Abọ 10—Akpọ Ọkpokpọ Ogbunu nọ Ọghẹnẹ O Ru
1, 2. Eme ọ te via nọ ẹmo orufuọ Amagidọn ọ tẹ vrẹ no?
NỌ ẸMO aruẹrẹ Ọghẹnẹ ọrọ Amagidọn ọ tẹ vrẹ no, kọ eme ọfa? Oke oruaro okpokpọ u ve ti muhọ. Enọ e te zọ vrẹ Amagidọn na, nọ i dhesẹ omurokpotọ rai kẹ esuo Ọghẹnẹ no vẹre na, a vẹ te rehọ ai ze akpọ kpokpọ na. Ẹvẹ oke ikuigbe ọkpokpọ yena o te vọ avọ aghọghọ te nọ irere igbunu i ti tunye no obọ Ọghẹnẹ ze se uviuwou ohwo!
2 Evaọ otọ ọkpọvio Uvie Ọghẹnẹ, enọ e zọ na a ve ti muọ aparadase họ e ru kpokpọ. A vẹ te rehọ ẹgba rai ruiruo nọ ekarọ uvouthei nọ e te wha erere se enọ e be rria kpobi evaọ oke oyena. Akpọ na o veti muhọ enwene fihọ emamọ uwou ohwo nọ ọ te vọ avọ erru gbe udhedhẹ.
Ẹrẹreokie O Ti Nwene Emuemu
3. Didi omofọwẹ a te reawere riẹ nọ Amagidọn ọ tẹ nwane vrẹ no?
3 Enana kpobi e te lọhọ nọ a tẹ raha akpọ Setan no. Egagọ erue, te eyero okuomagbe otu, hayo isuẹsu erẹwho na e gbẹ te jọ họ. Ẹjiroro Setan nọ a be rọ lẹliẹ ahwo họ e gbẹ te jariẹe hẹ; ehri nọ i bi no ze kpobi e te nya lele eyero Setan kpohọ ọraha. Dai roro: eyero akpọ enua Setan na kpobi o ti voro no! Ẹvẹ ududhomẹno riẹ ọ te rro te!
4. Dhesẹ enwene ewuhrẹ nọ ọ te jọ.
4 Ewuhrẹ ọbọga nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze u ve ti nwene ẹjiroro ọraha esuo ahwo. “Emọ rai kpobi kọ e te jọ enọ Jihova o wuhrẹ.” (Aizaya 54:13) Avọ emamọ ewuhrẹ ọnana kukpe kukpe, “akpọ na ọ vẹ te ghinẹ vọ avọ eriariẹ Jihova wọhọ epanọ ame ọ vọ abade na.” (Aizaya 11:9) Ahwo a gbe ti wuhrẹ oware nọ u yoma ha, rekọ “ẹrẹreokie họ oware nọ ahwo akpọ na a re ti wuhrẹ.” (Aizaya 26:9) Iroro gbe iruemu ọbọga e te jọ iruẹru i kẹdẹ kẹdẹ.—Iruẹru 17:31; Ahwo Filipai 4:8.
5. Eme ọ te via kẹ emuemu kpobi gbe ahwo omuemu?
5 Fikiere, ikpakpe, te ozighi, ọgbaduo, ujitho, hayo ethube e gbẹ te jọ ofa ha. Ohwo ọvo ọ gbẹ te ruẹ uye fikiọ iruemu iyoma amọfa ha. Itẹ 10:30 ọ ta nọ: “Ikiẹrẹe na a re si ai no vievie he, rekọ iruumuomu na e rẹ sae rria otọ na ha.”
Ezihetha Uvi Omokpokpọ
6, 7. (a) Didi eware uweri esuo Uvie na ọ te rọ ze oba? (b) Ẹvẹ Jesu o dhesẹ onana okenọ ọ jọ otọakpọ?
6 Evaọ akpọ kpokpọ na, a re ti si eware iyoma nọ ọwọsuọ anwae na ọ wha ze no. Wọhọ oriruo, esuo Uvie na o ti si ẹyao gbe owho no. Nẹnẹ na, otẹrọnọ whọ make be re umutho omaweromẹ omakpokpọ dede, abọ nọ ọ ja riẹ yoma họ, nọ whọ be kpako na, ibiaro ra i ve muhọ edhee, ibiakọ i ve muhọ egbo, ezọ i ve muhọ edi, ohọoma u ve siikpru, ekwakwa obọ eva ra i ve muhọ ẹraha no, ukuhọ riẹ kpobi kọ uwhu.
7 Dede, eware uweri okpomahọ enana nọ ma reuku riẹ no obọ ọsẹ gbe oni ọsosuọ mai ze na i ti zihe ruọ eware anwae no obọnana. Kọ whọ kareghẹhọ oware nọ Jesu o dhesẹ kpahe omokpokpọ evaọ oke nọ ọ jọ akpọ? Ebaibol na e ta nọ: ‘Ogbotu ahwo buobu a tẹ nya bru ei, avọ enọ eko, enọ i wo eka, ituaro, idienu, gbe efa buobu, a tẹ wọ ai fihọ aro riẹ o te siwi ai; fikiere u te gbe otu obuobu na unu nọ a ruẹ idienu nọ e ta ẹme, enọ eko e nyae, gbe ituaro nọ e ruẹ ude.’—Matiu 15:30, 31.
8, 9. Dhesẹ evawere nọ e te ze akpọ kpokpọ na nọ a te zihe omokpokpọ ogbagba ze no.
8 Ẹvẹ oghọghọ nọ o be tha na o te rro te evaọ akpọ kpokpọ na nọ a te si eyao mai kpobi no! Uye ẹyao fikiọ oma nọ o ga te ha u gbe ti kpokpo omai hi. “Ohwo ọvo nọ ọ be rria etẹ nọ ọ te ta nọ: ‘Mẹ be mọ’ ọ te jariẹ hẹ.’ ” “Eva oke yena aro enọ itu i veti rovie, ezọ enọ i di i veti rovie. Eva oke yena ọmo o veti duola wọhọ uyo, yọ ẹrọo ọnọ o dienu ọ rẹte so ole oghọghọ.”—Aizaya 33:24; 35:5, 6.
9 Kọ o gbẹ te jọ aghọghọ nọ whọ tẹ kparoma kohiohiẹ kohiohiẹ whọ vẹ ruẹ nnọ whọ rẹ jajaja avọ omokpokpọ? Kọ o gbẹ te jọ emamọ isiuru kẹ ekpako na re a ruẹ nọ a bi dhe ẹmẹmaha kẹdẹ kẹdẹ, bẹsenọ a ti ro te ẹgbagba ugboma gbe iroro ẹmẹrera, onọ Adamu avọ Ivi a je wo omaweromẹ riẹ evaọ oke ọsosuọ? Enẹ Ebaibol na e yeya: “Jọ oma riẹ uzihe ruọ oboba wọhọ oma ọmaha, re o zihe ruọ ọmoha avọ ogaga epaọ oke ọsosuọ riẹ.” (Job 33:25) Ẹvẹ ote jọ oware awere te nọ a te gbolo ino-ibiaro, eware nọ i re fiobọhọ k’ohwo yo ẹme, ekpọ nọ emo e rẹ rọ nya onya, ekaba-emo, gbe imu kpobi kufiẹ no! Esipito, ebo-imu, gbe ebo-akọ a gbẹ te gwọlọ ai vievie he.
10. Eme ọ te via kẹ uwhu?
10 Ahwo nọ i wo oghẹrẹ omosasa utioye na a rẹ gwọlọ whu hu. Yọ a re ti whu hu, keme ahwo akpọ a gbẹ te jọ otọ ifi erọ ukuoriọ sebaẹgba gbe uwhu hu. Kristi “o re suẹ hrọ [“wọhọ ovie,” NW ] bẹsenọ Ọghẹnẹ o re ti fi ewegrẹ kpobi họ otọ evawọ riẹ, uwhu họ ọwegrẹ [“urere,” NW ] nọ ọ rẹ te raha na.” “Rekọ okẹ Ọghẹnẹ họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”—1 Ahwo Kọrint 15:25, 26; Ahwo Rom 6:23; je rri Aizaya 25:8.
11. Ẹvẹ obe Eviavia o ta kpẹkpẹ kpahe irere ọ akpọ kpokpọ na?
11 Re a tae kpẹkpẹ, irere nọ i ti zurie no obọ Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ daezọ na te uviuwou ahwo evaọ Aparadase, obe urere Ebaibol na ọ tẹ ta nọ: “Yọ [Ọghẹnẹ] o ti ririe irui oviẹ kpobi no aro rai no, uwhu o gbẹ te jọ ofa ha, hayo kọ uweri hi, hayo oviẹ hẹ, hayo edada ọvuọvo ho. Eware anwae na kpobi e vrẹ no.”—Eviavia 21:3, 4.
Iwhowhu Na I Zihe Ze
12. Ẹvẹ Jesu o dhesẹ ogaga ẹkparomatha nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ e na?
12 Jesu o ru vi esiwi enọ e jẹ mọ gbe enọ eko. Ọ kpare ahwo no uki ze re. Fikiere ọ tẹ rehọ ere dhesẹ ogaga ugbunu ẹkparomatha nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹe. Kọ whọ kareghẹhọ oke nọ Jesu ọ rọ nyaze uwou ọzae jọ nọ ọmọtẹ riẹ o whu? Jesu ọ ta kẹ ọmọtẹ nọ o whu no na nọ: “Ọmọtẹ ọkakao, mẹ ta kẹ owhẹ nọ kparoma.” Eme o no rie ze? “Ọmọtẹ na ọ tẹ nwane kparoma, o te mu onya họ.” Nọ a ruẹ onana, ahwo nọ a jọ etẹe “a te muhọ ẹghọghọ avọ oghọghọ ulogbo.” A sae gba oghọghọ rai vievie he!—Mak 5:41, 42; je rri Luk 7:11-16; Jọn 11:1-45.
13. Didi oghẹrẹ ahwo a te kpare ze?
13 Eva akpọ kpokpọ na, “ẹkparomatha enọ ikiete avọ enọ ikiete he e rẹ te jarọ.” (Iruẹru 24:15) Eva oke oyena, Jesu ọ vẹ te rehọ ogaga nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ kpare enọ i whu no keme, wọhọ epanọ ọ tae, ‘Mẹ họ ẹkparomatha gbe uzuazọ. Ọnọ o fi ẹrọwọ họ omẹ, ọ tẹ maki whu no dede, o ti zihe ze uzuazọ.’ (Jọn 11:25) Ọ tẹ jẹ ta nọ: “Enọ e rọ uki ekareghẹhọ kpobi [iroro Ọghẹnẹ] a ti yo urru riẹ [Jesu] a vẹ te nya via.”—Jọn 5:28, 29.
14. Fiki nọ uwhu o gbẹ te jọ ha, didi eware a ti si no?
14 Oghọghọ ulogbo o te jọ otọakpọ na soso wariẹ họ nọ otu nọ i whu no a ti zihe ze uzuazọ a ve ti kuomagbe iyoyou rai! Ma gbẹ te ruẹ oria ahwo nọ a whu no evaọ obe awha-usi hi re e jẹ rehọ ọkora se enọ erọ uzuazọ. Ukpoye, kọ usi ẹkparomatha ma ti yo: ewhowho ahwo kpokpọ nọ a kpare ze no o te wha oghọghọ se enọ iyou rai. Koyehọ iwhori, te eria nọ a je kru ire kugbe mahe ahwo owhuowhu, gbe iwou nọ a rẹ jọ mahe ahwo owhuowhu, hayo kọ ahoo, egbẹ te jọ họ!
Ghinọ Akpọ Udhedhẹ
15. Ẹvẹ a te rọ ruẹ orugba eruẹaruẹ Maeka vọvọ?
15 A rẹ te ruẹ udhedhẹ uzẹme eva abọ uzuazọ kpobi. Emo, enọ e be wha emo tha, gbe ekwakwa emo i kuo e te jọ eware anwae nọ evrẹ no. Fikieme? Keme ohẹriẹ o wha fihọ orẹwho, uyẹ gbe ovioma o te gbẹ jọ họ. Kẹsena, a vẹ te ruẹ orugba onana vọvọ, “orẹwho ọ gbẹte kpare ẹmo bru orẹwho ofa ha, hayo kọ a gbe ti wuhrẹ ẹmo ofa gbe he.”—Maeka 4:3.
16. Ẹvẹ Ọghẹnẹ ọ te rọ ruẹ nọ emo yọ eware nọ e te gbẹ jọ ha?
16 Onana o rẹ sae gbunu ma te rri ikuigbe abeọriọ azẹ ahwo fikiọ ẹmo i kẹse kẹse. Rekọ eyena kpobi e be via keme ahwo a rọ otọ esuo ahwo gbe erọ idhivẹri. Eva akpọ kpokpọ na, otọ esuo Uvie na, onana họ oware nọ o te via: “Nyaze, whai ahwo, wha ti rri iruo Ọnowo na [“Jihova,” NW ] . . . O bi ru ẹmo serihọ rri te oka akpọ na. Uzei na o ti wiri no o ve je wiri ozuẹ na ehehẹhẹ; ekẹkẹ [ẹmo] na ọ te rehọ errae mahe ai no.”—Olezi 46:8, 9.
17, 18. Eva akpọ kpokpọ na, didi oghẹrẹ oyere kugbe ọ te jọ udevie ahwo gbe erao?
17 Te ahwo te erao a te jọ evaọ udhedhẹ, wọhọ epanọ a jọ eva Idẹn. (Emuhọ 1:28; 2:19) Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Me re ti ru owhai avọ erao ẹwọ gbe evrae obọ ehru, te emerao nọ i re siẹ eva otọ na riọvọ evaọ edẹ eyena. Me re ti . . . ru ai kiẹzẹ evaọ omofọwẹ.”—Hosia 2:18.
18 Ẹvẹ udhedhẹ oyena o te kẹre te? “Arao-ojihẹ o ti lele omogodẹ rria, ẹkpẹ avọ ọmọẹwe a ti ruẹ oria ovo, ọmọ-eruẹ gbe okpohrokpo a te jọ kugbe; ọmaha gheghe o veti su ai.” Erao na e gbẹ te jọ idudu kẹ ahwo hayo kẹ i be erao rai ofa ha. Makọ “okpohrokpo dede ọ te re ẹbe wọhọ eruẹ”!—Aizaya 11:6-9; 65:25.
Akpọ Ọ Rẹriẹ Ruọ Aparadase
19. Eme otọakpọ na o ti zihe ro?
19 Otọakpọ na soso o bi ti zihe ruọ uwou aparadase kẹ ohwo akpọ. Oye jabọ nọ Jesu ọ sae rọ yeya kẹ ohwo nọ ọ rọwo riẹ nọ: “Whọ te jọ gbe omẹ evaọ Aparadase.” Ebaibol na e ta nọ: “Enọ e rọ igbrẹwọ gbe etọ eyaya a rẹ te ghọghọ, e rọ idhude e rẹte ghọghọ jẹ gbọ wọhọ idodo. . . . Keme ame ọ rẹte va no ẹwọ tha, gbe iko evaọ idhude.”—Luk 23:43; Aizaya 35:1, 6.
20. Fikieme ohọo o gbẹ te lahiẹ ahwo ofa ha?
20 Evaọ otọ Uvie Ọghẹnẹ, ohọo o gbẹ te lahiẹ ima ahwo ho. “Otọ na o te vọ avọ ibi ire buobu; ehru igbehru na o vẹ te vọ kpọhọ hwẹ.” “Ire otọ na e rẹte mọ ibi rai, otọ na o rẹte kẹ ẹvi riẹ, a reti wo omofọwẹ eva otọ rai.”—Olezi 72:16; Izikiẹl 34:27.
21. Eme ọ te via kẹ enọ i wo iwou ha, iwou anwae, gbe okegbe iyoma?
21 Uvuhu o gbẹ te jọ họ, ahwo nọ a wo iwou ha, iwou-anwae, hayo okegbe nọ igbulegbu e rọ buobu egbẹ te jọ họ. “A rẹ te bọ iwou a vẹ rria ae tọ, a rẹ te kọ egbọ-evaene a vẹ re ibi rai. A gbẹ te bọ iwou no re omọfa ọ rria e he. A gbẹ te kọ no re omọfa ọ re he.” “Rekọ ohwo kpobi ọ rẹ te keria otọ ekakọ gbe otọ ure fig riẹ, ozọ ohwo ọvo u gbe ti mu ai hi.”—Aizaya 65:21, 22; Maeka 4:4.
22. Ẹvẹ Ebaibol na i dhesẹ eghale esuo Ọghẹnẹ?
22 A te rehọ eware nana kpobi ghale ahwo, gbe efa, eva Aparadase. Olezi 145:16 o ta nọ: “Who rovie abọ ra [Ọghẹnẹ], who te bi ru ẹgwọlọ eware nọ i wo uzuazọ kpobi rọ kẹ ae.” Agbẹta nọ eruẹaruẹ Ebaibol i je whowho nọ: “Enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku; oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ. . . . Ikiẹrẹe na e rẹ te rehọ otọ na reuku, a vẹ jẹ rria ae bẹdẹ.”—Olezi 37:11, 29.
Ẹwariẹ Ru Eware Anwae
23. Ẹvẹ Uvie Ọghẹnẹ o ti ro si uye nọ ma ruẹ nẹnẹ na no?
23 Esuo Uvie Ọghẹnẹ o re ti si araha kpobi nọ o te uviuwou ohwo anwọ ikpe idu ezeza nọ e vrẹ na no. Eghọghọ nọ ahwo a ti wo eva oke yena u ti bu vrẹ uye nọ a rehọ ẹro ruẹ no vẹre. Ekareghẹhọ iyoma erọ uye oruẹ nọ o vrẹ no u gbe ti kpokpo uzuazọ họ. Iroro gbe iruo ọbọga nọ e te jọ uzuazọ ahwo kẹdẹ kẹdẹ i ti voho ekareghẹhọ iyoma eyena no ẹmẹrera.
24, 25. (a) Eme Aizaya ọ ruẹaro riẹ nọ o te via? (b) Ẹvẹ o sai ro muomai ẹro nnọ ekareghẹhọ uye oruẹ nọ o vrẹ e te yẹ no?
24 Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ daezọ na o whowho nọ: ‘Mẹ be ma idhiwu ekpokpọ [esuo ọkpokpọ obọ odhiwu nọ o ti su ahwo] gbe akpọ kpokpọ [ukoko ahwo kiẹrẹe]; yọ a gbe ti si eware anwae nọ evrẹ no ze iroro ho hayo kọ a gbe ti wo ekareghẹhọ rai. Rekọ eva e were owhai, whai ahwo, re wha ghọghọ bẹdẹ bẹdẹ evaọ eware nọ mẹ be ma na.’ “Oma o tẹ fọ akpọ na kpobi avọ udhedhẹ, a tẹ jẹ suọile oghọghọ.”—Aizaya 14:7; 65:17, 18.
25 Fikiere, ẹkwoma Uvie na ze, Ọghẹnẹ ọ te wariẹ rẹriẹ eyero oyoma na nọ ọ rria kri gaga na no. No ebẹdẹ te ebẹdẹ o ti dhesẹ ẹruọsa ologbo riẹ k’omai nọ o ti ro tunye eghale riẹ ze otọ nọ e te vrẹ enwoma nọ ma wo evaọ uzuazọ mai no vẹre. Ikpokpoma anwọ ẹdẹ nọ ma jẹ ruẹ uye rai e vẹ te yẹ no wọhọ ekareghẹhọ gheghe, otẹrọnọ ma daezọ kareghẹhọ ai dede.
26. Fikieme Ọghẹnẹ ọ te rọ hwa osa k’omai fiki uye nọ ma ruẹ vrẹ no?
26 Ere Ọghẹnẹ ọ te rọ hwosa uye nọ ma kiakọ riẹ no eva akpọ ọnana k’omai. Ọ riẹ nọ ma so riẹ ze he nọ a je yẹ omai avọ ẹthọthọ, keme ma reuku sebaẹgba na no obọ ọsẹ gbe oni ọsosuọ mai ze. Ma so riẹ ze nọ a je yẹ omai fihọ akpọ Setan he, keme otẹrọnọ Adamu avọ Ivi a kru ẹrọwọ rai a jẹ hae ti yẹ omai fihọ aparadase. Fikiere, avọ ohrọriọ ulogbo Ọghẹnẹ ọ te hwa omai osa fikiọ eyoma nọ a wha se omai na.
27. Didi eruẹaruẹ e te ruẹ orugba ogbunu rai evaọ akpọ kpokpọ na?
27 Evaọ akpọ kpokpọ na, ahwo a te reawere ufuoma nọ a ruẹaro riẹ evaọ obe Ahwo Rom 8:21, 22 na: “Kemena ukpuzou enama na a reti si ei no igbo egbogbo ruọ eva uvẹ oruaro emọ Ọghẹnẹ. Ma riẹ nọ enama na soso i bi dimẹ eva ọyawọ usuovo na rifi enẹna.” Ahwo oke oyena a te ruẹ erugba vọvọ ọrọ olẹ na: “Jọ uvie ra o ze. Jọ a jọ akpọ na ru oreva ra wọhọ epanọ a rọ obọ odhiwu ruẹ na.” (Matiu 6:10) Eyero ogbunu ọ Aparadase akpọ ọ te jọ odhesẹvia eyero nọ ọ rọ obọ odhiwu.
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]
Evaọ akpọ kpokpọ na, ekpako na i re ti zihe ziọ ogaga uzoge rai
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 24]
Oghẹrẹ eyao kpobi gbe eyao eka e te jọ akpọ kpokpọ na ha
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]
Evaọ akpọ kpokpọ na, a te kpare enọ i whu no ze uzuazọ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 26]
‘A gbe ti wuhrẹ ẹmo ofa ha’
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
Ahwo gbe erao a te jọ udhedhẹ gbagba evaọ Aparadase
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
‘Ọghẹnẹ o ti rovie abọ riẹ re o ru ẹgwọlọ eware nọ i wo uzuazọ kpobi rọ kẹ ai’
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
Uvie Ọghẹnẹ o ti ru viọ uye nọ ma ruẹ je kiakọ rai vrẹ no na