Rri Okẹ Uzuazọ Ra Ghare Ziezi
‘Azẹ Kristi ọ rẹ te fa iroro eva mai fua no iruo iwhuowhu re ma gọ Ọghẹnẹ uzuazọ.’—AHWO HIBRU 9:14.
1. Imuẹro vẹ i dhesẹ nọ ma rri uzuazọ ghare gaga?
A TẸ nọ owhẹ nọ ẹvẹ uzuazọ ra o ghare te, eme ọ rẹ jọ uyo ra? Ma rri uzuazọ mai gbe orọ amọfa ghare gaga. Oyejabọ nọ ma jẹ nya bru edọkita nọ ma tẹ be mọ hayo kpohọ oma-uriwo ikẹse kẹse na. Ma gwọlọ rria uzuazọ avọ omokpokpọ. Makọ ahwo buobu nọ a kpako no hayo enọ e ko dede a gwọlọ whu hu; a gwọlọ jọ uzuazọ.
2, 3. (a) Owha-iruo vẹ Itẹ 23:22 u fi elo họ? (b) Ẹvẹ owha-iruo nọ a jọ Itẹ 23:22 fodẹ na u ro kpomahọ Ọghẹnẹ?
2 Oghẹrẹ nọ uzuazọ o ghare owhẹ obọ te u re kpomahọ oghẹrẹ nọ who re yeri kugbe amọfa. Wọhọ oriruo, Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Kezọ ọsẹ ra nọ o yẹ owhẹ, whọ jẹ oni ra kufiẹ okenọ ọ kpako uno ho.” (Itẹ 23:22) Re a “kezọ” o kẹre vi eyo ọvo nọ a re yo ẹme; otofa itẹ nana họ re a yo ẹme je ru lele ẹme na. (Ọnyano 15:26; Iziewariẹ 7:12; 13:18; 15:5; Joshua 22:2; Olezi 81:13) Fiki ẹjiroro vẹ Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta inọ a re ro yo ẹme kẹ ae? Orọnikọ fikinọ ọsẹ gbe oni ra a kpako je wo eriariẹ vi owhẹ ọvo ho. Rekọ fikinọ ae a “yẹ owhẹ.” Eva efafa jọ owọ Itẹ nana u se nọ: “Kezọ kẹ ọsẹ ra nọ ọ kẹ owhẹ uzuazọ.” U re vevẹ, who te rri uzuazọ ra ghaghae, onana o rẹ wọ owhẹ wo iroro owha-iruo nọ who re rugba kẹ ohwo nọ ọ kẹ owhẹ uzuazọ yena.
3 Uzẹme, whọ tẹ rrọ uvi Oleleikristi, who vuhumu nnọ Jihova họ ugogo Ehri uzuazọ ra. Ẹkwoma riẹ who ro “wo uzuazọ”; whọ be sae rọ ‘nya,’ whọ rẹ rọ riẹ okenọ oware u te t’owhẹ oma; nọ whọ be rọ ‘rria’ jẹ sai roro kpahe hayo momaa kẹ obaro, onọ o kẹre te uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. (Iruẹru 17:28; Olezi 36:9; Ọtausiwoma Na 3:11) Rọwokugbe Itẹ 23:22, u kiehọ re a roma kpotọ “kezọ” kẹ Ọghẹnẹ, avọ isiuru ọ ewo otoriẹ gbe erulele eriwo riẹ kpahe uzuazọ viukpọ eriwo ọfa nọ ma re wo.
Rọ Adhẹẹ kẹ Uzuazọ
4. Evaọ emuhọ ikuigbe ohwo-akpọ, ẹvẹ adhẹẹ nọ a rẹ rọ kẹ uzuazọ o rrọ jọ okpẹme?
4 Evaọ emuhọ ikuigbe ohwo-akpọ, Jihova ọ kuvẹ hẹ re ohwo-akpọ ọ rehọ uzuazọ ru iruo (hayo ru iruo thọthọ) evaọ oghẹrẹ kpobi. Avọ ofu ihri-eriọ, Keni o kpe oniọvo riẹ Ebẹle ekueku. Kọ who roro nọ Keni o wo udu nọ ọ rẹ rọ jẹ iroro itieye, nọ o re ro kpe uzuazọ omọfa? Ọghẹnẹ ọ kẹ udu utioye he. Ọ nọ Keni unu inọ: “Eme who ru na? Uru azẹ oniọvo ra u bo no otọ ze te omẹ oma.” (Emuhọ 4:10) Muẹrohọ inọ azẹ Ebẹle nọ ọ jọ otọ na o dikihẹ kẹ uzuazọ riẹ, onọ a bru kpẹre na, yọ u bo se Ọghẹnẹ rọkẹ oja-okiẹ.—Ahwo Hibru 12:24.
5. (a) Awhaha vẹ Ọghẹnẹ o fihọ evaọ edẹ Noa, kọ amono u kie kpahe? (b) Oghẹrẹ vẹ awhaha nana ọ rọ jọ owojẹ nọ u wuzou?
5 Nọ Ẹvo na o ku vrẹ no, imaeree ọvo e wariẹ to uzuazọ họ. Evaọ ẹme riẹ nọ o kpomahọ ahwo-akpọ kpobi, Ọghẹnẹ o dhesẹ eware efa kpahe oghẹrẹ nọ o rri uzuazọ gbe azẹ ghare te. Ọ ta nọ ahwo-akpọ a rẹ sae re uwo arao, rekọ o fi uwhru onana họ inọ: “Koware koware nọ e be ria akpọ na e rẹ tẹ jọ emuore kẹ owhai; wọhọ epanọ mẹ kẹ owhai ẹbe ọrọrọ, ere mẹ kẹ owhai eware kpobi. Ajokpa nọ wha re arao avọ azẹ hẹ, keme azẹ na họ uzuazọ.” (Emuhọ 9:3, 4) Ahwo Ju jọ a fotọ oyena inọ u dhesẹ nọ ahwo-akpọ a rẹ re uwo hayo azẹ arao nọ ọ gbẹ rrọ uzuazọ họ. Rekọ nọ oke o be nyaharo na u te ti dhesẹ oma via vevẹ inọ oware nọ Ọghẹnẹ ọ be jọ etenẹ whaha na họ, azẹ nọ a rẹ re hayo se fihọ oma. Ofariẹ, ujaje nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ Noa na o jọ owojẹ ulogbo evaọ ẹnyate ẹjiroro okpehru Riẹ nọ o kpomahọ azẹ—ẹjiroro nọ o ti rovie uvẹ fihọ kẹ ahwo-akpọ nọ a ti ro wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.
6. Ẹvẹ Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ ẹkwoma Noa fi ẹgba họ eriwo Riẹ kpahe epanọ uzuazọ o ghare te?
6 Ọghẹnẹ ọ ta haro nọ: “Mẹ rẹ te nekpẹ azẹ uzuazọ ra, makọ [ọrọ] arao mẹ rẹ te nekpẹ riẹ jegbe ọ rọ ohwo, mẹ rẹ te nekpẹ uzuazọ ohwo obọ omoni riẹ. Ohwo kpobi nọ o kpe ohwo, ohwo o re ti kpe ohwo ọyena re; keme Ọghẹnẹ ọ ma ohwo tho oma riẹ.” (Emuhọ 9:5, 6) Ro no ẹme ọnana nọ ọ ta kẹ ahwo-akpọ kpobi na ze, whọ rẹ ruẹ inọ Ọghẹnẹ o rri azẹ ohwo-akpọ wọhọ uzuazọ riẹ. Ọnọma na ọ kẹ ohwo na uzuazọ, yọ ohwo ọvuọvo ọ rẹ rehọ uzuazọ yena ha, onọ azẹ o dikihẹ kẹ na. Otẹrọnọ, wọhọ Keni, ohwo jọ o kpe ohwo, Ọnọma na o wo udu nọ ọ rẹ rọ “nekpẹ” uzuazọ ọnọ o kpe ohwo na.
7. Fikieme ma je wo isiuru kpahe ẹme nọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Noa kpahe azẹ?
7 Ọghẹnẹ ọ jẹ rehọ ẹkwoma ẹme yena juzi kẹ ahwo-akpọ inọ a rẹ rehọ azẹ ruiruo thọthọ họ. Kọ whọ sai roro kpahe oware nọ o soriẹ no? Oware nọ o rrọ emu eriwo yena nọ Ọghẹnẹ o wo na? Eva uzẹme, uyo na u wo obọ kpahe uwuhrẹ jọ nọ o mai wuzou evaọ Ebaibol na. Oyena họ ehri ovuẹ Ileleikristi, dede nọ ichọche buobu a gbobọ nyẹe. Eme họ uwuhrẹ yena, kọ ẹvẹ u ro kpomahọ uzuazọ, iroro-ejọ gbe owojẹ ra?
Azẹ—Oghẹrẹ Vẹ A Sae Rọ Rehọ iẹe Ru Iruo?
8. Evaọ Uzi na, uwhru vẹ Jihova o fihọ kẹ eroruiruo azẹ?
8 Jihova ọ kẹ oruvẹ efa kpahe uzuazọ gbe azẹ eva okenọ ọ rehọ Uzi Mosis na kẹ Izrẹl. Ẹkwoma oyena, ọ jẹ owọ ofa evaọ erugba ẹjiroro riẹ. Ẹsejọhọ whọ riẹ inọ Uzi na o gwọlọ nọ a rẹ rehọ eware wọhọ eka, ewhri, gbe udi ro ru akpẹwẹ kẹ Ọghẹnẹ. (Iruo-Izerẹ 2:1-4; 23:13; Ikelakele 15:1-5) Idhe nọ a rẹ rehọ arao dhe e jariẹ re. Ọghẹnẹ ọ ta kpahe idhe enana nọ: “Eva azẹ uzuazọ ohwo o rọ; mẹ rehọ ẹe rọ kẹ owhai no obọ aruẹri nọ wha re ro voro oma fiki izi rai; keme azẹ na ọ rọ kẹ oma uvoro, fiki azọ. Fikiere mẹ tẹ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ, ohwo ọvo ọ rẹ re azẹ udevie rai hi.” Jihova o fibae nọ otẹrọnọ ohwo jọ, wọhọ ozuẹ hayo ọwhẹrẹ o te kpe arao nọ ọ gwọlọ re, o re ku azẹ na kuotọ o ve nwo ẹkpẹ ruru iei. Akpọ na yọ uririawọ Ọghẹnẹ, yọ ẹkwoma azẹ na nọ o re ku kuotọ, ohwo na o bi dhesẹ ovuhumuo inọ uzuazọ yena u bi zihe bru Ọnọkẹ-Uzuazọ na.—Iruo-Izerẹ 17:11-13; Aizaya 66:1.
9. Fiki ẹjiroro ọvo vẹ a jọ Uzi na kẹ uvẹ riẹ nọ a rẹ rọ rehọ azẹ ru iruo, kọ eme onana o jọ rọkẹ?
9 Uzi yena o jọ iruẹru egagọ gheghe he nọ u wo otofa kẹ omai hi. Kọ whọ riẹ oware nọ o soriẹ nọ a ro fi uzi họ kẹ emọ Izrẹl inọ a re azẹ hẹ? Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Fikiere mẹ tẹ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ, ohwo ọvo ọ rẹ re azẹ udevie rai hi.” Fikieme? “Mẹ rehọ [azẹ] rọ kẹ owhai no obọ aruẹri nọ wha re ro voro oma fiki izi rai.” Kọ whọ gbẹ ruẹ nọ onana u fi oruvẹ họ oware nọ o soriẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ vuẹ Noa inọ ahwo-akpọ a rẹ re azẹ hẹ? Ọnọma na o ru re azẹ o wo otofa ulogbo utiona, ruẹrẹ iẹe họ kẹ obọdẹ eroruiruo ọvo jọ nọ o sai ro siwi uzuazọ ibuobu. O rrọ rọkẹ iruo ilogbo orọ ẹrọvrẹ izieraha (omavoro). Fikiere, eva otọ Uzi na, uvẹ ovo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ nọ a rẹ rọ rehọ azẹ ro ru iruo họ omavoro eva aruẹri na kẹ uzuazọ emọ Izrẹl nọ e gwọlọ erọvrẹ Jihova.
10. Fikieme azẹ arao ọ gbẹ sae wha erọvrẹ izieraha ze riẹriẹriẹ hẹ, kọ eme iwẹegọ evaọ otọ Uzi na e jọ ekareghẹhọ kẹ?
10 Ẹme azẹ nọ a re ro ru omavoro u thabọ no egagọ Ileleikristi hi. Nọ ọ jẹ ta ẹme kpahe ọruẹrẹfihotọ nana nọ Ọghẹnẹ o fihọ eva Uzi na, ukọ Oleleikristi na Pọl o kere nọ: “Wọhọ epanọ uzi o rọ azẹ o re ru eware kpobi fua, keme ababọ azẹ-ohwẹ ẹrọvrẹ izieraha ọ rẹ jọ họ.” (Ahwo Hibru 9:22) Pọl o ru rie vẹ inọ idhe uzi na u ru emọ Izrẹl jọ ahwo ọgbagba, nọ a kare uzioraha ha. O kere nọ: ‘Eva iwẹegọ enana a rẹ kareghẹ họ uzioraha nọ u kpemu kukpe kukpe. Keme o lọhọ họ re azẹ iruẹ ezae gbe ọrọ ewe o si uzioraha no.’ (Ahwo Hibru 10:1-4) Ghele na, iwẹegọ yena i ru ẹjiroro jọ gba. E kareghẹhọ emọ Izrẹl nọ ae yọ erahaizi yọ a gwọlọ oware ofa jọ re a ruẹsi wo erọvrẹ izieraha rai riẹriẹriẹ. Rekọ otẹrọnọ azẹ nọ o dikihẹ kẹ uzuazọ arao ọ rẹ sai si izieraha ahwo-akpọ no riẹriẹriẹ hẹ, kọ azẹ uzuazọ ofa jọ o sai ru ere?
Ifue No Obọ Ọnọkẹ-Uzuazọ Ze
11. Ẹvẹ ma rọ riẹ inọ azẹ arao nọ a je ro ru iwẹegọ o jẹ riobọ họ oware ofa nọ o rrọ obaro tha?
11 Uzi na u je si iroro kpohọ oware ofa jọ nọ o mai wiruo evaọ erugba oreva Ọghẹnẹ. Pọl ọ nọ inọ: “Eme uzi na o rọ [rrọ]?” Ọ tẹ kuyo nọ: “Fiki uzioraha a je fi ei họ bẹsenọ ubi nọ a ya eya na kẹ ọ rẹ te tha; eva obọ obruthe [Mosis] ikọ-odhiwu i je fi ei họ.” (Ahwo Galesha 3:19) Epọvo na re, Pọl o kere nọ: “Uzi na o rọ uwoho eware iwoma nọ e be tha evaọ ẹta uvi eware enana.”—Ahwo Hibru 10:1.
12. Rọ kpahe azẹ, ẹvẹ ma sai ro wo otoriẹ epanọ ẹjiroro Ọghẹnẹ o bi ro rovie via?
12 Wọhọ epanọ ma wuhrẹ no na, kareghẹhọ inọ evaọ edẹ Noa Ọghẹnẹ ọ kẹ ujaje nọ ahwo-akpọ a sae re arao rọ ko oma, rekọ a rẹ re azẹ hẹ. Eva obaro, Ọghẹnẹ ọ tẹ ta nọ “eva azẹ uzuazọ ohwo o rọ.” Ẹhẹ, o rri azẹ wọhọ uzuazọ jẹ ta nọ: “Mẹ rehọ [azẹ] rọ kẹ owhai no obọ aruẹri nọ wha re ro voro oma fiki izi rai.” Dede na, a te gbẹ jọ obaro ruẹ oruvẹ ogbunu ọfa ọrọ ẹjiroro Ọghẹnẹ. Uzi na o jọ uwoho eware iwoma nọ e be tha evaọ obaro. Eme ọye?
13. Fikieme uwhu Jesu u ro wuzou?
13 Uvi eware nọ uwoho na u dikihẹ kẹ i rugba eva uwhu Jesu Kristi. Whọ riẹ nọ a lahiẹ Jesu a tẹ jẹ tehe iẹe fihọ ure. O whu uwhu ogbulegbu. Pọl o kere nọ: “Okenọ ma jọ ababọ obufihọ, Kristi ọ tẹ jọ eva ẹruoke whu kẹ enọ e riẹ Ọghẹnẹ hẹ. . . . Onana Ọghẹnẹ oro ru uyoyou riẹ gba kẹ omai keme okenọ ma gbẹ jọ erahaizi, Kristi o te whu kẹ omai.” (Ahwo Rom 5:6, 8) Kristi ọ rehọ ẹkwoma uwhu nọ o whu kẹ omai rọ kẹ ẹtanigbo nọ o ruru izieraha mai. Ẹtanigbo yena họ ehri ovuẹ Ileleikristi na. (Matiu 20:28; Jọn 3:16; 1 Ahwo Kọrint 15:3; 1 Timoti 2:6) Ẹvẹ onana u ro wobọ kpahe azẹ gbe uzuazọ, kọ ẹvẹ u ro kpomahọ uzuazọ ra?
14, 15. (a) Oghẹrẹ vẹ efafa Ebaibol jọ i ro fi ẹgba họ uwhu Jesu evaọ Ahwo Ẹfẹsọs 1:7? (b) Didi oware jọ a rẹ sai rri vo evaọ Ahwo Ẹfẹsọs 1:7 na?
14 Ichọche jọ a re fi ẹgba họ uwhu Jesu gaga, ahwo egagọ itieye na a rẹ ta eme wọhọ “Jesu o whu k’omẹ.” Roro kpahe epanọ efafa Ebaibol jọ e fa Ahwo Ẹfẹsọs 1:7: “Eva riẹ gbe ẹkwoma uwhu riẹ ma ro wo esiwo, koyehọ, erọvrẹ izieraha mai.” (The American Bible, efafa ọ Frank Scheil Ballentine, 1902) “Ẹkwoma uwhu Kristi a rọ ta omai no igbo, nọ a rọ rehọ izieraha mai vrẹ omai.” (Today’s English Version, 1966) “Eva Kristi gbe ẹkwoma riẹ gbe idhe uzuazọ riẹ ma ro wo obusino, obusino nọ u dikihẹ kẹ erọvrẹ izieraha.” (The New Testament, efafa ọ William Barclay, 1969) “Ẹkwoma uwhu Kristi a rọ rehọ izieraha mai vrẹ omai, nọ ma ro wo ufuoma.” (The Translator’s New Testament, 1973) Whọ rẹ sae jọ efafa yena ruẹ ẹgba nọ a fihọ uwhu Jesu. Ahwo jọ a rẹ sae ta nọ, ‘Rekọ uwhu Jesu u ghine wuzou. Kọ eme a dhunu te he evaọ efafa enana?’
15 Uzẹme, otẹrọnọ efafa Ebaibol eyena ọvo who wo, oware jọ nọ u wuzou gaga ọ sae vrẹ owhẹ, yọ onana o sai ru nọ who gbe ro wo otoriẹ ovuẹ nọ o rrọ etẹe Ebaibol na totọ họ. Efafa eyena e ko uzẹme jọ dhere, a gbobọ nyẹ ubiẹme Griki jọ nọ otofa riẹ o rrọ “azẹ,” onọ who re duku evaọ Ahwo Ẹfẹsọs 1:7 evaọ ikere ọsosuọ na. Fikiere, efafa Ebaibol jọ buobu, wọhọ Ebaibol Ọrẹri Na e mae rehọ ẹme ikere ọsosuọ na lahwe: ‘Ọnọ ma rehọ fiki azẹ riẹ wo ẹta mai, gbe ẹrọvrẹ eware iyoma mai, wọhọ epanọ ubu aruoriwo riẹ o rọ.’
16. Eme u fo nọ ẹme na “fiki azẹ riẹ,” o rẹ kareghẹhọ omai?
16 Ẹme na “fiki azẹ riẹ,” u wo otofa ruaro yọ u fo re o lẹliẹ omai roro didi. O gwọlọ vi uwhu nọ ohwo jọ o re whu, makọ uwhu ọzae ọgbagba na Jesu. O ru oware nọ Uzi na u dikihẹ kẹ, maero eva Ẹdẹ Omavoro na gba. Eva ẹdẹ obọdẹ yena, a jẹ hae rehọ erao nọ uzi na o gwọlọ ro dhe idhe. Kẹsena ozerẹ okpehru na ọ vẹ rehọ abọjọ azẹ erao na kpohọ oria Ọrẹri Erẹri uwou-udhu hayo etẹmpol na, oria nọ ọ jẹ rehọ iẹe kẹ Ọghẹnẹ wọhọ ẹsenọ o rrọ ovao dhe ovao.—Ọnyano 25:22; Iruo-Izerẹ 16:2-19.
17. Ẹvẹ Jesu o ro ru oware nọ Ẹdẹ Omavoro na u dikihẹ gba?
17 Wọhọ epanọ Pọl o dhesẹ i rie, Jesu o ru oware nọ Ẹdẹ Omavoro na u dikihẹ kẹ gba. Orọ ọsosuọ, ọ ta nọ olori izerẹ Izrẹl na ọ rẹ rueva oria Ọrẹri Erẹri na ẹsiẹvo ẹgbukpe avọ azẹ nọ ọ rẹ rọ gọ “iwẹ kẹ oma obọ riẹ gbe fiki ethathọ ahwo riẹ.” (Ahwo Hibru 9:6 7) Rọwokugbe epanọ a jẹ hai ru eva ẹdẹ omavoro na, nọ a kpare iẹe no wọhọ omama ẹzi, Jesu o te kpobọ odhiwu. Wọhọ omama ẹzi nọ u wo oma uwo-gbe-azẹ hẹ, ọ rehọ oma via “eva obọ aro Ọghẹnẹ fiki mai.” Eme ọ rehọ bru Ọghẹnẹ? O rrọ oware iwo gheghe he rekọ oware jọ nọ u wuzou gaga. Pọl ọ ta haro nọ: “Nọ Kristi ọ via wọhọ Olori Izerẹ . . . o rọnọ azẹ ewe gbe ọ rọ iruẹ ọ rọ ruẹe he, rekọ azẹ obọ riẹ ọ rọ ruọ eva Oria Ẹri na ẹsiẹvo, kọ ere o ro wo ẹta ebẹdẹ bẹdẹ na. Keme otẹrọ nọ azẹ ewe gbe ọ rọ igodẹ . . . o tete epanọ o re ru uwo fua, kọ ẹvẹ o rẹ ro ute re azẹ Kristi ọ nọ ọ rọ fiki Ẹzi ebẹdẹ bẹdẹ rọ oma riẹ gọ iwẹ nọ ekare a fuẹwẹ rọ kẹ Ọghẹnẹ, ọ rẹ fa iroro eva rai fua no iruo iwhuowhu re wha gọ Ọghẹnẹ uzuazọ.” Ẹhẹ, Jesu ọ rehọ aghare azẹ riẹ ro bru Ọghẹnẹ.—Ahwo Hibru 9:11-14, 24, 28; 10:11-14; 1 Pita 3:18.
18. Fikieme ẹme nọ Ebaibol na e ta kpahe azẹ o jẹ jọ oware nọ u re wuzou kẹ Ileleikristi nẹnẹ?
18 Uzẹme nana nọ ma riẹ no obọ Ọghẹnẹ ze na u fi obọ họ kẹ omai wo otoriẹ abọ igbunu sa-sa ọrọ oware nọ Ebaibol na e ta kpahe azẹ—oware nọ o soriẹ nọ Ọghẹnẹ o je wo eriwo otiọye kpahe iẹe, ubiẹro nọ u fo nọ ma ro rri rie, gbe oware nọ ma jẹ rọ adhẹẹ kẹ uwhru nọ Ọghẹnẹ o fi họ eroruiruo azẹ. Nọ who te se Ikereakere Griki Ileleikristi na, whọ te ruẹ eria efa buobu nọ e ta ẹme kpahe azẹ Kristi. (Rri ẹkpẹti na.) Eria enana i dhesẹ vevẹ inọ u fo re Oleleikristi kpobi o fi ẹrọwọ họ ‘azẹ [Jesu].’ (Ahwo Rom 3:25) Ẹkwoma ‘azẹ ure-oja [Jesu]’ nọ o hwẹ ọvo ma sai ro wo erọvrẹ je wo udhedhẹ kugbe Ọghẹnẹ. (Ahwo Kọlọsi 1:20) Onana o rrọ uzẹme kẹ ahwo nọ Jesu ọ re ọvọ obọdẹ kugbe re a lele iei su evaọ obọ odhiwu. (Luk 22:20, 28-30; 1 Ahwo Kọrint 11:25; Ahwo Hibru 13:20) O rrọ uzẹme re kẹ “otu obuobu” na nẹnẹ, enọ e te zọ vrẹ ‘uye ulogbo’ nọ o be tha na jẹ te reawere uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ aparadase otọakpọ. Eva edhere ẹwoho, a ‘fọrọ iwu rai no evaọ azẹ Omogodẹ na.’—Eviavia 7:9, 14.
19, 20. (a) Fikieme Ọghẹnẹ o je fi uwhru họ eroruiruo azẹ, kọ oghẹrẹ vẹ u fo nọ oyena o rẹ jọ omai oma? (b) Eme u fo nọ ma rẹ gwọlọ riẹ kpahe?
19 U re vevẹ, azẹ o wo otofa ulogbo evaọ aro Ọghẹnẹ. U fo nọ o rẹ jọ ere kẹ omai re. Ọnọma, nọ o wo ọdawẹ kẹ uzuazọ na, o wo udu nọ o re ro fi uwhru họ oware nọ ahwo-akpọ a rẹ rehọ azẹ ru. Evaọ ọdawẹ ologbo nọ o wo tubẹ rọkẹ uzuazọ mai, ọ kẹ uvẹ re a rehọ azẹ ruiruo evaọ edhere ọvo nọ o wuzou gaga, edhere ọvuọvo nọ o re ru uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ lọhọ. Edhere yena o kie kpahe azẹ ọghaghae Jesu. Ẹvẹ ma rẹ sae kẹ uyere te inọ Jihova Ọghẹnẹ ọ jowọ utioye rọkẹ erere mai ẹkwoma eroruiruo azẹ—azẹ Jesu—evaọ edhere otiọna nọ o rẹ kẹ esiwo! Kọ ẹvẹ u fo nọ ma re yere Jesu te rọkẹ azẹ idhe riẹ nọ o hwẹ fiki mai! Uzẹme, ma rẹ sai wo otoriẹ eme nọ Jọn ukọ na ọ ta inọ: “Ọye nọ o you omai, ọnọ ọ rọ azẹ obọ riẹ ru omai emuyẹ no izieraha mai. Ọnọ o ru omai wo uvie, je ru omai izerẹ kẹ Ọghẹnẹ riẹ gbe Ọsẹ na, oruaro gbe ọtahobọ utei bẹdẹ bẹdẹ. Ami.”—Eviavia 1:5, 6.
20 Ọghẹnẹ gbe Ọnọkẹ-Uzuazọ mai nọ o wo areghẹ kpobi na o wo abọ iruo nana nọ azẹ ọ rẹ rọ wha esiwo ze na họ iroro kri no. Nọ o rrọ ere na, ma sae nọ inọ, ‘Ẹvẹ u fo nọ onana u re kpomahọ iroro gbe owojẹ mai?’ Uzoẹme ewuhrẹ nọ o tha na o te ta ẹme kpahe onọ nana.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Eme ma rẹ sai wuhrẹ kpahe eriwo Ọghẹnẹ kpahe azẹ ro no iku Ebẹle avọ Noa ze?
• Evaọ Uzi na, uwhru vẹ Ọghẹnẹ o fihọ eroruiruo azẹ, kọ fikieme?
• Ẹvẹ Jesu o ro ru oware nọ Ẹdẹ Omavoro na u dikihẹ kẹ gba?
• Ẹvẹ azẹ Jesu ọ sai ro siwi uzuazọ mai?
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 7]
AZẸ VẸ O RE SIWI UZUAZỌ?
“Wha yọrọ oma rai jegbe uthuru na kpobi, e nọ Ẹzi Ẹri ọ jẹ rọ owhai mu enọ iwuzou, re wha kuọ ukoko Ọghẹnẹ ọnọ ọ rọ azẹ [Ọmọ] ọghaghae obọ riẹ rọ dẹ.”—Iruẹru 20:28.
“Nọ a rehọ azẹ riẹ ru omai fo uno enẹna, kẹvẹ o re ti si omai no ofu Ọghẹnẹ viere te re.”—Ahwo Rom 5:9.
“Wha wo ẹruore he, yo owhai riẹ Ọghẹnẹ eva akpọ na ha. Rekọ enẹna, whai enọ i theabọ no Kristi Jesu vẹre ino na a ru owhai kẹle ino fiki azẹ Kristi.”—Ahwo Ẹfẹsọs 2:12, 13.
“Evaọ eva riẹ evavọ evaewerọ Ọghẹnẹ e jẹ gba, fiki riẹ Ọghẹnẹ o je ku erẹwho akpọ na kpobi gbe rọ kẹ oma riẹ, makọ enọ erọ evaọ akpọ na hayo odhiwu, jẹ be rọ azẹ [ure-oja] riẹ [nọ o hwẹ] kẹ ahwo udhedhẹ.”—Ahwo Kọlọsi 1:19, 20.
“Fikiere, imoni, . . . ma wo umuẹro no ma te rọ ruọ oria ẹri na fiki azẹ Jesu.”—Ahwo Hibru 10:19.
“A ta owhai no idhere uvru nọ e reria owhai obọ nobọ esẹ rai ze, orọnikọ [avọ] eware ne rẹ raha [ha] . . . rekọ [avọ] azẹ ọghaghae Kristi, wọhọ ọrọ omogodẹ nọ kare ẹnyao hayo epe.”—1 Pita 1:18, 19.
“Ma tẹ be nya eva elo, wọhọ epanọ ọye ọ rrọ eva elo na, yọ oma wo oku-omagbe kugbe ohwo ohwo, azẹ Jesu Ọmọ riẹ ọvẹ wozẹ omai fo no izieraha kpobi.”—1 Jọn 1:7.
“Who teri nọ ọ rẹ rehọ obe na who ve rovie iwuho riẹ, keme na whẹ họ ọnọ a kpei whọ jẹ rọ azẹ ra ta ahwo kẹ Ọghẹnẹ ronọ koria koria gbe evẹrẹ gbe ahwo gbe orẹwho ze.”—Eviavia 5:9.
“Oguiguẹgu imoni mai na a geli rie i kie no . . . A tẹ rọ fiki azẹ Omogodẹ na kparobọ vi ei, gbe eme isẹri rai.”—Eviavia 12:10, 11.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]
Ẹkwoma Uzi na, Ọghẹnẹ o ru rie vẹ inọ azẹ ọ rẹ sae wha erọvrẹ izieraha ze
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]
Fiki azẹ Jesu, a rẹ sai siwi uzuazọ ibuobu