Ẹme Jihova Ọ Rrọ Uzuazọ
Oruvẹ no Obe Job Ze
ỌSẸ-ODE na Job ọ jẹ rria ẹkwotọ Ọz, onọ o rrọ Arabia enẹna. Ahwo Izrẹl buobu a jẹ rria Ijipti eva oke yena. Dede nọ Job ọ jọ ohwo Izrẹl he, ọ jẹ gọ Jihova Ọghẹnẹ. Ebaibol na e ta kpahe iẹe nọ: “Ohwo nọ ọ wọhe riẹ ọ rọ evaọ akpọ na ha, kaka afuẹwẹ, ọ tẹ jẹ rọ uvi ohwo, ọnọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ, je si oma no eyoma.” (Job 1:8) U muẹro inọ onana o jọ udevie orọ etoke uzuazọ idibo Ọghẹnẹ ivẹ jọ nọ e viodẹ—Josẹf, ọmọ Jekọp gbe Mosis ọruẹaro na.
Ẹsejọhọ etoke ikpe 40 nọ ọ rọ jọ obọ Midian, nọ o kẹle ẹkwotọ Ọz na, oye Mosis nọ a rehọ inọ ọye o kere obe Job na ọ rọ riẹ kpahe Job. O sae jọnọ Mosis o yo ikuigbe erọ ubrobọ ekuhọ uzuazọ Job okenọ ahwo Izrẹl a fa evuẹ họ kẹle Ọz, eva ubrobọ urere onya ikpe 40 nọ a rọ jọ idhude na.a A roma totọ kere iku erọ oware nọ o via kẹ Job na ziezi te epanọ a ro dhesẹ ai wọhọ ikuigbe nọ a riẹ kere woma gaga. Tubẹ mai woma dede, ikuigbe na e kẹ iyo enọ wọhọ: Fikieme ahwo nọ a bi ru oware uwoma a jẹ ruẹ uye? Eme ọ soriẹ nọ Jihova ọ rọ kuvẹ kẹ emuemu? Kọ ahwo-akpọ sebaẹgba a sae yọrọ ẹgbakiete kẹ Ọghẹnẹ? Wọhọ abọjọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ a rehọ ẹgba ẹzi kere na, ovuẹ nọ o rrọ obe Job na o rrọ uzuazọ, o tẹ jẹ vọ avọ iruo evaọ edẹ mai na.—Ahwo Hibru 4:12.
“JỌ ẸDẸ NỌ A YẸ OMẸ NA Ọ RAHA KUFIẸ”
Ẹdẹjọ Setan ọ tẹ nọ Ọghẹnẹ unu kpahe ẹgbakiete Job. Jihova ọ jẹ use-abọ na rehọ jẹ kẹ Setan uvẹ re ọ rehọ okpẹtu te Job unọjọ utọjọ. Rekọ Job ọ rọwo “la Ọghẹnẹ eka” ha.—Job 2:9.
Egbẹnyusu esa Job a tẹ nya ze re a “sasa iẹ oma.” (Job 2:11) A keria gbae ababọ ẹme nọ a ta bẹsenọ Job ọ rọ kpunu nọ: “Jọ ẹdẹ nọ a yẹ omẹ na ọ raha kufiẹ.” (Job 3:3) Ọ ta nọ dodokọ ọ hae jọ “wọhọ emefofa nọ e ruẹ elo ho,” hayo nọ a yẹ thọwa.—Job 3:11, 16.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
1:4—Kọ emọ Job a jẹ hai ru ehaa ẹdẹ-eyẹ wọhọ epanọ efafa Ebaibol jọ a jọ owọ ikere nana dhesẹ? Ijo. Ibiẹme ẹvẹrẹ ọsosuọ nọ a re ro se “ẹdẹ” gbe “ẹdeyẹ” i wo ohẹriẹ, i wo ọvuọvuọ otofa rai. (Emuhọ 40:20) Eva ẹvẹrẹ ọsosuọ na, ẹme nọ a ro ru iruo eva Job 1:4 na họ “ẹdẹ,” yọ u dikihẹ kẹ etoke ohiohiẹ rite owọwọ. U muẹro nọ emezae ihrẹ Job na a jẹ hai wo omakugbe uviuwou orọ edẹ-ihrẹ ẹsiẹvo ẹgbukpe. Wọhọ oghẹrẹ nọ a jẹ hai ru ei, duọmọ duọ ọvuọ “ẹdẹ” riẹ nọ a re ro kokohọ uwou riẹ kẹ omakugbe na.
1:6; 2:1—Amono a kẹ uvẹ nnọ a ziọ aro Jihova? Usu ahwo nọ a ziọ aro Jihova họ Ọmọ Ọvo Ọghẹnẹ, Ẹme na; injẹle nọ e yọrọ edikihẹ rai; gbe “emọ Ọghẹnẹ” nọ e rrọ injẹle aghẹmeeyo, kugbe Setan Ẹdhọ na. (Jọn 1:1, 18) Setan avọ idhivẹri riẹ a gbẹ jọ obọ odhiwu bẹsenọ a rọ rehọ Uvie Ọghẹnẹ mu no evaọ 1914, ẹsiẹe a ro le ai no obọ odhiwu ze. (Eviavia 12:1-12) Ẹkwoma uvẹ nọ ọ kẹ rai re a ziọ aro riẹ, Jihova o ru re injẹle na kpobi a riẹ kpahe use-abọ Setan na gbe avro nọ o kpare ze.
1:7; 2:2—Kọ Jihova ọ ta ẹme kẹ Setan ovao dhe ovao? Ebaibol na e ta ẹme buobu hu kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rẹ rọ ta ẹme kugbe emama ẹzi. Dede na, Makaya ọruẹaro na ọ jọ eruẹaruẹ ruẹ enjẹle nọ o je lele Jihova ta ẹme ovao dhe ovao. (1 Ivie 22:14, 19-23) Nọ o rrọ ere na, o te wọhọ nọ Jihova ọ ta ẹme kẹ Setan ababọ amiunugu.
1:21—Edhere vẹ Job ọ sai ro zihe kpohọ “edhede oni” riẹ? Nọ orọnọ “ovu-otọ” Jihova Ọghẹnẹ ọ rọ ma ohwo na, a jọ etenẹ rehọ ẹme na “oni” wọhọ odẹ-ẹme ro dhesẹ otọ hayo ẹkpẹ.—Emuhọ 2:7.
2:9—Ẹvẹ o wọhọ nọ udu aye Job o jọ okenọ ọ ta kẹ ọzae riẹ inọ jọ ọ la Ọghẹnẹ eka re o whu? Eware nọ i vru mi Job na i vru mi aye riẹ re. O kẹ riẹ idhọvẹ gaga nọ ọ ruẹ inọ ẹyao ọtọtọ o kru ọzae riẹ nọ ọ jọ sasasa na. Emọ riẹ nọ o you gaga i te je whu no. O wọhọ nọ eware nana kpobi nọ e via na e kẹ riẹ idhọvẹ gaga te epanọ o gbe ro roro kpahe oware nọ u gine wuzou ho—usu rai kugbe Ọghẹnẹ.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
1:8-11; 2:3-5. Wọhọ epanọ o jọ kẹ Job na, u te no emamọ ẹmeunu gbe uruemu no, ẹgbakiete o gwọlọ emamọ eva nọ ma rẹ rọ gọ Jihova.
1:21, 22. Ẹkwoma Jihova nọ ma re tilẹmu nọ eware i te bi woma kẹ omai hayo nọ ma tẹ rrọ otọ ebẹbẹ, ma sai dhesẹ Setan fihọ ọtọrue.—Itẹ 27:11.
2:9, 10. Wọhọ Job, u fo nọ ma re dikihẹ ga evaọ ẹrọwọ mai o tẹ make rọnọ ahwo uviuwou mai a se ilale abọ-ẹzi mai gb’oware ovo ho hayo a gwọlọ nọ ma si obọ no ẹrọwọ mai.
2:13. U wo ẹme omosasọ ovuọvo nọ egbẹnyusu Job a wo nọ a rẹ ta kpahe Ọghẹnẹ gbe eyaa riẹ hẹ keme a wo eriwo abọ-ẹzi hi.
‘MẸ SAI TI SIOBỌ NO ẸGBAKIETE MẸ HẸ’
Ugogo oware nọ egbẹnyusu esa Job a jẹ kaunu họ evaọ ẹme rai họ, Job o ru oware uyoma ulogbo jọ nọ Ọghẹnẹ ọ be rọ rehọ uye ogaga utioye hwae osa. Elifaz ọ kake ta ẹme. Bildad ọ tẹ rọ kpahe iẹe, be ta eme nọ e rẹ mai duwu ohwo efẹ. Orọ Zofa o tubẹ mai yoma.
Job ọ jẹ iroro ethọthọ egbẹnyusu riẹ rehọ họ. Fikinọ ọ riẹ oware nọ o soriẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ kẹ uye-oruẹ riẹ hẹ, o te je dhesẹ oma riẹ kiẹrẹe vrẹ ẹta. Ghele na, Job o you Ọghẹnẹ je bo nọ: ‘Bẹsenọ me re ti whuẹ na mẹ sai ti siobọ no ẹgbakiete mẹ hẹ.’—Job 27:5.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
7:1; 14:14—Eme a rehọ eme na “iruo” hayo “odibo-ọgba” nọ e gba ohwo họ na ro dhesẹ? Uye Job o ga te epanọ o ro roro nọ uzuazọ yọ iruo egaga nọ e gba ohwo-akpọ họ. (Job 10:17) Ofariẹ, nọ orọnọ oke nọ ohwo ọ rẹ raha evaọ Ẹri—oke uwhu rite oke ẹkparomatha o rrọ etoke nọ a rẹ sae vabọ no ho na, Job ọ rehọ etoke yena wọhọ odibo-ọgba nọ ọ gba ohwo họ.
7:9, 10; 10:21; 16:22—Kọ eme enana i dhesẹ nọ Job ọ rọwo ẹkparomatha na ha? Job ọ jẹ ta eme nana kpahe oware nọ o rẹriẹ ovao dhei okioke oyena. Rekọ eme họ otofa eme nana? Ẹsejọhọ i dhesẹ nọ otẹrọnọ o whu, ahwo oke riẹ ọvuọvo a te gbẹ rue riẹ hẹ. Evaọ eriwo rai, Job o ti gbe zihe kpohọ uwou riẹ hẹ yọ a ti gbe roro kpahe iẹe he bẹsenọ oke nọ Ọghẹnẹ o fihọ u re te. O sae jẹ jọ nọ Job o bi dhesẹ nọ ohwo ọvo ọ rẹ sai zihe no Ẹri ze he ababọ obufihọ Ọghẹnẹ. O rrọ vevẹ inọ Job ọ rọwo ẹkparomatha obaro wọhọ epanọ o dhesẹ eva Job 14:13-15.
10:10—Ẹvẹ Jihova o ro ‘mi Job ze wọhọ ame ivie eruẹ jẹ mae ikulu wọhọ ame ivie eruẹ nọ o dhẹmu?’ Onana yọ udhesẹ orọ epanọ Job o ro muhọ wọhọ okpale-azẹ evaọ edhede oni riẹ.
19:20, NW—Eme họ otofa ẹme Job na nọ ọ ta nọ “ohọrọ ibiakọ mẹ mẹ rọ dhẹ vabọ”? Nọ ọ ta nọ ọ rehọ ohọrọ oware nọ u gine wo ohọrọ họ dhẹ vabọ na, o sae jọ nọ Job ọ jẹ ta inọ ababọ gheghe ọ rọ dhẹ vabọ.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
4:7, 8; 8:5, 6; 11:13-15. Nọ ohwo ọ tẹ rrọ evaọ ẹbẹbẹ, ma rẹ nwane ta ha inọ oware nọ ọ kọ o bi vu na gbe inọ o wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ hẹ.
4:18, 19; 22:2, 3. U fo re ma rehọ ohrẹ nọ ma be kẹ amọfa no Ẹme Ọghẹnẹ ze, ukpenọ o rẹ jọ eriwo omobọ mai.—2 Timoti 3:16.
10:1. Edada uye i reghe Job iroro, o gbe je roro kpahe oware ofa nọ o rẹ sae wha uye-oruẹ riẹ na ze he. Ajọ ma vioja ha nọ ma tẹ rrọ otọ uye-oruẹ, maero nọ ma riẹ inọ ẹme-avro jọ ọ rrọ otọ nọ o wha uye-oruẹ ze na.
14:7, 13-15; 19:25; 33:24. Evaọ otọ ẹdawọ kpobi nọ Setan o ro te omai kẹhẹ, ẹruore ẹkparomatha na ọ sai fi obọ họ kẹ omai thihakọ.
16:5; 19:2. U fo re ẹme mai ọ jọ onọ o rẹ kẹ amọfa uduotahawọ orọnikọ onọ o rẹ kpọ ai eva ha.—Itẹ 18:21.
22:5-7. U wiruo ho, yọ o rẹ jẹ da ohwo nọ a tẹ be kẹ ohwo ohrẹ wọhọ ẹsenọ o ru oware jọ thọ, ababọ oka-imuẹro ọrọ oware nọ a ta nọ o ru na.
27:2; 30:20, 21. O gwọlọ nọ ohwo ọ rẹ jọ gbagba re ọ tẹ yọrọ ẹgbakiete he. Job ọ fo Ọghẹnẹ kẹ oware nọ Ọghẹnẹ o ru hu.
27:5. Job omariẹ ọvo ọ rẹ sai si obọ no ẹgbakiete riẹ keme ẹgbakiete ọ roma wha uyoyou nọ ohwo o wo kẹ Ọghẹnẹ. Fikiere u fo nọ ma re wo uyoyou ogaga kẹ Jihova.
28:1-28. Ohwo-akpọ ọ riẹ oria nọ efe hayo ekwakwa-aghae otọ na e rrọ. Nọ ọ be tọ otọ gwọlọ ae via na, ona hayo ereghẹ riẹ e rẹ wọe tọ kodo te oria nọ ọvra nọ ọ rẹ ruẹ-ude thabo gaga ọ rẹ sai gbẹro ku hu. Dede na, Ozodhẹ Jihova oye areghẹ Ọghẹnẹ o re notha.
29:12-15. U fo re u no omai eva ze dhesẹ uyoyou-ẹwo kẹ ahwo nọ a rrọ uye.
31:1, 9-28. Job o fi oriruo hotọ kẹ omai nọ ọ rọ whaha isiuru-obẹlẹ idhesẹ kẹ amọfa, ẹnwae-obro, ẹdhọgọ, efe-ole, je dhesẹ ohrọ gbe uvi oziẹ eva edhere nọ o ro yerikugbe amọfa.
“ME . . . KURẸRIẸ EVAỌ OVU GBE ENWO”
Ọmoha na Elaihu o dikihẹ anwẹsiẹ, ọ fọ tou be gaviezọ kẹ ẹme nọ a be ta. Enẹna ọ tẹ kpunu. Ọ kpọ Job avọ egbẹnyusu esa riẹ nọ e be rehọ eme fae ovao na họ.
Nọ Elaihu ọ ta ẹme riẹ no, Jihova ọ tẹ ta ẹme no udevie ofou-owhre ze. Ọ vuẹ Job oware nọ o soriẹ nọ ọ be rọ ruẹ uye he. Dede na, ẹkwoma enọ nọ ọ nọ Job unọjọ utọjọ, Erumeru na o ru Job vuhu ogaga idudu gbe areghẹ igbunu Riẹ mu. Job ọ tẹ rọwo nọ ọye omariẹ ọ jẹ ta eme nọ o wo otoriẹ rai hi, inọ: ‘Me se oma mẹ bru-uthe, me kurẹriẹ evaọ ovu gbe enwo.’ (Job 42:6) Nọ ẹdawọ Job ọ nwani kuhọ no, a tẹ kẹe osohwa ẹgbakiete riẹ.
Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:
32:1-3—Oke vẹ Elaihu ọ rọ nya ze? Nọ orọnọ Elaihu o yo eme nọ a jẹ ta kpobi na, o wọhọ nọ ọ keria oria ekẹloma jọ, ẹsejọhọ tuare Job o te ti mu ẹme họ evaọ ẹdẹ avọ ihrẹ anwẹnọ egbẹnyusu esa riẹ a rọ keria gbae ababọ ẹme nọ a kpahe na.—Job 3:1, 2.
34:7—Oghẹrẹ vẹ Job ọ rọ jọ wọhọ ohwo nọ “ọ rẹ da [eme] ẹyayare wọhọ ame”? Fiki uye nọ o da Job oma fia, o te je se eme ẹkoko egbẹnyusu esa riẹ homa wọhọ ẹsenọ ọye a be tae kẹ, dede nọ Ọghẹnẹ a jẹ ginẹ ta eme na kpahe. (Job 42:7) Fikiere, ọ tẹ jẹ rehọ eme eyayare họ oma wọhọ ohwo nọ ọ be da ame avọ evawere.
Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:
32:8, 9. Orọnikọ epanọ ohwo ọ kpako te ọvo o re ro wo areghẹ hẹ. Re a wo areghẹ, o gwọlọ otoriẹ Ẹme Ọghẹnẹ gbe ekpakpọ ẹzi ọfuafo riẹ.
34:36. U re dhesẹ epanọ ẹgbakiete ohwo ọ ga te nọ a tẹ ‘dawo iẹe te oka’ evaọ edhere jọ.
35:2. Elaihu ọ roma totọ gaviezọ jẹ ma ugogo ẹme nọ ọ rrọ otọ na te taure ọ tẹ te kpahe ẹme. (Job 10:7; 16:7; 34:5) O gwọlọ nọ ekpako Ileleikristi a rẹ roma totọ gaviezọ, vuhu uzẹme na mu, je wo otoriẹ ẹme n’oka t’oka taure a tẹ te kẹ ohrẹ.—Itẹ 18:13.
37:14; 38:1-39:30. Nọ ma tẹ be hai roro kpahe iruo igbunu Jihova—oghẹrẹ nọ o ro dhesẹ ogaga gbe areghẹ riẹ via—u re fi obọ họ kẹ omai rọ oma kpotọ je vuhumu inọ ẹkpare kpehru udu-esuo ehrugbakpọ riẹ họ oware nọ o mai wuzou vi isiuru omobọ mai kpobi.—Matiu 6:9, 10.
40:1-4. Nọ oma o tẹ bẹ gwọlọ wọ omai ta ẹme oyoma kpahe Erumeru na, u fo nọ ‘ma rẹ rehọ obọ ruru unu.’
40:15-41:34. A rẹ ruẹ obọ ogaga eniame gbe edhere he! Re ma sai thihakọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ, ma gwọlọ ẹgba no obọ Ọnọ ọ ma erao egaga nana ze, ọnọ ọ be kẹ omai erri na.—Ahwo Filipai 4:13.
42:1-6. Ẹme nọ Jihova ọ ta kẹe gbe odhesẹvia ogaga riẹ nọ o vuhumu u fi obọ họ kẹ Job “ruẹ Ọghẹnẹ,” hayo vuhu uzẹme na mu kpahe oghẹrẹ Ohwo nọ ọ rrọ. (Job 19:26) Onana o tẹ kpọ eriwo riẹ vi. Nọ a tẹ kẹ omai ọkpọvio no Ikereakere na ze, u fo nọ ma vuhu ethobọ mai mu ẹsiẹsiẹe je ru inwene nọ u fo.
Wo Oghẹrẹ ‘Edikihẹ Ọwhawha Job’
Obe Job na u dhesẹ vevẹ inọ orọnikọ Ọghẹnẹ ọ wha uye-oruẹ ahwo-akpọ ze he. Obọ Setan uye-oruẹ u no ze. Uvẹ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ emuemu u ru nọ mai omomọvo ma sae rọ kẹ uyo kpahe oria nọ ma dikihẹ eva ẹme-avro nọ o kie kpahe esuo ehrugbakpọ Jihova na, gbe ẹgbakiete mai.
Wọhọ epanọ o jọ kẹ Job na, ahwo nọ a you Jihova kpobi a te nya ku odawọ. Ikuigbe Job na e kẹ omai imuẹro inọ ma rẹ sai thihakọ. O tẹ jẹ kareghẹhọ omai nọ ebẹbẹ mai e te jọ bẹdẹ bẹdẹ hẹ. Jemis 5:11 o ta nọ: “Wha yo epanọ Job o dikihẹwha te, wha tẹ jẹ ruẹ epanọ Ọnowo na o ru kẹe uwhremu na.” Jihova ọ kẹ Job osaohwa fiki ẹgbakiete nọ ọ yọrọ. (Job 42:10-17) Ẹruore nọ ma wo o gbunu kẹhẹ—uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ Aparadase otọakpọ! Fikiere, jọ o jọ ọtamuo mai re ma yọrọ ẹgbakiete wọhọ Job.—Ahwo Hibru 11:6.
[Oruvẹ-obotọ]
a Ikuigbe nọ e rrọ obe Job na e rehọ vrẹ etoke ikpe 140, udevie ikpe ọ 1657 rite 1473 B.C.E.