Ileleikristi A Rẹ Ruẹ Evawere Evaọ Odibọgba

“Ẹkẹ oghale o mae rọ vi emio.”—IRUẸRU 20:35.

 1. Didi uruemu othọthọ o da oria kpobi fia nẹnẹ, kọ fikieme o jẹ rọ enwoma?

EVAỌ ikpe-ikpe urere erọ etoke ikpe 1900 na, ẹme na “mẹ rẹ karo” ọ da oria kpobi fia. “Mẹ rẹ karo” yọ uruemu ọ “mẹ họ ohwo ọsosuọ,” yọ u dhesẹ ọgwakugbe uruemu oriobọ gbe uvou-uthei avọ ababọ ọdawẹ kẹ amọfa. O rẹ sai mu omai ẹro nnọ evaọ ukpe 2000 na, uruemu ọ mẹ rẹ karo na o gbẹ r’otọ. Bro ẹse who yo enọ na no, “Kọ ẹkẹ vẹ me ti wo?” hayo, “Eme ọ te jariẹ te omẹ?” Uruemu oriobọ utiọye na o rẹ wha evawere ze he. O rọ abọdekọ ehri-uzi nọ Jesu ọ ta kpahe na: “Ẹkẹ oghale o mae rọ vi emio.”—Iruẹru 20:35.

 2. Ẹvẹ o rọ rrọ nọ ẹkẹ ọ rẹ wha evawere ze?

² Kọ uzẹme o rọ inọ ẹkẹ evawere e mae rọ vi emio? E. Roro kpahe Jihova Ọghẹnẹ. Obọ riẹ ‘ehri uzuazọ’ ọ rrọ. (Olezi 36:9) Ọ kẹ eware kpobi nọ ma gwọlọ re ma wo evawere gbe ẹvi. Evaọ uzẹme, ọye họ Ehri ‘okẹ uwoma gbe okẹ nọ o gbakiete kpobi.’ (Jemis 1:17) Jihova, ‘Ọghẹnẹ evawere na,’ o re dhe ẹkẹkẹ. (1 Timoti 1:11) O you emama ahwo-akpọ riẹ, enọ ọ rehọ eware buobu kẹ na. (Jọn 3:16) Who je roro kpahe uviuwou ohwo-akpọ. Whọ tẹ rọ ọyewọ, whọ riẹ uye nọ o rẹ b’ohwo, unu eware nọ a rẹ kẹ, re a yọrọ ọmọ. Yọ evaọ ikpe buobu ọmọ na ọ rẹ riẹ uye nọ o be b’owhẹ hẹ. O re rri rai kpobi vo. Ghele na, u re ru eva were owhẹ re whọ ruẹ ọmọ ra nọ ọ rọ bọbọbọ fiki ẹkẹ ababọ-oriobọ ra. Fikieme? Fikinọ who you rie.

 3. Fikieme o jẹ kẹ evawere re ma gbodibo kẹ Jihova gbe ibe enọ e rọwo?

³ Epọvo na, egagọ uzẹme o gwọlọ ẹkẹ nọ o re no uyoyou ze. Nọ ma you Jihova je you ibe enọ e rọwo na, o rẹ were omai eva re ma gbodibo kẹ ae, re ma rehọ oma mai kẹ ae. (Matiu 22:37-39) Ohwo kpobi nọ ọ be rehọ oriobọ gọ umutho oghọghọ ọ rẹ ruẹ. Rekọ enọ e be gọ ababọ oriobọ, enọ e mai fiẹrohọ oware nọ a rẹ kẹ vi onọ a rẹro nọ a re wo, a rẹ ghinẹ ruẹ evawere. A rẹ ruẹ uzẹme ẹme nana nọ ma te roro kpahe oghẹrẹ nọ a rehọ eme Ebaibol jọ nọ i kie kpahe egagọ mai ro ruiruo evaọ Ikereakere na. Ma te jọ uzoẹme nana gbe onọ o tha na t’ẹme kpahe esa jọ evaọ usu eme enana.

Odibọgba Ẹgbede Jesu

 4. Oghẹrẹvẹ “iruẹru egagọ” ẹgbede evaọ Kristẹndọm e rọ?

⁴ Evaọ Griki ọsosuọ na, ugogo ubiẹme jọ nọ o whobọhọ egagọ họ lei·tour·giʹa, onọ a jọ eria jọ evaọ Ebaibol Isoko na fa “iruẹru egagọ.” Evaọ Kristẹndọm, a si ẹme na “uruemu egagọ” rono lei·tour·giʹa ze.a Dede na, iruemu egagọ Kristẹndọm e ghinẹ rọ odibọgba ẹgbede nọ ọ rẹ kẹ erere he.

 5, 6. (a) Didi odibọgba ẹgbede ọ jọ Izrẹl, kọ avọ irere vẹ? (b) Odibọgba ẹgbede ologbo vẹ o nwene ọrọ Izrẹl na, kọ fikieme?

⁵ Pọl ukọ na ọ rehọ ubiẹme Griki nọ u tho lei·tour·giʹa rọ t’ẹme kpahe izerẹ Izrẹl. Ọ ta nọ: “Kozerẹ kozerẹ kpobi o re dikihẹ o ve ru iruo riẹ [oghẹrẹ lei·tour·giʹa jọ] kẹse kẹse a vẹ gọ iwẹ evo na kẹse kẹse.” (Ahwo Hibru 10:11) Izerẹ Livai a jẹ gbodibo ẹgbede nọ o wuzou gaga evaọ Izrẹl. A je wuhrẹ Uzi Ọghẹnẹ a ve je dheidhe nọ i re ruru izieraha ahwo na. (2 Iruẹru-Ivie 15:3; Malakae 2:7) Nọ izerẹ na gbe ahwo na a te lele Uzi Jihova, oghọghọ o rẹ siọ orẹwho na ba ẹjọ họ.—Iziewariẹ 16:15.

⁶ Odibọgba ẹgbede evaọ otọ Uzi na o ghinẹ jọ uvi uvẹ-ọghọ kẹ izerẹ Izrẹl na, rekọ evaọ okenọ a se Izrẹl fiki ababọ ẹrọwọ riẹ iruẹru rai i gbe wo uvumọ aghare he. (Matiu 21:43) Jihova ọ tẹ ruẹrẹ oware nọ u kpehru viere gaga họ—odibọgba ẹgbede ọrọ Jesu, Ozerẹ Okpehru ologbo na. Rọ kpahe iẹe, ma se nọ: “Fiki epanọ ọ rẹ jọ bẹdẹ, koyehọ ọkua ozerẹ riẹ na ọ rẹ ja riẹ ribri. Whaọ fiki onana o te wo ogaga nọ rẹ sai siwi ahwo kpobi nọ a rehọ fiki riẹ bigba Ọghẹnẹ, ọ vẹ jẹ rehọ kẹse kẹse lẹ olẹ kẹ ae keme ọ rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.”—Ahwo Hibru 7:24, 25.

 7. Fikieme odibọgba ẹgbede Jesu o jẹ wha irere ilogbo ze?

⁷ Jesu ọ rọ ozerẹ bẹdẹ bẹdẹ, ababọ ohwo nọ ọ rẹ rehọ ẹta riẹ. Fikiere, ọye ọvo ọ rẹ sai siwi ahwo vọvọ. O ru odibọgba ẹgbede ọyena nọ a rẹ ruẹ obọ riẹ hẹ na, orọnikọ evaọ etẹmpol nọ a rọ obọ bọ họ, rekọ evaọ etẹmpol ẹwoho na, ọruẹrẹfihotọ ologbo Jihova kẹ egagọ nọ u muhọ evaọ 29 C.E. Oria Ọrẹri Erẹri etẹmpol na Jesu o bi jo ruiruo enẹna, evaọ odhiwu. “O bi ru iruo [lei·tour·gosʹ] eva oria ẹri na gbe uvi emamọ uwou-udhu egagọ o nọ Ọnowo na o ro vi o rọ no ohwo akpọ họ.” (Ahwo Hibru 8:2; 9:11, 12) Makọ epanọ ọkwa Jesu o kpehru te na, ọ gbẹ rọ ‘oruiruo ẹgbede.’ Ọ be rehọ ọkwa okpehru riẹ kẹ, orọnikọ emio ho. Yọ ẹkẹ otiọye na o rẹ wha oghọghọ ze. O rọ abọjọ “oghọghọ nọ a kẹ riẹ” na yọ oyena o kẹ riẹ ẹgba re o thihakọ evaọ iruo riẹ kpobi evaọ otọakpọ.—Ahwo Hibru 12:2.

 8. Ẹvẹ Jesu ọ rọ gbodibo ẹgbede nọ o nwene ọvọ Uzi na?

⁸ Abọ ọfa jọ ọ riẹ ọrọ odibọgba ẹgbede Jesu. Pọl o kere nọ: “Kristi o wo ẹta iruẹru egagọ nọ i woma vi ọ rọ anwae keme ọvọ nọ ọ ye oma riẹ ọ jẹ rọ obruthe na o mai woma, fiki epanọ a rue i eva uvi eya.” (Ahwo Hibru 8:6) Mosis họ ọnọ ọ jọ obruthe ọvọ nọ o lẹliẹ Izrẹl jọ usu kugbe Jihova na. (Ọnyano 19:4, 5) Jesu họ obruthe ọvọ ọkpokpọ, onọ u ru eyẹ orẹwho okpokpọ lọhọ, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ na,’ onọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo nọ i no erẹwho buobu ze na a ru via. (Ahwo Galesha 6:16; Ahwo Hibru 8:8, 13; Eviavia 5:9, 10) Ẹvẹ oyena o jọ obọdẹ odibọgba ẹgbede te! Ẹvẹ eva e be were omai te nọ ma rọ riẹ Jesu, odibo ẹgbede ọnọ ma rẹ rọ ẹkwoma riẹ rehọ egagọ nọ a rẹ jẹrehọ kẹ Jihova!—Jọn 14:6.

Ileleikristi A be Gbodibo Ẹgbede Re

 9, 10. Oghẹrẹ odibọgba ẹgbede jọ vẹ Ileleikristi a bi ru?

⁹ Uvumọ ohwo-akpọ ọ gbodibo ẹgbede nọ ọ rro te orọ Jesu hu. Rekọ okenọ Ileleikristi nọ a wholo na a te wo osohwa odhiwu rai no, a te rehọ oria rai kẹle Jesu a ve w’obo evaọ odibọgba ẹgbede riẹ wọhọ ivie gbe izerẹ obọ odhiwu. (Eviavia 20:6; 22:1-5) Ghele na, Ileleikristi evaọ otọakpọ a be gbodibo ẹgbede, yọ a be ruẹ oghọghọ ulogbo evaọ ere oruo. Wọhọ oriruo, okenọ ohọo u je mu evaọ obọ Palẹstain, Pọl ukọ na ọ tẹ wha azọhọ unevaze nọ inievo na a ru no Europe ze ti fiobọhọ evaọ uye nọ o jẹ bẹ Ileleikristi ahwo Ju evaọ Judia. Oyena yọ odibọgba ẹgbede. (Ahwo Rom 15:27; 2 Ahwo Kọrint 9:12) Nẹnẹ na, o rẹ were Ileleikristi re a ruiruo itieye na, dhogbo ovovẹrẹ okenọ inievo rai a tẹ be ruẹ uye olahiẹ, okpẹtu nọ ohwo ọ so ho, hayo idabolo efa.—Itẹ 14:21.

¹⁰ Pọl ọ t’ẹme fodẹ odibọgba ẹgbede ọfa nọ o kere nọ: “O tẹ makerọnọ a re ku omẹ wọhọ udi-idhe fihọ ehru idhe akpẹwẹ orọwọ rai, eva rẹ were omẹ, me ve lele owhai kpobi ghọghọ.” (Ahwo Filipai 2:17) Iruo egaga nọ Pọl o ru fiki ahwo Filipai na e jọ odibọgba ẹgbede nọ a rọ uyoyou gbe ọwhọ ro ru. Odibọgba ẹgbede otiọye na ọ r’otọ nẹnẹ re, maero nọ Ileleikristi nọ a wholo, enọ i bi ruiruo wọhọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na,’ nọ e be rehọ emu abọ-ẹzi kẹ eva ẹruoke na a bi ru. (Matiu 24:45-47) Ofariẹ, wọhọ ẹko, enana a rọ “ọkwa ozerẹ ọrẹri,” enọ a vi re a “giwẹ ẹzi nọ Ọghẹnẹ o re miẹ fiki Jesu Kristi” re a je “woro iruo urirẹ riẹ via ọnọ o se [rai] no ebi e ruọ [evaọ] elo ọnwranwra riẹ.” (1 Pita 2:5, 9) Wọhọ Pọl, a be ghọghọ evaọ uvẹ-ọghọ otiọye na nọ a be ‘ruẹ uye’ evaọ orugba ewha-iruo rai na. Yọ egbẹnyusu “igodẹ efa” rai a kuomagbe ai jẹ be thae uke evaọ iruo ẹtakẹ ahwo-akpọ kpahe Jihova gbe ẹjiroro riẹ.b (Jọn 10:16; Matiu 24:14) Ẹvẹ onana o rọ odibọgba ẹgbede oruaro avọ oghọghọ te!—Olezi 107:21, 22.

Gọ Egagọ Efuafo

11. Ẹvẹ Anna ọruẹaro-aye na ọ rọ rrọ obọdẹ oriruo kẹ Ileleikristi kpobi?

¹¹ Ubiẹme Griki ofa nọ u w’obọ kpahe egagọ mai họ la·treiʹa, onọ a jọ Ebaibol Isoko fa “ẹgọ,” “egagọ” hayo “gọ.” Ẹgọ o wobọ kpahe iruẹru egagọ. Wọhọ oriruo, a dhesẹ Anna, aye-uku gbe ọruẹaro-aye nọ ọ kpako te ikpe 84 na wọhọ nọ “o je no uwou egagọ-ode he, ọ gọ, [ubiẹme Griki nọ o kẹle la·treiʹa] yọ ọ se emuọriọ ba, jẹ lẹ te aso te uvo.” (Luk 2:36, 37) Anna ọ gọ Jihova kẹse kẹse. Ọ rọ emamọ oriruo k’omai kpobi—te emaha te ekpako, t’ezae t’eyae. Wọhọ epanọ Anna ọ jẹ lẹ se Jihova kẹse kẹse jẹ gọe ẹsikpobi evaọ etẹmpol na, egagọ mai i re kugbe olẹ gbe ekpohọ iwuhrẹ.—Ahwo Rom 12:12; Ahwo Hibru 10:24, 25.

12. Eme họ abọ ologbo jọ ọrọ egagọ mai, kọ ẹvẹ onana o rọ rrọ odibọgba ẹgbede re?

¹² Pọl ukọ na ọ fodẹ abọ ologbo egagọ mai jọ nọ o kere nọ: “Ọghẹnẹ họ isẹi mẹ, ọnọ mẹ be rehọ ẹzi mẹ kpobi gọ eva usiuwoma Ọmọ riẹ, mẹ be hẹ jọ eva elẹ mẹ kareghẹhọ owhai kẹse kẹse.” (Ahwo Rom 1:9) Ẹhẹ, usiuwoma ota na orọnikọ yọ odibọgba ẹgbede rọkẹ enọ i bi yoi ọvo ho rekọ o rrọ ẹgọ Jihova Ọghẹnẹ re. Makọ ma ruẹ ahwo nọ a kezọ hayo ma ruẹ hẹ, iruo usiuwoma ota na yọ egagọ efuafo nọ a ru kẹ Jihova. Oma nọ ma be dawo re ma ta kẹ amọfa kpahe ekwakwa iwoma gbe ẹjiroro erere Ọsẹ obọ odhiwu oyoyou mai na o rẹ ghinẹ wha oghọghọ ulogbo ze.—Olezi 71:23.

Diẹse Ma rẹ Jọ Gọ Egagọ Efuafo?

13. Didi ẹruore enọ e be gọ evaọ ọgwa obeva etẹmpol abọ-ẹzi Jihova na a wo, kọ amono a bi lele ai ghọghọ?

¹³ Pọl o kere se Ileleikristi nọ a wholo nọ: “Wha jọ oma ghọghọ fiki epanọ uvie nọ u wo ekpoho ho u ro te omai obọ, whaọ jọ ma gọ uvi egagọ nọ i re je Ọghẹnẹ miẹ, avọ enuho gbe ọwhewhe.” (Ahwo Hibru 12:28) Avọ evaifihọ nọ a bi ro rẹro ukuoriọ Uvie na, enọ a wholo na a wo ẹrọwọ nọ ọ rọ kothi nọ a be gọ Ọnọ Ọ Mai Kpehru na. Ae ọvo a rẹ sae gọ evaọ ubrukpẹ Ọrẹri na gbe ọgua obeva ọrọ etẹmpol abọ-ẹzi Jihova, yọ a be rọ ọwhọ rẹro ẹgọ kugbe Jesu evaọ Ọrẹri Erẹri na, odhiwu. Egbẹnyusu rai, otu igodẹ efa na, a bi lele ai ghọghọ evaọ ẹruore ogbunu rai.—Ahwo Hibru 6:19, 20; 10:19-22.

14. Ẹvẹ otu obuobu na a bi ro wo erere no odibọgba ẹgbede Jesu ze?

¹⁴ Kọ ẹvẹ kpahe igodẹ efa na? Wọhọ epanọ Jọn ukọ na ọ ruẹ, ogbotu obuobu rai a roma via no evaọ edẹ urere nana, yọ “a fọrọ iwu rai no a tẹ rehọ azẹ Omogodẹ ru ai founo.” (Eviavia 7:14) Onana u dhesẹ nọ, wọhọ ibe egegagọ rai enọ a wholo na, a fi ẹrọwọ họ odibọgba ẹgbede Jesu, uzuazọ ohwo-akpọ ogbagba riẹ nọ o ro dheidhe kẹ ahwo-akpọ. Igodẹ efa na a bi wo erere no odibọgba ẹgbede Jesu ze re keme na a be dhẹgbalọ “ọvọ” Jihova. (Aizaya 56:6) Ijo, a rọ usu ọvọ ọkpokpọ na ha, rekọ a dhẹgbalọ iẹe keme a bi yoẹme kẹ izi riẹ a tẹ be jẹ nya lele eruẹrẹfihotọ nọ a rọ ẹkwoma riẹ ru. A be nyusu kugbe Izrẹl Ọghẹnẹ, be jọ emẹjẹ abọ-ẹzi ọvo na re emu je bi lele ahwo riẹ ruiruo, be jọ ẹgbede jiri Ọghẹnẹ je bi dheidhe abọ-ẹzi nọ e rẹ were iẹe.—Ahwo Hibru 13:15.

15. Diẹse otu obuobu na a be jọ gọ egagọ efuafo, kọ ẹvẹ oghale onana u bi ro kpomahọ ae?

¹⁵ Fikiere, a ruẹ otu obuobu na nọ a “dikihẹ aro akaba uvie jegbe aro Omogodẹ na, nọ e whẹ iwu efuafo họ.” Ofariẹ, a rọ “aro akaba [uvie] Ọghẹnẹ, a jẹ be gọ e taso tuvo eva uwou egagọ-ode ẹri riẹ; gbe ọnọ ọ keria akaba uvie na ọ rẹ te rehọ uwoho riẹ ruru ai eva aro riẹ.” (Eviavia 7:9, 15) Evaọ Izrẹl, ahwo erẹwho efa nọ i kurẹriẹ a jẹ gọ evaọ ọgua otafe etẹmpol Solomọn na. Epọvo na re, otu obuobu na a be gọ Jihova evaọ ọgwa otafe etẹmpol abọ-ẹzi riẹ. Etẹe nọ a be jọ gọ na o be lẹliẹ ae ghọghọ. (Olezi 122:1) Makọ okenọ ọrọ urere ọ egbẹnya rai nọ a wholo na o te wo ukuoriọ obọ odhiwu riẹ no, a te gbẹ ruabọhọ egagọ efuafo kẹ Jihova wọhọ ahwo riẹ.—Eviavia 21:3.

Egagọ nọ A rẹ Jẹrehọ Họ

16. Didi unuovẹvẹ a kẹ kpahe egagọ?

¹⁶ Evaọ edẹ Izrẹl anwae, o gwọlọ nọ a rẹ gọ egagọ lele izi Jihova. (Ọnyano 30:9; Iruo-Izerẹ 10:1, 2) Epọvo na nẹnẹ, itee e riẹ nọ a re koko ma tẹ gwọlọ nọ Jihova ọ jẹ egagọ mai rehọ. Oye jabọ nọ Pọl o ro kere se ahwo Kọlọsi nọ: “Ma ti seri olẹ olẹ kẹ owhai họ họ, jẹ be hẹ yare re wha vọ avọ ẹriẹ oreva riẹ evaọ areghẹ ẹzi gbe otọ-oriẹ, re wha yeri uzuazọ, nọ u fo rọ kẹ Ọnowo na, onọ o rẹ weriẹe, re wha mọ ibi evaọ iruo iwoma kpobi gbe ẹ nya họ aro evaọ eriariẹ Ọghẹnẹ.” (Ahwo Kọlọsi 1:9, 10) Orọnikọ mai a rẹ ta emamọ edhere nọ a rẹ rọ gọ Ọghẹnẹ hẹ. Eriariẹ egbagba Ikereakere na, otoriẹ abọ-ẹzi, gbe areghẹ Ọghẹnẹ e r’oja. Ogbẹrọ ere he, eware e rẹ nya thọ gaga.

17. (a) Ẹvẹ a rọ raha egagọ efuafo evaọ edẹ Mosis? (b) Ẹvẹ a sae rọ kpọ egagọ thọ nẹnẹ na?

¹⁷ Kareghẹhọ emọ Izrẹl evaọ edẹ Mosis. Ma se nọ: “Ọghẹnẹ o [te] siomano ai no, o te vu ai wa re a gọ otu obọ ehru.” (Iruẹru 7:42) Emọ Izrẹl eyena a ruẹ iruo igbunu Jihova nọ o ru kẹ ai no. Ghele na, a te kurẹriẹ bru eghẹnẹ efa, nọ a roro nọ onana o te jọ erere kẹ ae. A roma kpotọ họ, yọ ababọ omarokpotọ egagọ mai e rẹ were Ọghẹnẹ hẹ. (Olezi 18:25) Uzẹme, umutho ahwo jọ ọvo a re no egagọ Jihova nyae gọ isi hayo ọmọ-eruẹ oro nẹnẹ, dede na eghẹrẹ edhọgọ efa e riẹ. Jesu ọ vẹvẹ unu kpahe “efe” ọgọ, yọ Pọl o se uvou-uthei ẹdhọgọ. (Matiu 6:24; Ahwo Kọlọsi 3:5) Setan ọ be wọ oma riẹ kpehru wọhọ ọghẹnẹ. (2 Ahwo Kọrint 4:4) Eghẹrẹ ẹdhọgọ itieye na i buotọ gaga yọ e rọ agbefẹ. Wọhọ oriruo, dai roro kpahe ohwo nọ ọ ta nọ o bi lele Jesu rekiyọ ugogo ute riẹ evaọ uzuazọ họ re ọ jọ ọdafe hayo ọnọ evaifihọ riẹ kpobi e rọ omobọ riẹ gbe ẹjiroro obọriẹ ọvo. Kọ ono ọ be ghinẹ gọ? Ẹvẹ o ro wo ohẹriẹ no ahwo Ju erọ edẹ Aizaya enọ e jẹ rọ odẹ Jihova bọwo ehao rekọ a vẹ rehọ ọghọ iruẹru igbunu riẹ kẹ emedhọ etọtọ?—Aizaya 48:1, 5.

18. Ẹvẹ a rọ gọ egagọ thọ no evaọ oke anwae gbe inẹnẹ?

¹⁸ Jesu ọ tẹ jẹ vẹvẹ unu nọ: “Oke o be tha kohwo kohwo nọ o kpe owhai, o reti roro nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ẹgọ.” (Jọn 16:2) Sọl, ọnọ o zihe ruọ Pọl ukọ na, o ghine roro nọ Ọghẹnẹ ọ be gọ nọ ‘o kuenu kẹ ekpe Stivin’ o te je ‘guegue je kpe ilele Ọnowo na.’ (Iruẹru 8:1; 9:1) Nẹnẹ, ejọ nọ e be wha okpemuotọ uyẹ gbe ikpakpe-otu haro a be jẹ ta nọ Ọghẹnẹ a be gọ na. Ahwo buobu a riẹ enọ e ta nọ a be gọ ọghẹnẹ, rekọ uzẹme riẹ họ a be kpọ egagọ rai bru eghẹnẹ ohọre-esuo, ohọre-uyẹ, efe, omobọ ohwo, hayo eghẹnẹ efa.

19. (a) Ẹvẹ ma bi rri egagọ efuafo mai na? (b) Oghẹrẹ egagọ efuafo vẹ e rẹ wha oghọghọ se omai?

¹⁹ Jesu ọ ta nọ: “Whọ rẹ gọ Ọnowo na Ọghẹnẹ ra, iruo riẹ eye evo who re ruẹ.” (Matiu 4:10) Setan ọ jẹ t’ẹme kẹ, rekọ ẹvẹ o r’oja te re mai kpobi ma yo eme riẹ na! Re ma gọ Olori Osu ehrugbakpọ na yọ uvẹ-ọghọ ulogbo, orọ urirẹ. Kọ eme a rẹ sae ta kpahe odibọgba ẹgbede nọ o w’obọ kugbe egagọ mai na? Re a ru onana kẹ erivẹ mai yọ iruo oghọghọ nọ o rẹ wha evawere ilogbo ze. (Olezi 41:1, 2; 59:16) Ghele na, okenọ a tẹ rehọ udu-kpobi ru iruo itieye na je ru ai evaọ edhere nọ o fo ọvo e jẹ wha uvi evawere ze. Kọ amono a be ghinẹ gọ Ọghẹnẹ evaọ edhere nọ o fo? Kọ egagọ ono Jihova ọ rẹ jẹrehọ? Ma rẹ sae kẹ iyo enọ eyena otẹrọnọ ma t’ẹme kpahe ubiẹme avesa Ebaibol na nọ u w’obọ kpahe egagọ mai na. Onana ma ti ru evaọ uzoẹme n’otha na.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Didi odibọgba ẹgbede ologbo Jesu o ru?

• Didi odibọgba ẹgbede Ileleikristi i bi ru?

• Eme họ egagọ efuafo Ileleikristi, kọ diẹse a re jo ru ei?

• Eme ma re wo hrọ ma tẹ gwọlọ re egagọ mai e were Ọghẹnẹ?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8]

Esẹ gbe ini e rẹ ruẹ oghọghọ ulogbo evaọ ẹkẹ

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 10, 11]

Ileleikristi a be gbodibo ẹgbede evaọ okenọ a te fiobọhọ kẹ amọfa gbe okenọ a te bi whowho emamọ usi na

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 12]

Ma gwọlọ eriariẹ egbagba gbe otoriẹ re u mu omai ẹro nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ egagọ mai rehọ