فصل سیزده

اگر زندگی زناشویی در آستانهٔ از هم پاشیدگی باشد

 ۱،‏ ۲.‏ هنگامی که زندگی زناشویی با مشکل همراه است،‏ چه پرسشی را باید مطرح کنیم؟‏

در سال ۱۹۸۸،‏ زنی ایتالیایی به نام لوچیا به یأس و افسردگی شدید دچار بود.‏a پس از گذشت ده سال،‏ زندگی زناشویی او در حال پایان یافتن بود.‏ بارها سعی کرده بود با شوهر خود آشتی کند،‏ اما بجایی نرسید.‏ در نتیجه به دلیل عدم توافق از او جدا شد و حال باید دو دختر خود را بتنهایی بزرگ می‌کرد.‏ لوچیا با اشاره به آن زمان نقل می‌کند:‏ «مطمئن بودم که هیچ چیزی نمی‌تواند ازدواج ما را نجات دهد.‏»‏

^۲ چنانچه شما هم دچار مشکلات زناشویی باشید،‏ می‌توانید موقعیت لوچیا را درک کنید.‏ زندگی زناشویی شما ممکن است با ناراحتی همراه باشد و شاید از خود بپرسید که آیا هنوز می‌توان آن را نجات داد.‏ اگر چنین است،‏ توجه به این پرسش برایتان مفید خواهد بود:‏ آیا من از همهٔ اندرزهای خوبی که خدا در کتاب مقدس برای کمک به بنای زندگی زناشویی موفق ارائه داده است،‏ پیروی کرده‌ام؟‏ —‏ مزمور ۱۱۹:‏۱۰۵‏.‏

 ۳.‏ با اینکه طلاق رونق گرفته است،‏ چه واکنشی را می‌توان در میان افراد طلاق‌گرفته و افراد خانوادهٔ آنها مشاهده کرد؟‏

^۳ هنگامی که بین زن و شوهر کشمکش‌ها بالا می‌گیرد،‏ به نظر می‌آید که خاتمه دادن به زندگی زناشویی آسانترین نحوهٔ عمل است.‏ اما با اینکه در بسیاری از کشورها افزایش تعداد خانواده‌های از هم پاشیده غیر قابل تصور است،‏ مطالعات اخیر نشان می‌دهند که درصد بالایی از مردان و زنان طلاق‌گرفته از جدایی خود پشیمانند.‏ تعدادی از آنها بیش از کسانی که به زندگی زناشویی خود ادامه می‌دهند به بیماری دچار می‌شوند،‏ چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ روانی.‏ سردرگمی و اندوه ناشی از طلاق در کودکان سالها بطول می‌انجامد.‏ والدین و دوستان خانوادهٔ از هم پاشیده نیز رنج می‌برند.‏ حال دیدگاه خدا یعنی بنیانگذار ازدواج در این مورد چیست؟‏

 ۴.‏ مشکلات زندگی زناشویی را چگونه باید برطرف کرد؟‏

^۴ همانطور که در فصلهای پیشین به آن اشاره شد،‏ مقصود خدا آن بود که زندگی زناشویی پیوندی برای تمام عمر باشد.‏ (‏پیدایش ۲:‏۲۴‏)‏ پس چرا ازدواجها تا این حد از هم می‌پاشند؟‏ چنین چیزی نمی‌تواند در طی یک شب رخ دهد.‏ معمولاً نشانه‌های هشداردهنده‌ای وجود دارند.‏ مشکلات کوچک در زندگی زناشویی می‌توانند بزرگ و بزرگتر شده و بجایی برسند که بنظر لاینحل بیایند.‏ اما اگر بی‌درنگ و به یاری کتاب مقدس به این مشکلات رسیدگی شود،‏ می‌توان از انحلال بسیاری از ازدواجها جلوگیری کرد.‏

واقع‌بین باشید

 ۵.‏ در هر ازدواجی باید با چه موقعیت واقع‌بینانه‌ای روبرو شد؟‏

^۵ عاملی که گاهی منجر به مشکل می‌شود انتظارات غیرواقع‌بینانه است که حداقل یکی از طرفین در ازدواج ممکن است داشته باشد.‏ داستانهای عاشقانه،‏ مجلات پرطرفدار،‏ برنامه‌های تلویزیونی،‏ و فیلمهای سینمایی می‌توانند آرزوها و خیالاتی را بوجود آورند که فرسنگها با زندگی واقعی فاصله دارند.‏ چنانچه این خیالات به وقوع نپیوندند،‏ شخص ممکن است حس کند که فریب خورده و احساس ناخرسندی،‏ حتی عصبانیت کند.‏ اما چگونه دو فرد ناکامل می‌توانند در زندگی زناشویی خود به سعادت دست یابند؟‏ برای دستیابی به یک رابطهٔ موفق باید تلاش کرد.‏

 ۶.‏ الف)‏ کتاب مقدس چه دید متعادلی از ازدواج بدست می‌دهد؟‏ ب)‏ برخی از دلایل اختلاف‌نظر در زندگی زناشویی کدامند؟‏

^۶ کتاب مقدس،‏ کتابی است قابل اجرا.‏ این کتاب اذعان می‌کند که در زندگی زناشویی شادیهایی وجود دارد،‏ اما در ضمن هشدار می‌دهد که کسانی که ازدواج می‌کنند «در جسم زحمت خواهند کشید.‏» (‏۱قرنتیان ۷:‏۲۸‏)‏ همانطور که قبلاً به آن اشاره شد،‏ زن و شوهر هر دو ناکامل هستند و گناه می‌کنند.‏ ساختار روانی و عاطفی و تربیت آنها با یکدیگر متفاوت است.‏ زوجها گاهی در مورد پول،‏ فرزندانشان و خانواده‌های یکدیگر اختلاف پیدا می‌کنند.‏ سرچشمهٔ اختلافات همچنین می‌تواند مسائل جنسی و اینکه به اندازهٔ کافی با یکدیگر وقت صرف نمی‌کنند نیز باشد.‏b رسیدگی به این موضوعات به زمان نیاز دارد،‏ با این حال قوی باشید!‏ اغلب زن و شوهرها توانایی مقابله با چنین مشکلاتی را دارند و به راه‌حلهایی دست می‌یابند که مورد پذیرش هر دوی آنهاست.‏

در مورد اختلافات گفتگو کنید

 ۷،‏ ۸.‏ چنانچه بین زن و شوهر ناراحتی یا سوءتفاهم وجود داشته باشد،‏ کتاب مقدس چه روشی برای مقابله با آنها ارائه می‌دهد؟‏

^۷ برای بسیاری از افراد مشکل است که در هنگام صحبت از آزردگیها،‏ سوءتفاهمات،‏ یا اشتباهات شخصی خود،‏ خونسردی خود را حفظ کنند.‏ زن یا شوهر بجای آنکه مستقیماً بگوید:‏ «فکر می‌کنم منظورم را درست درک نکردی»،‏ ممکن است احساساتی شود و موضوع را بزرگ جلوه دهد.‏ بسیاری دیگر می‌گویند:‏ «فقط به فکر خودت هستی»،‏ یا «دوستم نداری.‏» طرف دیگر که نمی‌خواهد درگیر مشاجره شود،‏ ممکن است از پاسخ دادن خودداری کند.‏

^۸ راه بهتر آن است که از اندرز کتاب مقدس پیروی کنیم:‏ «خشم گیرید و گناه مورزید؛‏ خورشید بر غیظ شما غروب نکند.‏» (‏افسسیان ۴:‏۲۶‏)‏ از یک زن و شوهر که ۶۰ سال از ازدواجشان می‌گذشت،‏ پرسیدند که راز موفقیت زندگی زناشویی آنها چیست.‏ شوهر پاسخ داد:‏ «ما یاد گرفته‌ایم که پیش از آنکه اختلافاتمان را برطرف نکرده‌ایم بخواب نرویم،‏ هر چقدر هم که کوچک باشند.‏»‏

 ۹.‏ الف)‏ در کتاب مقدس چه چیزی به عنوان بخش حیاتی تبادل‌نظر و گفتگو معرفی می‌شود؟‏ ب)‏ زن و شوهرها غالباً نیاز به انجام چه کاری دارند،‏ حتی اگر انجام آن مستلزم شجاعت و تواضع باشد؟‏

^۹ چنانچه زن و شوهر با یکدیگر اختلاف پیدا کنند،‏ هر یک از آنها باید «در شنیدن تند و در گفتن آهسته و در خشم سُست باشد.‏» (‏یعقوب ۱:‏۱۹‏)‏ پس از آنکه بدقت به صحبتهای یکدیگر گوش کردند،‏ ممکن است لازم باشد که هر دوی آنها از یکدیگر پوزش بخواهند.‏ (‏یعقوب ۵:‏⁠۱۶‏)‏ گفتن صادقانهٔ:‏ «از اینکه ترا رنجاندم معذرت می‌خواهم،‏» احتیاج به تواضع و شجاعت دارد.‏ اما اگر زن و شوهر اختلافات خود را بدین شکل برطرف کنند،‏ نه تنها به حل مشکلاتشان نائل می‌شوند بلکه رابطه‌ای گرم و صمیمی در میان آنان بوجود می‌آید تا از بودن با یکدیگر لذت بیشتری ببرند.‏

حق زناشویی را ادا کنیم

۱۰.‏ پولس چه حفاظی را به مسیحیان قرنتس توصیه کرد که می‌تواند برای مسیحی امروز نیز کاربرد داشته باشد؟‏

^۱۰ هنگامی که پولس رسول به قرنتیان نامه نوشت،‏ «بسبب زنا» ازدواج را توصیه کرد.‏ (‏۱قرنتیان ۷:‏⁠۲‏)‏ دنیای امروز شاید به بدی یا حتی بدتر از قُرِنتُس باستان باشد.‏ موضوعات غیراخلاقی که مردم دنیا با صراحت در مورد آنها صحبت می‌کنند،‏ شیوهٔ گستاخانهٔ لباس پوشیدن آنها،‏ و داستانهای شهوت‌انگیز که در مجله‌ها و کتابها،‏ تلویزیون و سینماها ارائه می‌شوند همه دست به دست یکدیگر داده امیال جنسی نامشروع را دامن می‌زنند.‏ پولس رسول به قرنتیان که در محیط مشابهی زندگی می‌کردند گفت:‏ «نکاح از آتِش هوس بهتر است.‏» —‏ ۱قرنتیان ۷:‏⁠۹‏.‏

۱۱،‏ ۱۲.‏ الف)‏ زن و شوهر چه دِینی نسبت به یکدیگر دارند،‏ و با چه روحیه‌ای باید آن را ادا کنند؟‏ ب)‏ چنانچه لازم باشد حق زناشوئی موقتاً قطع شود،‏ چگونه باید با این موقعیت روبرو شد؟‏

^۱۱ بنابراین،‏ کتاب مقدس به مسیحیان متأهل چنین توصیه می‌کند:‏ «شوهر حقّ زنرا ادا نماید و همچنین زن حقّ شوهر را.‏» (‏۱قرنتیان ۷:‏⁠۳‏)‏ توجه داشته باشید که تأکید بر بخشیدن است —‏ نه طلبیدن.‏ رابطهٔ نزدیک جسمانی در زندگی زناشویی فقط هنگامی حقیقتاً رضایت‌بخش است که هر یک از طرفین در فکر صلاح دیگری باشد.‏ به عنوان مثال کتاب مقدس به شوهران فرمان می‌دهد که با زنان خود «با فطانت» رفتار کنند.‏ (‏۱پطرس ۳:‏⁠۷‏)‏ این موضوع بویژه در مورد بخشیدن و طلبیدن در حق زناشویی صادق است.‏ اگر با زن با ملایمت رفتار نشود،‏ ممکن است که او از این جنبهٔ زندگی زناشویی لذت نبرد.‏

^۱۲ اوقاتی پیش می‌آید که زن و شوهر مجبور می‌شوند دیگری را از حق زناشویی محروم کنند.‏ در مورد زن در مواقع بخصوصی از ماه یا هنگامی که بشدت احساس خستگی می‌کند.‏ (‏با لاویان ۱۸:‏۱۹ مقایسه شود.‏)‏ یا شوهر هنگامی که در محل کار با مشکلی جدی روبرو است و از لحاظ عاطفی خسته و فرسوده است.‏ بهترین شیوهٔ رفتار در این گونه موارد آن است که هر دو طرف با صراحت در مورد موقعیت گفتگو کنند و «برضای طرفَین» توافق کنند.‏ (‏۱قرنتیان ۷:‏⁠۵‏)‏ این کار از اینکه طرف مقابل برداشتهای عجولانه بکند جلوگیری می‌کند.‏ اما اگر زنی عمداً شوهر خود را محروم کند یا شوهری تعمداً حق زناشویی را با مهربانی ادا نکند،‏ طرف مقابل ممکن است هدف وسوسه قرار گیرد.‏ تحت چنین شرایطی مشکلات زناشویی پیش می‌آید.‏

۱۳.‏ مسیحیان چگونه می‌توانند برای پاک نگاه داشتن افکار خود تلاش کنند؟‏

^۱۳ خدمت‌گزاران متأهل خدا،‏ مانند همهٔ مسیحیان دیگر،‏ باید از نشریات و فیلمهای سکسی که می‌توانند امیال ناپاک و غیرطبیعی در فرد بوجود آورند پرهیز کنند.‏ (‏کولسیان ۳:‏⁠۵‏)‏ آنها در رفتار با همهٔ افراد جنس مقابل،‏ باید همیشه مراقب افکار و اعمال خود باشند.‏ عیسی هشدار داد:‏ «هر کس بزنی نظر شهوت اندازد هماندم در دل خود با او زنا کرده است.‏» (‏متی ۵:‏۲۸‏)‏ زن و شوهرها با بکار بستن توصیه‌های کتاب مقدس دربارهٔ مسائل جنسی،‏ باید قادر باشند از افتادن در دام وسوسه‌ها و ارتکاب زنا خودداری کنند.‏ آنها می‌توانند کماکان به رابطهٔ نزدیک و نشاط‌آور زناشویی که در آن به رابطهٔ جنسی به عنوان هدیهٔ سالمی از جانب یَهُوَه،‏ بنیانگذار ازدواج ارج نهاده می‌شود،‏ ادامه دهند.‏ —‏ امثال ۵:‏⁠۱۵-‏۱۹‏.‏

دلایل طلاق از دید کتاب مقدس

۱۴.‏ موقعیت غم‌انگیزی که گاهی پدید می‌آید چیست؟‏ و چرا؟‏

^۱۴ جای خوشحالی است که در زندگی زناشویی اغلب مسیحیان مشکلی وجود ندارد که نتوان آن را برطرف کرد.‏ اما گاهی موقعیت شکل دیگری به خود می‌گیرد.‏ از آنجاییکه انسانها ناکامل هستند و در میان دنیای گناه‌آلود زیر سلطهٔ شیطان زندگی می‌کنند،‏ برخی از ازدواجها واقعاً به مرحلهٔ از هم پاشیدگی می‌رسند.‏ (‏۱یوحنا ۵:‏۱۹‏)‏ مسیحیان باید چگونه با چنین موقعیت سختی مقابله کنند؟‏

۱۵.‏ الف)‏ بر طبق کتاب مقدس تنها دلیل برای طلاق با امکان ازدواج مجدد چیست؟‏ ب)‏ چرا برخی از افراد تصمیم گرفته‌اند که از همسر خیانتکار خود طلاق نگیرند؟‏

^۱۵ همانطور که در فصل ۲ این کتاب بدان اشاره شد،‏ بر طبق کتاب مقدس زنا تنها دلیل برای طلاق با امکان ازدواج مجدد است.‏c (‏متی ۱۹:‏⁠۹‏)‏ اگر مدرک قاطع در دست دارید که همسرتان به شما وفادار نمانده است،‏ با تصمیم دشواری روبرو هستید.‏ آیا به زندگی زناشویی خود ادامه خواهید داد یا اینکه طلاق خواهید گرفت؟‏ در این باره هیچ قانونی وجود ندارد.‏ بعضی از مسیحیان همسر خود را که صادقانه توبه کرده است کاملاً بخشیده‌اند و ازدواج حفظ‌شده‌شان موفق بوده است.‏ برخی دیگر بخاطر فرزندان خود از طلاق گرفتن خودداری می‌کنند.‏

۱۶.‏ الف)‏ برخی از عواملی که بعضی را وادار به اخذ طلاق از همسر خطاکارشان کرده است کدامند؟‏ ب)‏ هنگامی که فرد بیگناه تصمیم می‌گیرد از همسر خود طلاق بگیرد یا به زندگی زناشوئی خود ادامه دهد،‏ چرا هیچکس نباید تصمیم او را مورد انتقاد قرار دهد؟‏

^۱۶ از طرف دیگر این عمل گناه‌آلود ممکن است به حاملگی یا ابتلا به یک بیماری مقاربتی واگیردار انجامیده باشد.‏ یا شاید لازم باشد که کودکان را از گزند یکی از والدین که از آنها سوءاستفادهٔ جنسی می‌کند،‏ محفوظ نگاه داشت.‏ واضح است که پیش از تصمیم‌گیری باید به نکات بسیاری توجه کرد.‏ اما اگر دریابید که همسرتان به شما خیانت کرده است و پس از آن دوباره با او رابطهٔ جنسی برقرار کنید،‏ نشان داده‌اید که او را بخشیده‌اید و مایل به ادامهٔ زندگی زناشویی خود هستید.‏ در این صورت از دیدگاه کتاب مقدس دیگر دلیلی برای طلاق و ازدواج مجدد وجود نخواهد داشت.‏ هیچکس نباید فضولی کند و سعی کند دخالتی در تصمیم‌گیری شما بکند،‏ همینطور هیچکس نباید تصمیمی را که اتخاذ کرده‌اید مورد انتقاد قرار دهد.‏ این شمایید که باید با عواقب تصمیم‌گیری خود زندگی کنید.‏ «هر کس حامل بار خود خواهد شد.‏» —‏ غلاطیان ۶:‏⁠۵‏.‏

دلایل جدایی

۱۷.‏ در صورتی که زنا انجام نشده باشد،‏ کتاب مقدس چه محدودیتهایی را برای جدایی یا طلاق قائل می‌شود؟‏

^۱۷ آیا موقعیتهایی وجود دارند که حتی اگر همسر شخص مرتکب زنا نشده باشد باز هم جدایی یا شاید طلاق ممکن باشد؟‏ بله،‏ اما در چنین صورتی،‏ فرد مسیحی نمی‌تواند برای ازدواج مجدد در پی یافتن شخص دیگری باشد.‏ (‏متی ۵:‏۳۲‏)‏ کتاب مقدس،‏ اجازه می‌دهد که چنین جدایی انجام گیرد،‏ اما شرط می‌کند که کسی که همسر خود را ترک می‌کند باید «مجرّد بماند یا با شوهر [یا همسر] خود صلح کند.‏» (‏۱قرنتیان ۷:‏۱۱‏)‏ برخی از موقعیتهای حادی که ممکن است جدایی را اقتضا کنند،‏ کدامند؟‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ برخی از موارد حادی که می‌تواند شخص را وادارد تا لزوم جدایی قانونی یا طلاق را،‏ حتی اگر ازدواج مجدد ممکن نباشد،‏ مورد بررسی قرار دهد کدامند؟‏

^۱۸ خانواده ممکن است به دلیل تنبلی و کاهلی فاحش یا عادات بد شوهر،‏ فقیر و تهی‌دست شود.‏d او ممکن است درآمد خانواده را صرف قمار،‏ یا اعتیاد خود به مواد مخدر یا مشروبات الکلی کند.‏ کتاب مقدس اظهار می‌کند:‏ «اگر کسی برای .‏ .‏ .‏ اهل خانهٔ خود تدبیر نکند منکر ایمان و پست‌تر از بی‌ایمانست.‏» (‏۱تیموتاؤس ۵:‏⁠۸‏)‏ اگر چنین فردی از تغییر روش خود سر باز زند،‏ شاید حتی درآمد همسرش را صرف عادات زشت خود کند،‏ زن او می‌تواند برای حفظ رفاه خود و فرزندانش خواستار جدایی قانونی (‏بدون طلاق قطعی)‏ شود.‏

^۱۹ در صورتی که شخص رفتاری فوق‌العاده خشونت‌آمیز داشته باشد،‏ احتمالاً بطور مکرر همسر خود را کتک بزند تا حدی که سلامتی و حتی زندگی او به خطر بیفتد،‏ نیز می‌توان دست به چنین عمل قانونی زد.‏ به علاوه،‏ اگر همسر فردی بطور مداوم او را تحت فشار قرار دهد تا فرمانهای خدا را بنحوی زیرپا بگذارد،‏ بویژه اگر کار بجایی برسد که زندگی روحانی فرد به خطر بیفتد،‏ وی می‌تواند تقاضای جدایی کند.‏ طرفی که در خطر است می‌تواند چنین نتیجه‌گیری کند که تنها راه برای آنکه ‹خدا را بیشتر از انسان اطاعت نماید›،‏ احراز جدایی قانونی است.‏ —‏ اعمال ۵:‏⁠۲۹‏.‏

۲۰.‏ الف)‏ در صورتی که خانواده‌ای از هم بپاشد،‏ دوستان باتجربه و پیران جماعت می‌توانند چه چیزی را ارائه دهند،‏ و چه چیزهایی را نباید ارائه دهند؟‏ ب)‏ افراد متأهل برای انجام چه کاری نباید نکاتی را که کتاب مقدس دربارهٔ جدایی و طلاق ذکر می‌کند به عنوان بهانه قرار دهند؟‏

^۲۰ در همهٔ مواردِ همسرآزاری شدید،‏ هیچکس نباید بر طرف مظلوم فشار آورد که از همسر خود جدا شود یا با او بماند.‏ دوستان باتجربه،‏ و پیران جماعت می‌توانند نقش حامی داشته و اندرزهای مبتنی بر کتاب مقدس را ارائه دهند،‏ اما آنها نمی‌توانند همهٔ جزئیات را در مورد روابط بین یک زن و شوهر بدانند.‏ فقط یَهُوَه است که می‌تواند همه چیز را ببیند.‏ البته،‏ چنانچه زن مسیحی برای پایان دادن به زندگی زناشویی خود به بهانه‌های غیر قابل قبول متوسل شود،‏ نمی‌توان گفت که به ترتیبات خدایی ازدواج احترام گذارده است.‏ اما اگر وضعیت فوق‌العاده خطرناک کماکان باقی بماند،‏ هیچکس نباید زن را به سبب تقاضای جدایی مورد انتقاد قرار دهد.‏ همین مطلب در مورد شوهر مسیحی که تقاضای جدایی از همسر خود را می‌کند نیز عیناً صادق است.‏ «همهٔ ما پیش کرسی قضاوت خدا خواهیم ایستاد.‏» —‏ رومیان ۱۴:‏⁠۱۰‏،‏ انجیل شریف.‏

چگونه ازدواجی از هم پاشیده حفظ شد؟‏

۲۱.‏ چه تجربه‌ای نشانگر آن است که توصیه‌های کتاب مقدس در مورد زندگی زناشویی قابل اجرا و کاری هستند؟‏

^۲۱ سه ماه پس از آنکه لوچیا،‏ که پیش از این به او اشاره کردیم،‏ از شوهر خود جدا شد،‏ با شاهدان یَهُوَه برخورد کرد و مطالعهٔ کتاب مقدس را آغاز کرد.‏ او چنین توضیح می‌دهد:‏ «با کمال تعجب،‏ دیدم که کتاب مقدس برای مشکل من راه‌حلهای عملی ارائه می‌دهد.‏ بعد از فقط یک هفته مطالعهٔ کتاب مقدس،‏ فوراً تصمیم گرفتم با شوهرم آشتی کنم.‏ امروز می‌توانم بگویم که یَهُوَه می‌داند چطور ازدواجهایی را که به وضعی بحرانی رسیده‌اند نجات دهد،‏ چون آموزشهای او به زن و شوهر یاد می‌دهد برای همدیگر ارزش قائل باشند.‏ اینکه بعضی‌ها می‌گویند شاهدان یَهُوَه در خانواده‌ها تفرقه می‌اندازند حقیقت ندارد.‏ در مورد من موضوع دقیقاً برعکس بود.‏» لوچیا آموخت که اصول کتاب مقدس را در زندگیش بکار گیرد.‏

۲۲.‏ همهٔ زن و شوهرها باید به چه چیزی اطمینان داشته باشند؟‏

^۲۲ لوچیا حالت استثنایی ندارد.‏ زندگی زناشویی باید پربرکت باشد،‏ نه مانند باری سنگین.‏ به همین دلیل،‏ یَهُوَه عالیترین منبعی را که در زمینهٔ اندرزهای مربوط به زندگی زناشویی تاکنون به رشتهٔ تحریر درآمده به ما عرضه کرده است —‏ یعنی کلام ارزشمند خود را.‏ کتاب مقدس می‌تواند «جاهل را حکیم» گرداند.‏ (‏مزمور ۱۹:‏⁠۷-‏۱۱‏)‏ این کتاب بسیاری از ازدواجها را که به مرز از هم پاشیدگی رسیده بودند نجات بخشیده و ازدواجهای بسیار دیگری را که با مشکلات جدی همراه بودند بهبود بخشیده است.‏ امیدواریم که همهٔ زن و شوهرها به اندرزهای یَهُوَه خدا در زمینهٔ زندگی زناشویی اطمینان کامل داشته باشند.‏ اینها حقیقتاً قابل اجرا و کاری هستند!‏

‏[پاورقی‌ها]‏

این اصول کتاب مقدس چگونه می‌توانند .‏ .‏ .‏ مانع از هم پاشیدگی زندگی زناشویی شوند؟‏

ازدواج هم منبع شادی و هم منبع زحمت است.‏ —‏ امثال ۵:‏⁠۱۸،‏ ۱۹؛‏ ۱قرنتیان ۷:‏⁠۲۸‏.‏

اختلاف‌نظرها را فوراً برطرف کنید.‏ —‏ افسسیان ۴:‏⁠۲۶‏.‏

در هنگام گفتگو،‏ گوش کردن به اندازهٔ صحبت کردن اهمیت دارد.‏ —‏ یعقوب ۱:‏⁠۱۹‏.‏

حق زناشویی باید با از خود گذشتگی و ملایمت ادا شود.‏ —‏ ۱قرنتیان ۷:‏⁠۳-‏۵‏.‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۵۴]‏

مشکلات را فوراً برطرف کنید.‏ نگذارید خشمتان تا غروب آفتاب باقی بماند