Dhesẹ Uvi Omarokpotọ
“Who siwi otu nọ a rọ oma kpotọ.”—2 SAMUẸLE 22:28.
1, 2. Uruemu vẹ isu akpọ na buobu a wo?
A RẸ rehọ iwou esiọsiọle obọ Ijipti kareghẹhọ ezae nọ i su orẹwho yena vrẹ no. Ezae efa nọ e viodẹ họ Senakerib ọrọ Asiria, Alekzanda Ologbo na ọrọ Grisi, gbe Juliọs Siza ọrọ Rom. A wo oghẹrẹ uruemu ọvo jọ. A rrọ emamọ oriruo ọrọ uvi omarokpotọ họ.—Matiu 20:25, 26.
2 Kọ who roro nọ isu nọ ma jọ obehru fodẹ na a rẹ sae jọ ẹkwotọ nọ a je su na gwọlọ iwhrori re a sasa ae oma? Vievie! Yọ whọ riẹ nọ a rẹ sai kpohọ iwou ebiesa erọ ahwo rai nọ uye o be bẹ re a ta udu họ ae awọ họ. Uruemu rai kpahe iyogbere u wo ohẹriẹ gaga no orọ Osu Ehrugbakpọ na, Jihova Ọghẹnẹ!
Oriruo Omarokpotọ nọ Ọ Mae Rro
3. Oghẹrẹ vẹ Osu Ehrugbakpọ na o bi ro yeri kugbe enọ e be gọe?
3 A re du tae he sọ Jihova o kpehru jẹ rro gaga, ghele na “ibiaro [riẹ] e rẹ nya akpọ na re re o dhesẹ ẹgba riẹ rọ kẹ enọ i wo eva efuafo rọ kpahe iẸe.” (2 Iruẹru-Ivie 16:9) Kọ eme Jihova o re ru okenọ ọ tẹ ruẹ iwhrori jọ nọ e be gọe enọ e rrọ ọkora fiki ebẹbẹ sa-sa? Evaọ oghẹrẹ jọ, ọ be “ria” kugbe ahwo otiọye na ẹkwoma ẹzi ọfuafo riẹ re ọ “jaja ẹzi enọ erọ omakpotọ jẹ jaja eva iruori.” (Aizaya 57:15) Fikiere, nọ ọ tẹ sasa enọ e be gọe oma no, a vẹ wariẹ mu ei họ ẹgọ ziezi avọ oghọghọ. Omarokpotọ nọ Ọghẹnẹ o dhesẹ o rro kẹhẹ!
4, 5. (a) Ẹvẹ ọso-ilezi na o rri edhere nọ Ọghẹnẹ o bi ro su? (b) Eme oma nọ Ọghẹnẹ ọ ‘be rọ ziotọ’ re o fi obọ họ kẹ “iyogbere” u dhesẹ?
4 Uvumọ ohwo evaọ ehrugbakpọ na nọ ọ rehọ oma riẹ kpotọ te epanọ Olori Osu na o ru no re ọ ruẹse fi obọ họ kẹ ahwo-akpọ erahaizi ọ riẹ hẹ. Oye jabọ nọ ọso-ilezi na o ro kere nọ: “ỌNOWO na o kpehru vi erẹwho kpobi, oruaro riẹ u kpehru vi ihru kpobi! Ono ọrọ wọhọ ỌNOWO Ọghẹnẹ mai na, ọnọ ọ keria oria ukpehru, nọ [ọ be rrọ oma riẹ ziotọ re o rri, NW ] ihru gbe akpọ? Ọ kpare iyogbere no otọ, ọ tẹ jẹ wọ enọ ohọwo u re kpe no enwo.”—Olezi 113:4-7.
5 Jihova ọ rrọ fuafo, fikiere ọ kare “omoya” hayo omorro. (Mak 7:22, 23) Re a ‘rrọ oma ziotọ’ o sai dhesẹ epanọ a re hrẹ oma kpotọ bru ọnọ o kpehru te ohwo ho. Fikiere, eva Olezi 113:6, Ebaibol jọ e ta nnọ Ọghẹnẹ o bi hrẹ oma riẹ kpotọ. Oyena o nwani dhesẹ Ọghẹnẹ omarokpotọ mai ọnọ o bi muẹrohọ ẹgwọlọ ahwo-akpọ sebaẹgba nọ e be gọe.—2 Samuẹle 22:36.
Oware nọ Jesu Ọ rọ Roma Kpotọ
6. Edhere vẹ ọ mae rro nọ Jihova o ro dhesẹ omarokpotọ via?
6 Oware nọ Ọghẹnẹ ọ mai ro dhesẹ omarokpotọ gbe uyoyou kpobi họ Ọmọ oyoyou otuyẹ riẹ nọ o vi ze re a yẹe fihọ otọakpọ re ọ ruẹsi siwi ahwo-akpọ. (Jọn 3:16) Jesu o wuhrẹ omai uzẹme na kpahe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ o te je fi uzuazọ ọgbagba riẹ họ otọ re ọ ruẹse “wha izieraha akpọ na vrẹ.” (Jọn 1:29; 18:37) Be raro kele Jihova, Ọsẹ riẹ, avọ omarokpotọ riẹ gbagba, u no Jesu eva ze re o ru oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ mi ei. Oye họ oriruo nọ ọ mae rro kpobi ọrọ omarokpotọ gbe uyoyou nọ omama Ọghẹnẹ jọ o dhesẹ. Orọnikọ ahwo kpobi a wo ovuhumuo kẹ omarokpotọ Jesu hu, ewegrẹ riẹ a tube rri rie wọhọ “ọnọ ọ mae kpotọ kpobi.” (Daniẹl 4:17) Ghele na, Pọl ukọ na o vuhumu nọ u fo re ibe eg’Ọghẹnẹ riẹ a raro kele Jesu re a roma kpotọ evaọ oghẹrẹ nọ a re yeri kugbe ohwohwo.—1 Ahwo Kọrint 11:1; Ahwo Filipai 2:3, 4.
7, 8. (a) Ẹvẹ Jesu o ro wuhrẹ epanọ a rẹ rọ roma kpotọ? (b) Didi uduotahawọ Jesu ọ rọ kẹ enọ i ti zihe ruọ ilele riẹ?
7 Pọl o fi ẹgba họ obọdẹ oriruo Jesu, o kere nọ: “Wha jọ ẹjiroro nana ọjọ eva rai, ọnọ wha wo eva Kristi Jesu, ọnọ avọ Ọghẹnẹ a gbẹjọ ẹruọvo, dede na o kele i rie gbe odẹ-oro nọ avọ Ọghẹnẹ a rẹ jọ ẹrẹe he, rekọ o se omariẹ gbe oware ovo ho, ọ tẹ rehọ oghẹrẹ oma odibo, a te je yẹi wọhọ ohwo. A tẹ jẹ ruẹ uruemu riẹ nọ ohwo nọ o hrẹ oma riẹ kpotọ ọ tẹ rọwo whu, whu uwhu [ure oja, NW ].”—Ahwo Filipai 2:5-8.
8 Ahwo jọ a rẹ sae nọ inọ, ‘Ẹvẹ Jesu o ro wuhrẹ epanọ a rẹ rọ roma kpotọ?’ Onana yọ erere nọ o wo fiki usu okpekpe nọ ọ jọ kugbe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ evaọ unuikpe nọ a rẹ sai kele he, nọ ọ rọ jọ wọhọ “osu iruo” Ọghẹnẹ evaọ ẹma eware kpobi. (Itẹ 8:30) Nọ ọwọsuọ na ọ via no evaọ Idẹn, Ọmọ Otuyẹ Ọghẹnẹ ọ ruẹ edhere omarokpotọ nọ Ọsẹ riẹ o ro yeri kugbe ahwo-akpọ erahaizi. Fikiere, okenọ ọ jọ otọakpọ, Jesu o te dhesẹ oghẹrẹ omarokpotọ Ọsẹ riẹ jẹ ta udu họ ahwo awọ nọ: “Rehọ owhowha mẹ wha, wha [mi] wuhrẹ omẹ, keme me re wowolẹ jegbọ eva i ro kpotọ, wha rẹ te ruẹ udhedhẹ kẹ izi rai.”—Matiu 11:29; Jọn 14:9.
9. (a) Eme Jesu ọ jọ oma emaha na ruẹ nọ o were riẹ? (b) Eme Jesu ọ rehọ emaha na wuhrẹ?
9 Fikinọ Jesu ọ ginẹ roma kpotọ, emaha a jẹ dhozọ riẹ hẹ. Ukpoye, a jẹ dhẹ gbalọ iẹe. O you emaha, o te je wo uvẹ kẹ ae. (Mak 10:13-16) Eme Jesu ọ jọ oma emaha na ruẹ nọ o were riẹ tere? Avọ imuẹro, a wo ekwakwa isiuru nọ ilele riẹ jọ nọ i te ezae no a je dhesẹ ẹsikpobi hi. Uzẹme o rrọ inọ emaha na a re rri ekpako na ruaro. Whọ rẹ sae ruẹ onana evaọ enọ buobu nọ a rẹ nọ. Ẹhẹ, ma tẹ rehọ emaha na wawo ekpako buobu, o rẹ vẹrẹ ae obọ re a rehọ oware nọ a wuhrẹ i rai, yọ a rẹ kaki dhesẹ omorro ho. Evaọ ẹdẹjọ, Jesu ọ rehọ ọmaha jọ dikihẹ ọ tẹ ta kẹ ilele Riẹ nọ: “Wha gbe kurẹriẹ ze wọhọ emaha ha, wha sae ruọ eva uvie odhiwu vievie he.” O fibae nọ: “Ohwo nọ ọ rẹ rọ oma kpotọ wọhọ [ọmaha] ọnana, ọye họ ọnọ ọmaero eva uvie odhiwu.” (Matiu 18:3, 4) Jesu ọ fodẹ uzi na: “Kohwo kohwo nọ o re ti ruẹ oma riẹ oruoro a re ti hrẹ i kpotọ, rekọ ohwo nọ ọ rehọ oma riẹ kpotọ a re ti rue i rua.”—Luk 14:11; 18:14; Matiu 23:12.
10. Enọ vẹ ma be te ta ẹme kpahe na?
10 Uzẹme yena o kpare enọ nọ i wuzou ze. Ma tẹ gwọlọ wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, oware jọ nọ ma gwọlọ họ omarokpotọ nọ ma re wo, rekọ fikieme o rẹ rọ jọ bẹbẹ ẹsejọ kẹ Ileleikristi re a roma kpotọ? Fikieme o rọ rrọ use-abọ re ma whaha omorro, re ma rehọ omarokpotọ thihakọ edawọ? Kọ eme o ti fi obọ họ kẹ omai kparobọ evaọ ewuhrẹ uvi omarokpotọ?—Jemis 4:6, 10.
Oware nọ O rọ Rrọ Bẹbẹ re Ma Roma Kpotọ
11. Fikieme u gbe ro gbunu hu inọ o gwọlọ ohọre ogaga re ma ruẹse roma kpotọ?
11 Otẹrọnọ ọ re bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ roma kpotọ, whẹ ọvo ọ rrọ usu hu. Evaọ 1920, emagazini nana ọ ta kpahe ohrẹ Ebaibol na nọ o gwọlọ nọ ma rẹ roma kpotọ, o ta nọ: “Oghẹrẹ nọ Olori na o rri omarokpotọ ghare te na o rẹ ta udu họ uvi ilele riẹ kpobi awọ re a dhesẹ okwakwa nana kẹdẹ kẹdẹ.” Kẹsena emagazini na ọ tẹ ta uzẹme uvevẹ jọ via inọ: “Ghelọ uduotahawọ nana kpobi nọ Ikereakere na e be kẹ omai na, rọkẹ enọ i zihe ruọ ahwo Olori na no jẹ be nya evaọ edhere Olori na, o wọhọ nọ ẹme omarokpotọ họ onọ o be mae ga obọ elele vi ehrẹ efa kpobi fiki sebaẹgba ohwo-akpọ.” Eme yena i fi elo họ ẹjiroro jọ nọ uvi Ileleikristi a jẹ họre gaga re a sae roma kpotọ—oma ọ sebaẹgba mai o rẹ gwọlọ orro vrẹta. Onana o rrọ ere keme mai yọ emọ ọzae avọ aye nọ a raha uzi, Adamu avọ Ivi, enọ i kie kẹ isiuru oriobọ.—Ahwo Rom 5:12.
12, 13. (a) Ẹvẹ akpọ na ọ rọ rrọ ọzadhe kẹ omarokpotọ Ileleikristi? (b) Ono o bi ru ei bẹbẹ kẹ omai re ma siọ oma ba ero kpotọ?
12 Oware ọfa jọ nọ o jẹ rrọ bẹbẹ re ma dhesẹ omarokpotọ họ, ma be rria akpọ nọ ọ be ta udu họ ahwo awọ re a daoma wọ oma kpehru vi amọfa. Usu eware nọ akpọ na o bi le họ “urusio uwo, gbe urusio ibiaro gbe eheri uzuazọ.” (1 Jọn 2:16) Ukpenọ isiuru akpọ na e rẹ kpọ ae, ilele Jesu a re ru ẹro rai lọlọhọ jẹ tẹrovi oreva Ọghẹnẹ uruo.—Matiu 6:22-24, 31-33; 1 Jọn 2:17.
13 Oware avesa nọ o jẹ rrọ bẹbẹ re ma dhesẹ omarokpotọ họ, Setan Ẹdhọ na, ọnọ ọ tuọ omorro họ na ọye o bi su akpọ nana. (2 Ahwo Kọrint 4:4; 1 Timoti 3:6) Setan ọ be wha uruemu oyoma riẹ haro. Wọhọ oriruo, ọ jẹ gwọlọ nọ Jesu ọ gọe re ọ ruẹse rehọ “ivie akpọ kpobi kẹe gbe ejiro rai.” Fikinọ ọ roma kpotọ no otọ ze, Jesu ọ se okẹ nọ Ẹdhọ ọ jẹ wọ kẹe na riẹriẹriẹ. (Matiu 4:8, 10) Epọvo na re, Setan ọ be dawo Ileleikristi re a gwọlọ orro kẹ omobọ rai. Ukpoye, Ileleikristi omarokpotọ a rẹ daoma lele oriruo Jesu, kpeze ajiri gbe orro se Ọghẹnẹ.—Mak 10:17, 18.
Ewo gbe Edhesẹ Uvi Omarokpotọ
14. Eme họ omarokpotọ eviẹhọ?
14 Evaọ ileta riẹ se ahwo Kọlọsi, Pọl ukọ na ọ vẹvẹ unu kpahe omarokpotọ ẹghẹ nọ ohwo ọ rẹ rọ gwọlọ wo emamọ odẹ evaọ iraro ahwo. Pọl o dhesẹ ahwo otiọye wọhọ nọ a bi “bruoma-oro” hayo dhesẹ omarokpotọ eviẹhọ. Ahwo nọ a rẹ rehọ ẹghẹ dhesẹ nọ a wo omarokpotọ a se egagọ Ọghẹnẹ gboja ha. Ukpoye, “a bi dhesẹ oma rai via avọ eheri.” (Ahwo Kọlọsi 2:18, 23) Jesu ọ riobọhọ iriruo erọ omarokpotọ ẹghẹ otiọye na. O brukpe ahwo Farisi fiki elẹ rai nọ a bi ro dhesẹ oma jegbe ovao nọ a bi mu họ nọ a tẹ se emuọriọ ba ro dhesẹ oma kẹ ahwo. Wo ohẹriẹ, re elẹ mai e sai wo ọghọ evaọ aro Ọghẹnẹ, ma rẹ lẹ avọ omarokpotọ.—Matiu 6:5, 6, 16.
15. (a) Eme ma rẹ sai ru re ma yọrọ omarokpotọ? (b) Evẹ jọ họ emamọ iriruo omarokpotọ?
15 Ileleikristi a wo obufihọ nọ a rẹ rọ yọrọ uvi omarokpotọ ẹkwoma ẹro nọ a rẹ tọvi iriruo omarokpotọ nọ e mai woma kpobi, Jihova Ọghẹnẹ gbe Jesu Kristi. Re ma sai ru enẹ o gwọlọ nọ ma re wo uwuhrẹ nọ u re nọ Ebaibol na ze ẹsikpobi gbe ebe nọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ o kere no Ebaibol ze. (Matiu 24:45) Ewuhrẹ otiọye na o rọ oja kẹ esẹro Ileleikristi, “re udu [rai] o seba ẹkparikpehru vi imoni [rai].” (Iziewariẹ 17:19, 20; 1 Pita 5:1-3) Roro kpahe iriruo buobu erọ enọ i wo oghale fiki uruemu omarokpotọ rai, wọhọ Rut, Hana, Ẹlizabẹt gbe efa buobu. (Rut 1:16, 17; 1 Samuẹle 1:11, 20; Luk 1:41-43) Je roro kpahe emamọ iriruo buobu erọ ezae nọ e viodẹ nọ e roma kpotọ evaọ egagọ Jihova, wọhọ Devidi, Josaya, Jọn Ọhọahwo-Ame, gbe Pọl ukọ na. (2 Iruẹru-Ivie 34:1, 2, 19, 26-28; Olezi 131:1; Jọn 1:26, 27; 3:26-30; Iruẹru 21:20-26; 1 Ahwo Kọrint 15:9) Kọ ẹvẹ kpahe iriruo ọgbọna buobu erọ omarokpotọ nọ ma be jọ ukoko Ileleikristi na ruẹ? Ẹkwoma eroro kpahe iriruo nana, uvi Ileleikristi a wo obufihọ nọ a rẹ rọ ‘rehọ oma kpotọ kẹ ohwohwo.’—1 Pita 5:5.
16. Ẹvẹ odibọgba Ileleikristi na o re ro fi obọ họ kẹ omai roma kpotọ?
16 Usiuwoma ota nọ ma re kpohọ ẹsikpobi o rẹ sai je fi obọ họ kẹ omai roma kpotọ. Omarokpotọ o rẹ sai ru omai kparobọ nọ ma tẹ nyaku erara evaọ usiuwoma ota n’uwou ruọ uwou gbe evaọ eria efa. Onana o mae rrọ ere otẹrọnọ enọ ma nyaku a kaki dede ovuẹ Uvie na rehọ ziezi hi. Eware nọ ma rọwo e rẹ were ibuobu hu, yọ omarokpotọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ Oleleikristi rehọ ‘udhedhẹ avọ adhẹẹ odidi’ za enọ rai. (1 Pita 3:15) Idibo Ọghẹnẹ nọ i wo omarokpotọ a kwa kpohọ ekwotọ ekpokpọ no yọ a fi obọ họ kẹ ahwo nọ i wo oghẹrẹ uruemu sa-sa no, te edafe te iyogbere. Egbodibo itieye na a rehọ omarokpotọ daoma gaga no re a ruẹsi wuhrẹ ẹvẹrẹ ọkpokpọ re a sae ta usiuwoma ziezi kẹ ahwo evẹrẹ yena. Omodawọ utioye na o da omai ẹro fia.—Matiu 28:19, 20.
17. Ewha-iruo Ileleikristi vẹ o gwọlọ omarokpotọ?
17 Avọ omarokpotọ, ibuobu a ru ewha-iruo Ileleikristi rai gba no, bi fi isiuru amọfa họ aro erai. Wọhọ oriruo, o gwọlọ omarokpotọ mi ọsẹ nọ ọ rọ Oleleikristi re ọ dẹ oke no ilale obọ riẹ ze re ọ ruẹsi wuhrẹ emọ riẹ ziezi. Omarokpotọ u re je fi obọ họ kẹ emaha na rehọ ọghọ kẹ esẹgbini je yoẹme rai, dedenọ a gba ha. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:1-4) Eyae uwou-orọo nọ ezae rai e rrọ ukoko ho a rẹ rẹriẹ ovao ku iyero nọ e rẹ gwọlọ nọ a roma kpotọ nọ a be daoma rehọ ‘uruemu rai nọ o rrọ fuafo avọ adhẹẹ’ dẹ ezae rai rehọ na. (1 Pita 3:1, 2) Omarokpotọ gbe uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa e rọ oja re nọ ma tẹ be rehọ uyoyou rẹrote ẹgwọlọ esẹgbini nọ e be mọ jẹ kpako no.—1 Timoti 5:4.
Omarokpotọ U re Ku Ebẹbẹ Họ
18. Ẹvẹ omarokpotọ o sai ro fi obọ họ kẹ omai ku ebẹbẹ họ?
18 Idibo Ọghẹnẹ kpobi nọ e rrọ otọakpọ a gba ha. (Jemis 3:2) Ẹsejọ, ẹwhọ ọ rẹ sae roma via evaọ udevie Ileleikristi ivẹ. Ọjọ ọ rẹ sai gine ru ọdekọ oware nọ o rẹ lẹliẹ eva dhae. A rẹ sai ku ebẹbẹ itieye na họ ẹkwoma ohrẹ nana nọ a re fi họ iruo: “Whai ohwo o thi-akọ kẹ ohwo, re ohwo jọ o te wo eguago kpahe ọrivẹ riẹ, jọ ọrọ vrẹe; wọhọ epanọ Ọnowo na ọ rọ vrẹ owhai na ere wha rẹ rọ vrẹ re.” (Ahwo Kọlọsi 3:13) Uzẹme riẹ họ, re a lele ohrẹ nana o lọhọ tere he, rekọ omarokpotọ u re fi obọ họ kẹ omai fi ei họ iruo.
19. Eme ma rẹ kareghẹhọ nọ ma tẹ be ta ẹme kẹ ohwo jọ nọ o ru omai eva dha?
19 Ẹsejọ Oleleikristi ọ sai roro nnọ oware nọ ọdekọ o ru rie na o rro vi oware nọ ọ rẹ kpairoro vrẹ. O tẹ rrọ ere, kiyọ omarokpotọ u re fi obọ họ kẹe nyabru ọnọ o ru rie thọ na avọ udu inọ a ku ẹme na họ dhedhẹ. (Matiu 18:15) Oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ ebẹbẹ nọ e rrọ udevie Ileleikristi siotọ ẹsejọ na họ, omọvo jọ hayo aimava na a be rọwo nọ a ru thọ họ fiki omorro. Hayo nọ ọnọ ọ wha ẹme na bru ọdekọ na ọ tẹ rehọ oma ẹwhọ nya. Wo ohẹriẹ, uvi uruemu omarokpotọ o re fi obọ họ gaga ku ẹwhọ buobu họ.
20, 21. Ovẹ họ obufihọ nọ o mae rro nọ o rẹ lẹliẹ omai roma kpotọ?
20 Ugogo oware jọ nọ u re fi obọ họ kẹ omai wo omarokpotọ họ, ma rẹ lẹ kẹ obufihọ Ọghẹnẹ gbe ẹzi riẹ. Rekọ kareghẹhọ, “Ọghẹnẹ . . . ọ rẹ rehọ aruoriwo kẹ enọ eromakpotọ.” (Jemis 4:6) Fikiere ẹwhọ ọ tẹ rrọ udevie ra avọ ibe Oleleikristi jọ, lẹ se Jihova re o fi obọ họ kẹ owhẹ rehọ omarokpotọ rọwo oware osese hayo ulogbo jọ nọ who ruthọ. Otẹrọnọ a ru owhẹ eva dha, ohwo nọ o ru owhẹ eva dha na ọ jẹ ginẹ ta no eva ze nọ, “ivie, rọ vrẹ omẹ,” rehọ oma kpotọ rọ vrẹe. Otẹrọnọ ere oruo o re bẹbẹ, jọ olẹ yare obufihọ Jihova re who si omorro kpobi no udu ra.
21 Ma te roro kpahe irere buobu nọ omarokpotọ o rẹ wha ze, o rẹ wọ omai dhesẹ jẹ yọrọ okwakwa oghaghae nana. Re ma sai ru enẹ, Jihova Ọghẹnẹ avọ Jesu Kristi a ginẹ rrọ emamọ iriruo kẹ omai! Ajọ imuẹro nana o thọrọ owhẹ ẹro ho: “Osohwa omaurokpotọ avọ ozodhẹ ỌNOWO na họ efe, adhẹẹ gbe uzuazọ.”—Itẹ 22:4.
Eme nọ A re Roro Kpahe
• Amono họ iriruo omarokpotọ nọ e mai woma?
• Fikieme o jẹ rrọ bẹbẹ re ma dhesẹ omarokpotọ?
• Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ omai roma kpotọ?
• Fikieme u ro wuzou tere re ma hae roma kpotọ?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]
Jesu o gine dhesẹ uvi omarokpotọ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]
Akpọ na ọ be ta udu họ ahwo awọ inọ a daoma karo kẹ amọfa
[Ọnọ o wo uwoho]
Ifoto WHO nọ L. Almasi/K. Hemzǒ a rehọ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Omarokpotọ u re fi obo họ kẹ omai ta usiuwoma kẹ erara
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Ma rẹ sai ku ẹwhọ họ otẹrọnọ ma rẹ rọ omarokpotọ kpairoro vrẹ ẹme na evaọ uyoyou
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 19]
Idhere buobu e riẹ nọ Ileleikristi a re ro dhesẹ omarokpotọ