Agbalinkayo a “Nadungngo a Mannakipagrikna”
NAKAAD-ADU a tao ti ad-adda nga agkasapulan ita iti pannakipagrikna bayat a sarsarangtenda ti bisin, sakit, kinapanglaw, riribuk, ken dagiti natural a didigra. Ti pannakipagrikna kaipapananna ti pannakaseknan iti sagsagabaen wenno rigat a sarsarangten ti sabsabali ken ti panagtarigagaytayo a mangep-ep iti dayta. Kas iti nalamiis nga inumen iti nakadagdagaang nga aldaw, ti pannakipagrikna bang-aranna ti marirriribukan, ep-epenna ti ut-ot, ken pabilgenna ti marigrigatan.
Maipakitatay ti pannakipagrikna babaen kadagiti sasao ken aramidtayo—ti pannakaseknan iti sabsabali ken panangtulong kadakuada no kasapulandatayo. Saan laeng koma a kadagiti kapamilia, gagayyem, ken am-ammotayo ti pangipakitaantayo iti pannakipagrikna no di ket uray kadagidiay ditay am-ammo. “No ayatenyo dagidiay mangay-ayat kadakayo, ania a gunggona ti adda kadakayo?” inyimtuod ni Jesu-Kristo iti Sermonna iti Bantay. Kinuna pay daytoy a mannakipagrikna a tao: “Amin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.”—Mateo 5:46, 47; 7:12.
Mabasam dagita a sasao—a pagaammo kas ti Nabalitokan a Bilin—iti Nasantuan a Kasuratan. Adu ti umanamong a ti Biblia ti kasayaatan a giya no maipapan iti pannakipagrikna. Maulit-ulit nga ibalbalakad ti Biblia nga aramidentayo ti pagrebbengantayo a tumulong kadagidiay a gapu iti aniaman a rason ket dida kabaelan a tulongan ti bagbagida. Iyam-ammo ti Biblia ti Autorna ken ti Namarsua kadatayo a ni Jehova kas daydiay kangrunaan a mannakipagrikna.
Kas pagarigan, mabasatayo: “[Ti Dios] ikalinteganna dagiti ulila ken balo a babbai. Ipatpategna dagiti ganggannaet ket ikkanna ida iti taraon ken kawes.” (Deuteronomio 10:18, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Ni Jehova a Dios ket nailadawan kas daydiay “mangted iti hustisia kadagiti mairurumen ken mangted iti taraon kadagiti mabisin.” (Salmo 146:7, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Maipapan kadagiti nakurapay a ganggannaet, imbilin ni Jehova: “Ti ganggannaet nga agnanaed . . . rebbeng nga agbalin kadakayo a kas iti katutuboyo; ket masapul nga ayatem kas iti bagim.”—Levitico 19:34.
Ngem saan a kanayon a nalaka ti makipagrikna. Kastoy ti insurat ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Colosas: “Uksobenyo ti daan a personalidad agraman dagiti aramidna, ket kawesanyo ti bagbagiyo iti baro a personalidad, a babaen iti umiso a pannakaammo mapabpabaro maitunos iti ladawan Daydiay nangparsua iti dayta . . . Kas pinili ti Dios, nasantuan ken ay-ayaten, kawesanyo ti bagbagiyo kadagiti kinalailo ti pannakipagrikna.”—Colosas 3:9, 10, 12.
Gapuna, kasapulan ti panagregget iti panangpatanor iti mannakipagrikna a kababalin. Paset dayta ti “baro a personalidad” a mainanama nga ikawes dagiti Kristiano. Ni Pablo ket agbibiag idi iti naulpit a lubong nga iturturayan ti nagkauna a Roma. Pinaregtana dagiti kapammatianna a mangaramidda kadagiti naisangsangayan a panagbalbaliw iti personalidadda tapno agbalinda nga ad-adda a manangisakit ken mannakipagrikna.
Ti Epekto ti Pannakipagrikna
Dadduma ibilangda a nakapuy ken awanan gaway dagidiay mannakipagrikna a tattao. Umiso kadi ti kasta a kapanunotan?
Saan! Ti napigsa nga impluensia a mangtigtignay iti maysa a mangipakita iti napaypayso a pannakipagrikna ket ti nauneg a panagayat a namunganay iti Dios, ti personipikasion iti dayta a galad. “Ti Dios ket ayat.” (1 Juan 4:16) Ni Jehova ket siuumiso a maawagan kas “Ama dagiti nadungngo nga asi ken ti Dios ti amin a liwliwa.” (2 Corinto 1:3) Ti sasao a naipatarus kas “dagiti nadungngo nga asi” kangrunaan a kaipapananna ti “panangngaasi ken pannakipagrikna iti sagsagabaen ti sabsabali.” Kinapudnona, ni Jehova ket “manangngaasi kadagiti awanan panagyaman ken nadangkes”!—Lucas 6:35.
Kalikaguman ti Namarsua kadatayo nga iparangarangtayo met dagiti naimbag a galad a kas iti pannakipagrikna. Mabasatayo iti Mikias 6:8: “Imbagana kenka, O naindagaan a tao, no ania ti naimbag. Ket ania ti kidkiddawen kenka ni Jehova no di ti panangwatwat iti kinahustisia ken panangayat iti kinamanangngaasi?” Kastoy ti mabasatayo idiay Proverbio 19:22: “Ti matarigagayan a banag iti naindagaan a tao isu ti naayat a kinamanangngaasina.” Kasta met laeng ti imbalakad ni Jesu-Kristo nga Anak ti Dios, a naan-anay a nangyanninaw iti personalidad ni Amana. Kinunana kadagiti pasurotna: “Itultuloyyo ti agbalin a naasi, a kas ken ni Amayo a naasi.” (Lucas 6:36) Kastoy ti patarus Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia iti daytoy a balakad: “Masapul a manangngaasikayo a kas ken Amayo a manangngaasi.”
Adda nasayaat a pamkuatantayo nga agbalin a kasta, yantangay ti pannakipagrikna ket addaan iti epekto a mangyeg kadagiti makapnek a gunggona. Masansan a makitatayo ti kinaagpayso ti naisurat iti Proverbio 11:17: “Ti tao nga addaan naayat a kinamanangngaasi mangipapaay iti gunggona iti bukodna a kararua.” No makipagriknatayo kadagiti agkasapulan, ibilang ti Dios nga Isuna ti nangipakitaantayo iti kasta. Inakona a responsabilidadna a supapakan iti asi ti aniaman a pannakipagrikna nga ipakpakita dagiti agdaydayaw kenkuana. Ni Ari Solomon ket napaltiingan a nangibaga: “Daydiay mangipakpakita ti pabor iti daydiay nanumo agpapautang ken Jehova, ket ti panangtratona Isu supapakannanto kenkuana.” (Proverbio 19:17) Insurat met ni Pablo: “Ammoyo a ti tunggal maysa, aniaman ti naimbag nga aramidenna, awatennanto daytoy kas supapak manipud ken Jehova.”—Efeso 6:8.
Ti pannakipagrikna ket addaan iti puersa a mangtaginayon iti panagkaykaysa ken makatulong iti pannakarisut dagiti susik. Makatulong dayta tapno marisut dagiti di pagkikinnaawatan, ken mangitunda iti panangpakawan. Dagiti di pagkikinnaawatan ket mabalin a rumsua agsipud ta saantayo a kanayon a mayebkas ti kapanunotan wenno riknatayo iti rumbeng koma a panangyebkastayo wenno mabalin a sabali ti pangawatanda iti tigtignaytayo. Iti dayta a kasasaad a makatulong ti pannakipagrikna tapno marisut dayta ken mataginayon ti talna. Nalaka ti mangpakawan iti mannakipagrikna a tao. Ti pannakipagrikna ket makatulong kadatayo a mangyaplikar iti balakad ni Pablo kadagiti Kristiano: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali.”—Colosas 3:13.
Pannakipagrikna—Simpatia a Nabuyogan iti Aramid
Kanayonanna, ti pannakipagrikna ket addaan iti bileg a mangpabang-ar iti agsagsagaba. Kas nadakamaten, iyanninawna ti simpatia kadagidiay marigrigatan ken mangtignay kadatayo a mangipakita iti pannakaseknan kadakuada. Ti pannakipagrikna ramanenna ti nadungngo a panangikabilangan kadagiti agsagsagaba ken mangtignay kadatayo a mangaramid iti pamuspusan tapno matulongantayo ida.
No ipakita dagiti Kristiano ti simpatia, tultuladenda ni Jesus. Kanayon nga adda panawenna a tumulong iti material man a wagas wenno iti naespirituan. No madlawna nga adda dagiti agkasapulan, siaasi a nangaramid iti pamuspusan tapno matulonganna ida.
Usigem ti reaksion ni Jesus idi nakitana ti maysa a bunggoy a nakakaasi ti naespirituan a kasasaadda: “Idi makitana dagiti bunggoy simnek ti asina kadakuada, agsipud ta nalalatan ken naiwarawarada a kasla karkarnero nga awanan pastor.” (Mateo 9:36) Maipapan iti sao a naipatarus ditoy kas “simnek ti asina,” kinuna ti maysa nga eskolar iti Biblia a kayulogan dayta ti “rikna a manggutugot iti maysa a tao agingga iti kaunggan ti kinataona.” Kinapudnona, dayta a sao ket naawagan a maysa kadagiti kabilgan a sasao iti Griego para iti pannakipagrikna.
Iti umasping a wagas, dagiti mannakipagrikna a Kristiano ket dagus nga agtignay tapno maipaayda ti material ken naespirituan a tulong kadagiti agkasapulan. Insurat ni apostol Pedro: “Agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna.” (1 Pedro 3:8) Kas pagarigan, idi adda nakurapay a Kristiano a pamilia nga immakar iti maysa a lugar tapno sumayaat ti salun-atda, innem a bulan a pinagtaeng ida dagiti kapammatianda iti maysa a maabangan a balay. Dagiti kapammatianda ti nangbayad iti abang. Kinuna ti asawa a lalaki: “Inaldaw a kinomustada ti kasasaadmi, ket nariknami ti kinamanagpadagusda gapu kadagiti makaparegta a sasaoda.”
Dagiti pudno a Kristiano ket maseknanda met kadagiti kasapulan dagiti ganggannaet. Siraragsak nga ipapaayda ti tiempo, pigsa, ken sanikuada nga agserbi kadagiti dida am-ammo. Saksi ni Jehova ti mangbukel kadagiti boluntario a nadeskribir iti immuna nga artikulo a tumultulong uray kadagiti dida pulos nga am-ammo.
Ti ngarud pannakipagrikna ken naayat a kinamanangngaasi ket agar-ari iti kongregasion Kristiano. Gapu iti ayat, dagiti miembro iti kongregasion ket kanayon nga agpanunot kadagiti pamay-an tapno matulonganda ti sabsabali. Gapu kadagiti personal a parikutda, dagiti ulila ken balo iti kongregasion ket mabalin nga agkasapulan iti pannakaseknan ken pannakipagriknam. Kabaelam kadi a tulongan ida tapno madaeranda ti kinapanglaw, kurang a kuarta a pagpaagas, kinaawan ti maitutop a pagtaengan ken dadduma pay a pakarigatanda?
Usigem ti maysa nga agassawa idiay Grecia. Naistrok ti asawa a lalaki. Isuda nga agassawa ket nayospital iti adayo a lugar. Ngem ti bassit a makukuartada ket agpannuray kadagiti maburas a naranghita iti minuyonganda. Ngem siasino ngaruden ti agburas kadagita bayat ti kaaddada iti adayo nga ospital? Nagtignay dagiti kakongregasionda. Binurasda dagiti naranghita sada inlako dagita isu nga adda latta ti pamastrekan dayta a nakurapay nga agassawa ken nakatulong met dayta tapno maaddaanda iti natalingenngen a rikna.
Ti pannakipagrikna ket mabalin a maipakita iti adu a wagas. Kas pagarigan, dagiti mannakipagrikna a Kristiano maamirisda a no dadduma, ti kangrunaan a kasapulan dagiti agsagsagaba ket ti naayat nga isasarungkar dagidiay dumngeg a buyogen ti pannakipagrikna, mangipakita iti simpatia, ken mangipaay iti liwliwa a naibasar iti Biblia.—Roma 12:15.
Tagiragsakem ti Mannakipagrikna a Kasasaad
Ti sangalubongan a kongregasion Kristiano ket napaneknekanen kas maysa a natalna ken makaliwliwa a lugar a sadiay agar-ari ti pannakipagrikna ken kinaasi. Dagiti pudno a Kristiano maamirisda a ti pannakipagrikna ket makaay-ayo idinto ta ti kinauyong ket makapasubkar. Gapuna, bayat nga ikagkagumaanda a tuladen ti nailangitan nga Amada, pagreggetanda ti agbalin a “nadungngo a mannakipagrikna” kadagiti praktikal a wagas.
Naimpusuan nga awisendakayo dagiti Saksi ni Jehova a mangtagiragsak iti mannakipagrikna, naayat, ken nadungngo a kasasaad iti nagbabaetanda. Masiguradoda a maay-ayo ken maragsakankanto iti kasta a kasasaad.—Roma 15:7.
[Ladawan iti panid 5]
Pinaregta ni Pablo dagiti Kristiano idiay Colosas a kawesanda ti bagbagida iti kinalailo ti pannakipagrikna
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
Idi nakita ni Jesus nga adda pakasapulan, nakipagrikna ken impamuspusanna ti timmulong