Dagiti Kangrunaan a Paset ti Biblia Salmo 73 ingganat’ 106
“Bendituenyo ni Jehova”—Apay?
Asino kadatayo ti agbalin nga engrato no pampanunotentayo amin a naaramidanen ni Jehova, nga ar-aramidenna, ken aramidennanto pay nga agpaay kadatayo? Pudno unay, rebbeng a dagiti puspusotayo ti mangtignay kadatayo a mangbendito iti Dios. Nga addaantayo iti nawadwad a rason a mangbendito ken ni Jehova ti naipaganetget unay kadagiti Libro Tres ken Kuarto dagiti Salmo. Bayat ti intay panangusig ita iti Salmo 73 agingga iti 106, imtuodenyo ti bagiyo, ‘Ania dagiti rason nga adda kaniak a personal a pangbendituan ken Jehova?’
Dikay Apalan ti Managdakdakes
Pangngaasiyo ta basaenyo ti Salmo 73 ingganat’ 77. Dagitoy ti naipabiang ken Asap, a kaawatan agraman dagiti annakna. Impudno ni Asap nga inapalanna dagiti nadangkes—agingga a dimteng met laeng iti husto a nakemna. (Salmo 73) Kalpasanna dinung-awanna ti pannakadadael ti Jerusalem. (Salmo 74) Sumaganad masarakan dagiti balikas ti panagyaman iti “nakaam-amak” a Dios, a sinaruno ti maysa a kararag iti “naindaklan a Dios” a laglagipenna koma dagiti maldaangan nga ilina.—Salmo 75-77.
◆ 73:24—Iti ania a “kinadayag” ti nangiyegan ni Jehova iti salmista?
Agingga a naapresiar ti salmista a ‘ti iyaadani iti Dios ket naimbag kenkuana,’ nariknana a ti managdakdakes ti nasaysayaat ngem ti nalinteg. (Salmo 73:2-12, 28) Ti panangipalubosna iti “balakad” ti Dios a nangiturong kenkuana ti nangibunga iti panangawatna iti “kinadayag,” kayatna a sawen, ti pabor ken Jehova, ti bendito a pannakirelasion Kenkuana.
◆ 76:6—Kasano a “ti lugan” ken “ti kabayo” ‘maitebbang iti nargaan a turog’?
Nasursuruan dagiti Israelitas nga agtalek ken ni Jehova imbes a kadagiti kabayo ken luglugan. (Salmo 20:7; Proverbio 21:31) Awan rasonda nga agbuteng kadagiti kabayo ken kadagiti lugan dagiti kabkabusorda a linandokan, ta mapagbalin ni Jehova dagiti kabkabusorda nga awan pannakabalinda, a pagbalinenna ida a ‘maitebbang iti nargaan a turog.’ Ti reperensia ditoy ket iti “agnanayon a pannaturog”—ti ipapatay a mismo. (Jeremias 51:39) Rebbeng a pakdaar daytoy kadagiti papangulo ti lubong itatta nga agkamkammatalek kadagiti igamda.—Salmo 76:12.
Leksion Agpaay Kadatayo: Ti Salmo 75 ti naglaon ti pakdaar a maibusor iti kinatangsit idi a kunana, “Dikayo patingraen a nangnangruna dagiti sarayo.” (Bersikulo 5) Ti sara ket simbolo iti bileg, pannakabalin. (Deuteronomio 33:17) Ti panangpatingra a nangato iti sara ti maysa ket isut’ panagtignay a sitatangsit. Pakpakdaaran ti salmista ditoy dagiti managdakdakes a dida koma agtangsit maipapan iti kasla natalged a saadda iti pannakabalin, ta ‘dagiti sara dagiti nadangkes putdento’ ni Jehova. (Salmo 75:10) Ti pannakaammo iti daytoy ti mangparegta kadagiti ad-adipen ti Dios nga agtalinaed a matalek kenkuana agpapan pay iti kinarang-ay dagiti managdakdakes.—Idiligyo iti Salmo 144:11-15a.
Agtulnog “iti Kangatuan”
Basaenyo ti Salmo 78 ingganat’ 83. Agtultuloy dagiti salmo ni Asap. Dagiti leksion iti historia ti Israel naiyulitda. (Salmo 78) Kalpasanna nadung-awan ti pannakalangalang ti templo, a sinaruno ti maysa a kararag nga agpaay iti pannakaisubli ti Israel. (Salmo 79, 80) Kalpasan ti kanta a nangiyanninaw iti panangispal ti Dios ken panangbagbagana iti ilina nga agtulnogda kenkuana, addada ti panagpakpakaasi ken Jehova a dusaenna dagiti nakillo nga uk-ukom ken dagiti kabusor ti Israel.—Salmo 81–83.
◆ 82:1—Kasanot’ panangukom ti Dios “iti nagtengngaan dagiti didios”?
Kaawatan, a “dagiti didios” isuda dagiti uk-ukom ti Israel. Maaw-awaganda a didios agsipud ta nangatoda iti pannakabalin ti panangukom. Ni Jehova, kas ti Kangatuan nga Ukom, ti addaan iti nadiosan a kalintegan a sumrek iti tengnga dagiti kakasta a panangukom tapno tubngarenna ida iti panangukomda a di maiyalubog kadagiti linlintegna.—Isaias 33:22; Salmo 82:2-4.
◆ 83:9-15—Ti kadi ibabales ti motibo ti salmista?
Nikaanoman. Isut’ agkarkararag iti Dios a dusaenna dagidiay “gumurgura” ken Jehova. (Bersikulo 2) Iti kasta maammuanto dagiti dadduma a nasnasion a ti Dios a ti naganna Jehova ket pudno a “ti Kangatuan iti amin a daga.” (Bersikulo 18) Daytoy a panangiparangarang iti pannakabalin ti mangibunga iti pannakaitan-ok ti nagan ti Dios, a Jehova, iti intero a daga.
Leksion Para Kadatayo: A sibabaknang a gunggonaan ni Jehova dagiti agtulnog kenkuana ti ipamatmat ti panangtukoy a ti “taba ti trigo.” (Salmo 81:16) Ditoy ti sao a “taba” ket nausar a piguratibo a kaipapananna ti kasayaatan. (Idiligyo iti Salmo 63:5.) No dagiti Israelitas ket ‘nagimdengda koma iti timek ni Jehova,’ binendisionanna koma ida “iti taba ti trigo”—ti kasayaatan, ti napili a bambanag. (Salmo 81:11; Deuteronomio 32:13, 14) Umasping met iti dayta, no ‘agimdengtayo iti timek ni Jehova,’ sibabaknang a bendisionannatayonto met.—Proverbio 10:22.
Iyaasideg iti Dios
Basaenyo ti Salmo 84 ingganat’ 89. Inyebkas dagiti salmista ti iliwda a maipaay iti balay ti Dios. (Salmo 84) Sumaganad, dagiti nagsubli a nakayawan indawatda a maibabawi koma ti pungtot ti Dios. (Salmo 85) Nagkararag ni David a maipaay iti pannakaiwanwan ken pannalaknib, sitatalek a ni Jehova ti sumungbatto kenkuana. (Salmo 86) Ti kanta maipapan kadagidiay ‘naipasngay idiay Sion’ ti napasarunuan ti panagdawat iti maysa a napaldaangan. (Salmo 87, 88) Kalpasanna umay ti Salmo a nangitampok ti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova kas naipakita ti tulag ken ni David.—Salmo 89.
◆ 84:3—Apay a dakamaten dagiti billit?
Ti salmista, a Levita a kapuonan ni Kore, il-iliwenna ti maadda idiay “engrande a tabernakulo” ni Jehova. (Bersikulo 1, 2) Ngem addada pinulpullo a ribo a Levitas. Maminsan laeng tunggal kagudua a tawen a ti dibision dagiti Levitas maitudingda nga agserbi iti maysa a lawas iti tabernakulo. Maisupadi iti dayta, uray pay dagiti babbabassit a billit addaanda ti ad-adda a permanente a pagtaengan idiay santuario babaen ti panangaramidda kadagiti um-umokda sadiay. Anian a nagragsak ti salmista a mangidaydayaw ken ni Jehova babaen ti panagtaengna koma a permanente iti balay ni Jehova!
◆ 89:49—Ania idi dagitoy “ar-aramid ti kinamanagayatmo”?
Dagiti sasao nga “ar-aramid ti kinamanagayat” ket tuktukoyenna ti tulag ti pagarian agraman amin a ramramitna. Kadagiti panawen ti rigat, maibagay kadagiti Israelitas nga ipalagip dagitoy a karkari ken ni Jehova, saan a gapu ta pagduaduaanda ti tulag no di ket babaen ti panagararawda iti Dios gapu iti dayta.
Leksion Para Kadatayo: Impaganetget ti Salmo 85 no aniat’ rebbeng a mamagiliw kadatayo iti baro a sistema dagiti bambanag ti Dios. Ababa laeng ti pannakadakawat dagiti material a bendision. (Bersikulo 12) Ti kangrunaan a maipaganetget ti naikabil kadagiti naespirituan a bendision: Ti kinamanagayat, kinapudno, kinalinteg, ken talna. (Bersikulo 10-13) Saan nga agapelar ni Jehova kadagiti materialistiko a tartarigagay no di ket ipakitana a dagiti naespirituan a bendision ti baro a sistema ti rebbeng nga isu koma ti kapigsaan a mamagtignay a puersa kadatayo.
‘Ni Jehova Nagbalin nga Ari!’
Basaenyo ti Salmo 90 ingganat’ 100. Pinaggiddiat ni Moises ti kinaagnanayon ti Dios iti nagababa a biag ti tao, kalpasanna ingunamgunamna ni Jehova a kas ti gubuayan ti kinatalgedtayo. (Salmo 90, 91) Dagiti natatan-ok a kualidad ni Jehova naitan-okda, ken dagiti sumaruno a salmo ingunamgunamda met ti pannakabalin, kinamanagayat, ken kinalinteg ti Dios agraman ti tema ti Pagarian.—Salmo 92-100.
◆ 90:10—Nagbiag kadi ni Moises iti at-atiddog ngem 80 a tawen?
Ni Moises, a nagbiag iti 120 años, ket saan a mangiladawan iti ili nga en heneral. Kadagiti awan pammatina a kaputotan a rimmuar iti Egipto, dagidiay nairehistro “manipud duapulo a tawen nga agpangato” matayda iti las-ud ti 40 a tawen, iti las-ud ti kinuna ni Moises. (Numeros 14:29-34) Ti komento nga iti ipapatay ni Moises “ti matana saan a nakullaapan wenno naksayan ti kadawyan a pigsana” ipamatmatna nga isut’ addaan makasustento a pannakabalin ti Dios.—Deuteronomio 34:7.
◆ 95:3—Kasano a ni Jehova ket “Ari iti ngatuen dagiti amin a didiosen”?
Kas ti Sapasap a Soberano, ni Jehova ti katan-okan ken Ari iti ngatuen dagiti amin nga ulbod a didiosen ta isut’ adayo a nangatngato ngem isuda. Awan a pulos ti pangiyaspingan ken ni Jehova a Dios ken iti aniaman nga anghel wenno ti aniaman pay a mabalin a dayawen, agraman dagiti awan biagna nga ulbod a didiosen.
Leksion Para Kadatayo: Ingunamgunam ti Salmo 91 ti sabali pay a rason ti intay panangbendito ken ni Jehova—“iti nalmeng a yan ti Kangatuan.” (Bersikulo 1) Daytat’ maysa a lugar ti naespirituan a kinatalged, pannalaknib manipud naespirituan a pakadangranan, agpaay kadagidiay mangtungtungpal iti pagalagadan a naibinsabinsa iti daytoy a salmo. Dayta ti “nalmeng” ta di pagaammo dagiti tattao ti lubong, nga agkurang iti naespirituan a pannakasirmata. Ti kinapudnona a dayta ti nalmeng a yan “iti kangatuan” ipamatmatna a no laeng itandudotayo ti dasig ni Jehova iti isyu iti sapasap a kinasoberano a masarakantayto ti kinatalged sadiay.
“Idaydayaw ni Jah, Dakayo a Tattao!”
Basaenyo ti Salmo 101 ingganat’ 106. Ditoy iladladawan ni David ti wagas a panangtamingna kadagiti ar-aramid ti estado. (Salmo 101) Ti maysa a napaldaangan agkararag ken Jehova tapno “ibangon ti Sion.” (Salmo 102) Dagiti awis a “mangbendito ken Jehova” ti sumaruno kadagiti Salmo a mangiyeg iti atension iti asi, kinadaeg, ken dagiti ar-aramid a panamarsua ti Dios. Ditoy, met, isut’ damo a pakasarakan iti nasurok a 20 a paspasamak dagiti Salmo a ti balikas nga “Idayawyo ni Jah, dakayo a tattao!” (Salmo 103, 104) Kamaudiananna, dua a historikal a salmo ti nangbendito ken ni Jehova kadagiti ar-aramidna a maipaay iti ilina.—Salmo 105, 106.
◆ 102:25—Asino ti “nangisaad ti pamuon ti daga”?
Ti salmista ti agsasao maipapan iti Dios, ngem ni apostol Pablo inyaplikarna dagitoy a sasao ken ni Jesu-Kristo. (Hebreo 1:10, 11) Kas nagbanaganna, dagitoy a sasao ti agaplikar met ken Jesus, ta isut’ nagtignay kas Ahente ni Jehova iti panamarsua ti uniberso. (Colosas 1:15, 16) Gapuna ni Jesus met, maikuna a “ti nangisaad kadagiti pamuon ti daga.”
◆ 103:14—Aniat’ kaipapanan ti “pannakasukog”?
Ti sao a naipaulog ditoy a “pannakasukog” ket nainaig iti berbo a “pannakabukel,” a naaramat iti Genesis 2:7, ken iti nombre a “dumadamili,” a naaramat maipapan iti maysa a mangbukbukel iti pitak. (Isaias 29:16; Jeremias 18:2-6) Gapuna ipalagip kadatayo ti Salmista a ni Jehova, ti Naindaklan a Dumadamili, ti siaasi nangtengtengngel kadatayo, pagaammona a datayo ti narasi kas dagiti dinamili a daga.—Idiligyo iti 2 Corinto 4:7.
◆ 104:4—Kasano a ni Jehova ‘pinagbalinna dagiti anghelna nga espiritu’?
Yantangay dagiti anghel ket espirituda a parparsua, saan a tuktukoyen daytoy ti espiritu a bagbagida. Ti sao nga “espiritu,” nupay kasta kaipapananna met ti “angin” wenno “aktibo a puersa.” Iti kasta mausar ti Dios dagiti anghelna kas mannakabalin a puersa a mangibanag iti pagayatanna. Mabalin a mausarda met kas dagiti ahente a pangdadael wenno pangikisap—kas “apuy a mangalun-on.” Makapabileg a maammuan dagiti Kristiano a ti trabahoda a panangaskasaba ti supsuportaran dagiti kakasta a nabileg nga angheliko a parparsua.—Idiligyo iti Apocalipsis 14:6, 7.
Leksion Para Kadatayo: Ti Salmo 106 tulongannatayo a mangapresiar a dagiti nasukir kas kada Kore, Datan, ken Abiram inapalanda ti saad ni Moises a panangituray iti nasion ti Dios. (Salmo 106:16; Numeros 16:2-11) Iti kamaudiananna, ti iyaalsa ti napasardeng idi “ti apuy dimmarang” iti bunggoy dagiti managalsa. (Salmo 106:18) Pudno unay a dagiti peggad ti kinatangsit ken apal ti naiparangarang ditoy. Ti panagsao a maibusor kadagiti nadutokan nga ad-adipen ni Jehova itatta ti mangiyeg met ti umasping a panagladingitna.—Hebreo 13:17; Judas 4, 8, 11.
Pudno unay, adu ti impaay ni Jehova kadatayo a pagyamanan. No us-usigentayo amin dagiti bendision nga imparukpoknan kadatayo, ditay koma aya rebbeng nga aramiden kas ti ingunamgunam ti salmista, “Bendituem ni Jehova, O kararuak”?—Salmo 103:1.