Roma Kpotọ Kẹ Kristi Avọ Ọrigbo Ẹrọwọ Riẹ
“Olori riẹ . . . ọ rẹ te rehọ iẹe mu uzou eware riẹ kpobi.” —MATIU 24:45-47.
1, 2. (a) Ono Ikereakere na i dhesẹ wọhọ Osu mai? (b) Eme o dhesẹ inọ Kristi ọ be kpọ ukoko Ileleikristi na?
“WHA rọwo nọ a se owhai ilori [hayo, isu] gbe he, keme ọvo họ Olori [hayo, Osu] rai, Kristi na.” (Matiu 23:10) Jesu ọ rehọ eme nana ru ei vevẹ kẹ ilele riẹ inọ uvumọ ohwo evaọ otọakpọ ọ rẹ jọ osu rai hi. Obọ odhiwu Osu ọvo rai ọ te jọ—Jesu Kristi omariẹ. Ọghẹnẹ ọ rehọ Jesu mu ọkwa yena. Jihova “ọ kpariẹ no uwhu no, . . . o je ru ei wo uzou eware kpobi nọ erọ erọ [ukoko na], onọ orọ ugboma riẹ.”—Ahwo Ẹfẹsọs 1:20-23.
2 Nọ orọnọ Kristi họ ọnọ o “wo uzou eware kpobi” evaọ ukoko Ileleikristi na, ọye ọ be kpọ eware nọ e be via kpobi evaọ ukoko na. Uvumọ oware nọ o be via evaọ ukoko na nọ u re voi ẹro o riẹ hẹ. O bi muẹrohọ epanọ ukoko kpobi o bi ru te evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Onana u dhesẹ oma via vevẹ evaọ eviavia nọ a kẹ Jọn ukọ na eva ekuhọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na. Isiasoi Jesu ọ ta kẹ ikoko ihrẹ na inọ ọ riẹ iruo rai, eria nọ a bi jo ru woma gbe eria nọ a jo wo ẹbẹbẹ, ọ tẹ kẹ ae ohrẹ hayo uduotahawọ nya lele epanọ iruo rai e rrọ. (Eviavia 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) Avro ọ riẹ hẹ inọ Kristi ọ riẹ epanọ ikoko efa i je ru te evaọ Esia Minor, Palestine, Siria, Babilonia, Grisi, Itali, gbe eria efa. (Iruẹru 1:8) Kọ ẹvẹ kpahe inẹnẹ?
Ọrigbo Ẹrọwọ
3. Fikieme u je fo re a rehọ Kristi dhesẹ uzou jẹ rehọ ukoko riẹ dhesẹ ugboma?
3 Omoke jọ u kiọkọ re o te kpohọ odhiwu bru Ọsẹ riẹ, Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “A rehọ ogaga kpobi nọ o rọ eva odhiwu gbe akpọ na kẹ omẹ no.” Ọ tẹ jẹ ta nọ: “Ri, mẹ avọ owhai a gbẹ jọ kẹse kẹse, makọ te urere akpọ na.” (Matiu 28:18-20) Ọ te jọ kugbe ai ẹsikpobi wọhọ Ọnowuzou rai. Evaọ ileta nọ Pọl ukọ na o kere se Ileleikristi nọ e jọ obọ Ẹfẹsọs gbe Kọlọsi, ọ rehọ ukoko Ileleikristi na ro dhesẹ “ugboma,” onọ Kristi ọ rrọ Uzou riẹ. (Ahwo Ẹfẹsọs 1:22, 23; Ahwo Kọlọsi 1:18) Obe na, The Cambridge Bible for Schools and Colleges o ta inọ ugboma nọ a ro dhesẹ ukoko na “orọnikọ u dhesẹ okugbe nọ ọ rrọ udevie ugboma na avọ Uzou na ọvo ho, rekọ u dhesẹ re inọ Uzou na o be kpọ ugboma na. Uzou na o be rehọ ugboma na ruiruo.” Amono Kristi o bi ro ruiruo anwẹnọ a rọ kẹe ogaga Uvie no evaọ 1914?—Daniẹl 7:13, 14.
4. Wọhọ epanọ o rrọ eruẹaruẹ Malakae, eme Jihova avọ Kristi Jesu a ruẹ okenọ a nyaze te kiẹ etẹmpol abọ-ẹzi na riwi?
4 Eruẹaruẹ Malakae i dhesẹ inọ Jihova, “Ọnowo na,” avọ “ukọ ọvọriọ” riẹ, Ọmọ riẹ nọ o ro mu obọ na, Kristi Jesu, a te nyaze te kiẹ “uwou-egagọ-ode,” hayo uwou egagọ ẹwoho Riẹ riwi. “Oke ẹdhọ-oguo” nọ a te jọ rehọ “uviuwou Ọghẹnẹ” guẹdhọ u te evaọ 1918.a (Malakae 3:1; 1 Pita 4:17) A tẹ te kiẹ enọ i se oma rai ahwo Ọghẹnẹ evaọ otọakpọ riwi. A siọ ichọche Kristẹndọm, enọ i wuhrẹ ahwo iwuhrẹ nọ i re si adhẹẹ no Ọghẹnẹ oma evaọ ikpe buobu je wo obọ gidigba evaọ ima ahwo buobu nọ a kpe evaọ Ẹmo Akpọ I. A dawo okiọkotọ ẹrọwọ Ileleikristi nọ a rehọ ẹzi wholo, a te ru ai fo, jẹ ae rehọ, a te zihe ruọ enọ i bi “dhe-idhe ikiẹrẹe kẹ ỌNOWO na.”—Malakae 3:3.
5. Rọwo kugbe eruẹaruẹ Jesu kpahe ‘ọzino’ riẹ, amono a jọ ‘ọrigbo’ ẹrọwọ na?
5 Rọwo kugbe eruẹaruẹ Malakae, oka nọ Jesu ọ kẹ ilele riẹ re a ro vuhu oke ‘ọzino riẹ gbe urere akpọ na’ u kugbe evuhumu ‘ọrigbo’ nọ ahwo sa-sa a ru via na. Jesu ọ ta nọ: “Ono họ odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ nọ olori riẹ o fihọ, nọ o riwi uwou riẹ, re nọ oke u te ọ rehọ emu kẹ ae na? Odibo nọ olori riẹ ọ rẹ nyatha o di ei họ e re eruo o wo oghale. Uzẹme mẹ ta kẹ owhai, ọ rẹ te rehọ [iẹe] mu uzou eware riẹ kpobi.” (Matiu 24:3, 45-47) Nọ ọ ‘nyaze’ te kiẹ ‘ọrigbo’ na riwi evaọ 1918, Kristi ọ tẹ ruẹ okiọkotọ ilele riẹ nọ i wo ẹrọwọ nọ a rehọ ẹzi wholo, nọ anwọ 1879 ze, a be rehọ emagazini nana gbe ebe efa nọ a kere no Ebaibol ze rọ kẹ ‘emuore abọ-ẹzi evaọ ẹruoke.’ Ọ jẹ rae rehọ wọhọ ahwo ẹro riẹ, hayo ‘ọrigbo’ riẹ, evaọ 1919 o te mu ekwakwa otọakpọ riẹ kpobi họ ae obọ.
Ẹruorote Ekwakwa Kristi Evaọ Otọakpọ
6, 7. (a) Ẹme ọfa vẹ Jesu ọ rọ ta ẹme kpahe ‘ọrigbo’ ẹrọwọ riẹ? (b) Eme ọrigbo na nọ Jesu o dhesẹ wọhọ “orieyero” na u dhesẹ?
6 Umutho emerae jọ taure Jesu ọ tẹ te ruẹaro nana kpahe oka ọzino riẹ, onọ o kẹre te ‘ọrigbo’ nọ ọ te jọ ohwo ẹro riẹ evaọ otọakpọ na, ọ rehọ ẹme ọfa nọ ọ dina wo ohẹriẹ ta ẹme kpahe ‘ọrigbo’ nana, onọ u dhesẹ owha-iruo ọrigbo na vevẹ. Jesu ọ ta nọ: “Ono họ odibo [orieyero, NW ] oruọzewọ avọ areghẹ, nọ, olori riẹ o fihọ nọ o ri uwou riẹ, re oke ute ọ rehọ emu kẹ ae na? Uzẹme, mẹ ta kẹ owhai, ọ rẹ te rehọ iẹ muẹ uzou eware riẹ kpobi.”—Luk 12:42, 44.
7 Evaọ etenẹ ubiẹme Griki ọsosuọ nọ a jọ Ebaibol Isoko se “odibo” na u dhesẹ “ohwo nọ a fihọ nọ ọ rẹrote uwou,” “orieyero.” Ahwo sa-sa nọ i bi ti ru orieyero na via na orọnikọ utu ahwo nọ a riẹ ikpebe nọ i re dhesẹ otofa eme isiuru jọ no Ebaibol ze ọvo ho. U te no emamọ emu abọ-ẹzi nọ a te rọ kẹ ahwo ‘evaọ ẹruoke’ no, a te rehọ “odibo (hayo, orieyero) oruọzewọ” na mu uzou idibo Kristi kpobi gbe ‘eware Kristi kpobi’ evaọ otọakpọ. Didi eware ye?
8, 9. “Eware” vẹ a rehọ ọrigbo na mu inọ ọ rẹrote?
8 Ewha-iruo ọrigbo na u kugbe ẹruorote ekwakwa nọ ilele Jesu a bi ro ru iruo rọ wha iruẹru egagọ rai haro, wọhọ oria nọ u wuzou iruẹru Isẹri Jihova evaọ akpọ-soso gbe iwou ogha, avọ Egwa Uvie gbe Egwa Okokohọ rai nọ e rrọ akpọ na soso. Mai wuzou, ọrigbo na ọ be jẹ rẹrote omakugbe sa-sa nọ e rẹ bọ ẹrọwọ ga, wọhọ iwuhrẹ ẹkpoka gbe ikokohọ nọ a re ru n’oke ruoke. Evaọ iwuhrẹ gbe ikokohọ nana, a rẹ kẹ ahwo Ọghẹnẹ ovuẹ kpahe orugba eruẹaruẹ Ebaibol gbe ọkpọvio ẹruoke kpahe oghẹrẹ nọ a re ro fi ehri-izi Ebaibol họ iruo evaọ uzuazọ ekẹdẹ kẹdẹ.
9 Ewha-iruo orieyero na o kẹre te ẹruorote iruo obọdẹ erọ ewhowho “usiuwoma uvie na” gbe eruo ‘ilele ahwo erẹwho kpobi.’ Onana o kẹre te ahwo nọ a bi wuhrẹ re a koko eware nọ Kristi, Ọnowuzou ukoko na, o juzi nnọ a re ru evaọ oke urere nana. (Matiu 24:14; 28:19, 20; Eviavia 12:17) Iruo usiuwoma ota gbe ahwo owuhrẹ na i ru nọ “otu obuobu” nọ e rrọ ogbẹnya okiọkotọ nọ a wholo na e rọ roma via no. Ahwo nana nọ e wọhọ “efe erẹwho na” a rrọ usu “eware” eghaghae Kristi enọ ọrigbo ẹrọwọ na ọ be rẹrote.—Eviavia 7:9; Hagai 2:7.
Ugboma Esuo nọ O Rrọ Ahwo Ẹro Utu Ọrigbo Na
10. Ẹko ahwo vẹ a jẹ jiroro nọ i kpomahọ ukoko na soso evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na, kọ didi erere onana o wha se ikoko na?
10 O rrọ vevẹ inọ ewha-iruo ilogbo nọ e rrọ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na uzou o te gwọlọ iroro-ejẹ n’oke t’oke. Evaọ ukoko Ileleikristi ọsosuọ na, ikọ gbe ekpako nọ e jọ obọ Jerusalẹm a jọ ahwo ẹro ọrọ utu ọrigbo na, yọ a jẹ hae jiroro nọ i kpomahọ ukoko Ileleikristi na soso. (Iruẹru 15:1, 2) A jẹ rehọ ẹkwoma ileta hayo esẹro ọnyawariẹ kpeze ẹjiroro ugboma esuo ọrọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na se ikoko na. Ekpọvio ivevẹ nana e jẹ were Ileleikristi ọsosuọ na eva, yọ ẹme nọ a je yo kẹ ugboma esuo na o jẹ lẹliẹ ai wo udhedhẹ gbe okugbe.—Iruẹru 15:22-31; 16:4, 5; Ahwo Filipai 2:2.
11. Amono Kristi ọ be rọ kpọ ukoko riẹ nẹnẹ, kọ ẹvẹ ma re rri Ileleikristi nana nọ a wholo na?
11 Wọhọ epanọ o jọ evaọ udevie Ileleikristi ọsosuọ na, umutho ekpako jọ nọ a rehọ ẹzi wholo eye i ru Ugboma Esuo orọ ilele Jesu via evaọ otọakpọ nẹnẹ. Ẹkwoma ogaga “obọ ọze riẹ,” Kristi, Ọnowuzou ukoko na, ọ be kpọ ezae nana nọ i wo ẹrọwọ nọ e be rẹrote iruo usiuwoma ota Uvie na. (Eviavia 1:16, 20) Evaọ ikuigbe uzuazọ riẹ, Albert Schroeder, ọnọ ọ jọ omọvo Ugboma Esuo na oke krẹkri nọ o whu kẹle na, o kere nọ: “Ugboma Esuo na a rẹ gbẹgwae Edesa-Oka kpobi, rehọ olẹ muhọ jẹ yare ọkpọvio ẹzi Jihova. A rẹ daoma gaga re a ruẹ nnọ oware nọ a ta ẹme te kpobi gbe iroro nọ a jẹ kpobi e rọwo kugbe Ebaibol na.”b Ma rẹ sai fi eva họ Ileleikristi ẹrọwọ itieye nọ a rọ ẹzi Ọghẹnẹ wholo na. Maero, kie kpahe Ileleikristi nana, u fo nọ ma re ru lele eme ọ Pọl ukọ na: “Wha yo ẹme e nọ i bi su owhai re wha rehọ oma kpotọ kẹ ae; keme ae a be sẹro izi rai.”—Ahwo Hibru 13:17.
Adhẹẹ Ọrọkẹ Ọrigbo Ẹrọwọ Na
12, 13. Ẹjiroro sa-sa vẹ e rrọ Ikereakere na nọ ma rẹ rọ rehọ adhẹẹ kẹ utu ọrigbo na?
12 Ugogo ẹjiroro nọ ma rẹ rọ rehọ adhẹẹ kẹ utu ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na họ, nọ ma te bi ru ere, yọ Olori na, Jesu Kristi, ma be rọ adhẹẹ kẹ na. Pọl o kere kpahe otu nọ a wholo na nọ: “Ọnọ a se wọhọ ọmuyẹ ọ rọ ọrigbo evaọ egagọ Kristi. Keme a dẹ owhai.” (1 Ahwo Kọrint 7:22, 23; Ahwo Ẹfẹsọs 6:6) Fikiere, ma tẹ roma kpotọ kẹ ọkpọvio ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na avọ Ugboma Esuo riẹ, yọ Kristi, ọnọ ọ rrọ Olori ọrigbo na, ma be roma kpotọ kẹ na. Adhẹẹ nọ ma re wo kẹ ahwo nọ Kristi ọ be rọ rẹrote ekwakwa otọakpọ riẹ yọ edhere jọ nọ ma rẹ rọ “rọwo nọ Jesu Kristi họ Ọnowo, rọ kẹ oruaro Ọghẹnẹ Ọsẹ na.”—Ahwo Filipai 2:11.
13 Ẹjiroro ọfa nọ ọ rrọ Ikereakere na nọ ma re ro dhesẹ adhẹẹ kẹ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na họ a se Ileleikristi nọ a wholo evaọ otọakpọ na “uwou” hayo etẹmpol nọ Jihova ọ be rria ẹkwoma “Ẹzi.” Fikiere, a rrọ “ọrẹri.” (1 Ahwo Kọrint 3:16, 17; Ahwo Ẹfẹsọs 2:19-22) Utu ahwo nana nọ a rrọ etẹmpol ọrẹri na ae Jesu o mu ekwakwa otọakpọ riẹ họ obọ, onọ u dhesẹ inọ obọdẹ uvẹ gbe ewha-iruo jọ evaọ ukoko Ileleikristi na e riẹ nọ utu ọrigbo nana ọvo a wo. Fiki onana, enọ e rrọ ukoko na kpobi a rẹ rehọ iẹe wọhọ oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ mi ai re a lele ọkpọvio nọ o bi no obọ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na avọ Ugboma Esuo riẹ ze. Evaọ uzẹme, “igodẹ efa” na a rehọ e riẹ wọhọ ọghọ re a fi obọ họ kẹ utu ọrigbo na evaọ ẹruorote ekwakwa Olori na.—Jọn 10:16.
Omarokpotọ kẹ Utu Ọrigbo Na
14. Wọhọ epanọ Aizaya ọ ruẹaro, ẹvẹ igodẹ efa na a be rọ nya lele utu ọrigbo nọ a wholo na jẹ be rehọ udu rai dhe iruo na?
14 A jọ eruẹaruẹ Aizaya ta kpahe epanọ igodẹ efa na a te rọ romakpotọ kẹ utu Izrẹl abọ-ẹzi nọ a wholo na: “Enẹ ỌNOWO na ọ tae: ‘Efe ahwo Ijipti gbe eware eki ọthuọ ahwo Etiopia gbe ahwo Sẹba, nọ a re gusẹẹ, a ti bru owhai tha a ve zihe ruọ e rai, a ve ti lele owhai; avọ egbregba a ti ro bru owhai tha ti diguẹ. A rẹ te lẹ owhai nọ: Whai ọvo Ọghẹnẹ ọ be ria gba, ọfa ọ rọ họ, ẹdhọ ọvo ọ ro vi ei hi.’ ” (Aizaya 45:14) Evaọ edhere ẹwoho, igodẹ efa na a bi lele utu ọrigbo nọ a wholo na avọ Ugboma Esuo riẹ emu, bi lele ọkpọvio rai. Igodẹ efa na a be rehọ ẹgba gbe efe rai rọ tha iruo usiuwoma ota akpọ-soso nọ Kristi o mu họ ilele riẹ nọ a wholo evaọ otọakpọ obọ na.—Iruẹru 1:8; Eviavia 12:17.
15. Ẹvẹ eruẹaruẹ Aizaya 61:5, 6 e rọ ta kpahe usu nọ o te jọ udevie igodẹ efa na avọ Izrẹl abọ-ẹzi na?
15 Eva e be were igodẹ efa na re a gọ Jihova evaọ otọ ẹruọsa utu ọrigbo na avọ Ugboma Esuo riẹ. A vuhu enọ a wholo na mu wọhọ ahwo ‘Izrẹl Ọghẹnẹ.’ (Ahwo Galesha 6:16) Wọhọ “erara” ẹwoho nọ e rrọ usu kugbe Izrẹl abọ-ẹzi na, a be rọ oghọghọ ruiruo wọhọ “ikporo-udhu gbe eruẹrẹ ọgbọ vaene” evaọ otọ ọkpọvio enọ a wholo na, “izerẹ ỌNOWO na” gbe “iruiruo Ọghẹnẹ.” (Aizaya 61:5, 6) A be rọ ọwhọ wo obọ evaọ ewhowho emamọ usi Uvie na je bi ru ilele ahwo erẹwho na kpobi. A be rehọ udu kpobi tha utu ọrigbo na uke evaọ ẹruorote gbe ẹko enọ e wọhọ igodẹ nọ a duku.
16. Eme ọ be wọ igodẹ efa na tha ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na uke?
16 Igodẹ efa na a vuhumu inọ a wo erere gaga no omodawọ utu ọrigbo na ze no, onọ a be rọ rehọ emuore abọ-ẹzi ọrọ ẹruoke kẹ ae. Avọ omarokpotọ a vuhumu inọ ogbẹrọ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na ha, a hae riẹ oware ovo kpahe uzẹme Ebaibol ho, wọhọ esuo ehrugbakpọ Jihova, erufuọ odẹ riẹ, Uvie na, idhiwu ekpokpọ gbe otọakpọ okpokpọ na, ẹwẹ na, uyero iwhuowhu, gbe uzẹme na kpahe Jihova, Ọmọ riẹ, gbe ẹzi ọfuafo na. Avọ omarokpotọ gbe eva nọ e be were ae kẹ eriariẹ nana, igodẹ efa na a be rehọ uyoyou tha “imoni” Kristi nọ a wholo evaọ otọakpọ na uke evaọ oke urere nana.—Matiu 25:40.
17. Eme Ugboma Esuo na o ruẹ inọ u fo nọ a ru no, kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?
17 Fiki epanọ a bi dhe ẹkẹkao, enọ a wholo na a rẹ sae jọ ukoko kpobi hi re a muẹrohọ epanọ a be rehọ ekwakwa Kristi ro ruiruo. Fikiere, Ugboma Esuo na o rehọ ezae jọ no udevie igodẹ efa na ze ro mu ekwa ẹruọsa evaọ iwou ogha, ibrotọ, ikogho, gbe ikoko Isẹri Jihova. Kọ oghẹrẹ nọ ma rri ekpako nana u wo obọ kpahe oma nọ ma bi ro kpotọ kẹ Kristi gbe ọrigbo ẹrọwọ riẹ? Nọ ẹme nọ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.
[Oruvẹ-obotọ]
a Rọkẹ ẹmeọta okokodo kpahe uzoẹme nana, rri Uwou-Eroro Na, March 1, 2004, ẹwẹ-obe avọ 25 rite 30, gbe December 1, 1992, (ọrọ Oyibo), ẹwẹ-obe avọ 13.
b A kere i rie fihọ uvitha ọ March 1, 1988, ọrọ emagazini Uwou-Eroro Na, ẹwẹ-obe avọ 10 rite 17, ọrọ Oyibo.
Ọkiẹkpemu
• Ono họ Osu mai, kọ eme o dhesẹ nọ ọ riẹ eware nọ e rrọ ikoko na via?
• Evaọ oke ọkiẹriwo “uwou-egagọ-ode” na, amono a duku nọ a te wọhọ ọrigbo ẹrọwọ na, kọ didi ekwakwa a mu họ ai obọ?
• Didi ẹjiroro sa-sa e rrọ Ikereakere na nọ ma rẹ rọ roma kpotọ kẹ ọrigbo ẹrọwọ na?
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]
“Eware” nọ ‘orieyero’ na ọ be rẹrote na u kugbe ekwakwa kpobi nọ a be rọ wha iruo na haro, omakugbe abọ-ẹzi, gbe iruo usiuwoma ota na
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]
Enọ i ru igodẹ efa na via a be rehọ usiuwoma ota ọwhọ rai tha utu ọrigbo ẹrọwọ na uke