سؤالات خوانندگان
آیا امکان دارد که زمان دقیق به میخ کشیده شدن عیسی را مشخص کرد؟
دلیل مطرح شدن چنین سؤالی این است که به نظر میآید بین گزارش مرگ عیسی در انجیل مَرقُس و گزارش انجیل یوحنای رسول تضاد است. در انجیل مَرقُس آمده است: «ساعت سوّم از روز بود که [سربازان] او را بر صلیب کردند.» (مرق ۱۵:۲۵) بر اساس گزارش یوحنّا «نزدیک ساعت ششم از روز بود» که پیلاتس عیسی را به یهودیان سپرد تا به میخ بکشند. (یو ۱۹:۱۴-۱۶) مفسّران کتاب مقدّس توضیحات گوناگونی ارائه میدهند تا این تضاد ظاهری را برطرف کنند. ولی آیات کتاب مقدّس اطلاعات کافی برای توضیح این موضوع در اختیار ما قرار نمیدهد. با این حال، بررسی این که مردم زمان را در آن روزگار چگونه تقسیمبندی میکردند، میتواند در درک این موضوع مفید باشد.
در قرن اوّل، یهودیان روشنایی روز را به ۱۲ ساعت تقسیمبندی کرده بودند که با طلوع آفتاب شروع میشد. (یو ۱۱:۹) از ۸ تا ۹ صبح «ساعت سوّم» به حساب میآمد و «ساعت ششم» در حوالی ظهر تمام میشد. البته طلوع و غروب آفتاب در طی سال متفاوت است و به این دلیل طول روشنایی روز نیز بر حسب هر فصل تغییر میکند. به علاوه، در آن دوران، ساعت روز مطابق با موقعیت خورشید در آسمان تعیین میشد. بنابراین، زمان در آن دوران تقریبی حساب میشد. وقایع در متون یونانی کتاب مقدّس معمولاً با ساعت سوّم، ششم یا نهم ذکر شده است که اغلب نمایانگر زمان تقریبی وقایع میباشد. (مت ۲۰:۳، ۵؛ اعما ۱۰:۳، ۹، ۳۰) البته گاهی نیز در صورت لزوم به زمان دقیق واقعه اشاره شده است مانند «هفتمین ساعت روز» که در گزارش یوحنا آمده است. — یو ۴:۵۲.
گزارشات انجیل در رابطه با زمان وقایع آخرین روز زندگی عیسی بر زمین با هم مطابقت دارد. برای مثال، در هر چهار انجیل آمده است که کاهنان و مشایخ پس از سپیدهدم با هم شورا کردند و سپس عیسی را به دست حاکم رومی پُنتیوس پیلاتس سپردند. (مت ۲۷:۱؛ مرق ۱۵:۱؛ لو ۲۲:۶۶؛ یو ۱۸:۲۸) مَتّی، مَرقُس و لوقا هر سه گزارش کردند که تاریکی تمام آن سرزمین را از ساعت ششم، هنگامی که عیسی بر تیر چوبی بود، تا ساعت «نهم» فرا گرفت. — مت ۲۷:۴۵، ۴۶؛ مرق ۱۵:۳۳، ۳۴؛ لو ۲۳:۴۴.
یک عامل قابل ملاحظه در رابطه با زمان به میخ کشیده شدن عیسی که باید در نظر داشت چنین است: مجازات شلاق بخشی از مراحل به میخ کشیده شدن محسوب میشد. گاهی محکوم، جانش را به دلیل شدّت زیاد شلاق خوردن از دست میداد. شلاقی که عیسی خورد به قدری شدید بود که عیسی نتوانست تیر اعدام خود را تا به انتها حمل کند و وسط راه لازم شد کسی دیگر آن را برایش حمل نماید. (لو ۲۳:۲۶؛ یو ۱۹:۱۷) از آنجایی که مردمِ آن روزگار شلاق خوردن را بخشی از مراحل به میخ کشیدن میدانستند، از شلاق خوردن عیسی تا به میخ کشیده شدنش میبایست زمانی سپری شده باشد. از این رو، نگارندگان مختلف انجیل بسته به مراحل به میخ کشیده شدن عیسی ممکن است زمانهای متفاوتی را ارائه داده باشند.
یوحنای رسول گزارش خود را دهها سال بعد از دیگر نگارندگان انجیل به تحریر در آورد. پس مطمئناً به این انجیلها دسترسی داشت. تفاوت زمانی این دو گزارش نشان میدهد که یوحنّا انجیل مَرقُس را کپی نکرده است. یوحنّا و مَرقُس هر دو به الهام خدا انجیلهای خود را نگاشتند. از این رو، میتوانیم به گزارشات انجیلها اعتماد کنیم با آن که برای توضیح این گوناگونی اطلاعات کافی در کتاب مقدّس موجود نیست.