Eghale Nọ E Mae Rro Ẹkwoma Ọvọ Ọkpokpọ Na
‘Kristi họ obruthe ọvọ nọ o mai woma.’—AHWO HIBRU 8:6.
1. Ono ọ jọ ‘ubi aye’ na nọ a y’eyaa riẹ evaọ Idẹn na, kọ ẹvẹ a rọ ‘royẹe ithihrawọ’?
OKENỌ Adamu avọ Ivi a raha uzi no, Jihova o te bru Setan oziẹ, ọnọ ọ viẹ Ivi họ na, ta nọ: “Me re ti fi egrẹ họ udevie ra avọ aye na, gbe udevie [ubi] ra avọ [ubi] riẹ. Ọ rẹ te nwa owhẹ uzou, whọ vẹ te royẹe ithihrawọ.” (Emuhọ 3:15) Okenọ a họ Jesu ame evaọ Ethẹ Jọdan evaọ 29 C.E., Ubi nọ a yeyaa riẹ evaọ Idẹn na o tẹ roma via. Eva uwhu riẹ evaọ ure oja na evaọ 33 C.E., abọ eruẹaruẹ ọyena o te rugba. Setan ọ ‘rowo ithihrawọ’ Ubi na no.
2. Wọhọ epanọ eme obọ Jesu i dhesẹ, ẹvẹ uwhu riẹ o rọ kẹ ahwo-akpọ erere?
2 Avọ evawere, omola oyena, dede nọ o jọ dada gaga, o jọ ribri hi. A kpare Jesu no uwhu ze wọhọ ẹzi nọ o re whu hu o te je tovrẹ bru Ọsẹ riẹ evaọ odhiwu, oria nọ ọ jọ rehọ aghare azẹ riẹ nọ o hwẹ kẹ wọhọ ‘ẹtanigbo kẹ ibuobu.’ Fikiere, eme obọ riẹ i te rugba: “A rẹ te kpare Ọmọ ohwo re, kohwo kohwo nọ ọ rọwo riẹ ore wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Keme Ọghẹnẹ o you akpọ na hrọ, ọ jẹ rehọ Ọmọvo riẹ kẹ, re kowho kohwo nọ ọ rọwo riẹ o gbe vrẹ hẹ rekọ o re wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Matiu 20:28; Jọn 3:14-16; Ahwo Hibru 9:12-14) Ọvọ ọkpokpọ na o wo abọ ologbo evaọ orugba eruẹaruẹ Jesu.
Ọvọ Ọkpokpọ Na
3. Okevẹ a kake ruẹ ọvọ ọkpokpọ na nnọ ọ rọ iruo?
3 Taure ọ tẹ te nwani whu, Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nnọ azẹ riẹ nọ o ti hwẹ họ ‘azẹ ọvọ ọkpokpọ na.’ (Matiu 26:28; Luk 22:20) Edẹ ikpe nọ o tovrẹ kpohọ odhiwu no, a tẹ ruẹ nọ ọvọ ọkpokpọ na o mu iruo họ no nọ a ku ẹzi ọfuafo ku ilele 120 nọ i kokohọ ubrukpẹ ehru evaọ Jerusalẹm. (Iruẹru 1:15; 2:1-4) Ilele 120 enana nọ a rọ ze ọvọ ọkpokpọ na u dhesẹ nọ ọvọ “ọsosuọ” na, ọvọ Uzi na, o n’iruo no.—Ahwo Hibru 8:13.
4. Kọ ọvọ ọkpokpọ na o kie? Ruei vẹ.
4 Kọ ọvọ anwae na o kie? Dazigbe. Uzẹme, nọ a nwene iei no na, Izrẹl iwo a gbẹ rọ obọdẹ ahwo Ọghẹnẹ hẹ. (Matiu 23:38) Rekọ oyena o rọ fiki aghẹmeeyo Izrẹl gbe ẹsiọ Ọnọ Jihova o Wholo. (Ọnyano 19:5; Iruẹru 2:22, 23) Dede na, taure a te ti nwene Uzi na, u ruiruo buobu. Evaọ ikpe-udhusoi buobu, u dhesẹ edhere nọ a rẹ rọ nyabru Ọghẹnẹ gbe edhere nọ a re ro no egagọ erue. O kẹ uwoho ọvọ ọkpokpọ na yọ, avọ ẹwẹwariẹ idhe riẹ, u dhesẹ ẹgwọlọ ọgaga ohwo kẹ ẹta no uzioraha gbe uwhu. Ghinọ uzẹme, Uzi na o jọ “owuhrẹ mai re o ruẹse rehọ omai bru Kristi ze.” (Ahwo Galesha 3:19, 24; Ahwo Rom 3:20; 4:15; 5:12; Ahwo Hibru 10:1, 2) Ghele na, ẹkwoma ọvọ ọkpokpọ na a te rọ ruẹ oghale nọ a y’eyaa riẹ kẹ Abraham vọvọ.
A Ghale Erẹwho Ẹkwoma Ubi Abraham
5, 6. Evaọ uvi orugba ẹzi ọrọ ọvọ Abraham na, ono họ Ubi Abraham, kọ orẹwho vẹ họ orọ ọsosuọ nọ u wo eghale n’obọ riẹ ze?
5 Jihova ọ yeyaa kẹ Abraham nọ: “Evaọ [ubi] ra erẹwho akpọ na kpobi i je wo oghale.” (Emuhọ 22:18) Evaọ otọ ọvọ anwae na, erara omarokpotọ buobu a wo oghale ẹkwoma usu rai kugbe Izrẹl, orẹwho ubi Abraham. Rekọ, evaọ uvi orugba ẹzi riẹ, Ubi Abraham na yọ ọzae ọgbagba ọvo. Pọl ọ fodẹ onana nọ ọ ta nọ: ‘Abraham a y’eyaa na kẹ, jegbe ubi riẹ. Ọ ta nọ, “Gbe ibi riẹ hẹ,” wọhọ ẹsenọ e rọ buobu; rekọ wọhọ epa orọ ọvo, “Gbe ubi ra,” onọ orọ Kristi.’—Ahwo Galesha 3:16.
6 Ẹhẹ, Jesu họ Ubi Abraham na, yọ ẹkwoma Riẹ erẹwho na a te wo oghale nọ u woma gaga vi onọ Izrẹl iwo a wo. Ghinọ uzẹme, orẹwho ọsosuọ nọ oghale onana u te obọ họ Izrẹl omariẹ. Nọ Pẹntikọst 33 C.E. o nwane vrẹ no, Pita ukọ na ọ ta kẹ ẹko ahwo Ju jọ nọ: “Whai họ emọ eruẹaro na, gbe erọ ọvọriọ nọ Ọghẹnẹ avọ esẹ rai a re, ta kẹ Abraham nọ, ‘Jegbe evaọ ubi ra emọ akpọ na kpobi a jeti wo oghale.’ Nọ Ọghẹnẹ ọ kpare odibo riẹ no, ọ tẹ kaki vi ei se owhai, re ọ ghale owhai, re whai omomọvo o kurẹriẹ no umuomu riẹ.”—Iruẹru 3:25, 26.
7. Erẹwho vẹ i wo oghale fiki Jesu, Ubi Abraham na?
7 U kri hi a te ru oghale na kẹre te ahwo Sameria je ti te Egedhọ. (Iruẹru 8:14-17; 10:34-48) Enwenọ udevie ikpe 50 avọ 52 C.E., Pọl o te kere se Ileleikristi evaọ Galesha evaọ Esia Minor: “Ikerakere na, ọ ruẹ no nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ te rehọ fiki orọwọ siwi ahwo Egedhọ, ọ tẹ kake jọ okenọ ukpemu vuẹ Abraham usiuwoma na, nnọ, ‘Eva obọ ra erẹwho na kpobi a je ti wo oghale.’ Fiki oyena otu nọ ọ rọwo na avọ Abraham a te wo oghale.” (Ahwo Galesha 3:8, 9; Emuhọ 12:3) Dede nọ Ileleikristi buobu evaọ Galesha a jọ “ahwo Egedhọ,” a rọ fiki Jesu ghale ai fiki ẹrọwọ rai. Evaọ edhere vẹ?
8. Rọ kẹ Ileleikristi edẹ Pọl, eme o gwọlọ re a wo oghale no Ubi Abraham ze, kọ bro ahwo, evaọ ukuhọ riẹ, a wo oghale otiọye na?
8 Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi ahwo Galesha, makọ oria nọ a no ze kpobi, inọ: “Otẹrọnọ wha rọ erọ Kristi, koyehọ wha rọ ubi Abraham, ereuku epanọ eya na e rọ.” (Ahwo Galesha 3:29) Rọ kẹ ahwo Galesha eyena, oghale nọ u bi no Ubi Abraham ze u kugbe abọ nọ a wo evaọ ọvọ ọkpokpọ na gbe ibe-ereuku nọ a rọ kugbe Jesu, enọ e rọ usu kugbe Jesu evaọ ubi Abraham na. Ma riẹ epanọ ahwo Izrẹl anwae a bu te he. Ma riẹ ọvo inọ a ti bu te “uwẹkpẹ abade.” (1 Ivie 4:20) Rekọ ma riẹ unu ọ egbẹnyusu Jesu evaọ ubi ẹzi na—144,000. (Eviavia 7:4; 14:1) Ahwo 144,000 eyena a no “k’oria k’oria [ahwo-akpọ] gbe evẹrẹ gbe ahwo gbe orẹwho ze,” je w’abọ evaọ ẹvaha eghale ọvọ Abraham na te amọfa.—Eviavia 5:9.
Eruẹaruẹ nọ I Rugba
9. Ẹvẹ a ro kere uzi Jihova fihọ udu enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na?
9 Okenọ ọ jẹ ruẹaro ọvọ ọkpokpọ na, Jerimaya o kere nọ: “Ọnana họ ọvọ nọ me re ti lele uwou Izrẹl re nọ edẹ eyena evrẹ no, ere ỌNOWO na ọ tae: Me re ti fi uzi mẹ họ eva rai, me ve kere ie fihọ udu rai.” (Jerimaya 31:33) O rọ uruemu ahwo nọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na re a rọ uyoyou gọ Jihova. (Jọn 13:35; Ahwo Hibru 1:9) A kere uzi Jihova fihọ udu rai, o tẹ jẹ rọ isiuru rai gaga re a ru oreva riẹ. Uzẹme, evaọ Izrẹl anwae, ahwo ẹrọwọ jọ a you uzi Jihova gaga. (Olezi 119:97) Rekọ ibuobu e jọ ere he. Ghele na a gbẹ jọ abọ orẹwho na. Ohwo ọvo ọ rẹ daji ọvọ ọkpokpọ na ha otẹrọnọ a kere uzi Ọghẹnẹ fihọ udu riẹ hẹ.
10, 11. Rọ kẹ enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na, edhere vẹ Jihova ọ te rọ “jọ Ọghẹnẹ rai,” kọ ẹvẹ aikpobi a te rọ riẹe?
10 Jihova ọ tẹ jẹ ta kpahe enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na nọ: “Mẹ vẹ te jọ Ọghẹnẹ rai, a vẹ te jọ ahwo mẹ.” (Jerimaya 31:33) Evaọ Izrẹl anwae, ibuobu a gọ eghẹnẹ erẹwho na, rekọ a gbẹ jọ emọ Izrẹl. Ẹkwoma ọvọ ọkpokpọ na, Jihova ọ tẹ ma orẹwho ẹzi, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ,’ re u nwene Izrẹl iwo. (Ahwo Galesha 6:16; Matiu 21:43; Ahwo Rom 9:6-8) Rekọ, ohwo ọvo ọ rẹ daji orẹwho ẹzi ọkpokpọ na ha ọ tẹ siọ Jihova ọvo ba ẹgọ.
11 Jihova ọ tẹ jẹ ta nọ: “Ai kpobi a rẹ te riẹ omẹ no ọmaha ri te ọkpako.” (Jerimaya 31:34) Evaọ Izrẹl, ibuobu a gbabọ kẹ Jihova ọvo, be ta nọ: “ỌNOWO na o re ti ru uwoma, hayo uyoma gbe he.” (Zefanaya 1:12) Ohwo ọvo ọ rẹ gbẹ jọ abọ Izrẹl Ọghẹnẹ hẹ o te gbabọ kẹ Jihova hayo gbe egagọ efuafo ku. (Matiu 6:24; Ahwo Kọlọsi 3:5) Emọ Izrẹl ẹzi họ “enọ e riẹ Ọghẹnẹ rai.” (Daniẹl 11:32) O rẹ were ai re a ‘rehọ eriariẹ Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na gbe orọ Jesu Kristi.’ (Jọn 17:3) Ẹriẹ Jesu o rẹ lẹliẹ eriariẹ rai kpahe Ọghẹnẹ diwi viere keme, evaọ edhere oghẹrẹsa, Jesu họ ọnọ “o dhesẹ [Ọghẹnẹ] via.”—Jọn 1:18; 14:9-11.
12, 13. (a) Fikieme Jihova ọ jẹ be rọ vrẹ izieraha enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na? (b) Kpahe erọvrẹ izieraha, ẹvẹ ọvọ ọkpokpọ na o ro woma vi ọvọ anwae na?
12 Urere riẹ, Jihova ọ y’eyaa nọ: “Mẹ rẹ te rehọ umuomu rai vrẹ rai, mẹ gbẹ te kareghẹhọ izieraha rai ofa ha.” (Jerimaya 31:34b) Uzi Mosis u wo izi udhusoi buobu nọ a kere enọ a gwọlọ nọ emọ Izrẹl a yoẹme kẹ. (Iziewariẹ 28:1, 2, 15) Enọ e raha Uzi na kpobi a re dheidhe ro ruru izieraha rai. (Iruo-Izerẹ 4:1-7; 16:1-31) Ahwo Ju buobu a tẹ te rọwo inọ a sai kiẹrẹe a tẹ rọ iruo obọ rai nya lele Uzi na. Rekọ Ileleikristi a vuhumu inọ a sae rehọ iruo obọ rai wo ẹrẹreokie he. A sae whaha uzioraha ha. (Ahwo Rom 5:12) Evaọ otọ ọvọ ọkpokpọ na, edikihẹ okiẹrẹe evaọ aro Ọghẹnẹ o lọhọ fiki idhe Jesu ọvo. Rekọ, oghẹrẹ edikihẹ otiọye na yọ okẹ, aruoriwo nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze. (Ahwo Rom 3:20, 23, 24) Jihova ọ gbẹ jọ obọ idibo riẹ gwọlọ ẹmeoyo. Pọl ọ ta nọ ahwo nọ a rọ ọvọ ọkpokpọ na a “rọ otọ uzi Kristi na.”—1 Ahwo Kọrint 9:21.
13 Fikiere, idhe kẹ uzioraha o rọ kẹ Ileleikristi re, rekọ u wo aghare gaga vi idhe nọ o jọ otọ ọvọ Uzi na. Pọl o kere nọ: “Whaọ kozerẹ kozerẹ [evaọ otọ ọvọ Uzi na] kpobi o re dikihẹ o ve ru iruo riẹ kẹse kẹse a vẹ gọ iwẹ evo na kẹse kẹse, e nọ e rẹsai si izieraha no ho. Rekọ nọ Kristi ọ gọ iwẹ evo ẹsiẹvo fiki izieraha ebẹdẹ kpobi no, ọ tẹ keria obọze Ọghẹnẹ.” (Ahwo Hibru 10:11, 12) Nọ Ileleikristi evaọ ọvọ ọkpokpọ na a fi ẹrọwọ họ idhe Jesu na, Jihova o whowho i rai kiẹrẹe, ababọ uzioraha, a tẹ rọ enẹ wo uvẹ nọ a re ro wholo ai wọhọ emọ ẹzi riẹ. (Ahwo Rom 5:1; 8:33, 34; Ahwo Hibru 10:14-18) Nọ a tẹ raha uzi fiki sebaẹgba ohwo, a rẹ sae lẹ kẹ erọvrẹ Jihova, yọ fiki idhe Jesu, Jihova ọ rẹ rọ vrẹ rai. (1 Jọn 2:1, 2) Dede na, a te keke aro fihọ thọ uzi, a re ku edikihẹ okiẹrẹe rai fiẹ gbe uvẹ nọ a re ro wo abọ evaọ ọvọ ọkpokpọ na.—Ahwo Hibru 2:2, 3; 6:4-8; 10:26-31.
Ọvọ Anwae na gbe Ọkpokpọ Na
14. Didi oyawo a jọ otọ ọvọ Uzi na gwọlọ? otọ ọvọ ọkpokpọ na?
14 A jẹ yawo ezae evaọ ọvọ anwae na wọhọ oka inọ a rọ otọ Uzi na. (Iruo-Izerẹ 12:2, 3; Ahwo Galesha 5:3) Okenọ ukoko Ileleikristi na u muhọ no, ahwo jọ a roro nnọ Ileleikristi nọ e rọ ahwo Ju hu a rẹ yawo re. Rekọ ikọ na gbe ekpako evaọ Jerusalẹm, enọ Ẹme Ọghẹnẹ gbe ẹzi ọfuafo na e kpọ, a tẹ ruẹ nọ onana o r’oja ha. (Iruẹru 15:1, 5, 28, 29) Ikpe jọ evaọ obaro, Pọl ọ tẹ ta nọ: “Keme uvi ahwo Ju orọnọ eruo okafe ahwo Ju [hu], gbe uvi oyawo orọnọ eruo uwo gheghe he. Rekọ ohwo Ju họ ọnọ ọ rọ obọ eva; uvi oyawo na kọ ọnọ ọrọ obọ eva; gbe ẹzi, o rọ eva ekere he.” (Ahwo Rom 2:28, 29) Oyawo ugboma, makọ rọ kẹ emotọ ahwo Ju, u gbe wo aghare ẹzi ọvuọvo evaọ aro Jihova ha. Rọ kẹ enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na, a rẹ yawo udu rai hrọ, orọnikọ uwo rai hi. Eware nọ e rọ iroro rai kpobi, isiuru, gbe ẹgwọlọ rai onọ o rẹ dha Jihova eva hayo onọ u fo ho evaọ aro riẹ a re bru rie no oma hrọ.a Ahwo buobu nẹnẹ a rọ imuẹro ọ ogaga ẹzi ọfuafo na nọ u re nwene iroro evaọ edhere ọnana.—1 Ahwo Kọrint 6:9-11; Ahwo Galesha 5:22-24; Ahwo Ẹfẹsọs 4:22-24.
15. Didi ẹhẹriẹ o rọ udevie Izrẹl iwo gbe Izrẹl Ọghẹnẹ kpahe esuo uvie?
15 Evaọ ọruẹrẹfihotọ Uzi ọvọ na, Jihova ọ jọ Ovie Izrẹl, uwhremu na o te je su ẹkwoma ivie ahwo akpọ evaọ Jerusalẹm. (Aizaya 33:22) Jihova họ Ovie Izrẹl Ọghẹnẹ re, Izrẹl ẹzi, yọ anwọ 33 C.E. ze, ọ rọ ẹkwoma Jesu Kristi su no, ọnọ o wo “ogaga kpobi nọ o rọ eva odhiwu gbe akpọ.” (Matiu 28:18; Ahwo Ẹfẹsọs 1:19-23; Ahwo Kọlọsi 1:13, 14) Nẹnẹ, Izrẹl Ọghẹnẹ a vuhu Jesu mu wọhọ Ovie Uvie obọ odhiwu Ọghẹnẹ, onọ a ro mu evaọ 1914. Jesu yọ Ovie nọ o woma gaga tube vi Hẹzikaya, Josaya, gbe ivie ẹrọwọ Izrẹl anwae efa kpobi.—Ahwo Hibru 1:8, 9; Eviavia 11:15.
16. Didi oghẹrẹ ọkwa-ozerẹ Izrẹl Ọghẹnẹ ọ rọ?
16 Orọnikọ uvie ọvo Izrẹl ọ jọ họ rekọ te ọkwa-ozerẹ nọ a wholo. Evaọ 33 C.E., Izrẹl Ọghẹnẹ o nwene Izrẹl uwo o te zihe ruọ “odibo” Jihova, “isẹri” riẹ. (Aizaya 43:10) Eme ọ Jihova kẹ Izrẹl nọ a kere eva Aizaya 43:21 gbe Ọnyano 19:5, 6 i te kie kpahe Izrẹl ẹzi Ọghẹnẹ no umuo okioye ze. Orẹwho okpokpọ ẹzi Ọghẹnẹ o tẹ rọ “otie-ahwo nọ a sanọ rehọ, ọkwa-ozerẹ, orua-uvie, orẹwho ọrẹri, ahwo obọ Ọghẹnẹ,” enọ i te kẹ ‘ewhowho iruo urirẹ Jihova.’ (1 Pita 2:9) Ahwo nọ e rọ evaọ Izrẹl Ọghẹnẹ na kpobi, ezae gbe eyae, a rọ abọ ọkwa-ozerẹ. (Ahwo Galesha 3:28, 29) Wọhọ abọ avivẹ ọrọ ubi Abraham, enẹna a be ta nọ: ‘Ghọghọ, whai erẹwho, kugbe ahwo riẹ.’ (Iziewariẹ 32:43) Erọ Izrẹl ẹzi nọ i gbe kiọkọ otọakpọ họ enọ i ru ‘ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ’ na via. (Matiu 24:45-47) Usu nọ a rẹ jọ kugbe ai ọvo a sae rọ rehọ uvi egagọ kẹ Ọghẹnẹ.
Uvie Ọghẹnẹ—Orugba Urere
17. Didi eyẹ enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na a re wo?
17 Emọ Izrẹl nọ a yẹ nọ 1513 B.C.E. o vrẹ no a ziọ otọ ọvọ Uzi na no oke eyẹ ze. Ahwo nọ Jihova ọ be rehọ ruọ ọvọ ọkpokpọ na, a yẹ rai re—rọ kẹ ai, eyẹ ẹzi. Jesu ọ fodẹ onana kẹ Nikodimọs ohwo Farisi na nọ ọ ta nọ: “Uzẹme, uzẹme, mẹ ta kẹ owhẹ, ajokpa ọwariẹ yẹ ohwo hayo, ọ sae ruọ uvie Ọghẹnẹ hẹ.” (Jọn 3:3) Ilele 120 evaọ Pẹntikọst 33 C.E. họ ahwo sebaẹgba ọsosuọ nọ e ruẹ eyẹ ọkpokpọ ọnana. Nọ a whowho ai kiẹrẹe no evaọ otọ ọvọ ọkpokpọ na, a te wo ẹzi ọfuafo wọhọ “imuẹro” ukuoriọ uvie rai. (Ahwo Ẹfẹsọs 1:14) “Ẹzi o yẹ” rai re a jọ emọ ẹzi Ọghẹnẹ, onọ u ru rai họ inievo Jesu jẹ rọ “ereuku kugbe Kristi.” (Jọn 3:6; Ahwo Rom 8:16, 17) “Ọwariẹ yẹ” rai u rovie edhere kẹ ẹruore igbunu.
18. Ẹthẹ ẹruore ogbunu vẹ ọwariẹ yẹ o re rovie kẹ enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na?
18 Nọ ọ jẹ rehọ ọvọ ọkpokpọ na mu, Jesu ọ tẹ re ọvọ ọfa kugbe ilele riẹ, a nọ: ‘Epanọ ọsẹ mẹ ọ riọvọ kugbe omẹ na, ere mẹ riọvọ uvie kugbe owhai.’ (Luk 22:29) Ọvọ Uvie onana o ruẹrẹ edhere fihọ kẹ orugba eruẹaruẹ ogbunu, onọ a kere eva Daniẹl 7:13, 14, 22, 27. Daniẹl ọ ruẹ ohwo jọ nọ ọ “wọhọ ọmọ ohwo” ọnọ Jihova Ọghẹnẹ, “ọ rọ Anwae na” ọ kẹ ogaga uvie. Kẹsena Daniẹl ọ tẹ ruẹ ‘erezi na nọ uvie u te obọ.’ Jesu họ ọnọ ọ “wọhọ ọmọ ohwo” na, ọnọ, evaọ 1914, ọ rehọ Uvie obọ odhiwu mi Jihova Ọghẹnẹ. Ilele riẹ nọ a kẹ ẹzi họ “erezi” na enọ e te ghale Uvie na kugbei. (1 Ahwo Tẹsalonika 2:12) Oghẹrẹ vẹ?
19, 20. (a) Rọ kẹ enọ e rọ ọvọ ọkpokpọ na, didi orugba oruaro urere eyaa Jihova kẹ Abraham o ti wo? (b) Didi enọ efa i fo eroro kpahe?
19 Nọ a te whu no, enana nọ a wholo na a vẹ te wọhọ Jesu nọ a kpare no iwhuowhu ze wọhọ emama ẹzi nọ i re whu hu re a ruiruo kugbei wọhọ ivie gbe izerẹ evaọ odhiwu. (1 Ahwo Kọrint 15:50-53; Eviavia 20:4, 6) Ẹvẹ ẹruore ọyena ọ rro te! ‘A ti su akpọ na wọhọ ivie,’ orọnikọ ẹkwotọ Kenan ọvo ho. (Eviavia 5:10) Kọ a ti “wo unuighẹ ewegrẹ rai”? (Emuhọ 22:17) Ẹhẹ, evaọ edhere ekuhọ, okenọ a te ruẹ ọraha ọwegrẹ ogberẹ egagọ rai, Babilọn Ologbo, gbe okenọ otu nọ a wholo nọ e kparoma ze no na a ti lele Jesu rehọ “ọkpọ utehru” su erẹwho na jẹ whọlọ uzou Setan. Enẹ a ti ro wo abọ evaọ orugba urere eruẹaruẹ nọ e rọ Emuhọ 3:15 na.—Eviavia 2:26, 27; 17:14; 18:20, 21; Ahwo Rom 16:20.
20 Ghele na, ma rẹ sae nọ inọ, Kọ ọvọ Abraham gbe ọvọ ọkpokpọ na i kpomahọ ahwo ẹrọwọ 144,000 na ọvo? Ijo, amọfa nọ e rọ evaọ evọ enana vọvọ họ a ti wo oghale fiki rai, wọhọ epanọ ma te ruẹ evaọ uwuhrẹ n’otha na.
[Footnotes]
a Rri Insight on the Scriptures, Uko 1, ẹwẹ-obe avọ 470, onọ Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., o kporo.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
◻ Okevẹ a kake ruẹ ọvọ ọkpokpọ na inọ ọ rọ iruo?
◻ Eme a rehọ ọvọ anwae na rugba?
◻ Ono dẹẹ họ Ubi Abraham, kọ othotha vẹ a rọ ghale erẹwho fiki Ubi na?
◻ Rọ kẹ ahwo 144,000 na, eme họ orugba urere ọrọ ọvọ Abraham na gbe ọvọ ọkpokpọ na?
[Pictures on page 22]
Erọvrẹ izieraha u w’iruo gaga kẹ enọ e rọ otọ ọvọ ọkpokpọ na vi enọ e rọ otọ ọvọ anwae na