Ẹvẹ U Fo Nọ Ma Yeri Kugbe Amọfa?

“Epanọ whọ guọlọ nọ ahwo a ru kẹ owhẹ, ru ere kẹ ai re.”—LUK 6:31.

 1, 2. (a) Eme họ Ovuẹ obọ Ugbehru na? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana gbe onọ u lele i rie?

JESU KRISTI ọ ginẹ jọ Owuhrẹ Ologbo. Okenọ isu egagọ nọ e jọ ewegrẹ riẹ a vi elakpa nyai mu ei, elakpa na a te zihe ze ababọ inọ: “Ohwo ọvo ọ re ta ẹme wọhọ ohwo ọnana ha.” (Jọn 7:32, 45, 46) Ovuẹ obọdẹ jọ nọ Jesu ọ kẹ họ Ovuẹ obọ Ugbehru na. A kere i rie fihọ uzou avọ 5 rite uzou avọ 7 evaọ obe Matiu, a te je gbe iku evona fihọ obe Luk 6:20-49.a

² O wọhọ nọ ẹme nọ ọ mae were ahwo evaọ ovuẹ yena họ onọ a bi se Obọdẹ Uzi na. Ẹme nana u dhesẹ oghẹrẹ nọ ma re yeri kugbe amọfa. Jesu ọ ta nọ: “Epanọ whọ guọlọ nọ ahwo a ru kẹ owhẹ, ru ere kẹ ai re.” (Luk 6:31) Jesu omariẹ o ru eware ezi buobu kẹ ahwo! O siwi enọ e jẹ mọ jẹ kpare enọ i whu no dede. Rekọ oware nọ o ru nọ o mae kẹ ahwo erere họ usiuwoma na nọ ọ ta kẹ ae. (Se Luk 7:20-22.) O ruọ omai Isẹri Jihova inọ ma re whowho emamọ usi Uvie na re. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Ma te jọ uzoẹme nana gbe onọ u lele i rie ta kpahe eme nọ Jesu ọ ta kpahe iruo nana gbe eme efa nọ ọ ta evaọ Ovuẹ obọ ugbehru na enọ i kie kpahe epanọ u fo nọ ma re yeri kugbe amọfa.

Jọ Wowolẹ

 3. Dhesẹ oware nọ ẹwolẹ ọ rrọ.

³ Jesu ọ ta nọ: “Ahwo nọ a te rọ oma kpotọ [enọ e rrọ wowolẹ] eva e were ae, keme arẹ te ria akpọ na.” (Mat. 5:5) Ikereakere na i dhesẹ ẹwolẹ wọhọ oyẹlẹ hẹ, rekọ omaurokpotọ nọ ma re ro koko ijaje Ọghẹnẹ. Ma te wo uruemu nana, u re dhesẹ oma via evaọ oghẹrẹ nọ ma bi yeri kugbe amọfa. Wọhọ oriruo, o rẹ whae ze nọ ma gbẹ “rehọ eyoma hwosa eyoma kẹ ohwo ọvo ho.”—Rom 12:17-19.

 4. Fikieme eva e rẹ rọ were enọ e rrọ wolẹ?

⁴ Eva e rẹ were enọ e rrọ wolẹ keme “a rẹ te ria akpọ na.” Jesu ọnọ ọ jọ “wowolẹ jegbọ eva i ro kpotọ” họ ọnọ a “romu ọreuku eware kpobi,” fikiere wọhọ osu, ọye họ ọnọ ọ mai wo ukuoriọ otọakpọ na. (Mat. 11:29; Hib. 1:2; Ol. 2:8) A ruẹaro riẹ inọ “ọmọ ohwo,” koyehọ Mesaya na o re ti wo ahwo jọ nọ i ti lele iei su evaọ Uvie odhiwu na. (Dan. 7:13, 14, 21, 22, 27) Wọhọ ‘ibe ereuku Kristi,’ ahwo idu udhuhrẹ gbe ene (144,000) enọ e rrọ wolẹ nọ a wholo na a ti lele Kristi wo ukuoriọ otọakpọ na. (Rom 8:16, 17; Evia. 14:1) Amọfa nọ a rrọ wolẹ a re ti wo oghale orọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ na okenọ Uvie na u te muhọ esu no.—Ol. 37:11.

 5. Ẹvẹ ma rẹ te jọ nọ ma tẹ rrọ wolẹ wọhọ Kristi?

⁵ Otẹrọnọ ma rẹ dhuaro, o rẹ sae whae ze nọ ma rẹ rọ kpọ amọfa eva o vẹ te lẹliẹ ae si oma no omai. Rekọ, ma tẹ rrọ wowolẹ wọhọ Kristi, u re ru nọ ma rẹ rọ jọ ehri ọbọga gbe omosasọ kẹ amọfa evaọ ukoko na. Omaurokpotọ hayo ẹwolẹ yọ abọjọ ubi nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ mọ evaọ oma mai otẹrọnọ ma be ‘rehọ ẹzi yerẹ, jẹ be nya eva ẹzi.’ (Se Ahwo Galesha 5:22-25.) Evaọ uzẹme, ma gwọlọ nọ a kele omai gbe usu ahwo iwowolẹ nọ ẹzi ọfuafo Jihova o bi su!

Eva E Were Enọ I Wo Ohrọ!

 6. Uruemu vẹ ma rẹ jọ oma ‘enọ i wo ohrọ’ ruẹ?

⁶ Jesu ọ tẹ jẹ ta evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na inọ: ‘Ahwo nọ a wo ohrọ eva e were ae, keme a rẹ te re ae ohrọ.’ (Mat. 5:7) ‘Enọ i wo ohrọ’ a re dhesẹ ororokẹ gbe ọdawẹ, yọ a rẹ re ohrọ enọ akpọ ọ rẹ bẹ. Jesu ọ rehọ edhere igbunu si uye no ahwo oma fikinọ “ohrọ rai” o re riẹ. (Mat. 14:14; 20:34) Fikiere jọ ororokẹ avọ ọdawẹ e wọ omai dhesẹ ohrọ.—Jem. 2:13.

 7. Eme ohrọ o wọ Jesu ru?

⁷ Nọ ogbotu ahwo jọ a bru Jesu ze evaọ okenọ ọ jẹ nyai serihọ, “ohrọ rai o tẹ riẹ e, epanọ a wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu.” Fikiere, “o te mu ai eware ibuobu họ ewuhrẹ.” (Mak 6:34) Ma re wo oghọghọ ulogbo nọ ma tẹ be vuẹ amọfa kpahe Uvie na re, jẹ ta kẹ ae epanọ Ọghẹnẹ o wo ohrọ te.

 8. Fikieme eva e rẹ rọ were enọ i wo ohrọ?

⁸ Eva e rẹ were enọ i wo ohrọ keme a rẹ ‘re ae ohrọ.’ Ma tẹ be re ahwo ohrọ, a rẹ re omai ohrọ re. (Luk 6:38) Ofariẹ, Jesu ọ ta nọ: “Wha tẹ rọ vrẹ e nọ iru owhai thọ, Ọsẹ rai nọ ọ rọ obọ odhiwu ọ rẹ rọ iruthọ rai vrẹ owhai re.” (Mat. 6:14) Enọ i wo ohrọ ọvo a re ti wo erọvrẹ gbe ọjẹrehọ Ọghẹnẹ onọ o rẹ wha evawere ze.

Oware nọ Eva E Jẹ Were Ahwo Udhedhẹ

 9. Ma tẹ rrọ ahwo udhedhẹ, eme ma re ru?

⁹ Nọ Jesu ọ jẹ ta kpahe oware ofa nọ o rẹ wha evawere ze, ọ ta nọ: “Ahwo nọ a rẹ ruẹrẹ ahwo họ eva e were ae, keme a retise ai emọ Ọghẹnẹ.” (Mat. 5:9) Ma tẹ rrọ ahwo udhedhẹ, ma rẹ whaha oware kpobi nọ o rẹ wha ozighi ze, wọhọ iguẹgu, onọ o rẹ sae ‘hẹriẹ egbẹnyusu.’ (Itẹ 16:28) Ma rẹ rọ ẹkwoma ẹme gbe uruemu mai ru re udhedhẹ o jọ udevie mai evaọ ukoko na, je ru re udhedhẹ o jọ udevie mai avọ ahwo obọ otafe. (Hib. 12:14) Rekọ maero, ma rẹ daoma ziezi re udhedhẹ o jọ udevie mai avọ Jihova Ọghẹnẹ.—Se 1 Pita 3:10-12.

10. Fikieme eva e rẹ rọ were ahwo udhedhẹ?

¹⁰ Jesu ọ ta nọ eva e rẹ were ‘enọ e rẹ ruẹrẹ ahwo họ’ keme a “retise ai emọ Ọghẹnẹ.” Fikinọ Ileleikristi nọ a wholo na a bi dhesẹ ẹrọwọ nọ a fihọ Jesu wọhọ Mesaya na, a kẹ rai “ogaga re a jọ emọ Ọghẹnẹ.” (Jọn 1:12; 1 Pita 2:24) Kọ ẹvẹ kpahe “igodẹ efa” erọ Jesu nọ a rrọ ahwo udhedhẹ na? Jesu ọ rẹ te jọ “Ọsẹ Ebẹdẹ” rai evaọ Odu Ikpe (1,000) nọ avọ ibe ereuku riẹ a ti su na. (Jọn 10:14, 16; Aiz. 9:6; Evia. 20:6) Nọ Esuo Odu Ikpe riẹ na o te kuhọ no, ahwo udhedhẹ yena a ve ti zihe ruọ emọ Ọghẹnẹ dẹe.—1 Kọr. 15:27, 28.

11. Nọ “areghẹ nọ o nehru ze” o te bi su omai, oghẹrẹ vẹ ma ti yeri kugbe amọfa?

¹¹ Re ma sai wo usu okpekpe kugbe Jihova, “Ọghẹnẹ udhedhẹ” na, ma rẹ raro kele iei evaọ eware buobu, ojọ họ udhedhẹ nọ ma rẹ gwọlọ. (Fil. 4:9) Ma tẹ be rọ “areghẹ nọ o nehru ze” su oma mai, ma rẹ te rọ udhedhẹ yeri kugbe amọfa. (Jem. 3:17) Ẹhẹ, ma re ti wo evawere nọ e rẹ jọ kẹ ahwo udhedhẹ.

“Ru re Elo Rai O Lo”

12. (a) Eme Jesu ọ ta kpahe elo abọ-ẹzi? (b) Ẹvẹ ma re ro ru re elo mai o lo?

¹² Oware nọ o mai woma nọ ma re ru kẹ ahwo họ obọ nọ ma re fihọ kẹ ae re a wo otoriẹ Ẹme Ọghẹnẹ. (Ol. 43:3) Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ inọ ae họ “elo rọkẹ akpọ na” ọ tẹ jẹ tuduhọ ae awọ inọ a ru re elo rai o lo re ahwo a ruẹ “iruo iwoma” rai, hayo eware ezi nọ a bi ru kẹ ahwo. Onana o vẹ te whae ze nọ elo ọrọ otoriẹ Ẹme Ọghẹnẹ o ti ro lo evaọ “iraro ahwo” o vẹ te wha erere se ai. (Se Matiu 5:14-16.) Ma rẹ sai ru re elo mai o lo nẹnẹ ẹkwoma ewoma nọ ma re ru kẹ ahwo gbe emamọ usi na nọ ma re whowho “eva akpọ na ọsoso,” koyehọ evaọ “erẹwho kpobi.” (Mat. 26:13; Mak 13:10) Uvẹ-ọghọ nọ ma wo o rro kẹhẹ!

13. Eme ahwo a bi muẹrohọ evaọ oma mai?

¹³ Jesu ọ ta nọ: “Ẹwho nọ ọ rọ ehru ugbehru a sai si ei no ho.” A rẹ ruẹ ẹwho kpobi nọ ọ rrọ ugbehru vevẹ. Epọvo na re, ahwo a bi muẹrohọ iruo iwoma mai nọ ma be ta usiuwoma Uvie na gbe epanọ ma bi ro dhesẹ ẹfuọ je ru eware owowa.—Tait. 2:1-14.

14. (a) Ẹvẹ ikpẹ erọ ikpe-udhusoi ọsosuọ e jọ? (b) Eme u dhesẹ re ma siọ elo abọ-ẹzi mai ba ẹko dhere otọ “ọkpọro”?

¹⁴ Jesu ọ ta ẹme kpahe ukpẹ nọ a re ro tu, nọ a re fihọ otọ ọkpọro ho, rekọ onọ a re fihọ ehru ure-adada re u lo kẹ ahwo kpobi nọ a rrọ uwou na. Oghẹrẹ ukpẹ nọ ahwo a jẹ hae mai wo evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ họ umuwho nọ a re ku ewhri họ (o jẹ hae mai jọ ewhri olivi) a ve dhe uwiki fihọ iẹe. Ẹsibuobu a rẹ rọ ukpẹ na tu fihọ ehru ure-adada hayo oria ofa, u ve lo kẹ ‘enọ e rrọ uwou na kpobi.’ Ahwo a jẹ hae rọ ukpẹ tu fihọ otọ “ọkpọro” ho—ekete ologbo nọ eva riẹ o joma rro te ogogolo. Jesu ọ gwọlọ nọ ilele riẹ a ko elo abọ-ẹzi rai dhere otọ ọkpọro ho wọhọ odẹme. Fikiere, joma ru re elo mai o lo, ma rẹ kuvẹ vievie he re ọwọsuọ hayo ukpokpoma u ru omai ko uzẹme nọ o rrọ Ebaibol na dhere.

15. Ẹvẹ “iruo iwoma” mai i bi ro kpomahọ ahwo jọ?

¹⁵ Nọ Jesu ọ tẹme kpahe ukpẹ nọ u bi lo no, ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Ere ru re elo rai o lo iraro ahwo, re a ruẹ iruo iwoma rai, a jiri Ọsẹ rai nọ ọ rọ obọ odhiwu.” Fiki “iruo iwoma” mai, ahwo jọ a bi kurẹriẹ bru Ọghẹnẹ ze a tẹ be rọ enẹ kẹ Ọghẹnẹ ujiro. Onana yọ uvi ẹjiroro jọ nọ ma re ro “lo wọhọ ikpẹ eva akpọ na.”—Fil. 2:15.

16. Eme o gwọlọ mi omai re ma jọ “elo rọkẹ akpọ na”?

¹⁶ Re ma jọ “elo rọkẹ akpọ na” o gwọlọ inọ ma re w’obọ evaọ iruo usiuwoma ota Uvie na. Rekọ o gbẹ gwọlọ oware ofa mi omai. Pọl ukọ na o kere nọ: “Nya wọhọ emọ elo. (Keme ubi elo na eva ewoma te onọ ukiete gbe uzẹme a jẹ rue riẹ).” (Ẹf. 5:8, 9) U fo nnọ ma rẹ jọ eg’Ọghẹnẹ nọ amọfa a rẹ rọ aro kele. Onana o gwọlọ nọ ma re fi ohrẹ Pita ukọ na họ iruo: “Yọrọ uruemu ezi udevie otu Egedhọ, re wọhọ epanọ a be ta ẹme kpahe owhai rọ iru-umuomu na, a vẹ ruẹse te ruẹ iruo iwoma rai, a vẹ kẹ Ọghẹnẹ oro eva ẹdẹ oziẹobro.” (1 Pita 2:12) Rekọ eme ma re ru otẹrọnọ ẹbẹbẹ ọ rrọ udevie mai avọ ibe Oleleikristi jọ?

‘Ruẹrẹ Họ Kugbe Omoni Ra’

17-19. (a) Eme họ “okẹ” nọ a t’ẹme te evaọ Matiu 5:23, 24 na? (b) Ẹvẹ u wuzou te re ohwo ọ ruẹrẹ họ kugbe omoni riẹ, kọ eme Jesu ọ ta kpahe onana?

¹⁷ Jesu ọ jọ ovuẹ riẹ evaọ obọ ugbehru na vẹvẹ ilele riẹ unu kpahe ẹgo hayo ẹwhọ nọ a re fihọ eva. Ikpoye, u fo re o vẹrẹ ae obọ re a ruẹrẹ họ kugbe omoni rai nọ a gbe wo ẹme. (Se Matiu 5:21-25.) Muẹrohọ ohrẹ Jesu na ziezi. Otẹrọnọ whọ be ziọ aruẹri te kẹ okẹ, whọ jẹ kareghẹhọ inọ whẹ avọ omoni ra wha wo ẹme, eme u fo nọ who re ru? Whọ rẹ siọ okẹ ra ba obọ aruẹri na tao, whọ vẹ kake nyae ruẹrẹ họ kugbe omoni ra. Who je ru ere no, kẹsena who ve zihe ze te kẹ okẹ ra.

¹⁸ Ẹsibuobu “okẹ” nọ a jọ etenẹ fodẹ na o jọ oware nọ ohwo ọ rẹ sai ro dhe-idhe evaọ etẹmpol Jihova. Idhe nọ a jẹ hae rọ erao dhe i wuzou gaga, keme Ọghẹnẹ ọ rehọ ẹkwoma Mosis juzi kẹ emọ Izrẹl inọ a hai ru onana wọhọ abọjọ egagọ rai. Rekọ whọ tẹ kareghẹhọ inọ whẹ avọ omoni ra wha wo ẹme, re wha ku ẹme na họ o r’oja vi okẹ na nọ whọ rẹ nyae kẹ. Jesu ọ ta nọ: “Siọ okẹ ra ba obọ aruẹri na tao, nyavrẹ, kake ruẹrẹ omoni ra họ, kẹsena whọ tẹ nyatha te kẹ okẹ ra.” Evaọ oke oyena, re whọ ruẹrẹ họ kugbe ohwo nọ wha gbe wo ẹme o r’oja vi idhe hayo ekẹ nọ a jọ Uzi na gwọlọ.

¹⁹ Orọnikọ oghẹrẹ ekẹ gbe ẹwhọ jọ ọvo ẹme Jesu na o kie kpahe he. Fikiere ohwo ọ rẹ nyase okẹ kpobi ba tao, otẹrọnọ ọ kareghẹhọ nnọ o ru omoni riẹ thọ. Otẹrọnọ arao ohwo na ọ rọ ze kẹ idhe na, ere a rẹ rọ nyase iẹe ba obaro “aruẹri” nọ izerẹ a re jo dhe-idhe emahọ evaọ etẹmpol na. A je ku ẹbẹbẹ na họ no, kẹsena ohwo na o ve zihe ze te kẹ okẹ na.

20. Fikieme ma jẹ ruẹrẹ họ vẹrẹ kugbe oniọvo nọ eva riẹ e be dha omai?

²⁰ Evaọ eriwo Ọghẹnẹ, usu mai kugbe inievo mai yọ abọ ologbo ọrọ egagọ uzẹme. Idhe erao nọ a dhe yọ oke oraha kufiẹ gheghe evaọ aro Jihova otẹrọnọ enọ i bi dhe idhe na a be riẹ yeri kugbe erivẹ rai hi. (Mae. 6:6-8) Oyejabọ Jesu ọ rọ ta kẹ ilele riẹ inọ a hai ku ẹwhọ họ “vẹrẹ.” (Mat. 5:25) Oware ovona Pọl o wo họ iroro nọ o kere inọ: “Wha dhaeva raha uzi hi, wha jọ ọre o kiedi ofu rai họ họ: wha kẹ ukumuomu oria gbe he.” (Ẹf. 4:26, 27) Otẹrọnọ a gine ru omai eva dha, ma rẹ daoma ku ẹme na họ vẹrẹ re ma si ofu no eva, ogbẹrọ ere he ma vẹ te kẹ Ẹdhọ uvẹ nọ ọ rẹ rọ ruọ omai oma.—Luk 17:3, 4.

Hae Rọ Adhẹẹ kẹ Amọfa Ẹsikpobi

21, 22. (a) Ẹvẹ ma sai ro fi ehrẹ Jesu nọ ma wuhrẹ na họ iruo? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²¹ Jọ eme nọ Jesu ọ ta evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na nọ ma kiẹriwi na e wọ omai rọ ẹwo gbe adhẹẹ yeri kugbe amọfa. Dede nọ mai kpobi ma gba ha, ma rẹ sai fi ehrẹ Jesu na họ iruo keme o bi rẹro oware nọ ma sai ru hu mi omai hi, ere ọvona Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ rrọ re. Ma tẹ be daoma, jẹ lẹ se Jihova re o fi obọ họ kẹ omai, ma rẹ sae jọ wolẹ, wo ohrọ-oriọ, jẹ jọ ahwo udhedhẹ. A rẹ sae jọ oma mai ruẹ elo abọ-ẹzi onọ o rẹ wha ujiro se Jihova. Ofariẹ, ma rẹ sae ruẹrẹ họ kugbe oniọvo mai otẹrọnọ ẹbẹbẹ jọ ọ rrọ udevie mai.

²² Re Jihova ọ jẹ egagọ mai rehọ o gwọlọ nọ ma re yeri kugbe inievo mai ziezi. (Mak 12:31) Ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe eme efa nọ Jesu ọ ta evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na, enọ e rẹ sai fi obọ họ k’omai ru ewoma kẹ amọfa. Rekọ, ma te roro kpahe eme nọ ma be ta anwẹsiẹ kpahe ovuẹ Jesu nọ u wo ibe he na, ma rẹ sae nọ omai nọ, ‘ẹvẹ mẹ be riẹ yeri kugbe amọfa te?’

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Eme u dhesẹ re a jọ wowolẹ?

• Fikieme eva e rẹ rọ were enọ i wo “ohrọ”?

• Ẹvẹ ma re ro ru re elo mai o lo?

• Fikieme ma jẹ ‘ruẹrẹ họ kugbe omoni’ mai vẹrẹ?

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 4]

Usiuwoma Uvie na nọ ma rẹ ta yọ emamọ edhere jọ nọ ma re ro ru re elo mai o lo

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

Ileleikristi a re wo emamọ uruemu nọ amọfa a rẹ raro kele

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

Dao ẹgba ra kpobi re whọ ruẹrẹ họ kugbe omoni ra