Esiwo Igbunu Ohwo-Akpọ O Kẹlino

“MA TE ruẹ utiona ẹdọvo ho!” Ere ahwo jọ nọ a rẹro ruẹ oware igbunu na a ta, ohwo nọ ọ ko nọ Jesu o siwi idudhe. (Mak 2:12) Jesu o siwi ahwo nọ i tuaro re, idienu, gbe enọ e ko, yọ epọvo na ilele riẹ a ru re. Didi ogaga Jesu o je ro ru onana? Didi abọ ẹrọwọ o wo? Didi otofa eware igbunu ikpe-udhusoi ọsosuọ eyena i wo kpahe usiwo inẹnẹ?—Matiu 15:30, 31.

“Ẹrọwọ Ra O Si Owhẹ No”

Ahwo nọ e rẹ rehọ olẹ siwi ahwo nẹnẹ a rẹ gwọlọ t’eme Jesu nọ ọ ta kẹ aye nọ ọ jẹ ruẹ-uye ikpe 12 je hwẹ azẹ nọ ọ nya bru ei ze kẹ usiwo na: “Ẹrọwọ ra o si owhẹ no.” (Luk 8:43-48) Kọ eme ọ Jesu na i dhesẹ nọ usiwo aye na o roma hwa ẹrọwọ obọ riẹ? Kọ oyena yọ oriruo “usiwo ẹrọwọ” onọ a bi ru nẹnẹ na?

Nọ ma tẹ roma totọ se ikere Ebaibol na, ma rẹ ruẹ nọ ẹsibuobu Jesu avọ ilele riẹ a gwọlọ nọ ọnọ ọ be mọ na o dhesẹ ẹrọwọ riẹ tao re a te siwi ei hi. Aye nọ a jọ obehru t’ẹme kpahe na ọ nyaze yọ, ababọ ẹme nọ ọ ta kẹ Jesu, ọ tẹ lẹlẹ robọ te ewu riẹ evaọ obọ emu, “azẹokuo riẹ ọ tẹ nwane ka.” Okiofa jọ, Jesu o siwi ọzae nọ ọ jọ usu ahwo nọ e nyaze ti mu ei. O tube siwi ohwo nọ ọ riẹ kpahe oghẹrẹ ohwo nọ Jesu ọ rọ vievie he dede.—Luk 22:50, 51; Jọn 5:5-9, 13; 9:24-34.

Kọ didi abọ ẹrọwọ o wo? Okenọ Jesu avọ ilele riẹ a jọ ẹkuotọ Taya gbe Saidọn, aye ohwo Fonisia jọ ọ tẹ nyaze bi bo via nọ: “Olori, whẹ Ọmọ Devidi; ohrọ mẹ o re [owhẹ,] ukumuomu o be lahiẹ ọmọtẹ mẹ gaga.” Roro kpahe ọkora riẹ nọ ọ be lẹ nọ: ‘Olori, fiobọhọ k’omẹ!’ Avọ ohrọ, Jesu ọ tẹ kuyo nọ: “Aye, ẹrọwọ ra ọ rẹ ruaro! Epanọ o rọ eva ra na a ru ere kẹ owhẹ.” Oma o tẹ nwane ga ọmọtẹ riẹ “eva okeoke oyena.” (Matiu 15:21-28) Vevẹ, onana o gwọlọ ẹrọwọ, rekọ ẹrọwọ ono? Muẹrohọ nọ ẹrọwọ aye na Jesu o jiri, orọnikọ orọ ọmọ riẹ nọ ọ jẹ mọ na ha. Kọ eme o fi ẹrọwọ họ? Ẹkwoma Jesu nọ o se ‘Olori, Ọmọ Devidi,’ aye na ọ tẹ rọwo vevẹ nọ Jesu họ Mesaya nọ a yeyaa riẹ na. Orọnikọ onana yọ ẹrọwọ gheghe nọ a fihọ Ọghẹnẹ hayo fihọ ogaga ọnọ o bi siwi na ha. Okenọ Jesu ọ ta nọ, “Ẹrọwọ ra o si owhẹ no,” ọ jẹ ta nọ orọnọ a gbe fi ẹrọwọ họ iẹe wọhọ Mesaya na ha, enọ oma e ga ha na a hai sai bru ei ze kẹ usiwo ho.

No iriruo Ikereakere enana ze, ma sae ruẹ nọ usiwo nọ Jesu o je ru u wo ohẹriẹ gaga no onọ ma be ruẹ hayo onọ a ta nọ a bi ru nẹnẹ na. Ahwo a je gb’okpakpa ha—a je bo, gueme ku, kuenu-oviẹ, whurọo, hayo ru eware itieye efa—no obọ ogbotu na ze he yọ Jesu ọ jẹ va gbe he. Fiba onana, ohwo ọvo o bru Jesu ze nọ ọ sai siwi hi hi avọ ẹghẹ nnọ ọ kare ẹrọwọ hayo inọ azọhọ nọ ọ jẹ u bu te he.

Usiwo nọ A Rehọ Ogaga Ọghẹnẹ Ru

Ẹvẹ Jesu avọ ilele riẹ a ro siwi ahwo? Ebaibol na ọ kuyo nọ: “Ogaga [Jihova, NW ] nọ o re ro siwẹ, o [jariẹe] oma.” (Luk 5:17) Nọ o siwi ohwo jọ no, Luk 9:43 o tẹ ta nọ, “oruaro Ọghẹnẹ u te gbe ai kpobi enu.” Nwani fo, Jesu o si ẹjiroro kpohọ omariẹ inọ ọye o bi siwi ahwo na ha. Evaọ okejọ ọ ta kẹ ọzae jọ nọ o wo ufuoma no ekpokpo idhivẹri nọ: “Kpo bru egbẹnyusu ra, re whọ ta epa eware ilogbo nọ [Jihova, NW ] o ru kẹ owhẹ kẹ ae, gbe epanọ ọ rọ re ohrọ ra.”—Mak 5:19.

Nọ o rọnọ ogaga Ọghẹnẹ Jesu avọ ikọ na a je ro siwi na, o rẹ lọlọhọ re ma ruẹ oware nọ o soriẹ nọ a gbẹ rọ gwọlọ ẹrọwọ ẹsikpobi hi no obọ ọnọ a bi siwi na ze. Ghele na, a gwọlọ ẹrọwọ gaga no obọ osiwi na ze. Fikiere, okenọ ilele Jesu e sai le idhivẹri ọgaga jọ no ho, Jesu ọ tẹ ta oware nọ o wha riẹ ze: “Fiki epa ẹrọwọ ọkakaọ rai.”—Matiu 17:20.

Ẹjiroro Esiwo Igbunu

Dede nọ Jesu o ru eware igbunu buobu evaọ etoke odibọgba otọakpọ riẹ, orọnikọ ‘odibọgba usiwo’ ọ mae nyaze kẹ hẹ. Esiwo igbunu riẹ—enọ o je mi ugho fihọ hayo jẹ jọ yare igho ho—e jọ abọ avivẹ ugogo isiuru riẹ, ọrọ “ovuẹ usiuwoma uvie na.” (Matiu 9:35) Ikere na e ta nọ ẹsejọ “o te dede ae rehọ, ọ tẹ ta ẹme uvie Ọghẹnẹ kẹ ae, o te siwi enọ e guọlọ usiwo.” (Luk 9:11) Evaọ ikere Usiuwoma na, kẹse kẹse a jẹ hai se Jesu “Owuhrẹ” rekọ a se rie “Osiwi-Ahwo” ẹdọvo ho.

Kọ fikieme Jesu o je ro siwi ahwo? O rọ ọsosuọ họ re o dhesẹ oma riẹ via wọhọ Mesaya nọ a yeyaa riẹ na. Okenọ a mu Jọn Ọhọahwo-Ame na fihọ uwou-odi ekueku, ọ tẹ gwọlọ imuẹro inọ o ru eware nọ Ọghẹnẹ o vi rie ze ti ru kpobi gba no. O te vi ilele riẹ bru Jesu re a nọ inọ: “[Kọ] whẹ họ ọ nọ ọ be tha na, hayo ma je rẹro ọfa?” Muẹrohọ oware nọ Jesu ọ ta kẹ ilele Jọn: ‘Wha kpo, ta eware nọ wha yo jegbọ enọ wha ruẹ kẹ Jọn: ituaro na e be ruẹ ude, e nọ a yẹ ko e be nya, emoti e be fo, idiezọ i bi yo ẹme, iwhuowhu e be kparoma, iwhrori a be vuẹ ae usiuwoma na.’—Matiu 11:2-5.

Ẹhẹ, uzẹme na họ orọnikọ usiwo ọvo Jesu o je ru hu rekọ iruo igbunu efa nọ a kere fihọ Usiuwoma na i vuhu i rie mu vevẹ wọhọ “ọ nọ ọ be tha na,” Mesaya nọ a yeyaa riẹ na. U du gwọlọ re ohwo jọ o “rẹro ọfa” ha.

Kọ Esiwo Igbunu Erọ Nẹnẹ?

Kọ ma re rẹro nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rehọ ẹkwoma usiwo dhesẹ ogaga riẹ via nẹnẹ? Ijo. Ẹkwoma eware igbunu nọ ọ rehọ ogaga Ọghẹnẹ ru, Jesu ọ kẹ imuẹro nọ a rẹ sae vro ho no inọ ọye họ Mesaya na ọnọ Ọghẹnẹ ọ yeyaa riẹ nọ ọ te tha na. A kere iruo ilogbo Jesu fihọ Ebaibol na kẹ omai kpobi re ma se. U du fo ho re Ọghẹnẹ ọ wariẹ dhesẹ iruẹru eyena kẹ oge ahwo kpobi.

Avọ isiuru, usiwo gbe iruo igbunu e jọ imuẹro te umuo jọ ọvo. Makọ ahwo jọ nọ e rẹro ruẹ eware igbunu Jesu dede a rọwo nọ o wo uketha Ọsẹ obọ odhiwu riẹ hẹ. “Dede nọ o ru eka buobu iraro rai na, a sae rọwo iẹ he.” (Jọn 12:37) Oye jabọ nọ, okenọ ọ ta kpahe ekẹ igbunu sa-sa no—aruọruẹ, evẹravẹrẹ, usiwo, gbe efa—enọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ ahwo sa-sa evaọ ukoko Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na, a tẹ kẹ Pọl ukọ na ẹgba ta nọ: “Rekọ otẹrọnọ aruọruẹ orọ o rẹte vrẹ; rekọ otẹrọ evẹrẹ-unu orọ i reti serihọ; [otẹrọnọ] eriariẹ erọ e rẹte vrẹ. Keme eriariẹ avọ aruọruẹ mai egba unu hu; rekọ oke nọ onọ o gba-unu na o ze ino, kẹsena onọ o gba-unu hu o vẹ te vrẹ.”—1 Ahwo Kọrint 12:28-31; 13:8-10.

Dede na, re ma wo ẹrọwọ fihọ Ọghẹnẹ o roja kẹ omokpokpọ mai. Ghele na, re ohwo o fi ẹrọwọ riẹ họ eyaa erue usiwo o rẹ wha omovuọ ze. Ofariẹ, rọ kpahe oke urere na, Jesu ọ kẹ unuovẹvẹ nana: “Keme Kristi erue gbe eruẹaro erue e rẹ te jọ, a ve ti dhesẹ eka ilogbo gbe eware urirẹ, sọ a sai su enọ a sanọ na thọ.” (Matiu 24:24) U te no ẹghẹ gbe iwhayo no, odhesẹvia ogaga idhivẹri e riẹ re. Fikiere, eware igbunu nọ a ta nọ a bi ru i re gb’omai unu hu, yọ enana e rọ ehri kẹ uvi ẹrọwọ fihọ Ọghẹnẹ vievie he.

Nọ ohwo ọvo o bi siwi ahwo nẹnẹ wọhọ epanọ Jesu o ru hu na, kọ akpọ o kiomai thọ no? Vievie. Uzẹme, ahwo nọ Jesu o siwi a wariẹ mọ. Aikpobi a who je whu. Irere usiwo nọ a wo e jọ ubroke gheghe. Ghele na, usiwo igbunu Jesu i wo otofa ebẹdẹ bẹdẹ keme i dhesẹ eghale nọ e rọ obaro.

Fikiere, nọ ọ kiẹ Ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol na, riwi no, Alexandre avọ Benedita, enọ ma kake fodẹ na, a gbe fi ẹrọwọ rai họ usiwo ẹrọwọ ọgbọna gbe usiwo ẹzi hi. Eva okiọvo na, a rọwo inọ usiwo igbunu e rọ oware anwae gheghe he. Fikieme? Wọhọ ima ahwo evaọ akpọ na soso, a bi rri haro kpohọ eghale usiwo evaọ otọ Uvie Ọghẹnẹ.—Matiu 6:10.

Ẹyao gbe Uwhu E Gbẹ Rọ Họ

Wọhọ epanọ ma kake ruẹ no na, ugogo ẹjiroro odibọgba Jesu họ orọnikọ re o siwi enọ e be mọ je ru eware igbunu efa ha. Ukpoye, o ru usiuwoma ota Uvie Ọghẹnẹ họ ugogo iruo na. (Matiu 9:35; Luk 4:43; 8:1) Ẹkwoma Uvie yena Ọghẹnẹ o ti ro ru esiwo ohwo-akpọ lọhọ o ve je si enwoma nọ uzioraha gbe sebaẹgba ọ wha se uviuwou ohwo-akpọ no. Kọ ẹvẹ gbe okevẹ o ti ro ru enana?

Nọ ọ jẹ ta kpahe obaro thethabọ, Kristi Jesu ọ tẹ kẹ Jọn ukọ riẹ eruaruẹ jọ: “Enẹna usiwo gbe ogaga, gbe uvie Ọghẹnẹ mai gbe udu ogaga Kristi riẹ, e ze i no.” (Eviavia 12:10) Imuẹro na kpobi i dhesẹ nọ anwọ 1914 a ro gele ọwọsuọ ologbo Ọghẹnẹ na, Setan, ziọ okegbe otọakpọ na, yọ enẹna Uvie na u bi suẹ! A rehọ Jesu mu no wọhọ Ovie Uvie Mesaya na, yọ ọ ruẹrẹ oma họ no enẹna re ọ jọ otọakpọ ru inwene ilogbo.

Evaọ obaro kẹle na, egọmeti obọ odhiwu Jesu o re ti su ukoko kpokpọ okiẹrẹe ohwo-akpọ, onọ o rọ “akpọ ọkpokpọ” na. (2 Pita 3:13) Kọ ẹvẹ eyero e te jọ evaọ okioye? Enẹ o rẹ te jọ: “Koyehọ mẹ ruẹ odhiwu ọkpokpọ gbe akpọ ọkpokpọ. Keme odhiwu ọsosuọ avọ akpọ ọsosuọ [na] e vrẹ no . . . Ọghẹnẹ o ve ti ririe irui kpobi no aro rai; uwhu o gbẹte jọ ofa ha, hayo kọ uweri hi, hayo oviẹ hẹ, hayo edada ọvuọvo ho, keme eware anwae evrẹ no.”—Eviavia 21:1, 4.

Kọ whọ sai roro epanọ uzuazọ o rẹ te jọ evaọ okenọ usiwo igbunu ohwo-akpọ o tẹ ziọ uzẹme no? “Ohwo ọvo nọ ọ be ria eva riẹ nọ ọ rẹte ta nọ, ‘Mẹ be mọ’, ọ rọ họ; Ahwo nọ a be ria etẹe kpobi a reti wo erọvrẹ izieraha rai.” Ẹhẹ, Ọghẹnẹ o ti ru oware nọ ahwo nọ e rẹ rehọ ẹrọwọ siwi-ahwo nẹnẹ a sai ru vievie he. “Ọ vẹ lọ uwhu no ri bẹdẹ.” Uzẹme, “Ọnowo na ỌGHẸNẸ o veti ririe irui oviẹ no aro rai.”—Aizaya 25:8; 33:24.

[Picture on page 7]

Evaọ otọ Uvie Ọghẹnẹ a te rọ edhere igbunu siwi ahwo-akpọ