Mei

Indu Jesus tja ri omwatje omuṱiṱi, eye wa toorora okukara nonḓuviro kovanene ve. Eye kena pa nakaura omavyuriro wovanene ve, mena rokumuna kutja ma tjiwa ovingi puwo. Mena rokutja Jesus ongwa ri erumbi eye wa ri nomerizirira omengi. Eye mape ya aa ungura oukukutu okurihonga okuungura oviungura vyokuhonga omiti okuza ku ihe ngwe mu kurisa, kokutja ma hupise eṱunḓu re. Ovanene va Jesus mape ya ve mu raera ohunga nombandukiro ye ndja ri ohimise, noviṋa ovahindwa va Mukuru mbi va hungira ohunga na ye. (Luk. 2:8-19, 25-38) Jesus kena pa muna kutja imbi mbya raerwa vya yenene, nungwari eye aa konḓonona Omatjangwa omuini. Eṱe matu tjiwa vi kutja Jesus wa ri omuhongwa omuwa wEmbo ra Mukuru? Mena rokutja tja ri omuṱiṱi, ovahonge mo Jerusalem “va himisirwe i ozondunge ze nomaziriro we.” (Luk. 2:46, 47) Nu indu tja ri nozombura 12, Jesus aa tjiwa kutja Jehova oIhe.—Luk. 2:42, 43, 49. w20.10 29-30 ¶13-14

Ongamburiro mombendukiro ya Jesus ya zikamena komaundjiro wetu otja Ovakriste. Indu omuapostele Paulus tja uta okuhungira ohunga nombendukiro, eye wa tamuna oviṋa vitatu ovinanḓengu. Ovyo mbi ri (1) “Kristus wa ṱira omauvi wetu.” (2) Eye “wa pakwa.” (3) Eye ‘wa pendurwa movakoke punga a pa tjangwa momatjangwa.’ (1 Kor. 15:3, 4) Hapo onḓiro ya Jesus, ombakero nombendukiro ye mavi tu yetere ouwa waye? Omuprofete Jesaja wa hunganeka kutja Messias ma “twarewa kokuṱa” nu ma “pakwa meyendo puna ovarunde.” Posi yokutja wina pe notjiṋa tjarwe tji matji tjitwa. Jesaja wa tja, Messias ma “hihamisirwa ovarunde.” Jesus wa tjita otjiṋa ho mokuyandja omuinyo we otjotjisuta tjonguturiro. (Jes. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8) Ku nao onḓiro, ombakero nombendukiro ya Jesus vi tu pa omaundjiro omazikame wokutja matu kuturwa kouvi nonḓiro nokukahakaena ku novasuverwa vetu mba ṱa. w20.12 2-3 ¶4-6; 5 ¶11

Omuapostele Paulus potuingi aa zuvarisa mondjuwo yomawongarero wombongo yOvajuda. Otjotjihorera mondjuwo yomawongarero wombongo ndja ri mOtesalonika, ‘mOmasabata yetatu okukongorerasana eye aa kapatasana Omatjangwa nOvajuda.’ (Oviung. 17:1, 2) Paulus mape ya wa ri nongamburiro mu ye omuini indu tjaa zuvarisa mondjuwo yomawongarero wombongo. Eye we kurisiwa otjOmujuda. (Oviung. 26:4, 5) Paulus wa ri omuzamumwe wOvajuda kunao otjaa yenene okuzuvarisa kuwo noupatje. (Fil. 3:5) Kombunda ya indu Paulus tja ṋiṋikiziwa i yovatatumise okutaura okuza moTesalonika na Berea eye wa ka vaza koAtene. Nu rukwao, “Eye otja kara nombatasaneno mondjuwo yomawongarero wombongo kuna Ovajuda nOvagrike, mba ri nondira ku Ndjambi.” (Oviung. 17:17) Posi yokutja Paulus tjaa zuvarisa potuveze twomarandero ovapuratene ve, va pangukire ku imba mba ri mondjuwo yomawongarero wombongo. Mokati kaimba mbaave puratene kuye mwa ri ozonongo zouye na varwe ovanavisenginina mbaave munu kutja ombuze ya Paulus “omahongero omape.” Owo va tja nai kuye: “Oviṋa tjiva mbi matu ku zuu amo hungire, eṱe katu vi i.”—Oviung. 17:18-20. w20.04 9 ¶5-6

O rimunu okuhinonḓengu indu tje ri ouzeu okutjinda oungundipare woye. Mena rokutja eṱe atuhe tu tataiza, tu hepa otjari tja Jehova okupitira motjisuta tjonguturiro tje tupa. (Ef. 1:7; 1 Joh. 4:10) Kunao eṱe matu yenene okuyanḓiparisiwa i yovakambure ovakwetu. Owo mape ya ave tu puratene nombango nokutuyanḓiparisa. (Omiano 12:25; 1 Tes. 5:14) Omukazendu omukambure Joy moNigeria, ngwa ri nouzeu wokuwa momuinyo, wa tja: “Andakuzu kavakambure ovakwetu e tje tjita vi? Omuano ovakambure ovakwetu mu ve ndji yanḓiparisa tji raisa kutja Jehova u zuvira ozongumbiro zandje. Ami nandarire mbe rihongera kuwo okuyanḓiparisa varwe mba u momuinyo.” Eṱe matu hepa okutjiwa kutja kaaruhe ovakambure ovakwetu tji ve tjiwa kutja oruṋe tji matu hepa okuyanḓiparisiwa. Kunao, eṱe matu hepa okuyenda komukambure ngu nondjiviro okukaningira ombatero. w20.12 23-24 ¶7-8

Rutenga u hepa okukara popezu nomundu kutja u tunge oupanga ouwa ku na ye. Otja tji ma mu hungire kumwe nokuraerasana oumune weṋu, mu tunga oupanga ouwa. Posi yokutja povikando tjiva i rira ouzeu okutunga oupanga ouwa kuna Jesus. Otjitenga, omena rokutja katu ya muna Jesus. Ovakriste veserewondo etenga va ri nouzeu otjingewo. Nu omuapostele Petrus wa tja: “Eṋe mwe Mu suvera, nandarire kutja kamuye Mu muna, nu mwa kambura mu Ye, nangarire kutja nai kamu nakumumuna nambano.” (1 Petr. 1:8) Kunao mo yenene okurira epanga ra Jesus nandarire kutja ko ye mu muna. Nu wina katu yenene okuhungira kuna Jesus. Indu tji matu kumbu tu hungira kuna Jehova. Otjiperi kutja, tu kumba mena ra Jesus nungwari eṱe katu hungire kuna ye ongarate. Nu wina, Jesus ka vanga kutja tu kumbe ku ye. Omena ra tjike? Mena rokutja ongumbiro omuano womerikotameneno, nu Jehova erike ongwa pwa okurikotamenwa. (Mat. 4:10) Nandarire kutja pe ri nao, eṱe matu yenene okuraisa orusuvero rwetu ku Jesus. w20.04 20 ¶1-3

Ovatupuke moGrike mbaave kara norupa motjirarakaneno aave sokutuurunga omauzeu tjimuna omihihamo nokuurwa. Nungwari, kutja ve tuurunge aatji zu komerikuturisiro worutu nomasa wawo oveni. Tjimuna ovatupuke mbo, eṱe wina tu pewa omahongero nge tu vatera kutja tu sokutupuka vi motjirarakaneno tjetu. Posi yokutja eṱe tu muna ouwa okukapita ovatupuke mbo. Jehova u tupa omasa ngu matu hepa. Indu tji twa ṱaṱere ku ye, eye we tu kwizikira okutupa omasa nokutuhonga wina. Omuapostele Paulus aa sokutjinda omauzeu omengi. Kombanda yanao eye wa tatumisiwa nokuyambururwa i varwe nu povikando tjiva ee rimunu oungundipare nu aa sokutjinda “okuiya monyama.” (2 Kor. 12:7) Posi yokutja Paulus kaa munu kutja ma sokuisa okukarera Jehova mena romauzeu nga muna, nungwari eye wa muna kutja indwo ooruveze orusemba rokuṱaṱera ku Jehova. (2 Kor. 12:9, 10) Mena rokutja Paulus wa ri noumune mbo, Jehova we mu vatera okutuurunga omauzeu we ngo. w20.04 29 ¶13-14

Eṱe tu notjiyandjewa otjiwa tji tji hamunika okurira “ovaungure vapamwe” na Jehova, Jesus novaengeli. (2 Kor. 6:1) Tu yenena okuungura pamwe nawo indu tji tu ri motjiungura tjokuzuvarisa. Paulus wa tja: “oweṱe ovaungure vapamwe va Ndjambi”, indu tjaa hungire ku ye omuini na imba mbe norupa motjiungura ho. (1 Kor. 3:9) Indu tji tu norupa motjiungura tjokuzuvarisa, oweṱe ovaungure vapamwe na Jesus wina. Zemburuka indu tja za nokurakiza ovahongewa ve ‘okukaisa po ovandu ovahongewa,’ Jesus wa tja: “Ami mbi ri puna eṋe.” (Mat. 28:19, 20) Nu nambano tjike novaengeli? Tu nondangi kutja ovaengeli ve tu hongorera po indu tji matu zuvarisa ‘ombuze ombwa yaaruhe . . . kovature avehe vokombanda yehi.’ (Omavan. 14:6) Ombatero ndji tu pewa okuza keyuru i tu vatera okuyenenisa tjike? Otja tji matu zuvarisa ombuze yOuhona, ozondwi tjiva ze wira momitima omiwa nu ze hapa. (Mat. 13:18, 23) Ouṋe ngu tjita kutja ozondwi zouatjiri nḓa ze hape nokutwako ovihape? Jesus wa hungira kutja ouṋe metjangwa randino. w20.05 30 ¶14-15

Ovanene ovengi ndino ve teya otukupo. Nandarire omaṱunḓu nge kara mondjuwo imwe mape ya ave ha kara noupanga ouwa. Otjotjihorera, omuyandjandunge komaṱunḓu wa tja: “Ovanene novanatje kave hungire kumwe, nu ve ungurisa oruveze rwawo oruingi mozokombiuta, oukombiuta womomake, ozongoze zouye wa kandino poo omanyando wouvidio. Nandarire kutja omaṱunḓu nga ya tura pamwe, owo kave tjiwasana nawa.” Katu nokuvanga okuhorera kovandu mouye mbe ha raisasana orusuvero. Nungwari matu sokukara norusuvero oruingi komaṱunḓu wetu na wina kovakambure ovakwetu mombongo. (Rom. 12:10) Hapo okusuverasana nomutima watjiri ku heya tjike? Ku heya omuano ovazamumwe mu ve raisasana orusuvero. Eṱe wina matu sokuraisira ovakambure ovakwetu mombongo orusuvero ndwo. Indu tji twa raisa orusuvero ndwo matu vatere ovandu avehe okukarera Jehova pamwe nondjoroka.—Mika 2:12. w21.01 20 ¶1-2

Otjira tjovanyande tji tji nombwaneno mape ya atji kara nondoṋeno potjira tji tji hinombwaneno. Omutima woye mau yenene okukara tjimuna otjira ho indu omeripura, ozonḓero, noumune woye tji vi ri mombwaneno okukarera Jehova. Zemburuka kutja Satan u vanga kutja u kare nomutima mbu ma u ivaiva. Eye u vanga kutja ouripura, ozonḓero noumune woye u pirukire omirari vya Jehova. Posi yokutja ove mo hepa okukara nomutima mbu ha ivaiva okukarera Jehova. (Mat. 22:36-38) Oyandjere Satan okutjita kutja u kare nomutima mbu mau ivaiva. Kumba ku Jehova otja David tja tjita: ‘Omutima uandje poruauo tua po pokutira ena roje.’ Kondja pu mo yenene okuhupa otja komambo wongumbiro ndjo. Omikambo mbi mo toora kutja ominene poo omiṱiṱi ngavi raise kutja ove u nondira kena ra Jehova enene. Okutjita nao otja umwe wOvahongonone va Jehova mo eta ondjozikiro kena ndo. (Omiano 27:11) Nu atuhe matu yenene okuhungira omambo otjingewo nga womuprofete Mika nga hungira: “Eṱe matu rikotamene natu kara nonḓuviro ku Muhona Ndjambi wetu nga ko nga aruhe.”—Mika 4:5. w20.06 13 ¶17-18

Indu ombara yokomanene wehi nozohoromende zarwe zovandu tji maze rwisa ovakarere va Mukuru, iho matji pindikisa Mukuru Omunamasaaehe tjinene nu matji etisa ovita vya Armagedon. (Omavan. 16:14, 16) Moruveze ndo, ombara yokomanene wehi ku noviwaṋa mbi Gog wa Magog, mavi nyonwa ‘nu kape nomundu ngu me vi vatere.’ (Dan. 11:45) Ezeva ndi ma ri kongorere ko mu Daniel mari tupe ondjivisiro onyingi ohunga nokutja ombara yokomanene wehi nozohoromende zarwe maze nyonwa vi nu eṱe matu yamwa vi. (Dan. 12:1) Ezeva ndi ma ri hee ye? Mikael ena rarwe rwOmbara yetu Jesus Kristus. Eye ‘ongu yama’ ovakarere va Mukuru okuza mombura ndji 1914 indu Ouhona we tji wa zikwa meyuru. Nu moruyaveze ropopezu eye “ma horoka,” poo ma nyono ovanavita na ye movita vya Armagedon. Ovita mbyo mavi rire otjitjitwa otjisenina, Daniel tja isana kutja “oruveze rwomaumba” mekuruhungi.—Omavan. 6:2; 7:14. w20.05 15-16 ¶15-17

Indu Josef tja ri omukarere na indu tja paterwa motjovakamburwa, eye kaa yenene okurundurura ongaro ye. Ovikwaye mbye mu vatera kutja ma kare noumune ouwa? Pendje nokuyandja ombango ku imbi mbye hina aa yenene okutjita, eye aa yandja ombango koviungura mbya pewa okuungura. Otjiṋa otjinanḓengu ku Josef ya ri okuyorokisa omutima wa Jehova. Nu mena ranao, Jehova wa tjita kutja oviṋa avihe Josef mbyaa tjiti vi kare nondoṋeno. (Gen. 39:21-23) Otjihorera tja Josef matji tu zemburukisa kutja ouye mbwi we ura nozondjito zouhasemba nu ovandu mape ya ave tu tjindi navi. Nu nandarire ovakambure ovakwetu mape ya ave tu hihamisa. Posi yokutja, indu tji twa vara Jehova Otjoruuwa poo Omaundiro wetu, eṱe kamaatu yandjere otjiṋa okutuwisa momuinyo poo okutjita kutja atu ha karere Jehova rukwao. (Eps. 62:6, 7; 1 Petr. 5:10) Nu wina zemburuka kutja mape ya Josef wa ri nozombura 17, indu Jehova tja tjita kutja ma kare noturoto two. Ku nao, iho matji tu hongo kutja Jehova u nongamburiro movakarere ve omitanda. Ndino, omitanda omingi vi ri tjimuna Josef. Owo wina ve nongamburiro mu Jehova. Nu nandarire tjiva mape ya va paterwa motjovakamburwa mena rouṱakame wawo ku Mukuru.—Eps. 110:3. w20.12 16 ¶3; 17 ¶5, 7

Omuapostele Petrus na Johanes aave vara ondatumisire otjondjozikiro mena rokukongorera Jesus nokuhonga varwe ohunga na ye. (Oviung. 4:18-21; 5:27-29, 41, 42) Kapa ri otjiṋa tjaa tji tjiti kutja Ovahongewa ve ṱohoṋi. Nandarire kutja ovandu ongondoroka kaave raisa ondengero ku wo, Ovakriste mbo va vatera ovandu varwe okukapita ovevepirukire. Otjotjihorera, omambo wOmbeibela Ovakriste tjiva ngu va tjanga ya vatera ovengi okuvepa omaundjiro. Nu Ouhona mbwaave zuvarisa, nai u honapara meyuru nu moruveze orusupi mau honaparere po ovandu avehe. (Mat. 24:14) Posi yokutja, ouhonapare ounamasa wa Roma otjikuru mbwaa u tatumisa Ovakriste wa wa oure wozombura ozengi, nu nai Ovakriste ovaṱakame mbo ve honapara otjozombara meyuru. Nu ovapirukire vawo va ṱa, nu tji va pendurwa mave u kehi yOuhona mbwaa u zuvarisiwa i yOvakriste mbu va tondere.—Omavan. 5:10. w20.07 15 ¶4

Abraham wa ri nongamburiro yomasa momakwizikiro wa Mukuru nu ya ri tjimuna aa munu Omutwirisiwa poo Mesias, ngu ma rire Ombara yOuhona wa Mukuru. Nu mena repu ndo Jesus opazokuraera Ovajuda woruveze rwe kutja, “Iho Abraham wa nyanda omutima kutja maa munu eyuva Ami ndi me ya, neye we ri muna na nyanda.” (Joh. 8:56) Oukahu kutja Abraham aa tjiwa kutja ozondekurona ze tjiva maze rire orupa rwOuhona mbu mau zikamisiwa i Jehova. Nu eye wa ri kamwaha okuundja omayenenisiro womakwizikiro wa Jehova ngo. Omomuano uṋe Abraham ma raisa kutja aa undju otjihuro tji tja zikamisiwa i Mukuru? Abraham ka karere norupa mouhona ngamwa auhe kombanda yehi. Eye kaatura poruveze rumwe nu kena pa yandjere oruvara kozombara zovandu. Nu wina Abraham kena pa kondja okuzika ouhona we omuini. Moruveze rwa nao, eye wa kara nonḓuviro ku Jehova nu wa undja omayenenisiro womakwizikiro we. Kunao, Abraham wa raisa ongamburiro yapeke mu Jehova. w20.08 3 ¶4-5

Jehova wa kwizika kutja ka pe nomundu ngu ma hupu kehi youvara wa Kristus ngu ma tja: “Eye wa vera.” (Jes. 33:24) Kunao, imba mbu mave kapendurwa movakoke mave ka kara notutu otuveruke. Nungwari, owo kave nokurira ohomonena tjimanga kombunda yombendukiro. Mena rokutja tji va rire ohomonena tjimanga, ovazamumwe nomapanga kamaave ve zemburuka. Pe munika aayo ovandu avehe mave ri re ohomonena kouṱiṱiṱiṱi moure wOzombura Eyovi zOmananeno wa Kristus. Komaandero wozombura eyovi, Jesus ma yarura Ouhona ku Ihe. Nu okuzambo Ouhona tjandje wa yenenisa avihe Jehova mbyaa vanga, tjimuna okuyarura ovandu kouhomonena. (1 Kor. 15:24-28; Omavan. 20:1-3) Ripura uriri kutja mape kara vi tji mo hakaene novasuverwa woye rukwao. Hapo ondjoroka ndjo mape ya ai tjiti kutja u yore poo urire? Hapo ondjoroka ndjo mape ya ai tjiti kutja u tange Jehova nomaimburiro? Tjiri matu yenene okusuvera Tate wetu nOmuna we omusuverwa tjinene, kokutjita kutja pe kare ombendukiro. w20.08 16-17 ¶9-10

Omuapostele Paulus wa tunduuza Ovakriste okuripurira kokuhina okukupa poo okukupwa otja tji mave karere Jehova. (1 Kor. 7:8, 9) Oukahu kutja Paulus kaa vara Ovakriste ovakombe otjovandu wokehi pu imba mba kupasana. Nu nandarire wa toorora Timoteus, ngwa ri omukambure omutanda nomukombe, okuungura oviungura ovinanḓengu motjiungura tja Jehova. (Fil. 2:19-22) Kunao, kamaa rire nawa okuripura kutja omurumendu omukambure ke nokuyenena okupewa omerizirira kaaṋi mombongo mena rokutja wa kupa poo omukombe. (1 Kor. 7:32-35, 38) Jesus poo Paulus kave na pu va honga Ovakriste okukupasana poo okukara ovakombe. Nu, hapo eṱe tu noumune uṋe ohunga norukupo noukombe? Okambo kOruhungu 1 ku Oktoba 2012, ka yandja eziriro ewa kepuriro ndo, nu ka tja: “Ouatjiri kutja orukupo noukombe oviyandjewa okuza ku Mukuru. . . . Jehova ka munu kutja oukombe otjiṋa tji tja sokuyandja ohoṋi poo omerikendero komundu.” Kunao, eṱe matu hepa okuraisa ondengero kovakambure ovakwetu ovakombe mombongo. w20.08 28 ¶8-9

Momahi tjiva ovandu ovengi ve vanga okurihonga ovingi ohunga nombuze ombwa indu tji ve i zuu. Irira tjimuna oviṋa mbi va ri amave undju. Momahi warwe, ovandu kave vanga okupuratena kombuze ya Mukuru poo yOmbeibela. Ovandu ovengi momaturiro woye ve raisa ongaro iṋe kombuze ombwa? Kainatja kutja tu ri mongaro iṋe Jehova u vanga kutja tu kayende komurungu okuzuvarisa nga tja tja opuwo atu zuvarisa rukwao. Jehova wa tya rukuru kutja otjiungura tjokuzuvarisa matji yanda ruṋe. (Mat. 24:14) Jesus wa raera ovahongewa ve ohunga nongaro ovandu ndji mave raisa noviṋa mbi mavi tjitwa momayuva omasenina. Eye wa raera ovahongewa ve kutja “otji mamu sokukara katumba.” (Mat. 24:42) Moruveze rwa Noa, pa ri oviṋa ovingi mbyaavi tjiti kutja ovandu ave ha yandja ombango kerakiza re. Oviṋa otjingevyo mape ya avi tjiti kutja atu ha yandja ombango ndino. (Mat. 24:37-39; 2 Petr. 2:5) Kunao matu vanga okuyandja ombango kotjiungura Jehova tje tupa. w20.09 8 ¶1-2, 4

Satan u “nomazenge omanene,” nu matu riwovisa oveni tji matu munu kutja matu yenene okuyepa omazenge we. (Omavan. 12:12) Moruyaveze rwopopezu, ongamburiro yetu atuhe mai rorwa. Ma ku kara “ozombamisiro ozonene tjinene nḓe hi na indu za karere po okuza kombutiro youye nga ku ndinondi.” (Mat. 24:21) Moruveze ndwo, mape ya omaṱunḓu yetu aye tu pirukire nu oviungura vyetu avi tjaerwa. (Mat. 10:35, 36) Hapo auhe wetu ma kara nongamburiro mu Jehova yokutja me tu vatera nokututjevera, tjimuna Ombara Asa? (2 Ekuruh. 14:11) Nai Jehova u tu rongerisa, kokutja ongamburiro yetu i kare nomasa. Eye u hongorera po “Omukarere omuṱakame nomunazondunge” okutupa “ovikurya moruveze ndwa tuwa po” mbi mavi tu vatere okukara nongamburiro yomasa. (Mat. 24:45) Posi yokutja auhe wetu ma hepa okuungura oukukutu kutja ma kare nongamburiro yomasa mu Jehova.—Hebr. 10:38, 39. w20.09 18 ¶16-18

Jehova mape ya a ungurisa ombepo ye ondjapuke okutjita kutja ovandu mbe ri mouhonapare ve tjite mbi ma vanga, indu tji mavi hitasana nondando ye. Ovandu ve yenena okusa okaira kokutja omeva ye tupuke komunda mbu mave vanga. Momuano otjingewo, Jehova u ungurisa ombepo ye okurundurura omeripura wovahonapare momuhunga mbu mau hitasana nondando ye. Indu iho tji tja tjitwa, ovandu mbe ri mouhonapare ve tjita ozondando nḓu maze eta ouwa kovakarere va Mukuru. (Sasaneka Esra 7:21, 25, 26.) Ovikwaye mbi matu yenene okutjita? Eṱe matu yenene okukumbira “ozombara novandu avehe mbe ri mounane” indu owo tji va ningirwa okuhungirira po otjiungura tjetu tjokuzuvarisa nozombongarero zetu zombongo. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) Tjimuna Ovakriste veserewondo etenga, eṱe wina tu kumbira ovakambure ovakwetu mbe ri motjovakamburwa tjinene.—Oviung. 12:5; Hebr. 13:3. w20.11 15 ¶13-14

Indu tji we rihonga ku nomundu, ove tjiri u kara nondjoroka okumumuna tji ma papitisiwa. (1 Tes. 2:19, 20) Ovahongwa ovape mba ve ri tjimuna “otutuu otutjiukise” tu tu raisa kutja ovemuhonge novakambure avehe mombongo va ungura nawa otjovazuvarise. (2 Kor. 3:1-3) Otjiṋa otjiwa okutjiwa kutja mozombura ine, ovahongwa vOmbeibela ape 10 000 000 va papitisiwa. Nu mombura aihe ovahongwa vOmbeibela ape 280 000 va papitiswa okurira Ovahongonone va Jehova novahongewa va Jesus Kristus ovape. Hapo matu vatere vi ovahongwa varwe ovengi okupapitisiwa? Jehova ngamba u yandja oruveze kovandu okurira Ovahongonone ve. Kunao tu kondja pu matu yenene okuvevatera kutja ve vaze pondondo yokupapitisiwa tjimanga, mena rokutja tu noruveze orusupi uriri.—1 Kor. 7:29; 1 Petr. 4:7. w20.10 6 ¶1-2

Ombara Saul ka puratenene ku Jehova. Nu indu omuprofete Samuel tja hungira kuna ye ohunga notjiṋa ho, eye ka yakurire ondataiziro ndja tjita. Nungwari aa munu kutja ka tjitire ouvi ounene nu wa ṋiṋikiziwa i ovandu varwe okutjita nao. (1 Sam. 15:13-24) Komurungu wanao Saul wina wa raisa ongaro otjingeyo. (1 Sam. 13:10-14) Ouhumandu, eye wa yandjera omutima we okumutongamisa. Saul ka rundururire omeripura we tji tja tjita kutja Jehova me mu ronge nokumunakaura. Kutja tu rihongere okuza kotjihorera tja Saul, matu sokuripura oveni omapuriro nga: ‘Indu tji mba lese otjiṋa okuza mEmbo ra Mukuru hapo mbi muna kutja kavinokuṱuna kwami? Hapo mbi muna kutja oviṋa mbi me tjiti kavivi tjinene? Hapo mbi kuminina varwe koviṋa mbi mba tjiti?’ Indu tji twa itavere ku rimwe romapuriro nga eṱe matu sokurundurura omeripura nongaro yetu. Indu tji tu ha rundururire omeripura wetu, eṱe matu rire overitongamise nu atu ha rire omapanga wa Jehova. w20.11 20 ¶4-5

Mitanda, toorore kutja ma mu karere uṋe. Ove mo sokutjiwa nawa kutja Jehova omungendu, ombango ye i kamburira mo ye, nu okuyenenisa ombango ye maku hee tjike mehupo roye. (Rom. 12:2) Kunao mo yenene okutoora omukambo omunanḓengu mehupo roye wokukarera Jehova. (Jos. 24:15) Indu tji u lesa nokukonḓonona Ombeibela yoye aruhe, orusuvero rwoye ku Jehova ma ru kurire ko nongamburiro yoye wina. Okutjita ombango ya Jehova ngai rire otjiṋa otjitenga mehupo roye. Ouye wa Satan u kwizika kutja tji moungurisa ondjiviro ndji u nayo kombwiro yoye omuini, otji mo rire omuṋingandu. Nungwari matu tjiwa kutja, ovandu mbe vanga okutumba “ve rietera omihihamo omizeu.” (1 Tim. 6:9, 10) Posi yokutja tji wa puratene ku Jehova nokutjita kutja ombango ye irire otjiṋa otjinanḓengu mehupo roye, mokara nehupo ewa nu “mo ṋingapara.”—Jos. 1:8. w20.10 30-31 ¶17-18

Meserewondo etenga, ombuze Jesus ndja zuvarisa aai yandja omaundjiro kovandu avehe. Jesus wa rakiza ovemukongorere okukayenda komurungu okuungura otjiungura eye tja uta, kutja ve zuvarise “nga komaandero wehi.” (Oviung. 1:8) Otjingaperi kutja owo kaave yenene okuungura otjiungura hi nomasa wawo oveni. Owo aave hepa ombepo ondjapuke ndji ri “omuvyonge” poo omuvatere, Jesus ndje ve kwizikira okuvepa. (Joh. 14:26; Sak. 4:6) Mombura ndji 33 O.Z mu Pentekoste, ovakongorere va Jesus va muna ombepo ondjapuke. Nombatero yombepo ndjo, owo tjimanga va uta okuzuvarisa, nu moruveze orusupi, ovandu omayovi omengi va yakura ombuze ombwa. (Oviung. 2:41; 4:4) Indu ovemukongorere tjaave pirukirwa, owo kaave tira nu va kayenda komurungu okuzuvarisa. Owo va ningira ombatero okuza ku Jehova. Mongumbiro va tja: ‘Yandja ku eṱe, ovakarere voye, okuhungira omambo woye nouvanḓe auhe.’ Owo ve urisiwa nombepo ondjapuke nu va kayenda komurungu ‘okuzuvarisa embo ra Ndjambi nouvanḓe.’—Oviung. 4:18-20, 29, 31. w20.10 21 ¶4-5

Ongwaye tji matu yenene okukara nongamburiro kutja Jehova wa pendura Jesus komuinyo? Pa ri novandu ovengi mba muna Jesus indu tja za nokupendurwa nu owo va raera varwe ohunga notjiṋa ho. (1 Kor. 15:5-7) Omundu omutenga ngwa tamunwa i yomuapostele Paulus okumuna Jesus yari omuapostele Petrus (Kefas). Otjimbumba tjovahongewa va Jesus wina tja tja, Petrus wa hakaena kuna Jesus tja za nokupendurwa. (Luk. 24:33, 34) Paulus wina wa tja, ovaapostele imba “Omurongo na vevari” va hakaena kuna Jesus tja za nokupendurwa. Nu okuzambo Kristus we “rimunikisa kovakambure, mba ri komeho yomasere yetano” ngahino potjitjitwa tjapeke tji tja ri moGalilea, tji tja tamunwa mu Mateus 28:16-20. Jesus wina we “rimunikisa ku Jakobus” ngwa ri omuangu we wa ina, poutenga ngu hina wari nongamburiro mu ye otja ngu ri Messias. (Joh. 7:5) Jakobus wa kara nongamburiro kutja Jesus ongu ri Messias kombunda yombendukiro ye. Ape mombura ndji 55 O.Z. indu Paulus tja tjanga orutuu ndwo, ovandu ovengi mba muna Jesus kombunda yombendukiro ye va ri nomuinyo. Ku nao, omundu auhe ngwa ri nomakeyakeyero ohunga nombendukiro ya Jesus aa yenene okuhungira kuna wo. w20.12 3 ¶5, 7-8

Indu tji tu heri nawa nu tjinene tji matu tjindi omutjise omuzeu irira ouzeu okukara nomeripura omawa. Riyameka ku Jehova, nandarire kutja ke tupe omberukiro mokutjita ovihimise nai, eye u tu huhumiṋa nokutupa omasa ngu matu hepa kokutja tu tuurunge omauzeu. (Eps. 94:19) Otjotjihorera, eye mape ya a tjiti kutja ovakambure ovakwetu ve tu vatere noviṋa mbi matu hepa ponganda. Eye mape ya a tjiti kutja ovakambure ovakwetu ve kumbe puna eṱe. Poo mape ya e tu zemburukisa omambo omazeuparise nge ri mEmbo re, tjimuna omaundjiro wokukahupa mouye oupe mu mu hi nomitjise. (Rom. 15:4) Mena ranao, mape ya a tu ha yenene okuzuvarisa otja pu matu vanga. Omukazendu omukambure wena Laurel wa twirwe kozomahina nḓaaze mu vatere okusuvana oure wozombura 37. Eye wa ri nomutjise wokangera, wa taurwa povikando ovingi nu wa verere omitjise vyomukova. Nungwari owo kaye mu tjaerere okuzuvarisa. Eye aa zuvarisa kozonesa novaungure mbaave ya pu ye nu wa vatera ovandu ape 17 okutjiwa ouatjiri wOmbeibela. w20.12 24 ¶9; 25 ¶12

Omuapostele Paulus aa hepa ombatero. Ape mombura ndji 56 O.Z., otjimbumba tjovandu tje mu pitisa pendje yondjuwo ondjapuke ya Muhona moJerusalem, nu aa tji vanga okumuzepa. Ngunda e ri momihihamo eyuva ependukirwa, Paulus wa etwa komurungu wOtjira tjOvajuda. (Oviung. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Moruveze ndwo, eye mape ya we ripura kutja, ‘Hapo me kayenda komurungu okutjinda omihihamo mbi nga ruṋe?’ Hapo Jesus wa vatera vi Paulus? Ongurova kombunda ya indu Paulus tja za nokukamburwa, “Muhona” Jesus wa kuramene pu ye na tja: “O tira, ove we ndji hongonona mu no moJerusalem, nu wina katjite tjingetjo moRoma.” (Oviung. 23:11) Tjiri omambo ngo ya yanḓiparisa Paulus tjinene. Jesus we mu tanga komazuvarisiro nga tjita moJerusalem. Eye wa kwizikira Paulus kutja ma kavaza koRoma nokuhina otjipo nu a kayenda komurungu okuzuvarisa mo. Okuza nokuraerwa omambo ngo, Paulus mape ya aa munu kutja u ri mondjeverero ya ihe. w20.11 12 ¶1, 3; 13 ¶4

Omaundjiro wetu wOuhona wa Mukuru ye ri “otja otjihande tjomuinyo,” tji tji tu vatera kutja tu zikame nandarire tji tu ri momauzeu poo kehi yozongaro nḓu maze tu kendisa. Ripura ohunga nomakwizikiro wa Jehova woruyaveze mu mu hi nokukakara omerikendero. (Jes. 65:17) Nu wina ripura ohunga nouye oupe wohange mu mu hi nokutjitwa oviṋa ovivi. (Mika 4:4) Ove wina mo pamisa omaundjiro woye indu tji wa raere varwe ohunga nouye oupe. Kondja okuungura pu mo yenene motjiungura tjokuzuvarisa nokukaisapo ovandu ovahongewa. Indu tji wa tjiti nao ove ‘mo panḓere pongondjero yoye nga komaandero, nokutja oviṋa mbi u undja mavi yenenisiwa.’ (Hebr. 6:11) Mena rokutja tu ri komaandero wouye mbwi, matu munu omauzeu omengi ngu mape ya aye tu kendisa. Matu yenene okutjinda omauzeu ngo nokuporimana, nu ka nomasa wetu oveni posi yokutja omokuriyameka ku Jehova. Ngatu raise movitjitwa kutja tu nongamburiro momakwizikiro wa Jehova nga: “Omasa weṋu maye zu mokuporimana na mokuriyameka.”—Jes. 30:15. w21.01 7 ¶17-18

Epsalme 103:8 wina ri hungira ohunga notjari tja Jehova. (Eks. 34:6) Omuano umwe Jehova me tu raisira otjari omokutuisira ozondataiziro zetu. (Eps. 51:1) MOmbeibela, otjikaṋena hi otjari tji kamburira mo ovingi kombanda yokuisira omundu kotjiṋa otjivi tja tjiti. Okukara notjari wina ku tu hinga kutja tu kondje okuvatera omundu ngu ri mouzeu. Omuano Jehova me vanga okutuvatera kwa kapita onḓero omukazendu omukwate ndje nayo yokuvanga okuvatera omuatje we. (Jes. 49:15) Indu tji turi kehi yomauzeu, otjari tja Jehova tji mu hinga kutja me tu vatere. (Eps. 37:39; 1 Kor. 10:13) Eṱe matu yenene okuraisa otjari kovakambure ovakwetu mokuveisira nokuhina okutjinda ongore indu tji ve tu pindikisa. (Ef. 4:32) Omuano warwe omunanḓengu mu matu yenene okuraisa otjari kovakambure ovakwetu omokuvevatera indu tji ve ri kehi yomauzeu. Momuano mbwo tu horera ku Jehova ngu raisa orusuvero okukapita ovandu avehe.—Ef. 5:1. w21.01 21 ¶5

Otjiuru tjeṱunḓu u notjiṋa tje ha sokutjita. Eye ka sokuungura oruveze oruingi nga tje hi noruveze okurikendera eṱunḓu re, okuvevatera kutja ve kurise oupanga wawo kuna Jehova nokuvehonga. Jehova u tu honga nokutuvyura mena rokutja u vanga okutuvatera. (Hebr. 12:7-9) Tjimuna Ihe, Jesus u honga imba mbe ri kehi youvara we momuano worusuvero. (Joh. 15:14, 15) Eye u yandja omavyuriro posi yokutja momuano omuwa. (Mat. 20:24-28) Eye u tjiwa kutja kaweṱe ohomonena nokutja potuingi tu tataiza. (Mat. 26:41) Otjiuru tjeṱunḓu tji tji horera ku Jehova na Jesus, tji zemburuka kutja omukazendu novanatje ve kavandu ohomonena. Eye ke ve tjindi “nombeze.” (Kol. 3:19) Nungwari, eye u ungurisa omurari mbu ri mOvagalate 6:1 nu u kondja okuvevyura “nomutima omutarazu,” nokuzemburuka kutja eye wina kamundu ohomonena. Tjimuna Jesus, eye u muna kutja okukara notjihorera otjiwa oomuano omusemba wokuhonga. w21.02 6-7 ¶16-18

Okupitira motjisuta tjonguturiro, Jehova wa tjita kutja omundu auhe mombongo nomundu auhe ngu nongamburiro mu Jesus, ma ka mune omuinyo waaruhe. (Mar. 10:45; Oviung. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Kunao, matu munu kutja Jesus wa pwa okuzikwa otjotjiuru tjombongo mena rokutja wa yandja omuinyo we otjotjisuta tjonguturiro. Nu mena ranao, Jesus u nouyara wokutwapo kutja ovikwaye ovandu, omaṱunḓu nombongo aihe mbi mave sokutjita. Nu u nousemba wokutjita kutja eṱe tu ṱakamisa ozoveta nḓo. (Gal. 6:2) Posi yokutja, Jesus ka twapo ozoveta uriri, nungwari u rikendera eṱe nu we tu suvera. (Ef. 5:29) Ovakazendu ovakambure ve raisa ondengero ku Kristus, mokukongorera omirari mbi va pewa i ovarumendu mba zikwa i Jesus okuvetjevera. Ovarumendu ovakambure ve raisa ondengero kouvara Jehova mbwa twapo, mokuraisa ondengero kovakazendu ovakambure. Indu ovandu avehe mombongo tji va raisa ondengero ku imba Jehova ka yandja ko ouvara, mamu kara ohange mombongo. Nu tjinenenene, matu hivirike Tate wetu womeyuru worusuvero, Jehova. w21.02 18-19 ¶14-17

Indu David tjaari mehi rOvafilisti okurihoreka ku Saul, eye novarumendu ve va isa omaṱunḓu wawo okukarwa ovita. Ngunda ave he ri po, ovanavita na wo ve ya nave huura omaṱunḓu wawo. Mena rokutja David wa ri omurwe ombanḓe, atja i rira oupupu ku ye okumuna kutja ma yenene okuyama ovahuurwa. Posiya, wa ningira Jehova okumuvatera. David wa pura Jehova kutja, “Hi tezere ovapunde mba?” Jehova wa raera David kutja nga tjite nao nu we mu kwizikira kutja ma toṋa. (1 Sam. 30:7-10) Mo rihongo ye okuza kehungi ndi? Pura ondunge ku varwe ngunda au hiya tjita ozondando. Mitanda, hungireye ku novanene veṋu. Ove wina mo yenene okumuna ondunge ndji mai ku vatere indu tji wa hungire ku novanene vombongo mbe nondjiviro. Jehova u nongamburiro movarumendu mba zika, nu ove wina mo yenene okukara nongamburiro mu wo. Jehova u ve vara otja “oviyandjewa” mombongo. (Ef. 4:8) Ove mo yenene okutjita ozondando ozombwa indu tji wa horere kongamburiro ya wo nokupuratena kondunge ndji mave kupe. w21.03 4-5 ¶10-11

Jesus wa tja indu tji tu hi nokuṱakamisa oviṋa mbi matu rihongo, eṱe twa sana nomurumendu ngu tunga ondjuwo ye meheke. Eye u ungura oukukutu posi yokutja ozongondjero ze omungandjo. Omena raye? Mena rokutja indu otjivepo otjinamasa nomupupo tji vye rivete mondjuwo ye, oyo mai hahauka. (Mat. 7:24-27) Momuano otjingewo, indu eṱe tji tu hina okuṱakamisa imbi mbi matu rihongo, ozongondjero zetu maze rire omungandjo. Kunao, indu tji matu munu omauzeu poo tji matu tatumisiwa, ongamburiro yetu kamaai kara nomasa. Nungwari, tji matu konḓonona nokuṱakamisa imbi mbi matu rihongo, tu tjita ozondando ozombwa, tu kara nohange nu ongamburiro yetu i kurira ko. (Jes. 48:17, 18) Kokutja tu kare ovaṱakame kehi youzeu ngamwa auhe matu hepa okukumba ku Jehova aruhe nokukara noprograma ombwa yomakonḓononeno wOmbeibela. Nu tu sokuzemburuka kutja otjiṋa otjinanḓengu kombanda yaavihe okuyozika ena ra Jehova. Eye we tu kwizikira kutja ke nokutwesa nu kape notjiṋa tji matji tu pora korusuvero rwe.—Hebr. 13:5, 6. w21.03 15 ¶6; 18 ¶20