‘Mapukaw dagiti Managdakdakes!’

TI MASA ti mangibilbilang kenkuana a managdakdakes, maysa a tao a birbirukenna ti pannakapaay ti panagdayaw ken pannakadadael ti didiosda. Mauy-uyaw ken matagtagibassit, isut’ naiparang iti imatangda iti asamblea publiko. Idi nagsaludsod ti gobernador, maysa a mapagraraeman a lalaki a 86 añosnan ti nagpasango ket inawatna ti katataona. Policarpio ti naganna.

Ti Romano a gobernador ti probinsia a ni Statius Quadratus nagpatuloy kadagitoy a sasao: “Agsapataka iti kinasirib ni Cesar; baliwam ti panunotmo ket kunaem, ‘Matodas dagiti ateista!’” Minatmatan ngarud ni Policarpio dagiti umariwekwek a managdakdakdes a pagano a nangpunno iti estadium. Idi sininiasanna ida, isut’ immasug, timmangad iti langit, ket sana kinuna: “Matodas dagiti ateista!” Wen, ‘Mapukaw dagiti managdakdakes!’

Kalpasanna nagsao a sigaganat unay ti proconsul, a kunkunana: “Agsapataka ket wayawayaankanto; ilunodmo ni Kristo.” Ngem simmungbat ni Policarpio: “Walopulo ket innem a tawtawen a nagserbiak Kenkuana, ket awan aniaman a dakes nga inaramidna kaniak. Kasanot’ panangtabbaawko iti Arik a nangisalakan kaniak?”

Ngarud naaramiden ti panagsagana iti pannakapapatay ti lakay. Ti lasagna ket lamutento ti apuy. Apay? Asino aya ni Policarpio? Ken ania dagiti pasamak a nangiturong iti ipapatayna?

Ti Nasapa a Panagbiag ni Policarpio

Naiyanak ni Policarpio idi agarup 69 K.P. idiay Asia Menor, sadi Smirna (ti moderno-aldaw a siudad ti Izmir idiay Turkia). Sigun iti damag, isut’ pinadakkel dagiti nagannak a Kristiano. Idi nagmataenganen kas madaydayaw a lalaki, naglatak ni Policarpio gapu iti kinamanagparaburna, kinamanagsakripisio, kinaasina kadagiti dadduma, ken kinagaget iti panagad-adalna ti Kasuratan. Idi agangay isut’ nagbalin a manangaywan iti kongregasion idiay Smirna.

Naipadamag met nga idi umuna a tawtawenna, ginundawayan ni Policarpio ti panagadal a direkta manipud iti dadduma kadagiti apostol. Mabalin a ni apostol Juan ti maysa kadagiti mannursurona. Kinapudnona, insalaysay ni Ireneo a ni Policarpio “saan laeng a nasursuruan kadagiti apostol, ken naaddaan pannakilangenlangen kadagiti adu a nakakita ken Kristo, no di ket dinutokan pay dagiti apostol nga agpaay iti Asia, iti iglesia nga adda idiay Smirna kas maysa a manangaywan.” Mailadawantay laeng ti rag-o ken pannakapnek a nagun-odan ni Policarpio manipud kasta a makapabaknang a pannakitimtimpuyog. Mabalin a daytat’ nakatulong kenkuana iti nakaitudinganna kas manangaywan iti kongregasion.​—Aramid 20:28; 1 Pedro 5:1-4.

Intandudona dagiti Pamunganayan a Kinapudno

Ti panangaywan ni Policarpio iti kongregasion nangrugi kadagidiay makakarit a tawen ti naipadto nga apostasia. (2 Tesalonica 2:1-3) Mabalin nga isut’ situtulok a mangipaay ti bagina kadagiti sabsabali. Gapuna, idi a ni Ignacio ti Antioquia, Siria, agturongen iti pannakamartir idiay Roma, ket kinalikagumanna a dagiti taga Filipos mangipatulodda ti surat iti kongregasion idiay ilida, sinigurado ni Policarpio iti Smirna ti pannakaipatulod dayta. Ket iti dayta a tiempo impatulodna met ti kabukodanna a surat kadagiti taga Filipos.

Iti surat ni Policarpio kadagiti taga Filipos, makitatayo a napatalgedan ti sumagmamano a Nainkasuratan a kinapudno. Pinagsupadina ti Dios ken ni Kristo, ti Ama ken ti Anak, ket kunana a “babaen iti pagayatan ti Dios baeten ken Jesu-Kristo” a magun-odantay ti pannakaisalakan. Namakdaar ni Policarpio maibusor iti panagayat ti kuarta ket pinalagipanna dagiti managbasana a dagiti mannakiabig ken lallaki a makidenna kadagiti padada a lallaki didanto tawiden ti Pagarian ti Dios. (Idiligyo ti 1 Timoteo 6:10; 1 Corinto 6:9, 10.) Inramanna met iti pammagbagana kadagiti assawa a babbai nga ayatenda ti assawada ket kadagiti panglakayen agbalinda koma a “mannakipagrikna ken naasi.” Amin ket naparegtada nga “agbalin a naregta iti panangsurotda iti naimbag.” Kamaudiananna, impakpakaasi ni Policarpio: “Sapay koma ta ti Dios ken Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo, ken ni Jesu-Kristo Mismo, nga isut’ Anak ti Dios, ken ti agnanayon a Nangato a Paditayo, pabilgenna ti pammatiyo ken iti kinapudno, ken iti amin a kinaemma, dungngo, anus, mabayag a panagitured, panagteppel, ken kinadalus.”

Aglaplapusanan ti panagadaw ni Policarpio manipud iti Kasuratan. Iti suratna kadagiti taga Filipos, isut’ nagadaw idiay Mateo, Aramid, Taga Roma, 1 Corinto, 2 Corinto, Galacia, Efeso, 2 Tesalonica, 1 Timoteo, 1 Pedro, ken mabalin nga iti dadduma pay a paset ti Kasuratan. Daytoy ti mangipasimudaag kadatayo nga addada met dagidiay agkunkuna a Kristiano a pinetpetanda dagiti Nainkasuratan a prinsipio bayat ti panawen ti kangitingitanna kalpasan ti ipapatay dagiti apostol.

Ti Gapuananna Idiay Smirna

Ti Smirna, ti kadaanan a siudad iti igid ti baybay ti Asia Menor, ket okupado unay ken narang-ay a sentro ti komersio. Daytat’ sentro met ti panagdayaw ti Estado. Kas pangarigan, sipoprominente a maitamtampok dagiti emperador a Romano kas didiosen kadagiti sinsilio ken maikitkitikitda. Dagiti pagano a narelihiusuan a pilosopia ket parparang-ayen dagiti agtuturay ti imperio.

Kaawatan, a sumagmamano kadagidiay naitimpuyog iti kongregasion ti Smirna ket napanglawda iti material. Ngem naminsan, nakomendaranda gaput’ kinabaknangda iti naespirituan. Ania ngatan a makaparegta kadagiti Kristiano idiay Smirna a mangngegan ti sasao ni Jesus nga insurat ni apostol Juan! Kunan Kristo iti “anghel,” wenno dagiti napulotan a manangaywan, idiay Smirna: “Siak ammok ti rigatmo ken ti kinapanglawmo​—ngem nabaknangka​—ket ammok ti kinasalawasaw dagiti agkuna a Judioda, ngem saan met, no di ket isuda ti maysa a sinagoga ni Satanas. Dika kabuteng dagiti bambanag nga inka lak-amen. Adtoy! Ti Diablo mapanna ipisok iti pagbaludan dagiti dadduma kadakayo tapno masuotkayo, ket addanto rigatyo bayat ti sangapulo nga aldaw. Agtalgedka agingga ken patay, ket itdekto kenka ti balangat ti biag.”​—Apocalipsis 2:8-10.

Aniaman a naespirituan a kinabaknang a mabalin a nagtultuloy kadagidiay agkunkuna a Kristiano idiay Smirna ket awan duadua a direkta a nainaig iti nasayaat a panangaywan dagiti panglakayen ti kongregasion. Dayta a tiempo ket maysa kadagiti nakagulgulo a narelihiusuan a pannakidangadang, ket dagiti miembro ti kongregasion nagserserbida iti tengnga dagiti agsusuppiat a kredo ken kulto. Dagiti teritoria a pangaskasabaanda ket aglaplapusanan kadagiti nademoniuan nga ar-aramid, agraman ti panagsalamangka ken astrolohia, gapuna ti kasasaad idi ket nakadakdakes.

Mainayon iti kinauyong dagiti umili a pagano isut’ napait a gura dagiti Judio. Idi napasamak ti pannakamartir ni Policarpio idi Pebrero 23, 155 K.P., naipadamag a dagiti panatiko a Judio timmulongda pay iti panagurnong ti kayo a pagsungrod. Daytoy inaramidda uray no ti panangpapatayda naaramid iti naindaklan nga aldaw ti Panaginana!

Asino dagiti Managdakdakes?

Pinanggep ni Policarpio nga agtalinaed idiay Smirna ket sanguen ti peggad idi immay dagiti kabusorna kenkuana. Ngem babaen ti panangidagadag dagiti dadduma, isut’ nagpakni iti asideg laeng a pagtalonan. Idi nasukalanda ti yanna, saannan a kinayat ti umakar manen tapno malisian dagidiay mangsapsapul kenkuana no di ket kinunana laengen: “Matungpal ti pagayatan ti Dios.”

Idi sumrek idiay estadium, nagtakder ni Policarpio iti sanguanan ti gobernador ken iti umarimbangaw nga umariwekwek. Kabayatan ti panangipappapilit ti gobernador ti panangiyebkasna ti panangidayawna ken Cesar, nalawag a kinuna ni Policarpio: “Maysaak a Kristiano . . . No kayatmo a maammuan ti kaipapanan ti Kinakristiano, Mangtedka lat’ aldaw ket denggennakto.” Simmungbat ti gobernador: “Padpadasem ti makirinnason kadagiti tattao.” Ngem kinuna ni Policarpio: “Sikat’ impagarupko a maikari a pakisaritaan, agsipud ta naisuro kadakami a mangted iti amin nga umiso a panagraem kadagiti adda iti pannakabalin ken autoridad . . . la ketdi no daytat’ saan a mangikompromiso kadakami.” Di nagbayag kalpasan dayta pinuoranda ken patay ni Policarpio agsipud saanna nga iwaksi ni Jesu-Kristo.

Ti kasasaad ni Policarpio kas maysa a Kristiano ket banag a ti Dios laeng ti makaammo. Itatta met ngay? Maysa a dakkel nga umariwekwek dagiti pudno a Kristiano ti saan met a mangiwaksi ken Kristo. Imbes ketdi, iwaragawagda nga isut’ Mesianiko nga Ari ti Dios a naipatugawen idiay langit. Dagitoy a Saksi ni Jehova ti mangitudtudo met a ngangnganitayon makita ti kaitungpalan dagiti naimpadtuan a sasao ni Jesus maipapan iti “dakkel a rigat,” ti kangitingitan unay a pasamak a maammuanto pay laeng ti lubong. Nupay kasta, saan a kaipapanan daytoy ti panungpalan ti sangatauan no di ket iti kinadakes. Posible ti pannakailasat nga agturong iti nalinteg a baro a lubong ti kinatalna ken ragsak.​—Mateo 24:13, 21, 34; 2 Pedro 3:13.

Asinot’ mangpili a lumaban kadagiti mensahero iti kasta a naragsak a damag? Isuda laeng dagidiay talaga a managdakdakes, uray no addaanda ti “langa ti nadiosan a debosion.” (2 Timoteo 3:5) Dagiti ulbod a narelihiusuan a sursuro ti nangbulsek ti is-isip ti dadduma, ken adu dagiti “ipangagda dagiti mangiyaw-awan a naipaltiing a sasao ken sursuro dagiti demonio.” (1 Timoteo 4:1) Dagiti agdama a Kristiano nagsagabada iti ima dagiti managdakdakes, dadduma agingga ken patay. Ngem dagiti matalek nga adipen ni Jehova didanto pulos maabak, ta agpaayto kadakuada ti sagut a biag nga agnanayon iti kamaudianan. Kabayatanna, dagitoy matalek a manangiwaragawag ti Pagarian ti Dios agtalinaedda a maingel a manangitandudo iti Nainkasuratan a kinapudno.