Panangitayag iti Nasungdo nga Im-ima iti Kararag
“Tarigagayak nga iti tunggal lugar agtultuloy koma nga agkararag dagiti lallaki, nga itayagda dagiti nasungdo nga im-ima, naisina iti pungtot ken supsuppiat.”—1 TIMOTEO 2:8.
1, 2. (a) Kasano nga agaplikar ti 1 Timoteo 2:8 iti kararag a mainaig iti ili ni Jehova? (b) Ania ti usigentayo ita?
NAMNAMAEN ni Jehova nga agbalin dagiti tattaona a nasungdo kenkuana ken iti maysa ken maysa. Innaig ni apostol Pablo ti kinasungdo iti kararag idi insuratna: “Tarigagayak nga iti tunggal lugar agtultuloy koma nga agkararag dagiti lallaki, nga itayagda dagiti nasungdo nga im-ima, naisina iti pungtot ken supsuppiat.” (1 Timoteo 2:8) Nalawag a tuktukoyen ni Pablo ti publiko a kararag “iti tunggal lugar” a pagtataripnongan idi dagiti Kristiano. Siasino ti mangibagi kadagiti tattao ti Dios iti kararag kadagiti gimong ti kongregasion? Dagiti laeng nasantuan, nalinteg, managbuteng-Dios a lallaki a siaannad a mangtungtungpal kadagiti amin a Nainkasuratan a pagrebbenganda iti Dios. (Eclesiastes 12:13, 14) Nasken a nadalusda iti naespirituan ken moral a pamay-an ken di mapagduaduaan ti kinapudnoda ken Jehova a Dios.
2 Dagiti panglakayen iti kongregasion ti nangnangruna a rebbeng a ‘mangitayag iti nasungdo nga im-ima iti kararag.’ Ti naimpusuan a kararagda baeten ken Jesu-Kristo ipamatmatna ti kinasungdo iti Dios ken tulonganna ida a mangidian iti panagsusupiat ken panagpungtot. Kinapudnona, masapul a saan a managpungtot, awan dakes a motibona, ken napudno ken ni Jehova ken iti organisasionna ti asinoman a lalaki nga addaan pribilehio a mangibagi iti kongregasion Kristiano iti publiko a kararag. (Santiago 1:19, 20) Aniada pay a pagsurotan ti ipaay ti Biblia kadagidiay addaan pribilehio a mangibagi kadagiti sabsabali iti publiko a kararag? Ken aniada a Nainkasuratan a prinsipio ti rumbeng nga iyaplikartayo kadagiti personal a kararagtayo ken no kaduatayo nga agkararag ti pamiliatayo?
Panunotenyo nga Umuna ti Ikararagyo
3, 4. (a) Apay a makagunggona a panunotentay nga umuna ti ikararagtayo iti publiko? (b) Ania ti ipamatmat ti Kasuratan maipapan iti kaatiddog dagiti kararag?
3 No makiddaw a datayo ti mangikararag iti publiko, mabalin nga adda gundawaytayo a mangpanunot nga umuna iti ikararagtayo. Iti kasta, saan nga atiddog ken nakirokiro ti kararagtayo, no di ket dagiti laeng maitutop ken napateg a banag ti madakamattayo. Siempre, no agmaymaysatayo, mabalintay a baliksen ti kararagtayo, ken uray kasano ti kaatiddogna. Nagpatpatnag idi a nagkararag ni Jesus sakbay ti panangpilina kadagiti 12 nga apostolna. Ngem idi inyussuatna ti Panglaglagip iti ipapatayna, ababa la ketdi dagiti kararagna sakbay nga inyawatna ti tinapay ken arak. (Marcos 14:22-24; Lucas 6:12-16) Ket ammotayo a makaay-ayo unay iti Dios uray dagiti ababa a kararag ni Jesus.
4 Nalabit pagkararagendatayo sakbay ti pannangan ti pamilia. Mabalin nga ababa laeng ti kasta a kararag—ngem aniaman ti ibagatayo, iramantay koma a pagyamanan ti taraon. No pagkararagendatayo sakbay wenno kalpasan ti Nakristianuan a gimong, saan a kasapulan nga agkararagtayo iti atiddog, nga adu ti madakamattayo. Binabalaw ni Jesus dagiti eskriba a ‘nangaramid kadagiti atiddog a karkararag kas pambar.’ (Lucas 20:46, 47) Pulos a di kayat nga aramiden dayta ti nadiosan a tao. Ngem no dadduma, mabalin a maikanatad ti pangatiddogen a publiko a kararag. Kas pagarigan, no natudingan ti maysa a panglakayen a mangipaay iti pangserra a kararag iti asamblea, panunotenna koma dayta a nasaksakbay ken nalabit kayatna ti mangdakamat iti sumagmamano a punto. Ngem saan koma a nakaat-atiddog ti uray kasta a kararag.
Siraraem nga Umadanikayo iti Dios
5. (a) Ania ti nasken a laglagipentayo no agkararagtayo iti publiko? (b) Apay a nadayaw ken napnuan panagraem koma ti panagkararagtayo?
5 No agkararagtayo iti publiko, laglagipentay koma a saan a tattao ti kasasaotayo. Imbes ketdi, managbasoltayo a parparsua nga umar-araraw ken Soberano nga Apo Jehova. (Salmo 8:3-5, 9; 73:28) Nasken ngarud nga ipakitatayo ti nadayaw a panagbuteng di la ket ta saan a maay-ayo iti ibagatayo ken iti wagas a panangyebkastayo iti dayta. (Proverbio 1:7) Inkanta ni salmista David: “No kaniak, iti kaadu ti kinamanangngaasim umayakto iti balaymo: iti panagbuteng kenka agrukbabakto a situturong iti nasantuan a templom.” (Salmo 5:7) No kasta ti kaririknatayo, kasano ti panagsaotayo no pagkararagendatayo iti gimong dagiti Saksi ni Jehova? Bueno, no makisaotayo iti natauan nga ari, napnuan panagraem ken nadayaw ti pannakisaotayo kenkuana. Saan kadi a rebbengna nga ad-adda koma a nadayaw ken napnuan panagraem ti panagkararagtayo, tangay ni Jehova, ti “Ari ti kinaagnanayon,” ti pagkarkararagantayo? (Apocalipsis 15:3) Isu a no agkararagtayo, liklikantayo dagiti sasao a kas iti, “Naimbag a bigatmo, Jehova,” “Idanonmi ti ayatmi kenka,” wenno, “Ala, kastan.” Ipakita ti Kasuratan a ti bugbugtong nga Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo, pulos a di nagaramat iti kakasta a sasao iti pannakisaona iti nailangitan nga Amana.
6. Ania koma ti laglagipentayo no ‘umadanitayo iti trono ti di kaikarian a kinamanangngaasi’?
6 Kinuna ni Pablo: “Buyogen ti wayawaya iti panagsao umadanitay koma iti trono ti di kaikarian a kinamanangaasi.” (Hebreo 4:16) Makaadanitayo ken Jehova buyogen ti “wayawaya iti panagsao” nupay managbasoltayo gapu iti pammatitayo iti daton a panubbot ni Jesu-Kristo. (Aramid 10:42, 43; 20:20, 21) Ngem ti kasta a “wayawaya iti panagsao” dina kaipapanan a kasla makipatpatangtay laeng iti Dios; saantay met koma a mangdakamat kadagiti di nadayaw a banag kenkuana. Tapno makaay-ayo ken Jehova dagiti kararagtayo iti publiko, masapul a nabuyogan dagitoy iti umno a panagraem ken dignidad, ket di umiso nga usarentayo dagitoy a mangyanunsio, mangbalakad, wenno mangsermon iti tallaong.
Agkararagkayo a Sipapakumbaba
7. Kasano nga imparangarang ni Solomon ti kinapakumbaba idi nagkararag iti pannakaidaton ti templo ni Jehova?
7 Agmaymaysatayo man nga agkararag wenno iti publiko, ti maysa a napateg a Nainkasuratan a prinsipio a laglagipentayo ket rumbeng nga agkararagtayo a sipapakumbaba. (2 Cronicas 7:13, 14) Imparangarang ni Ari Solomon ti kinapakumbaba iti publiko a kararagna iti pannakaidaton ti templo ni Jehova sadi Jerusalem. Kalkalpas idi ni Solomon ti maysa kadagiti kadadaegan a patakder a nabangon ditoy daga. Ngem sipapakumbaba nga inkararagna: “Agpayso aya a ti Dios agnaedto iti daga? Adtoy, ti langit ken ti langit dagiti langlangit saandaka a malaon; dinto ngarud ad-adda daytoy a balay a pinutarko!”—1 Ar-ari 8:27.
8. Ania ti sumagmamano a pamay-an a maipakita ti kinapakumbaba iti publiko a kararag?
8 Kas ken Solomon, napakumbabatay koma no pagidauluendatayo iti kararag iti publiko. Nupay liklikantayo ti aginsasanto, maipakita ti kinapakumbaba iti tono ti timektayo. Saan a nasabsabongan wenno emosional dagiti napakumbaba a kararag. Saan a ti tao nga agkarkararag ti pakaiturongan ti atension, no di ket Daydiay pagkarkararaganna. (Mateo 6:5) Maipakita met ti kinapakumbaba iti kababagas ti kararagtayo. No agkararagtayo a sipapakumbaba, saantay koma a kasla manmandaran ti Dios nga aramidenna ti kayattayo a mapasamak. Imbes ketdi, umararawtayo ken Jehova nga aramidenna koma ti maitunos iti sagrado a pagayatanna. Impakita ti salmista ti umiso a kababalin idi impakpakaasina: “Mangisalakanka ita, dawatenmi kenka, O Jehova: O Jehova, dawatenmi kenka, ibaonmo ita ti kinanam-ay!”—Salmo 118:25; Lucas 18:9-14.
Naimpusuan nga Agkararagkayo
9. Ania a nasayaat a balakad nga impaay ni Jesus ti masarakan iti Mateo 6:7, ket kasano a mayaplikar dayta?
9 Tapno makaay-ayo ken Jehova dagiti publiko wenno pribado a kararagtayo, masapul nga agubbog dagitoy iti puso. No kasta, saantay nga ulit-uliten laeng ti maysa a kararag a ditay pampanunoten ti sasawentayo. Iti Sermonna iti Bantay, imbalakad ni Jesus: “No agkarkararagkayo, dikay ulit-uliten a sawen dagiti isu met laeng a bambanag, a kas iti aramiden dagiti tattao iti nasnasion, ta [sibibiddut a] pagarupenda a maipangagdanto gapu iti panagusarda iti adu a sasao.” Iti sabali a pannao, kinuna ni Jesus: “Dikay tumanawtaw; diyo ulit-uliten nga aramaten dagiti awan serserbina a sao.”—Mateo 6:7; footnote iti Reference Bible.
10. Apay a maitutop a saan la a mammaminsan nga ikararagtayo ti maysa a banag?
10 Siempre, nalabit kasapulan nga ulit-ulitentayo nga ikararag ti maysa a banag. Awan pagdaksanna dayta agsipud ta indagadag ni Jesus: “Itultuloyyo ti agdawat, ket maitedto dayta kadakayo; itultuloyyo ti agsapul, ket makasarakkayto; itultuloyyo ti agtuktok, ket mailukatto dayta kadakayo.” (Mateo 7:7) Nalabit kasapulantayo ti baro a Kingdom Hall agsipud ta parparang-ayen ni Jehova ti trabaho a panangasaba iti lugartayo. (Isaias 60:22) Maitutop nga itultuloytay a dakamaten dayta iti pribado a kararagtayo wenno kadagiti publiko a kararag iti panagtataripnong dagiti tattao ni Jehova. Ti panangaramid iti kasta dina kaipapanan a ‘maulit-ulit nga agaramattayo kadagiti awan serserbina a sao.’
Laglagipenyo ti Panagyaman ken Panangidaydayaw
11. Kasano nga agaplikar ti Filipos 4:6, 7 iti pribado ken publiko a kararag?
11 Adu a tattao ti agkararag laeng no adda dawatenda, ngem ti panagayattayo ken Jehova a Dios tignayennatay koma nga agyaman ken mangidaydayaw kenkuana agpadpada iti pribado ken publiko a kararag. “Dikay maringgoran iti aniaman,” insurat ni Pablo, “no di ket iti amin a banag babaen ti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawdawatyo iti Dios; ket ti talna ti Dios a mangringbaw iti amin a panunot aywanannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalin ti isipyo babaen ken Kristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) Wen, malaksid kadagiti dawat ken araraw, agyamantayo koma ken Jehova gapu kadagiti naespirituan ken material a bendision nga ipapaayna. (Proverbio 10:22) Inkanta ti salmista: “Isagutmo iti Dios ti daton ti panagyaman; ket bayadam dagiti inkarim iti Kangatuan.” (Salmo 50:14) Ket iti maysa a kanta a kararag ni David, nairaman dagitoy a makatukay a sasao: “Idaydayawkonto ti nagan ti Dios iti kanta, ken padayagekto iti panagyaman.” (Salmo 69:30) Saan kadi a rebbeng nga aramidentay met dayta iti publiko ken pribado a kararag?
12. Kasano a matungtungpal ita ti Salmo 100:4, 5, ket ania ti panggapuantayo nga agyaman ken mangidaydayaw iti Dios?
12 Maipapan iti Dios, inkanta ti salmista: “Sumrekkayo a siyayaman, kadagiti ruanganna ken kadagiti paraanganna agraman panangidaydayawyo; agyamankayo kenkuana, ket bendituenyo ti naganna. Ta ni Jehova naimbag; ti kinamanagayatna agnanayon, ket ti kinamatalekna agpaay kadagiti amin a kaputotan.” (Salmo 100:4,5) Iti kaaldawantayo, sumsumrek dagiti tattao iti amin a nasion kadagiti paraangan ti santuario ni Jehova, ket gapu iti daytoy mabalintay nga idaydayaw ken pagyamanan. Iyeb-ebkasyo kadi ti panagyaman iti Dios gapu ta adda Kingdom Hall-yo ken ipakpakitayo kadi ti apresasionyo babaen ti regular a pannakitaripnong kadagidiay mangay-ayat kenkuana? No addakayo sadiay, naimpusuan kadi ti panagkantayo kas panangidaydayaw ken panagyaman iti naayat a nailangitan nga Amatayo?
Dikay Mabain nga Agkararag
13. Ania a Nainkasuratan nga ehemplo ti mangipakita a rumbeng nga umararawtayo ken Jehova uray no mariknatayo a saantay a maikari gapu iti basoltayo?
13 Uray no mariknatayo a saantay a maikari gapu iti basoltayo, sipapasnek nga umararawtay koma iti Dios. Idi nagbasol dagiti Judio babaen ti panangasawada kadagiti ganggannaet a babbai, nagparintumeng ni Esdras, intag-ayna dagiti nasungdo nga imana iti Dios, ket sipapakumbaba nga inkararagna: “O Diosko, mabainak ket mabibinegak a mangitangad iti rupak kenka, Diosko, ta dagiti kinadangkesmi immaduda iti rabaw dagiti ul-ulomi, ket ti babakmi dimmakkelda agingga kadagiti langlangit. Nanipud kadagiti al-aldaw dagiti ammami nagbabakkami iti kasta unay agingga itoy nga aldaw . . . Ket kalpasan ti amin nga immay kadakami a gapu kadagiti kinadakes dagiti ar-aramidmi, ken gapu iti dakkel a babakmi, idinto a sika a Diosmi dinusanakami iti basbassit ngem iti karbengan dagiti kinadangkesmi, ket inikkannakami iti kastoy a matda, salungasingenminto manen aya dagiti bilbilinmo, ken makisinggalutkami iti pannakiasawa kadagiti tattao nga agaramid kadagitoy a kinarimon? dikanto aya agpungtot kadakami agingga iti maibusnakami tapno awanto ti matda, wenno makalapsut? O Jehova a Dios ti Israel nalintegka; ta nabatikami a nakalapsut, kas itoy nga aldaw: adtoy, addakami iti sanguanam kadagiti babakmi; ta awan ti makapagtakder iti saklangmo gapu itoy.”—Esdras 9:1-15; Deuteronomio 7:3, 4.
14. Kas ti naaramid idi kaaldawan ni Esdras, ania ti kasapulan tapno pakawanennatayo ti Dios?
14 Tapno pakawanennatayo ti Dios, ti panagpudno kenkuana ket nasken a mapakuyogan iti ladingit ken “kadagiti bungbunga a maitutop iti panagbabawi.” (Lucas 3:8; Job 42:1-6; Isaias 66:2) Idi kaaldawan ni Esdras, impakita dagiti tattao ti panagbabawida babaen ti panangilintegda iti nakillo nga aramidda. Pinapanawda dagiti ganggannaet nga assawada. (Esdras 10:44; idiligyo ti 2 Corinto 7:8-13.) No dumawattayo iti pammakawan ti Dios gapu iti nadagsen a basoltayo, agpudnotay koma iti napakumbaba a kararag ken ipakitatayo babaen ti aramid a nagbabawitayon. Ti panagbabawi ken tarigagay a mangilinteg iti nakillo nga aramid tignayennatay met a dumawat iti naespirituan a tulong dagiti Kristiano a panglakayen.—Santiago 5:13-15.
Makaliwliwa ti Panagkararag
15. Kasano nga ipakita ti kapadasan ni Anna a makagun-odtayo iti liwliwa babaen ti panagkararag?
15 No agpaspasanaang ti pusotayo, maliwliwatayo babaen ti panagkararag. (Salmo 51:17; Proverbio 15:13) Napasaran dayta ni nasungdo nga Anna. Idi kaaldawanna, gagangay dagiti dadakkel a pamilia iti Israel, ngem awan anakna. Naaddaan ni Elcana a lakayna kadagiti annak a lallaki ken babbai iti sabali nga asawana, ni Feninna, a nangumsi ken Anna gapu ta lupes daytoy. Sipapasnek a nagkararag ni Anna ket nagkari a no maparaburan iti anak a lalaki, ‘idatonnanto ken Jehova kadagiti amin nga al-aldaw ti panagbiagna.’ Naliwliwa ni Anna iti panagkararagna ken kadagiti sasao ti Nangato a Padi a ni Eli, ket “saan idin a silaladingit.” Nangipasngay ni Anna iti anak a lalaki a pinanagananna iti Samuel. Idi agangay, indatonna nga agserbi iti santuario ni Jehova. (1 Samuel 1:9-28) Kas panagyaman iti kinaimbag ti Dios kenkuana, nangidaton iti kararag a pagyaman—nga indaydayawna ni Jehova gapu ta awan ti pumada kenkuana. (1 Samuel 2:1-10) Kas ken Anna, maliwliwatayo babaen ti panagkararag, nga agtalektayo a sungbatan ti Dios amin a dawatentayo a mayannurot iti pagayatanna. No ibukboktayo ti pusotayo kenkuana, ‘saanton a silaladingit ti rupatayo,’ ta ikkatenna ti dagensentayo wenno tulongannatayo a mangibtur iti dayta.—Salmo 55:22.
16. Kas naipakita iti kaso ni Jacob, apay a rumbeng nga agkararagtayo no mabuteng wenno mariribukantayo?
16 No mabuteng, maldaangan, wenno mariribukantayo, ditay koma bumdeng nga umadani iti Dios babaen ti panagkararag tapno maliwliwatayo. (Salmo 55:1-4) Mabuteng ni Jacob idi mapanna sabten ni Esau a kabsatna. Adda ngamin nangguraan ni Esau kenkuana. Ngem nagkararag ni Jacob: “O Dios ni amak nga Abraham, ken Dios ni amak nga Isaac, O Jehova a nagkuna kaniak, Agsublika idiay dagam ken kadagiti kakabagiam ket aramidekto kenka ti naimbag; diak maikari iti kabassitan kadagiti kinamanagayatmo ken iti amin a kinapudno nga inaramidmo nga impaay itoy adipenmo; ta iti la sarukodko ti kinaduak idi naglasatak ditoy Jordan; ket ita nagbalinak a dua a bunggoy. Dawatek kenka, isalakannak, iti ima ni kabsatko, iti ima ni Esau: ta kabutengko di la ket ta umay ket sugatennak, ken ti ina ken dagiti annak. Ket siak sinaom, Di bumurong a paimbagenkanto, ket aramidekto a ti putotmo kas la darat ti baybay, a di mabilang gapu iti kaadu.” (Genesis 32:9-12) Saan a rinanggasan ni Esau ni Jacob ken dagiti kakaduana. Iti kasta, ni Jehova ‘inaramidna ti naimbag’ ken Jacob iti daydi a gundaway.
17. Maitunos iti Salmo 119:52, kasano a maliwliwanatayo ti kararag no maipasangotayo iti nakaro a pakasuotan?
17 Kadagiti ararawtayo, mabalin a maliwliwatayo babaen ti pananglagip kadagiti banag a nadakamat iti Sao ti Dios. Iti kaatiddogan a salmo—maysa a naimnas a kararag a naikanta—nalabit a ni Prinsipe Ezekias ti nangikanta iti daytoy: “Linagipko dagiti pangngeddengmo idi ugma, O Jehova, ket naliwliwaak.” (Salmo 119:52) No agkararagtayo a sipapakumbaba iti kanito a maipasangotayo iti nakaro a pakasuotan, mabalin nga adda malagiptayo a prinsipio wenno linteg ti Biblia a makatulong kadatayo a mangaramid iti banag a mangibunga iti makaliwliwa a pammatalged a parparagsakentayo ti nailangitan nga Amatayo.
Dagiti Nasungdo Saanda a Sardayan ti Agkararag
18. Apay a maikuna nga ‘amin a nasungdo agkararagda iti Dios’?
18 Amin a nasungdo ken Jehova a Dios “itultuloy[da] a reggetan ti panagkararag.” (Roma 12:12) Iti maika-32 a Salmo 32, a nalabit naputar kalpasan ti panagbasol da David ken Bat-seba, inladawan ni David ti panagtuokna gapu iti dina panagpakawan ken ti bang-ar nga inyeg kenkuana ti panagbabawi ken panagpudno iti Dios. Kalpasanna, inkanta ni David: “Gapu itoy [gapu ta pakawanen ni Jehova dagiti pudpudno nga agbabawi] tunggal maysa a nadiosan pagkararagannaka koma iti tiempo a pannakasarak kenka.”—Salmo 32:6.
19. Apay a rumbeng a mangitayagtayo iti nasungdo nga im-ima iti kararag?
19 No ipatpategtayo ti relasiontayo ken Jehova a Dios, agkararagtayo a dumawat iti asina maibatay iti daton a panubbot ni Jesus. Babaen ti pammati, makaadanitayo iti trono ti di kaikarian a kinamanangngaasi a buyogen ti wayawaya iti panagsao tapno magun-odtayo ti asi ken ti naintiempuan a tulong. (Hebreo 4:16) Ngem adu ti panggapuantayo nga agkararag! No kasta, “agkararag[tayo] a di agressat”—a masansan a naimpusuan nga idaydayaw ken pagyamanantayo ti Dios. (1 Tesalonica 5:17) Aldaw-rabii a mangitayagtayo iti nasungdo nga im-ima iti kararag.
Kasanoyo a Sungbatan?
◻ Ania ti pagimbagan ti panangpanunot a nasaksakbay iti publiko a kararag?
◻ Apay a napnuan panagraem ken nadayaw koma ti panagkararagtayo?
◻ Ania a kababalin ti rumbeng nga ipakitatayo no agkararagtayo?
◻ No agkararagtayo, apay a laglagipentay koma ti panagyaman ken panagdayaw?
◻ Kasano nga ipakita ti Biblia a maliwliwatayo babaen ti panagkararag?
[Ladawan iti panid 17]
Imparangarang ni Ari Solomon ti kinapakumbaba iti publiko a kararagna iti pannakaidaton ti templo ni Jehova
[Dagiti Ladawan iti panid 18]
Kas ken Anna, makagun-odkayo iti liwliwa babaen ti panagkararag