Uzou 10

Uvie Ọghẹnẹ U Bi Suẹ

 1, 2. Ẹvẹ egọmeti ahwo i ro dhesẹ nọ i te he?

OTIẸSEJỌHỌ whọ dẹ oware ikporakporo jọ no ẹdẹjọ, whọ tẹ ruẹ nọ o bi ruiruo ho. Ma rehọ iẹe nọ whọ rehọ riẹ se ohwo nọ ọ rẹ ruẹ riẹe. Nọ ọ “ruẹrẹ” oware na no, o tẹ nwane jẹ raha. Ẹvẹ o rẹ k’owhẹ idhọvẹ te!

² Epavo na o rọ kugbe egọmeti ahwo. Ẹsikpobi ahwo a re wo isiuru egọmeti nọ e rẹ rehọ udhedhẹ gbe evawere tha. Ghele na, a re sae wo obokparọ evaọ aruẹrẹ araha nọ a ru no eva okegbe rai hi. A riọvọ udhedhẹ buobu no—ukuhọ riẹ e vẹ raha no. Ofariẹ, egọmeti vẹ ọ sai si uvuhu no, omohẹriẹ, ethube, eyao, gbe araha okegbe? Esuo ohwo ọ raha vrẹ ẹta no. Makọ Solomọn Ovie owareghẹ Izrẹl ọ nọ anọ: “Kẹvẹ ohwo ọ rẹ rọ riẹ otọ edhere riẹ?”—Itẹ 20:24.

 3. (a) Eme jọ uzoẹme usiuwoma ota Jesu? (b) Ẹvẹ ahwo jọ a dhesẹ Uvie Ọghẹnẹ?

³ Jọ udu u no owhẹ awọ họ! Egọmeti akpọ soso nọ o re nwene he ọ rọ ewezẹ hẹ. Oye o jọ uzoẹme usiuwoma ota Jesu. O se rie “uvie Ọghẹnẹ,” o te je wuhrẹ ilele riẹ re a lẹ kẹe. (Luk 11:2; 21:31) Ẹsejọ dede, a rẹ jọ evaọ egagọ fodẹ Uvie Ọghẹnẹ. Evaọ uzẹme, ima ahwo buobu a rẹ lẹ kẹe kẹdẹ kẹdẹ nọ a tẹ be wariẹ Olẹ Olori na (onọ a re se Ọsẹ Mai hayo olẹ oriruo na). Rekọ ahwo a rẹ kẹ iyo oghoghẹrẹ nọ a tẹ nọ ai nọ, “Eme họ Uvie Ọghẹnẹ?” Ahwo jọ a rẹ ta nọ, “O rọ ubiudu ra.” Amọfa a re sei nọ odhiwu. Ebaibol na e k’uyo ovevẹ, wọhọ epanọ ma te ruẹ na.

UVIE NỌ O RỌ AVỌ ẸJIRORO

 4, 5. Fikieme Jihova ọ jẹ sa nọ ọ rẹ rehọ abọ ọkpokpọ fiba esuo riẹ, kọ eme o re ti rugba?

⁴ Oke kpobi Jihova Ọghẹnẹ ọ rọ Ovie, hayo Olori Osu, ọrọ ehrugbakpọ na. Uzẹme na nọ ọye ọ ma eware kpobi o kpare riẹ kpehru fihọ ọkwa ologbo ọyena. (1 Iruẹru-Ivie 29:11; Olezi 103:19; Iruẹru 4:24) Rekọ Uvie nọ Jesu ọ ta usiuwoma kpahe na yọ oware avivẹ, evaọ esuo ehrugbakpọ Ọghẹnẹ. Uvie Mesaya oyena o wo ẹjiroro jọ, rekọ eme họ ẹjiroro ọyena?

⁵ Wọhọ epanọ a ru rie vevẹ evaọ Uzou 6 na, imava ọsosuọ na a wọso udu-esuo Ọghẹnẹ. Fiki avro nọ a kpare ze, o tẹ ruọ Jihova nnọ ọ rẹ rehọ abọ ọkpokpọ ọfa esuo riẹ rọ via. Ọghẹnẹ o te whowho ẹjiroro riẹ via nnọ ọ te rehọ “ubi” ze nọ o te whọlọ Araomuomu na, Setan, o ve je si eware nọ izieraha nọ ahwo a reuku riẹ e wha ze no. “Ubi” ọsosuọ na họ Jesu Kristi, “uvie Ọghẹnẹ” na họ okwakwa nọ a ti ro fi Setan kparobọ riẹriẹriẹ. Ẹkwoma Uvie nana, Jesu Kristi o re ti zihe esuo ziọ otọakpọ na evaọ odẹ Jihova ọ vẹ te kpare udu esuo Ọghẹnẹ kpehru nọ o te jọ bẹdẹ bẹdẹ.—Emuhọ 3:15; Olezi 2:2-9.

 6, 7. (a) Diẹse Uvie na o rọ, kọ ono họ Ovie na gbe ibe isu riẹ? (b) Amono a rọ otọ Uvie na?

⁶ Wọhọ epanọ efafa jọ e fa eme Jesu rọ kẹ ahwo Farisi irumuomu na, ọ ta nọ: “Uvie Ọghẹnẹ o rọ eva rai.” (Luk 17:21, King James Version) Kọ Jesu o dhesẹ nọ Uvie na o rọ ibiudu muomu ezae yoma eyena? Ijo. Efafa nọ ọ mae fa ẹme ahwo Grik anwae na gbagba u se nọ: ‘Uvie Ọghẹnẹ o rọ udevie rai.’ Jesu, ọnọ ọ jọ udevie rai, ọ t’ẹme kpahe omariẹ wọhọ Ovie eva obaro. Rro viọ oware jọ nọ ohwo o wo họ udu riẹ gheghe, Uvie Ọghẹnẹ yọ egọmeti uzẹme, nọ u bi ruiruo nọ o wo osu gbe ahwo nọ o bi suẹ. Egọmeti obọ odhiwu ọrọ, keme a se rie “uvie odhiwu” gbe “uvie Ọghẹnẹ.” (Matiu 13:11; Luk 8:10) Evaọ eruẹaruẹ, Daniẹl ọruẹaro na ọ ruẹ Osu riẹ wọhọ ọjọ nọ ọ wọhọ “ọmọ ohwo” nọ a rọ ziọ aro Ọghẹnẹ Erumeru na a tẹ rọ “isuẹsu gbe oruaro gbe uvie rọ kẹe, re ahwo kpobi, erẹwho gbe evẹrẹ kpobi, a ruẹse gọe.” (Daniẹl 7:13, 14) Ono họ Ovie ọnana? Whaọ, Ebaibol na i se Jesu Kristi “Ọmọ ohwo.” (Matiu 12:40; Luk 17:26) Ẹhẹ, Jihova ọ rehọ Ọmọ riẹ, Jesu Kristi, ro mu Ovie.

⁷ Jesu ọvo o bi su hu. Ahwo 144,000 e rọ kugbe ei enọ “a ta no obọ otọ akpọ na” re a jọ ibe isu gbe izerẹ riẹ. (Eviavia 5:9, 10; 14:1, 3; Luk 22:28-30) Ahwo nọ e te jọ otọ Uvie Ọghẹnẹ a te jọ uviuwou ahwo akpọ soso enọ e be romakpotọ kẹ esuo Kristi. (Olezi 72:7, 8) Kọ ẹvẹ o sai ro muomai ẹro nnọ Uvie na o rẹ te kpare esuo Ọghẹnẹ jẹ rehọ eyero aparadase zihe ziọ otọakpọ na?

IMUẸRO UVIE ỌGHẸNẸ

 8, 9. (a) Ẹvẹ ma rẹ sai ro dhesẹ ẹgbagba eyaa Uvie Ọghẹnẹ? (b) Fikieme uzẹme Uvie na u je muomai ẹro?

⁸ Ma dae rehọ iẹe nọ errae e tuọ uwou ra no. Whaọ ogbẹnyusu ra jọ nọ obọ riẹ u te ọ tẹ yeyaa nọ o ti fiobọhọ wariẹ bọ uwou ra jẹ rọ emuore kẹ uviuwou ra. Otẹrọnọ uzẹme ọvo ogbẹnyusu ọyena ọ rẹ ta vẹre, whọ gbẹ te rọwo ẹme nọ ọ ta na? Dae rehọ iẹe nọ who no iruo kpozi okiokiọ riẹ whọ tẹ ruẹ nọ iruiruo a muọ erara na họ ekokohọ no a tẹ jẹ dẹ emuore kẹ uviuwou ra. Ababọ avro who re fieva ra kpobi họ nọ ukuhọ riẹ, orọnikọ a te wariẹ zihe eware ra kpobi ze ọvo ho rekọ i ti woma vi epaọ ọsosuọ.

⁹ Epavo na re, Jihova ọ k’omai imuẹro Uvie na. Wọhọ epanọ a jọ obe Ebaibol Ahwo Hibru dhesẹ iẹe, abọ Uzi na buobu e riobọ kpohọ ọruẹrẹfihọ Uvie na. (Ahwo Hibru 10:1) Oghẹrẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ o te jọ u dhesẹ oma via re evaọ uvie otọakpọ Izrẹl. Oyena o jọ egọmeti gheghe he, keme isu riẹ e keria “agbara uvie ỌNOWO” na. (1 Iruẹru-Ivie 29:23) Ofariẹ, a ruẹaro riẹ nọ: “Ọkpọ-uvie na ọ sai no obọ Juda ha, ọkpọ osu-isuẹsu ọ sai no agada awọ riẹ hẹ, bẹsenọ [Shailo] ọ rẹ te tha, . . . ẹme riẹ ahwo na kpobi a re ti yo.” (Emuhọ 49:10)a Ẹhẹ, evaọ uyẹ uvie Juda nana, Jesu, ọnọ ọ rọ Ovie ibẹdẹ Uvie Ọghẹnẹ na, a te jọ yẹi.—Luk 1:32, 33.

10. (a) Okiovẹ a rọ rehọ otọhotọ Uvie Mesaya Ọghẹnẹ mu? (b) Didi iruo logbo ibe isu Jesu a rẹ kobaro riẹ evaọ otọakpọ na?

¹⁰ A rehọ ẹsalọ ikọ Jesu rọ otọhotọ Uvie Mesaya Ọghẹnẹ ro mu. (Ahwo Ẹfẹsọs 2:19, 20; Eviavia 21:14) Ahwo nana họ otu ọsosuọ ahwo 144,000 enọ e te jọ obọ odhiwu su wọhọ ibe ivie kugbe Jesu Kristi. Okenọ a jọ otọakpọ, ibe isu enana a kobaro eva isẹrise, rọ nya lele ujaje Jesu nọ o ta nọ: “Fikiere wha wuhrẹ ahwo erẹwho kpobi, wha họ ae ame evaọ odẹ Ọsẹ, gbe Ọmọ gbe Ẹzi Ẹri.”—Matiu 28:19.

11. Ẹvẹ a bi ro ru iruo usiuwoma ota Uvie na nẹnẹ, kọ eme o bi rugba?

¹¹ Ujaje re a ru ilele a bi y’ẹme riẹ enẹna eva akpọ na soso. Isẹri Jihova a bi whowho usiuwoma Uvie na evaọ akpọ na soso, rọ nya lele eme eruẹaruẹ Jesu: “A rẹ te vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na kẹ akpọ na kpobi, re o jọ isẹi kẹ erẹwho akpọ na kpobi; kẹsena urere u te zi te.” (Matiu 24:14) Wọhọ abọjọ iruo usiuwoma Uvie na, a be wha ọruẹrẹfihotọ ewuhrẹ ologbo haro. Ahwo nọ a be romakpotọ kẹ izi gbe ijaje Uvie Ọghẹnẹ a bi wo udhedhẹ gbe okugbe nọ egọmeti ahwo-akpọ a rẹ sai wo ho. Enana kpobi e tẹ k’omai imuẹro uvevẹ inọ Uvie Ọghẹnẹ yọ ewezẹ hẹ!

12. (a) Fikieme u je fo re a se iwhowho Uvie na Isẹri Jihova? (b) Ẹvẹ Uvie Ọghẹnẹ u ro wo ẹhẹriẹ no egọmeti ahwo?

¹² Jihova ọ ta kẹ Emọ-Izrẹl nọ: “Whai họ isẹri mẹ, . . . idibo mẹ nọ omẹ sanọ.” (Aizaya 43:10-12) Jesu, “osẹri ẹrọwọ na,” ọ rehọ ajọwha whowho emamọ usi Uvie na. (Eviavia 1:5; Matiu 4:17) Fikiere u te fo inọ iwhowho Uvie oke mai na a re wo odẹ nọ Ọghẹnẹ ọ jẹrehọ na, Isẹri Jihova. Rekọ, fikieme Isẹri na a jẹ be raha oke gbe ẹgba be rọ t’ẹme kẹ amọfa kpahe Uvie Ọghẹnẹ bu t’ere? A bi ru onana keme Uvie na họ ẹruore ọvo nọ ahwo-akpọ a wo. Egọmeti ahwo i re ti kuhọ ẹdẹjọ, rekọ Uvie Ọghẹnẹ o rẹ te jọ bẹdẹ. Aizaya 9:6, 7 o se Osu riẹ, Jesu, ‘Ọmọ-Ovie Udhedhẹ’ je fibae nọ: “Udhedhẹ riẹ o basa ha.” Uvie Ọghẹnẹ o wọhọ egọmeti ahwo ho—nọ o rẹ jọ nẹnẹ odẹ notha a ve nwene iei. Uzẹme, Daniẹl 2:44 ọ ta nọ: “Evaọ ezi ivie eyena, Ọghẹnẹ obọ odhiwu na ọ rẹte rehọ uvie nọ a rẹ raha ha muẹ, hayo a rẹte se isuẹsu riẹ ba kẹ amọfa ha. . . . ọ vẹte jọ bẹdẹ.”

13. (a) Didi ebẹbẹ jọ Uvie Ọghẹnẹ o ti kuhọ lọlọhọ? (b) Fikieme u je muomai ẹro nọ eyaa Ọghẹnẹ i re ti rugba?

¹³ Ovie ohwo-akpọ vẹ o re ru ẹmo serihọ, si ethube, eyao, ohọwo, gbe ababọ iwou no? Ofariẹ, osu otọakpọ vẹ ọ rẹ sae kpare ahwo nọ i whu no ze? Uvie Ọghẹnẹ avọ Ovie riẹ i re ti ru eware nana. Oma o rẹ te lọhọ Uvie na ha, wọhọ ekwakwa ẹnjini nọ e rẹ gwọlọ aruẹrẹ ẹsikpobi. Ukpoye, Uvie Ọghẹnẹ o rẹ te kparobọ, keme Jihova ọ yeyaa nọ: “Ẹme nọ o no unu mẹ ze . . . o re zihe bru omẹ tha ababọ họ, rekọ o re ru epanọ mẹ ta gba je ru oware nọ mẹ rehọ fiki riẹ vi ei na gba.” (Aizaya 55:11) Ẹjiroro Ọghẹnẹ o re kie he, rekọ oke vẹ Uvie na o ti ro muhọ esuo?

ESUO UVIE NA—OKIOVẸ?

14. Otoriẹ vẹ ilele Jesu a wo kpahe Uvie na ha, rekọ eme Jesu ọ riẹ kpahe esuo riẹ?

¹⁴ “Ọnowo, kọ whọ te jọ oke nana zihe uvie na se Izrẹl?” Onọ yena nọ ilele Jesu e nọ na u te dhesẹ via nnọ rri te okioye a re riẹ ẹjiroro Uvie Ọghẹnẹ jegbe oke nọ o ti ro muhọ esuo ho. Nọ ọ vẹvẹ ai unu inọ a mu fodẹ oke nọ o ti ro muhọ esuo ho, Jesu ọ tẹ ta nọ: “O rọ nọ wha rẹ riẹ oke hayo ezi hi, onọ Ọsẹ na ọ rọ ogaga obọ riẹ fihọ.” Jesu ọ riẹ nọ a ruẹrẹ esuo otọakpọ na fihọ kẹ obaro, krẹkri nọ ọ kpare oma ze je kpohọ obọ odhiwu no. (Iruẹru 1:6-11; Luk 19:11, 12, 15) Ikereakere na e ruẹaro onana no. Eva edhere vẹ?

15. Ẹvẹ Olezi 110:1 o ro fi elo họ oke isuẹsu Jesu?

¹⁵ Nọ ọ jọ eruẹaruẹ se Jesu “Ọnowo,” Devidi Ovie na ọ ta nọ: “Jihova ọ ta kẹ Olori mẹ nọ: ‘Keria obọze mẹ bẹsenọ me re ti ru ewegrẹ ra họ uririawọ ra.’” (Olezi 110:1, NW; wawo Iruẹru 2:34-36.) Eruẹaruẹ nana o dhesẹ nọ esuo Jesu o re ti muhọ ovavo nọ ọ tẹ kparoma kpohọ obọ odhiwu no ho. Ukpoye, ọ rẹ te hẹrẹ evaọ obọze Ọghẹnẹ. (Ahwo Hibru 10:12, 13) Ẹvẹ ohẹrẹ nana o ti kri te? Okevẹ esuo nana o ti muhọ? Ebaibol na i fiobọhọ k’omai ruẹ uyo na.

16. Eme ọ via evaọ 607 B.C.E., kọ ẹvẹ onana u ro kie kpahe Uvie Ọghẹnẹ?

¹⁶ Jerusalẹm họ orẹwho ọvuọvo evaọ otọakpọ nọ Jihova o fi odẹ riẹ họ. (1 Ivie 11:36) Ọ tẹ jẹ jọ okpẹwho uvie otọakpọ nọ Ọghẹnẹ ọ jẹrehọ nọ o rọ ẹro Uvie odhiwu Ọghẹnẹ. Fikiere, araha nọ ahwo Babilọn a raha Jerusalẹm evaọ 607 B.C.E. u wo otofa. Oware nana nọ o via na o te kpokahọ ebrudhe okrẹkri esuo nọ Ọghẹnẹ o re su ahwo riẹ dẹẹ evaọ otọakpọ. Ole ikpe egba ezeza eva obaro, Jesu o te ru ei vevẹ nọ etoke esuo nana nọ a brudhe na ọ gbẹ rọ iruo, keme ọ ta nọ: “Ahwo Egedhọ a re ti thihi Jerusalem họ otọ, bẹsenọ oke ahwo Egedhọ na o rẹ te gba.”—Luk 21:24.

17. (a) Eme họ “oke ahwo Egedhọ” na, kọ ẹvẹ i re ti kri te? (b) Okiovẹ “oke ahwo Egedhọ” na u ro muhọ je kuhọ?

¹⁷ Evaọ “oke ahwo Egedhọ na,” ọ jọ etoke nọ a te rọ kẹ egọmeti akpọ na uvẹ whaha esuo nọ Ọghẹnẹ ọ jẹrehọ. Oke yena u muhọ avọ araha Jerusalẹm evaọ 607 B.C.E., yọ Daniẹl o dhesẹ i rie nọ o ti kri te “eke ihrẹ.” (Daniẹl 4:23-25) Ẹvẹ oke yena utheri te? Ebaibol na i dhesẹ nọ “eke” esa gbe ubro yọ edẹ 1,260. (Eviavia 12:6, 14) Akuava oke yena, hayo eke ihrẹ, o rẹ jọ edẹ 2,520. Rekọ oware oghẹrẹsa ovuovo o via evaọ ekuhọ oke okpẹkpẹ oyena ha. Ẹkwoma ekele “kẹdẹ kẹdẹ evaọ ẹgbukpe” rọ kẹ eruẹaruẹ Daniẹl na re ma je kele ikpe 2,520 no 607 B.C.E. ze, o tẹ r’omai ziọ ukpe 1914 C.E.—Ikelakele 14:34; Izikiẹl 4:6.

18. Eme Jesu ọ nwani ru nọ ogaga Uvie u tei obọ no, kọ ẹvẹ onana u ro kpomahọ otọakpọ na?

¹⁸ Kọ Jesu o mu esuo họ evaọ odhiwu eva oke yena? Eria Ikereakere nọ a jẹ ta nọ o mu esuo họ a te t’ẹme te ai evaọ uzoẹme obaro na. Evaọ uzẹme, emuhọ esuo Jesu o te nwane wha udhedhẹ idudhe ziọ otọakpọ họ. Eviavia 12:7-12 o dhesẹ nọ a nwane rọ Uvie kẹe no, Jesu o te gele Setan avọ enjẹle idhivẹri riẹ no odhiwu. Onana u te dhesẹ uye kẹ otọakpọ, rekọ o rọ oware aghọghọ nọ ma se nọ Ẹdhọ o wo ‘oke okpẹkpẹre.’ Kẹle na, ma rẹ te ghọghọ keme orọnikọ Uvie Ọghẹnẹ u mu esuo họ no ọvo ho rekọ kugbe nọ ọ rẹ te wha eghale ziọ otọakpọ je te ahwo-akpọ nọ i y’ẹme. (Olezi 72:7, 8) Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ onana o te via kẹle?

[Eme-Obotọ]

DAWO ERIARIẸ RA

Eme họ Uvie Ọghẹnẹ, kọ diẹse o ti su nọze?

Ono o ti su evaọ Uvie na, kọ amono o ti su?

Ẹvẹ Jihova ọ rọ k’omai imuẹro nọ Uvie riẹ yọ oware ewezẹ hẹ?

Okiovẹ “oke ahwo Egedhọ” na u ro muhọ je kuhọ?

[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 94]

EVIAVIA ILOGBO JỌ NỌ I WABỌ KPAHE UVIE ỌGHẸNẸ

• Jihova o whowho ẹjiroro riẹ nọ ọ te rọ rehọ “ubi” jọ tha nọ ọ te whọlọ Araomuomu na, Setan Ẹdhọ na.—Emuhọ 3:15.

• Evaọ 1943 B.C.E., Jihova o te dhesẹ nọ “ubi” nana o ti no oma Abraham ze.—Emuhọ 12:1-3, 7; 22:18.

• Ọvọ Uzi na nọ a rọ kẹ Izrẹl evaọ 1513 B.C.E. o tẹ “rọ uwoho eware iwoma nọ e be tha.”—Ọnyano 24:6-8; Ahwo Hibru 10:1.

• Uvie otọakpọ Izrẹl u muhọ evaọ 1117 B.C.E., o tẹ gbẹ nyaharo evaọ uyẹ Devidi.—1 Samuẹle 11:15; 2 Samuẹle 7:8, 16.

• A raha Jerusalẹm evaọ 607 B.C.E., “oke ahwo Egedhọ” na o te muhọ.—2 Ivie 25:8-10, 25, 26; Luk 21:24.

• Evaọ 29 C.E., a tẹ rehọ Jesu mu wọhọ Ovie Obaro o te mu odibọgba otọakpọ riẹ họ.—Matiu 3:16, 17; 4:17; 21:9-11.

• Evaọ 33 C.E., Jesu ọ tẹ kparoma kpohọ obọ odhiwu, ọ tẹ jọ obei jẹ hẹrẹ evaọ obọze Ọghẹnẹ bẹsenọ esuo riẹ o re muhọ.—Iruẹru 5:30, 31; Ahwo Hibru 10:12, 13.

• A rehọ Jesu mu evaọ Uvie odhiwu evaọ 1914 C.E. nọ “oke ahwo Egedhọ” na u kuhọ no.—Eviavia 11:15.

• A gele Setan avọ idhivẹri riẹ ziọ otọakpọ na nọ e wha uye se ahwo-akpọ.—Eviavia 12:9-12.

• Jesu ọ be sẹro iruo usiuwoma ota akpọ soso Uvie Ọghẹnẹ.—Matiu 24:14; 28:19, 20.