Ovuẹ nọ O Viodẹ Nọ Jesu Ọ Kẹ Evaọ Ugbehru

Ababọ avro, oma o lọhọ Jesu no keme ọ lẹ asohẹrioke kẹsena ọ tẹ salọ ikọ 12 evaọ udevie ilele riẹ. Ghele na, nọ o ru eyena kpobi no evaọ ẹdẹdẹ yena, ọ gbẹ gwọlọ nọ o re fiobọhọ kẹ ahwo. O ru onana evaọ ugbehru jọ nọ o rrọ Galili, nọ o sae jọnọ u thabọ no Kapaniọm ho.

Ogbotu ahwo a no eria nọ i thabọ bru rie ze. Ejọ i no Jerusalẹm gbe eria sa-sa evaọ Judia ze, nọ o rrọ ofẹ obọze ovatha-ọre. Efa i no ubrotọ Taya avọ Saedọn nọ e kẹle abade ze, enọ e rrọ ofẹ obọze ukiediwo-ọre. Fikieme ahwo a ro no eria nana kpobi ze be gwọlọ Jesu? A “nyaze ti yo ẹme riẹ re o je siwi eyao rai.” Yọ ere Jesu o gine ru kẹ ae, ‘o siwi rai kpobi.’ Kọ oyena u gbe gbunu? Jesu o siwi enọ e jẹ mọ na kpobi. Jesu o te je siwi “enọ izi igbegbe i je kpokpo,” koyehọ ahwo nọ idhivẹri e be kẹ uye.—Luk 6:17-19.

Kẹsena Jesu o te kpohọ oria opraprara evaọ ugbehru na, ogbotu na a tẹ wariẹe họ. Ẹsejọhọ ilele riẹ, maero kọ ikọ 12 na họ enọ e mae keria kẹle iẹe. Ahwo na kpobi a gwọlọ gaviezọ kẹ owuhrẹ nana nọ o bi ru eware igbunu na. Jesu ọ tẹ kẹ ovuẹ nọ o kẹ ahwo nọ a gaviezọ kẹe kpobi erere. Anwọ oke yena ze, ima ahwo buobu efa a wo erere no ovuẹ nana ze no. Ma sai wo erere noi ze re, keme ovuẹ na o rrọ lọlọhọ jẹ rrọ vevẹ, yọ u re si ohwo kẹle Ọghẹnẹ. Jesu ọ rọ eware nọ ahwo a riẹ kpahe gbe enọ e be via kẹdẹ kẹdẹ ro wuhrẹ ai. Onana u ru nọ ahwo kpobi nọ a ginẹ gwọlọ gọ Ọghẹnẹ a ro wo otoriẹ eware nọ o bi wuhrẹ vevẹ. Igogo eware vẹ Jesu o wuhrẹ nọ u ru ovuẹ riẹ na wuzou gaga?

Ohwo kpobi ọ gwọlọ wo evawere. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ ta kpahe ahwo nọ a wo uvi evawere evaọ emuhọ ovuẹ na. Dai roro epanọ ahwo na kpobi a tẹrovi ei, be gaviezọ kẹe fiki onana. Rekọ ẹsejọhọ Jesu ọ ta eme jọ nọ i gbe rai unu.

Ọ ta nọ: “Eva e were enọ e riẹ nọ u fo re a riẹ Ọghẹnẹ, keme Uvie odhiwu o rrọ kẹ ae. Eva e were enọ i bi weri, keme a ti wo omosasọ. . . . Eva e were enọ ohọo gbe uruame ẹrẹreokie u bi kpe, keme eva e te vọ ae. . . . Eva e were enọ a bi kpokpo fiki ẹrẹreokie, keme Uvie odhiwu o rrọ kẹ ae. Eva e were owhai nọ ahwo a tẹ la owhai eka je kpokpo owhai . . . fiki mẹ. Wha ghọghọ jẹ wereva gaga.”—Matiu 5:3-12.

Oghẹrẹ evawere vẹ Jesu ọ be ta kpahe na? Orọnikọ emiehwẹ nọ a rẹ ta hayo eva nọ e rẹ were ohwo evaọ oke aruọzaha ha. Uvi evawere o kẹre vi ere. Oyehọ edẹro, evevọwẹ, gbe ududhomẹno nọ ohwo o re wo fikinọ o bi ru oware nọ u kiehọ.

Jesu ọ ta nọ enọ e riẹ nọ u fo re a riẹ Ọghẹnẹ, enọ i bi weri fiki iruthọ rai, gbe enọ e riẹ Ọghẹnẹ jẹ be gọe họ enọ i wo uvi evawere. O tẹ make rọnọ a mukpahe ae je bi kpokpo ai fikinọ a bi ru oreva Ọghẹnẹ, eva e be were ae keme a riẹ nọ a bi ru Ọghẹnẹ eva were gbe nọ ọ te kẹ ae uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.

Rekọ ahwo buobu a re roro nọ efe gbe omaweromẹ akpọriọ họ eware nọ e rẹ kẹ ohwo evawere. Jesu ọ ta ere he. Ukpoye, ọ ta ẹme nọ o gbe ahwo nọ e jẹ gaviezọ kẹe unu, inọ: “Uye u te owhai enọ i fe, keme wha wo omosasọ rai no enẹna. Uye u te owhai enọ e be re eva vọ enẹna, keme ohọo u ti kpe owhai. Uye u te owhai enọ e be hwẹ enẹna, keme wha ti weri jẹ viẹ. Uye u te owhai nọ ahwo kpobi a tẹ be ta ẹme ezi rai, keme enẹ esẹ-ode rai a ru kẹ eruẹaro erue na.”—Luk 6:24-26.

Fikieme efe, ehwẹ, gbe ẹme ezi nọ a rẹ ta kpahe ohwo e rẹ rọ wha uye ze? Keme ohwo o te wo eware nana je bi kie lele ai, o sai ru ei gbabọkẹ egagọ Ọghẹnẹ je ru nọ o gbe ro wo uvi evawere he. Orọnikọ Jesu ọ be ta nọ ohwo ọ tẹ rrọ oyogbere hayo nọ ohọo u te bi kpei yọ ọ nwani wo evawere no ho. Rekọ ẹsibuobu, ahwo nọ akpọ ọ be bẹ a rẹ mae gaviezọ kẹ iwuhrẹ Jesu, yọ ae a re wo uvi evawere.

Jesu ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Whai họ uwhei akpọ na.” (Matiu 5:13) Orọnikọ Jesu ọ be ta nọ ilele riẹ yọ uzedhe uwhei hi, rekọ ọ be rehọ iẹe dhesẹ oware jọ. A rẹ rọ uwhei rawo oware. Evaọ oke emọ Izrẹl, a jẹ hae whẹ uwhei buobu fihọ oria jọ kẹle agbada-idhe evaọ etẹmpol na nọ a re fihọ eware nọ a re ro dhe idhe. U te no ere no, uwhei u dikihẹ kẹ oware nọ o kare egbogbo gbe ọraha. (Iruo-Izerẹ 2:13; Izikiẹl 43:23, 24) Ilele Jesu yọ “uwhei akpọ na” keme a bi fiobọhọ kẹ ahwo re a seba ẹraha evaọ abọ uruemu gbe usu rai kugbe Ọghẹnẹ. Evaọ uzẹme, ovuẹ rai u re siwi uzuazọ ahwo kpobi nọ a ru lele ovuẹ na.

Jesu ọ tẹ jẹ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Whai họ elo akpọ na.” A rẹ rọ ukpẹ tu re a fi ei họ otọ ekete he, rekọ a re fi ei họ ehru adada-ukpẹ re u lo fihọ oria kpobi. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ ta nọ: “Jọ elo rai o lo evaọ iraro ahwo, re a ruẹse ruẹ iruo iwoma rai a vẹ rọ orro kẹ Ọsẹ rai nọ ọ rrọ obọ odhiwu.”—Matiu 5:14-16.

Isu egagọ ahwo Ju a rri Jesu fihọ ohwo nọ ọ be thọ izi Ọghẹnẹ, yọ kẹle na a jẹ gba ẹgwae epanọ a re ro kpei. Fikiere Jesu ọ tẹ ta kẹ ae vevẹ nọ: “Wha du roro ho inọ mẹ nyaze te raha Uzi na gbe eme Eruẹaro na. Mẹ nyaze te raha ae he, rekọ re me ru ae gba.”—Matiu 5:17.

Ẹhẹ, Jesu o rri izi Ọghẹnẹ ghaghae, yọ ọ rẹ tuduhọ amọfa awọ re a ru epọvo na re. Evaọ uzẹme, ọ ta nọ: “Fikiere ohwo kpobi nọ ọ raha uzi osese jọ evaọ Uzi na je bi wuhrẹ amọfa inọ a ru ere, a te rehọ iẹe nọ o te kẹ Uvie odhiwu hu.” Otofa ẹme riẹ na họ, ohwo otiọye na ọ te ro Uvie na ha. Jesu ọ ta haro nọ: “Rekọ ohwo kpobi nọ o bi koko ai jẹ be rehọ ae wuhrẹ amọfa, a te rehọ iẹe nọ o te kẹ Uvie odhiwu.”—Matiu 5:19.

Jesu ọ tubẹ ta nọ o thọ re ohwo o wo uruemu nọ o rẹ sae lẹliẹe thọ Uzi Ọghẹnẹ. Nọ Jesu ọ fodẹ Uzi nọ o ta nọ, “Who kpe ohwo vievie he” no, o fibae nọ: “Ohwo kpobi nọ o bi muofu kẹ oniọvo riẹ, a te rehọ iẹe gu ẹdhọ evaọ okọto.” (Matiu 5:21, 22) O thọ re ohwo o muofu kẹ ọrivẹ riẹ lelehie, keme o sai su kpohọ ohwo-okpe. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ ta nọ ma rẹ daoma gaga re ma ku ẹwhọ họ, inọ: “Fikiere, nọ whọ tẹ be rehọ oware nọ whọ gwọlọ ro dhe idhe ziọ agbada-idhe, whọ tẹ jọ etẹe kareghẹhọ nọ who ru oniọvo ra oware jọ thọ, nyasiọ oware nọ whọ gwọlọ ro dhe idhe na ba aro agbada-idhe na, re whọ nya bru ei. Kake ruẹrẹhọ kugbe oniọvo ra, kẹsena who ve zihe ze ti dhe idhe ra.”—Matiu 5:23, 24.

Uzi Ọghẹnẹ ofa u mukpahe ẹnwae-obro. Jesu ọ ta nọ: “Wha yo inọ a ta nọ: ‘Who bruẹnwae vievie he.’ Rekọ mẹ be ta kẹ owhai nọ ohwo kpobi nọ o bi rri aye te epanọ o ro wo isiuru owezẹ kẹe yọ o lele aye na bruẹnwae no evaọ udu riẹ.” (Matiu 5:27, 28) Orọnikọ Jesu ọ be ta kpahe iroro ọfariẹ-ogbe nọ e rẹ sae ziọ ohwo udu ẹsiẹvo kẹsena ọ vẹ nwani si ai no ho, rekọ ọ be ta kpahe epanọ o thọ te re ohwo ọ ruabọhọ “bi rri” omọfa. Uriwo utionana o rẹ kpare isiuru owezẹ. Kẹsena, nọ uvẹ na u te rovie, u ve su kpohọ ẹnwae-obro. Ẹvẹ a sae rọ whaha onana? Ohwo o re ru oware nọ o gwọlọ kpobi, o tẹ make rrọ bẹbẹ. Jesu ọ ta nọ: “Fikiere, otẹrọnọ ubiẹro obọze ra u bi ru owhẹ zoruẹ, vre rie no re who gbolo iei kufiẹ. . . . Otẹrọnọ obọze ra u bi ru owhẹ zoruẹ, bru rie no re who gbolo iei kufiẹ.”—Matiu 5:29, 30.

Ahwo jọ a rẹ kuvẹ re edọkita o bru obọ hayo owọ rai no re a ruẹsi siwi uzuazọ rai. Agbẹta nọ Jesu ọ rọ ta nọ o tubẹ mai wuzou re ohwo o “gbolo” oware kpobi nọ o rẹ sae wha iroro ẹnwae-obro ze “kufiẹ,” makọ oware nọ o rrọ ghaghae wọhọ ubiẹro hayo obọ ohwo dede. Jesu o ru ẹme na vẹ nọ: “O mai woma kẹ owhẹ re who wo obọ ovo viukpenọ a re gbolo ugboma ra soso fihọ Gehena.” Gehena yọ oria nọ a rẹ jọ mahe ezuzu evaọ otafe igbẹhẹ Jerusalẹm, onọ u dikihẹ kẹ ọraha ebẹdẹ bẹdẹ.

Jesu ọ tẹ jẹ kẹ ohrẹ kpahe oghẹrẹ nọ ma re lele ahwo nọ a ru omai thọ gbe enọ e be kẹ omai uye yeri. Ọ ta nọ: “Who lele ohwo oyoma họre he; rekọ ohwo kpobi nọ ọ tehe owhẹ abovao, rehọ abọdekọ kẹe re.” (Matiu 5:39) Onana o nwani dhesẹ nọ ma rẹ rọ abọ muoma ha otẹrọnọ ohwo jọ ọ gwọlọ nwa omai hayo ahwo uviuwou mai oma. Ẹtehe nọ Jesu ọ fodẹ na yọ oware nọ u re ru ohwo oma vo orọnikọ onọ o rẹ nwa ohwo oma hayo kpe ohwo no ho. Ẹme nọ ọ be ta na họ, otẹrọnọ ohwo jọ ọ tehe omai hayo ọ be la omai eka re ma lele iei whọ hayo họre, ma re ru ei kele he.

Ohrẹ yena o rọwokugbe Uzi Ọghẹnẹ nọ o ta nọ ma re you erivẹ mai. Fikiere Jesu ọ tẹ ta kẹ ahwo nọ a be gaviezọ kẹe nọ: “Wha gbẹ hai you ewegrẹ rai jẹ hae lẹ roro enọ i bi kpokpo owhai.” Ọ fodẹ oware nọ ọ rọ ta ere, inọ: “Re wha sae jọ emọ Ọsẹ rai nọ ọ rrọ obọ odhiwu, keme o bi ru ọre riẹ va ze kẹ ahwo oyoma gbe ahwo owoma, je bi ru oso rrọ kẹ ahwo okiẹrẹe gbe enọ i kiẹrẹe he.”—Matiu 5:44, 45.

Jesu o te ku abọ ẹme riẹ nana họ nọ: “Fikiere wha rẹ jọ gbagba wọhọ epanọ Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ rrọ gbagba na.” (Matiu 5:48) Orọnikọ ọ be ta nọ ohwo-akpọ ọ rẹ ginẹ jọ gbagba ha. Ghele na, ma tẹ be rọ aro kele Ọghẹnẹ, ma re you ohwo kpobi, makọ ewegrẹ mai. Oria Ebaibol ofa u fi ẹme na họ enẹ: “Gbẹ hai wo ohrọ-oriọ, wọhọ epanọ Ọsẹ rai o wo ohrọ-oriọ.”—Luk 6:36.

Nọ Jesu ọ be kẹ ovuẹ na haro na, ọ tẹ ta kẹ enọ e be gaviezọ kẹe nọ: “Wha yọroma re wha gbe dhesẹ ẹrẹreokie rai evaọ aro ahwo re a ruẹse ruẹ owhai hi.” Jesu ọ ta nọ o thọ re ma dhesẹ oma nọ ma tẹ be kẹ okẹ, o fibae nọ: “Nọ whọ tẹ be kẹ ekẹ ohrọ, who kporo ọgba ha, wọhọ epanọ eviẹwẹ na i re ru.” (Matiu 6:1, 2) O rẹ mai woma re ma kẹ okẹ ababọ ahwo nọ ma re whowho iei kẹ.

Jesu ọ ta haro nọ: “Nọ wha tẹ be lẹ, wha ru wọhọ eviẹwẹ na ha, keme nọ a tẹ be lẹ a rẹ gwọlọ dikihẹ iwou-egagọ gbe akotọ idhere nọ i bi zurie re ahwo a ruẹse ruẹ e rai.” Ukpoye ọ ta nọ: “Nọ whọ tẹ gwọlọ lẹ, ruọ ukpẹ ra, nọ who je si ẹthẹ ra họ no, whọ vẹ lẹ se Ọsẹ ra nọ a rẹ ruẹ hẹ.” (Matiu 6:5, 6) Orọnikọ Jesu ọ be ta nọ olẹ nọ a jọ ẹgbede lẹ kpobi oye o thọ họ, keme ọyomariẹ ọ lẹ evaọ ẹgbede. Olẹ nọ ọ ta nọ o thọ na họ, onọ a rẹ jọ dhesẹ oma re ahwo a ruẹsi jiri ohwo.

Ọ kẹ ogbotu na ohrẹ nọ: “Nọ whọ tẹ be lẹ, who dhe eme evona ẹwẹwariẹ hẹ wọhọ epanọ ahwo nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ a re ru.” (Matiu 6:7) Orọnikọ Jesu ọ be ta nọ o thọ họ re ma dhe ẹlẹlẹ kpahe oware jọ. Oware nọ ọ be ta nọ o thọ na họ, re ma fi eme jọ họ uzou nọ i no omai eva ze he, nọ ma re dhe “ẹwẹwariẹ.” Kẹsena o te wuhrẹ ai olẹ oriruo nọ ọ jọ yare eware ihrẹ. Ayare esa ọsosuọ e ta kpahe udu nọ Ọghẹnẹ o wo nọ o re ro su gbe ẹjiroro riẹ, koyehọ re odẹ riẹ o jọ fuafo, re Uvie riẹ o ze, gbe re a ru oreva riẹ. Nọ ma tẹ yare eware itiena no, ma vẹ tẹ te yare eware kẹ omobọ mai wọhọ emu okpẹdoke, erọvrẹ izieraha, gbe re Ọghẹnẹ o fiobọhọ kẹ omai thihakọ edawọ je si omai no obọ omuomu na.

Ẹvẹ u fo nọ ma re rri ekwakwa uyerakpọ mai? Jesu ọ ta kẹ ogbotu na nọ: “Wha siọ efe ba ekokohọ kẹ omarai evaọ otọakpọ na, oria nọ emera gbe ekagba e sae jọ raha ae, yọ iji e sai tho ai.” Ohrẹ nana u kiehọ kẹhẹ. Ekwakwa efe e rẹ sae raha, yọ e rẹ sai si omai kẹle Ọghẹnẹ hẹ. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ ta nọ: “Wha koko efe họ obọ odhiwu kẹ omarai.” Nọ ma tẹ be rọ egagọ Ọghẹnẹ karo evaọ uzuazọ yọ efe ma bi koko họ obọ odhiwu na. Ohwo ọvo ọ rẹ sai mi omai emamọ usu nọ ma wo kugbe Ọghẹnẹ hẹ hayo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ nọ ma ti wo evaọ obaro. Fikiere ẹme Jesu nana uzẹme, inọ: “Oria nọ efe ra ọ rrọ, etẹe udu ra o rẹ jọ re.”—Matiu 6:19-21.

Jesu ọ rọ ọtadhesẹ jọ ru ẹme na vẹ, inọ: “Ukpẹ oma na họ ubiẹro. Fikiere, ubiẹro ra o tẹ tọvi oware ovo, oma ra soso u re lo. Rekọ ubiẹro ra o tẹ be re ihri, oma ra soso u re muebi.” (Matiu 6:22, 23) Nọ ubiẹro mai o tẹ be ruẹ ude ziezi, o rẹ jọ wọhọ ukpẹ rọkẹ oma na. Rekọ re o sae jọ ere, ma rẹ tẹrovi oware ovo; o gbẹ rrọ ere he, ma sai rri eware thọ evaọ uzuazọ. Ma tẹ tẹrovi ekwakwa uyerakpọ viukpọ egagọ Ọghẹnẹ, ‘oma mai soso u re muebi,’ koyehọ ma sai mu eware iyoma họ eru.

Kẹsena, Jesu ọ tẹ kẹ obọdẹ oriruo jọ, inọ: “Ohwo ọvo ọ rẹ sae gbodibo kẹ ilori ivẹ hẹ; o re mukpahe ọjọ o ve you ọdekọ, hayo ọ rẹ talamu ọjọ ọ vẹ siọ ọdekọ. Wha sae gbodibo kẹ Ọghẹnẹ gbe efe he.”—Matiu 6:24.

Ẹsejọhọ ahwo jọ nọ a yo eme Jesu na a je roro oghẹrẹ nọ u fo nọ a re rri ekwakwa uyerakpọ. Fikiere Jesu ọ tẹ ta nọ, otẹrọnọ a rọ egagọ Ọghẹnẹ karo, a re du ruawa kpahe eware nana ha. Ọ ta nọ: “Wha muẹrohọ evra obọ ehru na; a rẹ kọ ibi hayo vu hayo koko fihọ eru hu, ghele na, Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ be kuọ ae.”—Matiu 6:26.

Kọ eme ọ ta kpahe idodo obọ ẹwọ nọ ejọ rai e rrọ ehru ugbehru na? Jesu ọ ta nọ “makọ epanọ Solomọn o fe te, ọ gẹgọ woma te idodo nana ọvuọvo ho.” Eme onana u dhesẹ? “Otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ be gọ ododo obọ ẹwọ ẹgọ te enẹ, onọ o rrọ nẹnẹ odẹnotha a ve gbolo iei fihọ erae, kọ ọ gbẹ sae gọ owhai ẹgọ viere?” (Matiu 6:29, 30) Fikiere Jesu ọ tẹ kẹ ae ohrẹ nọ: “Wha ruawa ha inọ, ‘Eme ma te re?’ hayo, ‘Eme ma te da?’ hayo, ‘Eme ma ti kuhọ?’ . . . Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ riẹ nọ eware nana kpobi e roja kẹ owhai. Nọ o rrọ ere na, wha hae kake gwọlọ Uvie na gbe ẹrẹreokie Ọghẹnẹ ẹsikpobi, a ve ti fi eware efa nana kpobi ba kẹ owhai.”—Matiu 6:31-33.

Ikọ na gbe amọfa nọ i wo evezi a gwọlọ nọ a re yeri uzuazọ nọ o rẹ were Ọghẹnẹ, rekọ o nwane lọhọ kẹ ae tere he. Wọhọ oriruo, ahwo Farisi buobu a re mu fo ahwo, jẹ rọ ahwo gu ẹdhọ. Fikiere Jesu ọ tẹ kẹ enọ e be gaviezọ kẹe ohrẹ nọ: “Wha siọ ahwo ẹdhọ ba eguo, re Ọghẹnẹ ọ gbẹ rọ owhai gu ẹdhọ họ; keme oghẹrẹ nọ wha bi ro gu ahwo ẹdhọ, a ti ro gu owhai ẹdhọ.”—Matiu 7:1, 2.

O sae wha enwoma ze nọ ohwo o te lele oriruo otu Farisi nọ a re mu fo ahwo na. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ kẹ ọtadhesẹ nana nọ: “Kọ otuaro ọ sai su otuaro? Aimava na a re kie ruọ ọgọdọ, o gbẹ rrọ ere?” Kọ ẹvẹ u fo nọ enọ e be gaviezọ kẹ Jesu na a re rri amọfa? U fo nọ a re mu fo ahwo hayo gu ai ẹdhọ họ keme oyena o thọ. Jesu ọ tẹ nọ inọ: “Ẹvẹ whọ sae rọ ta kẹ oniọvo ra nọ, ‘Oniọvo, kẹ omẹ uvẹ re me si orara nọ o rrọ ubiẹro ra no,’ kpakiyọ whọ be ruẹ ubro-ure nọ o rrọ owhẹ ubiẹro ho? Whẹ ọviẹwẹ! Kaki si ubro-ure nọ o rrọ ubiẹro ra no, kẹsena whọ vẹ te ruẹ ude ziezi si orara nọ o rrọ ubiẹro oniọvo ra no.”—Luk 6:39-42.

Orọnikọ onana u dhesẹ hẹ inọ ilele Jesu a rẹ nwani gu ohwo ọvo ẹdhọ họ. Jesu ọ ta kẹ ae nọ: “Wha rehọ oware nọ o rrọ ọrẹri kẹ erakọ họ, hayo gbolo izuu rai kẹ isi hi.” (Matiu 7:6) Eme nọ e rrọ Ebaibol na e rrọ ghaghae wọhọ izuu hayo ifiare eghaghae. Otẹrọnọ ahwo jọ a bi ru wọhọ erao nọ e gwọlọ eme eghaghae nana ha, ilele Jesu a rẹ nya se ae ba, a vẹ nyae gwọlọ amọfa nọ a rri eme na ghaghae.

Jesu ọ tẹ wariẹ ta kpahe olẹ, inọ u wuzou gaga re ma hae lẹ kẹse kẹse. Ọ ta nọ: “Wha ruabọhọ ẹyare, a te kẹ owhai.” Ọghẹnẹ ọ rẹ kiyo elẹ, wọhọ epanọ Jesu o ru rie vẹ evaọ onọ nana, inọ: “Ono evaọ usu rai ọmọ riẹ ọ rẹ yare ebrẹdi, ọ vẹ rehọ utho kẹe? . . . Fikiere, otẹrọnọ whai nọ wha rrọ erahaizi wha riẹ epanọ wha rẹ rehọ emamọ eware kẹ emọ rai, ẹvẹ Ọsẹ rai nọ ọ rrọ obọ odhiwu ọ rẹ rehọ emamọ eware kẹ enọ e be yare iẹe te!”—Matiu 7:7-11.

Kẹsena Jesu ọ tẹ ta ẹme jọ nọ ahwo buobu a riẹ wọhọ obọdẹ uzi uruemu nẹnẹ, inọ: “Fikiere, eware kpobi nọ wha gwọlọ nọ ahwo a ru kẹ owhai, wha ru ere kẹ ae re.” Kọ u gbe woma re mai kpobi ma jẹ ohrẹ nana rehọ je fi ei họ iruo evaọ oghẹrẹ nọ ma re yerikugbe amọfa? Rekọ, o nwane lọhọ tere he re ma sai ru lele iei, wọhọ epanọ Jesu o dhesẹ inọ: “Wha rehọ unuẹthẹ ohwahwa na ruọ eva keme edhere nọ o bi su kpohọ ọraha o riama fihọ, unuẹthẹ riẹ ọ rrọ kẹkẹe, yọ ibuobu e be rehọ iẹe ruọ eva; rekọ edhere nọ o bi su kpohọ uzuazọ ọ rrọ kekeke, unuẹthẹ riẹ ọ rrọ hwahwa, yọ umutho ahwo a bi duku ei.”—Matiu 7:12-14.

U wo ahwo jọ nọ a te gwọlọ reghe ilele Jesu no edhere nọ o bi su kpohọ uzuazọ na no. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ vẹvẹ ae unu nọ: “Wha yọroma kẹ eruẹaro erue enọ e rẹ rọ ovioma ogodẹ nya bru owhai ze, rekọ ijera nọ ohọo u bi kpe a rrọ evaọ obeva.” (Matiu 7:15) Jesu ọ ta re nọ, ubi nọ ure o mọ a re ro vuhu iei sọ emamọ ure hayo ekpehre. Ere ahwo re. Ẹkwoma iwuhrẹ gbe uruemu a re ro vuhu eruẹaro erue. Fikiere, Jesu ọ ta nọ orọnikọ ẹme nọ ohwo ọ ta o re ru ei họ olele riẹ hẹ rekọ oware nọ ohwo o bi ru. Ahwo jọ a rẹ ta nọ Jesu yọ Olori rai, kọ ẹvẹ otẹrọnọ a bi ru oreva Ọghẹnẹ hẹ? Jesu ọ ta nọ: “Mẹ rẹ te ta kẹ ae nọ: ‘Mẹ riẹ owhai vievie he! Wha no aro mẹ no, whai enọ i re koko uzi hi!’”—Matiu 7:23.

Jesu o ku ovuẹ riẹ na họ nọ: “Ohwo kpobi nọ o yo eme mẹ nana je ru ai, ọ te wọhọ ohwo owareghẹ, ọnọ ọ bọ uwou riẹ họ ehru utho. Oso ọ rrọ, owhe o ku ze, ofou o te je fou uwou na, rekọ u kie he, fiki epanọ a bọe họ ehru utho.” (Matiu 7:24, 25) Fikieme uwou na u gbe ro kie he? Fikinọ ohwo nọ ọ bọ uwou na ọ “tọ kodo ọ tẹ wọ otọhotọ na họ ehru utho.” (Luk 6:48) Fikiere, orọnikọ ma te yo eme Jesu no yọ u re no ho. Ma rẹ daoma mai kpobi re ma “ru ai.”

Kọ ẹvẹ kpahe ohwo nọ “o yo eme” nana rekọ “o ru rai hi”? Ọ te “wọhọ ohwo ogheghẹ, ọnọ ọ bọ uwou riẹ họ ehru uwẹkpẹ.” (Matiu 7:26) Oso, owhe, gbe ofou e rẹ lẹliẹ uwou na kporo fihọ otọ.

Oghẹrẹ nọ Jesu o je ro wuhrẹ gbe eware nọ o je wuhrẹ i gbe ogbotu na unu. O je wuhrẹ ai wọhọ ohwo nọ o wo udu orọnikọ wọhọ isu egagọ rai hi. Ẹsejọhọ ibuobu enọ e gaviezọ kẹ ovuẹ riẹ na a zihe ruọ ilele riẹ.