرد. ( یُونُس ۴:۵-۱۱) گزارش بیریا و صادقانهای که یُونُس خود به قلم آورده است بخوبی نشان میدهد که وی از تمام آن رویدادها درسی مهم گرفت. رغبت او به نوشتن خطاهای خویش با تمام جزئیات خجالتآور آن گواه دیگری بر افتادگی این نبی است. آری، اذعان کردن به آن خطاها بسیار شهامت میخواهد!
۱۲. الف) چرا میتوان گفت عیسی نیز همان دیدگاه یَهُوَه را نسبت به انسانها دارد؟ ب) ما میباید چه دیدگاهی را نسبت کسانی که بدیشان موعظه میکنیم حفظ نماییم؟ ( کادر صفحهٔ ۱۴ ملاحظه شود.)
۱۲ قرنها بعد، عیسی مسیح از واقعهای که برای یُونُس پیش آمد به نیکی یاد کرد. عیسی اظهار نمود: «همچنان که یُونُس سه شبانهروز در شکم ماهی ماند، پسر انسان نیز سه شبانهروز در شکم زمین خواهد بود.» ( متّیٰ ۱۲:۴۰) یُونُس بعد از رستاخیز یافتن پی خواهد برد که عیسی زمانی را که در قبر بود به روزهای تاریک او در شکم ماهی تشبیه کرده بود. آیا براستی مایهٔ شادی و مسرّت نیست که خدایی را خدمت میکنیم که از خادمان خود به دلیل اشتباهاتشان قطع امید نمیکند؟ مزمورنویس میگوید: «چنانکه پدر بر فرزندان خود رئوف است همچنان خداوند بر ترسندگان خود رأفت مینماید. زیرا جبلّت ما را میداند و یاد میدارد که ما خاک هستیم.» ( مزمور ۱۰۳:۱۳، ۱۴) آری، همین انسانهای ‹خاکی› و ناکامل، امروزه نیز قادرند با کمک روحالقدس خدا کارهایی بزرگ انجام دهند!
نگاهی منصفانه به پِطْرُس
۱۳. کدام خصوصیات پِطْرُس گهگاه جلب نظر میکرد، و چرا عیسی او را رسول خود ساخت؟
۱۳ اکنون میخواهیم نظری اجمالی به دوّمین فرد مورد نظرمان یعنی پِطْرُس رسول بیندازیم. اگر بخواهی خصوصیات پِطْرُس را توصیف کنی آیا فوراً خصوصیاتی همچون شتابزدگی، نسنجیدگی، و یا حتی گستاخی به نظرت میآید؟ پِطْرُس این خصوصیات را گهگاه از خود نشان میداد. ولی آیا فکر میکنی عیسی پِطْرُس را به این دلیل که او را واقعاً عجول و نسنجیده و گستاخ میدید، یکی از ۱۲ رسول خود ساخت؟ ( لوقا ۶:۱۲-۱۴) بیشک چنین نبود! بخوبی میتوان مشاهده کرد که عیسی عیوب پِطْرُس را به حساب نمیآورد و کاملاً به خصوصیات نیک وی آگاه بود.
۱۴. الف) احتمالاً دلیل صراحت گفتار پِطْرُس چه بوده است؟ ب) چه چیزی را ما مدیون سؤالات متعدد پِطْرُس هستیم؟
۱۴ پِطْرُس اغلب به عنوان سخنگوی دیگر رسولان شروع به حرف زدن میکرد. شاید برخی این رفتار پِطْرُس را حمل بر خودبینی او بدانند. اما لزوماً چنین نیست. احتمال میرود که پِطْرُس از دیگر رسولان و حتی از عیسی سالمندتر بوده باشد. اگر این گفته صحیح باشد تا حدّی رفتار پِطْرُس را که اغلب پیش از همه لب به سخن میگشود توجیه میکند. ( متّیٰ ۱۶:۲۲) با این حال، موضوع دیگری را نیز باید در نظر داشت. پِطْرُس مردی روحانی بود. عطش وی به موضوعات روحانی، وی را به سؤال کردن برمیانگیخت؛ سؤالاتی که حتی امروزه نیز مسیحیان از آنها فایده میبرند. بسیاری از گفتههای باارزش عیسی که در کتاب مقدّس به تحریر درآمده است در پاسخ به پرسشهای پِطْرُس بود. برای مثال، در پاسخ به یکی از سؤالات وی بود که عیسی راجع به «ناظر امین» صحبت کرد. ( لوقا ۱۲:۴۱-۴۴) همچنین، این سؤال پِطْرُس واقعاً قابل تأمل است: «ما همهٔ چیزها را ترک کرده، تو را متابعت میکنیم. پس ما را چه خواهد بود؟» در جواب به این پرسش بود که عیسی وعدهای بسیار امیدبخش به مسیحیان داد و گفت: «هر که به خاطر اسم من، خانهها یا براداران یا خواهران یا پدر یا مادر یا زن یا فرزندان یا زمینها را ترک کرد، صد چندان خواهد یافت و وارث حیات جاودانی خواهد گشت.» — متّیٰ ۱۵:۱۵؛ ۱۸:۲۱، ۲۲؛ ۱۹:۲۷-۲۹.
۱۵. چرا پِطْرُس را میتوان فردی وفادار خواند؟
۱۵ پِطْرُس خصوصیت بسیار خوب دیگری نیز داشت، و آن وفاداریاش بود. وقتی شمار کثیری از شاگردان از اینکه یکی از آموزشهای عیسی را درک نکردند از پیروی از او دست کشیدند، پِطْرُس بود که از قول دیگر رسولان گفت: «خداوند نزد که برویم؟ کلمات حیات جاودانی نزد تو است.» ( یوحنّا ۶:۶۶-۶۸) این سخن پِطْرُس مسلّماً چقدر دل عیسی را شاد کرده بود! مدتها بعد، وقتی مردانی مسلّح برای بازداشت کردن عیسی آمدند، اکثر رسولان گریختند. اما پِطْرُس آن مردان را دورادور دنبال کرد و حتی خود را به داخل حیاط منزل کاهن اعظم رساند. این عمل پِطْرُس یقیناً دال بر شجاعت او بود، نه ترس وی. در حالی که از عیسی بازجویی میشد پِطْرُس به گروهی که در مقابل آتشی بزرگ خود را گرم میکردند پیوست. یکی از خادمان رئیس کَهَنه او را شناخته و یکی از پیروان عیسی خواند. اگرچه پِطْرُس انکار کرد، ولی نباید فراموش کنیم که وفاداری و علاقهٔ پِطْرُس به عیسی بود که او را در آن موقعیت خطرناک انداخته بود؛ خطری که اکثر رسولان جرأت نکردند با آن روبرو شوند. — یوحنّا ۱۸:۱۵-۲۷.
۱۶. چرا در اینجا بیشتر بر خصوصیات خوب یُونُس و پِطْرُس تکیه شده است؟
۱۶ محاسن پِطْرُس معایب او را کاملاً میپوشاند. این موضوع در مورد یُونُس نیز صدق میکرد. چنانکه ملاحظه شد، در اینجا ما بیش از معمول به خصوصیات خوب یُونُس و پِطْرُس پرداختیم. آیا میتوانیم در مورد برادران و خواهران روحانیمان نیز به همین طریق عمل کنیم؟ این کار روابطمان را با ایشان بهبود میبخشد. چرا چنین کاری واقعاً ضروری است؟
چگونه این درس را اکنون به کار گیریم؟
۱۷، ۱۸. الف) چه عاملی گاه موجب ایجاد اختلافات میان مسیحیان میگردد؟ ب) کدام پند کتاب مقدّس در گرهگشایی اختلافات میان برادران کمک میکند؟
۱۷ امروزه، مردان، زنان و جوانانی از نژادهای مختلف، با تحصیلات متفاوت، و از قشرهای مختلف اجتماع متحدانه یَهُوَه را خدمت میکنند. ( مکاشفه ۷:۹، ۱۰) و همین موجب تنوع و گوناگونی شخصیتها در جماعت مسیحی است. همکاری ما با برادرانمان بسیار نزدیک و تنگاتنگ است و همین سبب میشود برخوردهایی به نحوی اجتنابناپذیر بروز کنند. — رومیان ۱۲:۱۰؛ فیلِپّیان ۲:۳.
۱۸ بدیهی است که کوتاهیها و ضعفهای برادرانمان از چشم ما پنهان نمیماند، ولی نمیخواهیم نگاه خود را صرفاً روی ضعفهای ایشان متمرکز کنیم. بیاییم یَهُوَه را سرمشق قرار دهیم که مزمورنویس در مورد او میگوید: «ای یاه، اگر گناهان را به نظر آوری، کیست ای خداوند که به حضور تو بایستد؟» ( مزمور ۱۳۰:۳) خوب است به جای تمرکز کردن بر خصوصیات منفی که منشأ اختلافات و جداییهاست، ‹آن اموری را که منشأ سلامتی و بنای یکدیگر است پیروی نماییم.› ( رومیان ۱۴:۱۹) تلاش کنیم دیگران را چنانکه یَهُوَه مینگرد بنگریم، یعنی عیوب را نادیده بگیریم و نگاه خود را بر خصوصیات خوب افراد متمرکز سازیم. بدین گونه است که میتوانیم براحتی ‹یکدیگر را تحمّل› کنیم. — کُولُسیان ۳:۱۳.
۱۹. قدمهایی را که فردی مسیحی میتواند در جهت حل اختلافات مهم بردارد برشمر؟
۱۹ حال اگر رنجش ناشی از سوءتفاهمی را نتوانیم راحت از دل بیرون کنیم، آن وقت چه؟ ( مزمور ۴:۴) آیا اختلافی از این گونه میان تو و همایمانت بروز کرده است؟ چرا مسئله را با وی حل نکنی؟ ( پیدایش ۳۲:۱۳-۱۵) برای این کار اوّل به یَهُوَه دعا کن و از او راهنمایی بخواه. سپس با در نظر داشتن خصوصیات خوب برادرت و ‹با تواضعی از روی حکمت› نزد او برو. ( یعقوب ۳:۱۳) به او بگو که میخواهی با وی آشتی کنی. پند کتاب مقدّس را از یاد نبر که میگوید: ‹ در شنیدن تند و در گفتن آهسته و در خشم سست باشید.› ( یعقوب ۱:۱۹) ‹ در خشم سست بودن› بویژه زمانی مفید است که شخص چیزی بگوید که تو را عصبانی کند. در چنین مواردی از یَهُوَه بخواه تا تو را در خویشتنداری قوّت دهد. ( غَلاطیان ۵:۲۲، ۲۳) اجازه بده برادرت حرفهایش را بزند، و با دقت گوش بده. حتی اگر با همهٔ حرفهای او موافق نیستی سخن او را قطع نکن. هر کس برای خود دیدگاهی دارد، حتی اگر اشتباه باشد. سعی کن از زاویهٔ او به موضوع نگاه کنی. شاید حتی مجبور شوی خودت را از زاویهٔ برادرت بنگری. — امثال ۱۸:۱۷.
۲۰. برای حل اختلافات و برقراری صلح و آشتی چه قدم دیگری میتوان برداشت؟
۲۰ وقتی نوبت سخن گفتن تو شد با متانت صحبت کن. ( کُولُسیان ۴:۶) به او بگو که برای کدام خصوصیات وی ارزش قائلی. از بابت هر اشتباهی از جانب خودت که باعث سوءتفاهم شده است عذرخواهی کن. اگر تلاش متواضعانهات موجب آشتی شما شد، یَهُوَه را از این بابت شکر کن. و اگر کوششهایت به جایی نرسید، بار دیگر از یَهُوَه راهنمایی بخواه و دنبال موقعیت دیگری برای آشتی باش. — رومیان ۱۲:۱۸.
۲۱. بحث این مقاله تا چه حد به تو کمک کرد تا دیگران را همچون یَهُوَه بنگری؟
۲۱ یَهُوَه همهٔ خادمان خود را دوست دارد. او خرسند میشود که همهٔ ما را با وجود ناکاملیهایمان در خدمت خود به کار گیرد. هر چه بیشتر نظر او را نسبت به انسانها بررسی میکنیم، محبت ما نیز نسبت به برادران و خواهرانمان بیشتر میشود. چنانچه محبت ما نسبت به برادری به سردی گراییده است، میتوان دوباره به آن گرمی بخشید. اگر مصمم شویم به هر کس از زاویهای مثبت نگاه کنیم، یعنی همانگونه که یَهُوَه مینگرد، چه برکت عظیمی نصیب ما خواهد شد!
[پاورقیها]
a بعدها مشخص شد که اَلِیآب خوشسیما، پادشاه مناسبی برای اسرائیل نمیشد. حینی که جُلْیات غولپیکر فلسطی اسرائیلیان را به جنگ میطلبید اَلِیآب و جمع دیگری از مردان اسرائیل از ترس به گوشهای پناه جسته بودند. — ۱سموئیل ۱۷:۱۱، ۲۸-۳۰.
b یَرُبْعام دوّم، به دلیل استیلا بر مناطق پراهمیت و استرداد نواحی ازدسترفته و خراجهایی که وصول میکرد ظاهراً تا حدّی به اقتصاد پادشاهی شمال رونق بخشیده بود. — ۲سموئیل ۸:۶؛ ۲پادشاهان ۱۴:۲۳-۲۸؛ ۲تواریخ ۸:۳، ۴؛ عاموس ۶:۲.
چگونه پاسخ میدهی؟
• یَهُوَه چگونه به عیوب خادمان وفادارش مینگرد؟
• برخی از خصوصیات نیکوی یُونُس و پِطْرُس کدامند؟
• باید همواره چه دیدگاهی نسبت به برادران مسیحی خود داشته باشی؟
[کادر در صفحهٔ ۱۴]
سعی کن هر کس را از نگاه یَهُوَه بنگری
پس از تعمّق در شرححال یُونُس در کتاب مقدّس، شاید لازم ببینیم دیدگاهمان را به افرادی که بدیشان موعظه میکنیم تغییر دهیم. آنان گاهی در نظرمان مغرور یا به موضوعات روحانی بیعلاقه مینمایند، و یا شاید حتی با پیام الٰهی مخالف باشند. اما خدا آنان را چگونه مینگرد؟ همچون پادشاه نِینَوا که با شنیدن سخنان یُونُس ابراز ندامت کرد، چه بسا حتی برخی از افراد سرشناس و صاحبنام دنیا نیز به سوی یَهُوَه بازگشت کنند. — یُونُس ۳:۶، ۷.
[تصویر در صفحهٔ ۱۱]
آیا انسانها را از دیدگاه یَهُوَه مینگری؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۳]
عیسی مسیح به نیکی از یکی از رویدادهای زندگی یُونُس یاد کرد