UZOU AVỌ 26
Ọghẹnẹ nọ Ọ “Vọ Avọ Erọvrẹ”
1-3. (a) Didi owha ogbẹgbẹdẹ Devidi ọso-ilezi na ọ wọ, kọ ẹvẹ ọ rọ ruẹ omosasọ kẹ udu uweri riẹ? (b) Ma tẹ th’uzi, owha vẹ ma rẹ sae wọ, rekọ didi imuẹro Jihova ọ k’omai?
DEVIDI ọso-ilezi na o kere nọ: “Eyoma mẹ o kie ruru uzou mẹ wọhọ owha ogbẹgbẹdẹ; o gbẹdẹ vi omẹ. Aro o bi omẹ, me te horie oma na kpobi no.” (Olezi 38:4, 8) Devidi ọ riẹ epanọ owha iroro-oziẹbro abeọriọ o rẹ gbẹdẹ te. Rekọ ọ ruẹ omosasọ kẹ udu idhọvẹ riẹ. Ọ riẹ nnọ dede nọ Jihova o mukpahe uzioraha, o mukpahe ọrahauzi na ha otẹrọnọ ohwo ọyena o re ghine kurẹriẹ re o kiemu ku edhere uzioraha riẹ. Avọ ẹrọwọ ọvọvọ nọ o fihọ unevaze Jihova nọ ọ rẹ rọ riohrọ enọ i kurẹriẹ, Devidi ọ ta nọ: “Whẹ, ỌNOWO, whọ vọ avọ . . . erọvrẹ.”—Olezi 86:5.
2 Ma tẹ raha uzi, ma rẹ sae wọ owha ogbẹgbẹdẹ orọ iroro-oziẹbro edada re. Oma ọkora nana u kiehọ. O sae wọ omai jẹ emamọ owọ re ma kpọ oruthọ na vi. Rekọ enwoma abeọriọ nọ o re kpokpo ohwo thesiwa ọ riẹ. Udu mai nọ u bi brukpe omai na o sai ru omai roro inọ Jihova ọ te rọ vrẹ omai hi, makọ epanọ ma kurẹriẹ te kẹhẹ. Abeọriọ ọ tẹ da omai “oma fia,” Setan ọ sae daoma gele omai kie, re ma roro nọ Jihova o bi rri omai nenene, inọ ma te enọ e rẹ gọe he.—2 Ahwo Kọrint 2:5-11.
3 Kọ ere Jihova o re rri eware? Vievie! Erọvrẹ yọ abọjọ uyoyou ulogbo Jihova. Evaọ Ẹme riẹ, ọ k’omai imuẹro nnọ ma te ghine kurẹriẹ, ọ rẹ gwọlọ rọ vrẹ. (Itẹ 28:13) Re ma ruẹse whaha iroro na inọ erọvrẹ Jihova e sai t’omai obọ họ, joma kiẹ oware nọ o soriẹ gbe epanọ ọ rẹ rọ vrẹ.
Oware nọ Jihova Ọ Rọ “Vọ Avọ Erọvrẹ”
4. Eme Jihova ọ rẹ kareghẹhọ kpahe ẹkoma mai, kọ ẹvẹ onana u bi ro kpomahọ edhere nọ o bi yeri kugbe omai?
4 Jihova ọ riẹ umuo nọ ẹgba mai o te. “Ọ riẹ epanọ a rọ ma omai; [ọ] be kareghẹhọ nọ mai ẹkpẹ gheghe,” ere Olezi 103:14 o ta. O rẹ thọrọ iẹe ẹro ho inọ ovu a rọ ma omai, yọ fikinọ ma gba ha ma rrọ hẹhẹhẹ. Ẹme na “ọ riẹ epanọ a rọ ma omai” o kareghẹhọ omai inọ Ebaibol na ọ rehọ Jihova dhesẹ ọmebẹ ọ tẹ rehọ omai dhesẹ eware sa-sa nọ a rọ ẹkpẹ ma.a (Jerimaya 18:2-6) Ọmebẹ Ologbo na o re riorio obọ k’omai fiki oma uzioraha mai gbe fiki owọ nọ ma jẹ kpahe ọkpọvio riẹ hayo onọ ma sai ru te.
5. Ẹvẹ obe Ahwo Rom u dhesẹ ẹgba uzioraha?
5 Jihova ọ riẹ epanọ uzioraha u wo ẹgba te. Ẹme riẹ o dhesẹ uzioraha wọhọ ẹgba ologbo nọ ọ gba ohwo-akpọ kekeke. Ẹvẹ uzioraha u wo ẹgba te? Evaọ obe Ahwo Rom, Pọl ukọ na o ru rie vẹ nnọ: Ma rrọ “otọ uzioraha,” wọhọ epanọ isoja e rẹ jọ otọ oletu rai na (Ahwo Rom 3:9); uzioraha u “su” ohwo-akpọ no wọhọ ovie (Ahwo Rom 5:21); o rrọ “eva” mai (Ahwo Rom 7:17, 20); “uzi” riẹ o be jọ oma mai ruiruo ẹsikpobi, koyehọ o be gwọlọ kpọ edhere mai. (Ahwo Rom 7:23, 25) Rri epanọ uzioraha o jọ oma-iwo mai wo ẹgba te!—Ahwo Rom 7:21, 24.
6, 7. (a) Ẹvẹ Jihova o re rri enọ e be rọ udu ekurẹriẹ gwọlọ ohrọ riẹ? (b) Fikieme ma gbẹ la ro ohrọ Ọghẹnẹ uzou hu?
6 Fikiere, Jihova ọ riẹ nnọ ẹmeoyo ọgbagba ọ lọhọ k’omai hi, makọ epanọ ma rẹ daoma te re ma yoẹme kẹe. Ọ rọ uyoyou k’omai imuẹro nnọ otẹrọnọ ma rehọ udu ekurẹriẹ gwọlọ ohrọ riẹ, ọ rẹ rọvrẹ. Olezi 51:17 o ta nọ: “Ẹzi ọlọlọhọ họ iwẹ nọ Ọghẹnẹ o re miẹ, ẹzi uweri gbe eva-efuafo whẹ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹfiẹ hẹ.” ‘Udu nọ o rrọ uweri’ fiki owha abeọriọ, Jihova ọ rẹ jẹe fiẹ hayo gbolo aro kẹe he.
7 Dede na, kọ onana u dhesẹ nọ ma re rri ohrọ-oriọ Ọghẹnẹ vo, rehọ oma uzioraha mai f’oma raha uzi? Vievie! A rẹ rehọ oma uweri gheghe rọ viẹ Jihova họ họ. Ohrọ riẹ u wo umuo. Ọ rẹ rọvrẹ enọ e rehọ udu ogaga keke aro fihọ ruabọhọ uzioraha ha, nọ i wo uvumọ ekurẹriẹ hẹ. (Ahwo Hibru 10:26) Evaọ abọdekọ riẹ, ọ tẹ ruẹ udu ekurẹriẹ, ọ rẹ rọ vrẹ. Obọnana ma be te t’ẹme kpahe eme jọ nọ Ebaibol na o ro dhesẹ okwakwa igbunu ọ uyoyou Jihova nana.
Ẹvẹ Jihova Ọ rẹ Rọ Vrẹ Fo Te?
8. Eme Jihova o re ru nọ ọ tẹ rehọ izieraha mai vrẹ omai, kọ didi evaifihọ onana o k’omai?
8 Devidi nọ o kurẹriẹ ọ ta nọ: “Mẹ . . . ta iruthọ mẹ, izieraha mẹ, mẹ sai si ai no ho; . . . whọ tẹ rehọ iruthọ mẹ vrẹ omẹ.” (Olezi 32:5, ẹjẹlẹ ibiẹme na ọmai.) Ubiẹme na “vrẹ” o fa ubiẹme Hibru nọ otofa riẹ o rrọ “kpare n’otọ” hayo “wọ.” Eroruiruo riẹ evaọ etenẹ u dhesẹ re a kpare “abeọriọ, emuemu, gbe oruthọ” n’otọ. Fikiere o wọhọ ẹsenọ Jihova ọ kpare izieraha Devidi n’otọ ọ tẹ wọ ae vrẹ. Ababọ avro, onana o lẹliẹ abeọriọ nọ Devidi ọ jẹ wọ anwẹdẹ na hrẹ kpotọ. (Olezi 32:3) Mai re a sai wo evaifihọ evọvọ fihọ Ọghẹnẹ nọ o re si izieraha enọ e gwọlọ erọvrẹ riẹ no fiki ẹrọwọ nọ a fihọ idhe ẹtanigbo Jesu.—Matiu 20:28.
9. Ẹvẹ Jihova o re fi izieraha mai thabọ n’omai te?
9 Devidi ọ rehọ eme ivevẹ efa ro dhesẹ erọvrẹ Jihova: “Wọhọ epanọ ovatha-ọre ri te ukiediwo riẹ u thabọ na, jẹ ruere o si eware iyoma mai no omai.” (Olezi 103:12, ẹjẹlẹ ibiẹme na ọmai.) Ẹvẹ ovatha-ọre u thabọ no ukiediwo-ọre te? Ẹme na họ, ovatha-ọre họ oria nọ o mai thabọ no ukiediwo-ọre; ivẹ na e sai zere ohwohwo ho. Ọwena-isukulu jọ ọ ta nọ ẹme nana o dhesẹ nọ “epanọ o rẹ sai thabọ te kpobi.” Eme nana nọ a kẹ Devidi ẹgba ẹzi kere na e ta k’omai nnọ okenọ Jihova ọ tẹ rọ vrẹ, o re fi izieraha mai thabọ gaga n’omai.
10. Jihova ọ tẹ rọ izieraha mai vrẹ omai, fikieme ma gbe roro nọ izieraha itieye na e gbẹ tamu omai oma evaọ etoke uzuazọ mai soso ho?
10 Kọ whọ daoma re who si oware jọ nọ u mu ewu ra no ẹdẹjọ? Ẹsejọhọ makọ epanọ whọ daoma te, oka na u no ewu na riẹriẹriẹ hẹ. Muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jihova o dhesẹ epanọ ọ rẹ rọ vrẹ te: “Dede nọ izieraha rai e ware wọhọ azẹ, e rẹ te fo wọhọ ukpoiwo, dede nọ e rọ wawae wọhọ ibosu, e rẹ te fua wọhọ olulu.” (Aizaya 1:18, ẹjẹlẹ ibiẹme na ọmai.) Onọ a dhesẹ wọhọ nọ o “ware wọhọ azẹ” na u dhesẹ okọlọ owawae nọ o rrọ gbagbagba.b “Ibosu” yọ okọlọ owawae nọ u mu gaga. (Nahum 2:3) Ma sae rọ omodawọ obọ mai si oka uzioraha no ho. Rekọ Jihova ọ rẹ sai voro izieraha nọ e ware wọhọ azẹ jẹ wọhọ ibosu no o ve ru ai fo wọhọ ukpoiwo hayo olulu ọfuafo. Jihova ọ tẹ rọ izieraha mai vrẹ omai, ma re du roro nnọ abọjọ izieraha itieye na e gbẹ tamu omai oma evaọ etoke uzuazọ mai soso ho.
11. Edhere vẹ Jihova o bi ro gbolo izieraha mai họ emu riẹ?
11 Evaọ ole ọwhọ uyere nọ Hẹzikaya o kere okenọ a thọe no ẹyao nọ o je ti kpei no, ọ ta kẹ Jihova nọ: ‘Who fi eyoma mẹ kpobi họ obọ emu ra.’ (Aizaya 38:17) A jọ etenẹ dhesẹ Jihova wọhọ ẹsenọ ọ rẹ rehọ izieraha orumuomu nọ o kurẹriẹ o ve gbolo ai fihọ emu Riẹ, oria nọ Ọ rẹ jọ rue rae hayo muẹrohọ ae he. Wọhọ epanọ obe jọ o ta, a rẹ sai dhesẹ ẹme na enẹ: “Who ru izieraha mẹ wọhọ ẹsenọ e via ha.” Kọ oyena o gbẹ rrọ eme omosasọ?
12. Ẹvẹ Maeka ọruẹaro na o ro dhesẹ nọ okenọ Jihova ọ tẹ rọvrẹ, O re si izieraha mai no riẹriẹriẹ?
12 Evaọ eyaa ezihetha jọ, Maeka ọruẹaro na ọ fodẹ imuẹro nọ o wo inọ Jihova ọ te rọ vrẹ ahwo riẹ nọ i kurẹriẹ: ‘Ọghẹnẹ vẹ ọ rrọ wọhọ owhẹ, . . . nọ o re rri iruthọ vo rọ kẹ ereuku riẹ nọ i kiọkọ? . . . Whọ rẹ te wha izieraha mai kpobi kufiẹ i fihọ eva edidi abade.’ (Maeka 7:18, 19) Dai roro oware nọ eme eyena i dhesẹ kẹ enọ e jẹ rria oke Ebaibol na. Kọ whọ sai zihe oware nọ a gbolo “fihọ eva edidi abade” ze? Fikiere eme ọ Maeka na i dhesẹ nnọ okenọ Jihova ọ tẹ rọ vrẹ no, o re si izieraha mai no riẹriẹriẹ.
13. Eme họ otofa eme Jesu na “rehọ osoriọ mai vrẹ omai”?
13 Jesu ọ rehọ usu nọ o rẹ jọ udevie omomigho gbe ọriesa t’ẹme ro dhesẹ erọvrẹ Jihova. Jesu ọ tuduhọ omai awọ re ma lẹ nọ: ‘Rehọ osoriọ mai vrẹ omai.’ (Matiu 6:12) Fikiere Jesu ọ rehọ izieraha dhesẹ esa. (Luk 11:4) Ma tẹ raha uzi, yọ ma zihe ruọ “eriosa” kẹ Jihova. Kpahe otofa ubiẹme Griki nọ a fa “vrẹ” na, obe jọ o ta nọ: “Re a kpairoro vrẹ osa, re a siẹe ba eye.” Ẹme na họ, Jihova ọ tẹ rọ vrẹ no, yọ ọ kpairoro vrẹ osa nọ ma hae hwa na no. Fikiere erahaizi nọ i kurẹriẹ a sai wo omosasọ. Jihova o re ye osa nọ ọ rọ vrẹ no vievie he!—Olezi 32:1, 2.
14. Didi oware eme na “voro izieraha rai no” i dhesẹ?
14 A dhesẹ erọvrẹ Jihova haro eva Iruẹru 3:19: ‘Fikiere wha kuevarẹriẹ, wha je ziheze, re a ruẹsi voro izieraha rai no.’ Uhie-eme urere na o fa ubiẹme Griki nọ o rẹ sai dhesẹ “re a ririe oware no . . . re a voro oware hayo raha oware no.” Wọhọ epanọ ewena-isukulu jọ e ta, ẹme na o bi dhesẹ evoho eme nọ a kere. Ẹvẹ onana o sae rọ lọhọ? Ame-ugbẹ nọ a je ro kere evaọ oke anwae yọ ọguakugbe ewizi, egọmo, gbe ame. Nọ ohwo ọ tẹ rehọ ame-ugbẹ otiọye na kere obe no ẹsiẹsiẹ, ọ rẹ sae rehọ uzi ovuavo ro voro iei no. Enẹ a ro dhesẹ ohrọ Jihova. Okenọ ọ tẹ rehọ izieraha mai vrẹ omai, o rẹ wọhọ ẹsenọ ọ rehọ uzi ririe ai no.
Jihova ọ gwọlọ re ma riẹ nọ ọ “vọ avọ erọvrẹ”
15. Eme Jihova ọ gwọlọ nọ ma riẹ kpahe iẹe?
15 Ma te roro kpahe etadhesẹ eyena, kọ o gbẹ rrọ vevẹ inọ Jihova ọ gwọlọ re ma riẹ nọ ọ ghinẹ ruẹrẹ oma kpahe re ọ rọ izieraha mai vrẹ omai nọ ọ tẹ ruẹ nọ ma ghine kurẹriẹ? Ma re du dhozọ họ inọ o ti kele izieraha na k’omai evaọ obaro. Onana u dhesẹ oma via evaọ oware ofa jọ nọ Ebaibol na o dhesẹ kpahe ohrọ ulogbo Jihova: Ọ tẹ rọ vrẹ no, yọ ọ kpairoro vrẹ no.
“Mẹ Gbẹ te Kareghẹhọ Izieraha Rai Ofa Ha”
16, 17. Nọ Ebaibol na ọ ta nọ Jihova ọ gbẹ be kareghẹhọ izieraha mai hi, eme u dhesẹ, kọ fikieme whọ jẹ k’uyo ere?
16 Enẹ Jihova ọ yeyaa kpahe enọ e rrọ ọvọ ọkpokpọ na nọ: “Mẹ rẹ te rehọ umuomu rai vrẹ rai, mẹ gbẹ te kareghẹhọ izieraha rai ofa ha.” (Jerimaya 31:34) Kọ onana u dhesẹ nnọ okenọ Jihova ọ tẹ rọ vrẹ no ọ gbẹ sae kareghẹhọ izieraha ofa ha? O rrọ ere he. Ebaibol na ọ ta k’omai kpahe izieraha ahwo buobu nọ Jihova ọ rọ vrẹ, kugbe Devidi. (2 Samuẹle 11:1-17; 12:13) Ababọ avro, Jihova ọ gbẹ riẹ kpahe iruthọ rai. Okerefihotọ izieraha rai, ọrọ ekurẹriẹ rai gbe erọvrẹ Ọghẹnẹ, a rawo e rae kẹ erere mai. (Ahwo Rom 15:4) Kọ eme họ otofa eme Ebaibol na nọ e ta nọ Jihova ọ rẹ “kareghẹhọ” izieraha ahwo nọ ọ rọ vrẹ hẹ na?
17 Ẹme Hibru nọ a fa “mẹ gbẹ te kareghẹhọ” na u kodo vi ẹkareghẹhọ eware nọ e vrẹ no gheghe. Obe na Theological Wordbook of the Old Testament o ta nọ u kugbe “owọ nọ u fo nọ a rẹ jẹ.” Fikiere evaọ etenẹ, re a “kareghẹhọ” uzioraha u kugbe owọ nọ a rẹ jẹ mukpahe erahaizi. (Hosia 9:9) Rekọ nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ “mẹ gbẹ te kareghẹhọ izieraha rai ofa ha” na, ọ be k’omai imuẹro inọ ọ tẹ rọ vrẹ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ, ọ gbẹ te rehọ fiki izieraha eyena kẹe uye evaọ obaro ho. (Izikiẹl 18:21, 22) Fikiere Jihova ọ rẹ kpairoro vrẹ keme ọ gbẹ be rehọ izieraha mai na kareghẹhọ omai hi re ọ ruẹsi brukpe omai hayo k’omai uye ẹkẹkẹ. Kọ o gbẹ rrọ omosasọ re ma riẹ nọ Ọghẹnẹ mai ọ rẹ rọ vrẹ jẹ kpairoro vrẹ?
Kọ Ẹvẹ Kpahe Uye nọ U re no Izieraha Mai Ze?
18. Fikieme erọvrẹ u gbe ro dhesẹ nnọ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ no o re wo ufuoma no iye kpobi nọ i re no uruemu uyoma riẹ ze he?
18 Kọ unevaze Jihova re ọ rọ vrẹ u dhesẹ nnọ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ no o re wo ufuoma no iye kpobi nọ i re no edhere ọthọthọ riẹ ze? Vievie. Ma rẹ sae thuzi ababọ uye he. Pọl o kere nọ: “Koware koware nọ ohwo ọ kọ e, oye o re vuẹ.” (Ahwo Galesha 6:7) Ma rẹ sae rẹriẹ ovao ku iye jọ nọ i re no owojẹ mai ze. Orọnikọ onana u dhesẹ nọ ọ tẹ rọ vrẹ no, Jihova o re ru re okpẹtu o te omai hi. Okenọ okpẹtu ọ tẹ roma via, Oleleikristi o re roro ho inọ, ‘Ẹsejọhọ Jihova ọ be k’omẹ uye fiki izieraha mẹ nọ e vrẹ no.’ (Jemis 1:13) Evaọ abọdekọ riẹ, Jihova ọ rẹ thọ omai no okpomahọ owojẹ othọthọ mai hi. Orọo-ofa, udihọ nọ a gwọlọ họ, eyao igberẹ-ibro nọ i re vo, ekufiẹ evaifihọ gbe adhẹẹ—enana kpobi e rẹ sae jọ iyẹrẹ edada ọ uzioraha. Kareghẹhọ nnọ dede nọ ọ rọ vrẹ Devidi kẹ uzioraha riẹ kugbe Batshẹba avọ Uraya, Jihova ọ thọ Devidi no iye ọraha nọ i lele i rie he.—2 Samuẹle 12:9-12.
19-21. (a) Ẹvẹ uzi nọ a kere fihọ Iruo-Izerẹ 6:1-7 na o rọ rrọ erere kẹ ọnọ a gboro eware riẹ gbe ọnọ ọ th’uzi na? (b) Otẹrọnọ izieraha mai e nwa amọfa oma, owọ vẹ ma rẹ jẹ nọ o rẹ were Jihova?
19 Izieraha mai e rẹ sae wha iye efa ze re, maero otẹrọnọ uruemu mai o nwa amọfa oma. Wọhọ oriruo, roro kpahe okerefihotọ nọ ọ rrọ Iruo-Izerẹ uzou avọ 6 na. Uzi Mosis o jọ etenẹ t’ẹme kpahe oware nọ o rẹ via otẹrọnọ ohwo o ru eyoma ọgaga nọ ọ rọ rehọ ujitho, ofruriọ, hayo iwhayo ro gboro ekwakwa ibe ọmọ Izrẹl. Ọrahauzi na ọ sae gbenu nnọ o ruthọ họ, tube yiwi duwu-iyei erue dede. Onana yọ ẹme nọ imava e jọ vro-kpe ohwohwo. Rekọ uwhremu na, oware na u te duobọ te iroro ọnọ ọ reabe na, ọ tẹ fa uzioraha riẹ. Re o wo erọvrẹ Ọghẹnẹ, eware esa efa e riẹ nọ o re ru: o re zihe oware nọ o tho na, hwa eho abọ 20 evaọ udhusoi kẹ ohwo na, rehọ egbo dhidhe abe-ọriọ. Kẹsena, uzi na o tẹ ta nọ: “Ozerẹ na o ve voro iei oma, eva aro ỌNOWO na, ọ vẹ rehọ eware nọ o ruthọ na rọ vrẹe.”—Iruo-Izerẹ 6:1-7.
20 Uzi onana yọ ọruẹrẹfihotọ ohrọ n’obọ Ọghẹnẹ ze. O jọ erere kẹ ọnọ a gboro oware riẹ na, ọnọ a zihe ekwakwa riẹ se gbe nọ, udu u kievi evaọ okenọ ọrahauzi na ọ rọwo uzioraha riẹ uwhremu na. Eva okiovo na, uzi na o rrọ erere kẹ ọnọ udu o wọ re ọ rọwo oruthọ riẹ jẹ kpọ eyoma riẹ vi na. Evaọ uzẹme, o gbe ru ere he, Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ vrẹ riẹe he.
21 Dede nọ ma rrọ otọ Uzi Mosis na ha, Uzi na o k’omai otoriẹ kpahe iroro Jihova, kugbe eriwo riẹ ọrọ erọvrẹ. (Ahwo Kọlọsi 2:13, 14) Okenọ izieraha mai e tẹ nwa amọfa oma, o rẹ were Ọghẹnẹ otẹrọnọ ma re ru oware jọ rọ kpọ oruthọ na vi. (Matiu 5:23, 24) Onana o sae gwọlọ evuhumu uzioraha mai, ẹrọwo abe-ọriọ mai, je tube wou unu kẹ ọnọ u kpomahọ na dede. Kẹsena ma vẹ rọ ẹkwoma idhe Jesu lẹ se Jihova je wo ufuoma ọ iroro efuafo gbe imuẹro nnọ Ọghẹnẹ ọ rọ vrẹ omai no.—Ahwo Hibru 10:21, 22.
22. Eme ọ rẹ sai lele erọvrẹ Jihova?
22 Wọhọ ọyewọ oyoyou kpobi, Jihova ọ rẹ sae kẹ erọvrẹ avọ umutho ọwhọkuo jọ. (Itẹ 3:11, 12) Oleleikristi nọ o kurẹriẹ ọ rẹ sai siobọno ọkwa iruo ọkpako nọ ọ rrọ, odibo oruiruo, hayo ọkobaro. O rẹ sae dae re o ku uvẹ-iruo eghaghae nọ o wo anwẹdẹ fiẹ evaọ umutho okejọ. Rekọ ọwhọkuo otiọye na orọnikọ u dhesẹ nọ Jihova ọ rọ vrẹ riẹ hẹ hẹ. Ma rẹ kareghẹhọ nnọ ọwhọkuo nọ o no obọ Jihova ze yọ imuẹro uyoyou riẹ k’omai. Ẹjẹrehọ gbe efihiruo riẹ o rrọ kẹ erere mai.—Ahwo Hibru 12:5-11.
23. Fikieme ma gbe ro ku ei họ họ inọ ma sai wo ohrọ Jihova ha, kọ fikieme ma jẹ raro kele erọvrẹ riẹ?
23 Ẹvẹ o rrọ omosasọ te re ma riẹ nọ ma be gọ Ọghẹnẹ nọ ọ “vọ avọ erọvrẹ”! Makọ eware ethobọ nọ ma ru kẹhẹ, ma re ku ei họ họ inọ ma sai wo ohrọ Jihova ha. Ma te ghine kurẹriẹ, j’owọ re ma kpọ eyoma na vi, jẹ lẹ ziezi kẹ erọvrẹ Jihova fiki azẹ Jesu nọ o hwẹ, ma rẹ sai wo uvi imuẹro inọ Jihova ọ te rọ vrẹ omai. (1 Jọn 1:9) Joma raro kele erọvrẹ riẹ evaọ eyerikugbe ohwohwo. Whaọ, otẹrọnọ Jihova, ọnọ ọ rẹ th’uzi hi, ọ rẹ sae rọ uyoyou rọ vrẹ omai, kọ mai ahwo-akpọ izieraha ma gbẹ daoma rọ vrẹ ohwohwo?
a Ubiẹme Hibru nọ a fa “epanọ a rọ ma omai” na a rẹ jẹ rehọ iẹe t’ẹme kpahe ebẹ nọ ọmebẹ ọ ma.—Aizaya 29:16.
b Ọwena-isukulu jọ ọ ta nọ okọlọ nọ o ware wọhọ azẹ “yọ okọlọ nọ a rẹ sai sino ho. Makọ ewhrọwhrọ, oso, ẹfọrọ, hayo ẹwha lehie u re si ei no ho.”