Rọ Eva Ra Kpobi Gọ Jihova
“Ọmọ mẹ, riẹ Ọghẹnẹ ọsẹ ra, re whọ rehọ eva ra kpobi gọ ọe.”—1 IRV. 28:9.
K’UYO ENỌ NANA:
․․․․․
Eme udu hayo eva u dikihẹ kẹ?
․․․․․
Edhere jọ vẹ ma sae rọ kiẹ udu mai riwi?
․․․․․
Ẹvẹ ma sae rọ rehọ udu mai kpobi gọ Jihova?
1, 2. (a) Evaọ Ebaibol na, abọ oma na vẹ a mai ro ruiruo evaọ edhere odẹme? (b) Fikieme u ro wuzou re ma wo otoriẹ oware nọ udu na u dikihẹ kẹ?
ẸSIBUOBU a jọ Ebaibol na rọ abọ sa-sa erọ ugboma na t’ẹme evaọ edhere odẹme. Wọhọ oriruo, Job ọ ta nọ: ‘Oruthọ ọvo o no obọ mẹ ze he.’ Solomọn Ovie na ọ ta nọ: ‘Emamọ usi o rẹ kẹ igbegbe na eri.’ Jihova ọ kẹ Izikiẹl imuẹro inọ: ‘Me re ti ru aro ra ga wọhọ utho-erae.’—Job 16:17; Itẹ 15:30; Izik. 3:9.
2 Rekọ evaọ Ebaibol na u wo abọjọ oma na nọ a mae rọ t’ẹme evaọ edhere odẹme. Oye họ eva hayo udu na. Hana o dhunu te onana evaọ olẹ, inọ: ‘Eva e were omẹ evaọ ỌNOWO na.’ (1 Sam. 2:1) Evaọ uzẹme, enọ i kere Ebaibol na a dhunu te udu hayo eva unuẹse buobu, yọ ẹsibuobu a rehọ e riẹ ruiruo evaọ edhere odẹme. U wuzou gaga re ma wo otoriẹ oware nọ “udu” na u dhesẹ keme Ebaibol na ọ ta nọ ma sẹro riẹ.—Se Itẹ 4:23.
EME UDU HAYO EVA U DIKIHẸ KẸ?
3. Ẹvẹ ma sae rọ riẹ oware nọ udu hayo eva u dikihẹ kẹ evaọ Ebaibol na? Kẹ oriruo.
3 Dede nọ Ebaibol na ọ kẹ otofa oware nọ “udu” na u dikihẹ kẹ hẹ, oghẹrẹ nọ a rọ rehọ ẹme na ruiruo u re ru omai riẹ oware nọ u dhesẹ. Ẹvẹ ma rọ ta ere? Wọhọ oriruo, roro kpahe uwoho nọ a rọ ibitho esese nọ a gwa kugbe ru fihọ ugbẹhẹ. Nọ who te go kpemu je rri ugbẹhẹ na ziezi, ẹsiẹe whọ rẹ rọ riẹ uwoho nọ a rehọ ibitho na ru. Ere ọvona, nọ ma tẹ kiẹ eria Ebaibol sa-sa nọ a jọ fodẹ “udu” hayo eva riwi, ma ti vuhu oware nọ u dikihẹ kẹ. Eme ọye?
4. (a) Eme a rehọ “udu” na dhesẹ? (b) Eme họ otofa ẹme Jesu nọ ọ rrọ obe Matiu 22:37?
4 Enọ i kere Ebaibol na a rehọ “udu” hayo “eva” dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ma ginẹ rrọ. Onana u kugbe isiuru mai, iroro mai, uruemu mai, ẹgba mai, gbe eware nọ ma bi le. (Se Iziewariẹ 4:39; Itẹ 16:9; Iruẹru Ikọ Na 2:26.) Wọhọ epanọ obe jọ o ta, “udu na u wo ohwo-akpọ.” Rekọ evaọ ẹsejọ oware nọ a rẹ rọ “udu” na dhesẹ u re wo otofa nọ o kẹre tere he. Wọhọ oriruo, Jesu ọ ta nọ: “Whọ rẹ rehọ eva [hayo udu] ra kpobi, gbe ẹzi ra kpobi, gbe iroro ra kpobi, you Ọnowo na Ọghẹnẹ ra.” (Mat. 22:37) Evaọ oria Ebaibol nana, a rọ “eva” hayo udu na dhesẹ ọwhọ, gbe isiuru ohwo. Nọ Jesu ọ jọ oria ikere nana fodẹ eva, ẹzi, gbe iroro sa na, o bi fiẹgba họ ẹme na inọ ma rẹ rọ eva mai gbe oghẹrẹ nọ ma re yeri uzuazọ mai gbe iroro mai kpobi you Ọghẹnẹ. (Jọn 17:3; Ẹf. 6:6) Rekọ nọ a tẹ fodẹ “udu” na ọvo evaọ oria Ebaibol, u re dhesẹ ohwo nọ ma rrọ evaọ obeva.
OWARE NỌ U RO FO RE MA SẸRO UDU MAI
5. Fikieme ma rẹ rọ daoma rọ eva hayo udu mai kpobi gọ Jihova?
5 Nọ Devidi Ovie na ọ jẹ ta kpahe eva hayo udu na, ọ ta kẹ Solomọn nọ: “Ọmọ mẹ, riẹ Ọghẹnẹ ọsẹ ra, re whọ rehọ eva ra kpobi gọ ọe, gbe ẹgwọlọ ra kpobi; keme ỌNOWO ọ rẹ kiẹ otọ eva ahwo kpobi, ọ vẹ riẹ oma gbe iroro ahwo.” (1 Irv. 28:9) Evaọ uzẹme, Jihova ọ rẹ kiẹ eva hayo ibiudu kpobi riwi, te emai. (Itẹ 17:3; 21:2) Oware nọ Jihova ọ kiẹ ku evaọ udu mai u re kpomahọ usu mai kugbei gbe oware nọ o te via kẹ omai evaọ obaro. Fikiere, u fo re ma lele ohrẹ Devidi na, re ma rehọ eva hayo udu mai kpobi gọ Jihova.
6. Eme u fo nọ ma rẹ kareghẹhọ nọ ma gbaemu inọ ma rẹ gọ Jihova na?
6 Ọwhọ nọ mai idibo Jihova ma bi ro ru iruo riẹ u dhesẹ nọ ma be ginẹ rọ eva mai kpobi gọ Jihova. Evaọ oke ovona, ma rẹ kareghẹhọ inọ ebẹbẹ akpọ Setan gbe isiuru mai ahwo-akpọ nọ a gba ha, e rẹ sai ru ei bẹbẹ re ma rọ eva kpobi gọ Jihova. (Jeri. 17:9; Ẹf. 2:2) Fikiere, re ọtamuo nọ ma wo inọ ma rẹ gọ Ọghẹnẹ ọ seba ewhrehe, u fo nọ ma rẹ kiẹ udu mai riwi kẹse kẹse. Ẹvẹ ma sai ro ru onana?
7. Eme o re dhesẹ oware nọ o rọ udu mai via?
7 Avro ọ riẹ hẹ, wọhọ epanọ a rẹ ruẹ eva ure he na, ere ohwo ọvo ọ rẹ ruẹ ohwo nọ ma rrọ evaọ obeva ha. Ghele na, wọhọ epanọ Jesu ọ ta evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na, ibi ure a re ro vuhu ure, ere iruẹru mai i re dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ma rrọ evaọ obeva. (Mat. 7:17-20) Joma ta kpahe ovo jọ evaọ usu iruẹru nana.
EDHERE JỌ NỌ MA SAE RỌ KIẸ UDU MAI RIWI
8. Wọhọ epanọ Jesu ọ ta evaọ obe Matiu 6:33, ẹvẹ oware nọ o rrọ udu mai o sai ro dhesẹ oma via?
8 Evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na, Jesu ọ ta kẹ enọ e jẹ gaviezọ kẹe oware nọ a re ru nọ u re dhesẹ nọ a be rọ udu kpobi gọ Jihova. Ọ ta nọ: ‘Wha kake gwọlọ uvie na gbe ẹrẹreokie riẹ, eware enana kpobi a reti fi ai họ kẹ owhai.’ (Mat. 6:33) Evaọ uzẹme, eware nọ ma rọ karo evaọ uzuazọ i re dhesẹ oma via evaọ isiuru mai, iroro mai, gbe eware nọ ma be ma omaa rai. Nọ ma tẹ be kiẹ eware nọ ma rọ karo evaọ uzuazọ riwi yọ edhere jọ nọ ma rẹ rọ riẹ sọ ma be rọ udu mai kpobi gọ Jihova.
9. Didi uzizie Jesu ọ kẹ ezae jọ, kọ eme inoma rai u dhesẹ?
9 Nọ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a “kake guọlọ uvie” na no, u kri hi, oware jọ o tẹ via nọ u dhesẹ nọ a rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ udu ohwo ẹkwoma oware nọ ohwo na ọ rọ karo evaọ uzuazọ. Luk ọ ta nọ Jesu ‘ọ tẹ ta ovao riẹ mu bi kpohọ obọ Jerusalẹm,’ dede nọ ọ riẹ oware nọ o te via kẹe evaọ obe. Epanọ Jesu avọ ikọ riẹ “a be rọ nya eva edhere na,” Jesu ọ tẹ ruẹ ezae jọ, o te zizie ai inọ: ‘Wha lele omẹ.’ Ezae yena a rọwo nọ a re lele Jesu rekọ a gwọlọ ru eware jọ tao. Ọjọ ọ ta nọ: ‘Se omẹ ba re mẹ nyai ki ọsẹ mẹ tao.’ Ọfa ọ ta nọ: ‘Olori me re lele owhẹ, rekọ se omẹ be tao re me yere enọ erọ obọ uwou mẹ kodẹ.’ (Luk 9:51, 57-61) Ma rẹ sae ruẹ ohẹriẹ nọ o rọ Jesu nọ ọ gba riẹ mu inọ o re ru oreva Ọghẹnẹ avọ ezae nana nọ a bi gu inoma na. Eware obọ rai nọ a rọ kare viukpọ iruo Uvie na, u dhesẹ nọ a be rọ udu rai kpobi gọ Ọghẹnẹ hẹ.
10. (a) Eme ilele Jesu a ru kpahe uzizie riẹ? (b) Ọtadhesẹ vẹ Jesu ọ kẹ?
10 Wo ohẹriẹ no ezae yena, ma jẹ uzizie Jesu rehọ inọ ma rẹ jọ ilele riẹ, yọ ma be gọ Jihova kẹdẹ kẹdẹ. Enẹ ma bi ro dhesẹ oware nọ o rrọ udu mai via kpahe Jihova. Ghele na, ma tẹ maki kruga ziezi evaọ ukoko na, u gbe fo inọ ma rẹ yọroma re udu mai o se omai ba esuthọ. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Nọ Jesu o je lele ezae nọ o zizie na t’ẹme, ọ fodẹ ẹbẹbẹ jọ inọ: “Ohwo nọ ofi obọ riẹ họ otẹkpẹ nọ o ri emu o ri te ọrọ uvie Ọghẹnẹ hẹ.” (Luk 9:62) Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ọtadhesẹ Jesu nana ze?
KỌ MA BE “DHẸ GBALỌ OWARE UWOMA”?
11. Eme ọ via kẹ ohwo nọ o je kporo udhu evaọ ọtadhesẹ Jesu na, kọ fikieme?
11 Re ma sai wo otoriẹ ọtadhesẹ Jesu na ziezi, joma ru ẹme riẹ na vẹ. Ma rehọ iẹe nọ ohwo jọ o bi kporo udhu. Nọ o bi kporo na yọ o bi roro kpahe ahwo uviuwou riẹ, egbẹnyusu, emuore, ile, evawere gbe edhedhẹ nọ ọ rrọ obọ uwou riẹ. Eware nana i bi si ei urru. Nọ o kporo te oria jọ, isiuru nọ o wo kẹ eware nọ o bi roro kpahe na e tẹ ga te epanọ o ro “ri emu.” Dede nọ oria nọ u kiọkọ o gbẹ rrọ ruaro, eware efa e rehọ iroro ohwo nọ a rehọ iruo na no fikiere ọ gbẹ sae tẹrovi iruo na ha. O rẹ kẹ ọnọ ọ rehọ e riẹ iruo na uye inọ oruiruo na o kru obọ ga ha.
12. Didi uruemu Ileleikristi jọ a bi dhesẹ nọ o wọhọ orọ oruiruo nọ Jesu ọ fodẹ evaọ ọtadhesẹ na?
12 Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ ọtadhesẹ na o ro kie kpahe omai nẹnẹ. A sae rọ ohwo nọ o je kporo udhu na dhesẹ Oleleikristi nọ o wọhọ nọ o kruga ziezi evaọ ukoko na rekọ usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ o rrọ ọza. Wọhọ oriruo, ma rehọ iẹe nọ oniọvo-ọmọzae jọ o re kpohọ usiuwoma gaga. Dede nọ o bi kpohọ iwuhrẹ gbe usiuwoma kẹse kẹse, iroro riẹ i bi no eware obọ akpọ jọ họ, enọ e be were iẹe gaga. Evaọ udu riẹ ọ gwọlọ e rae. Uwhremu na, nọ ọ gọ Jihova te oria jọ no, isiuru nọ o wo kpahe eware yena e tẹ te ga te epanọ o ro “ri emu.” Dede nọ iruo usiuwoma ota na nọ i kiọkọ e gbẹ rrọ ruaro, oniọvo nana o “kru ẹme uzuazọ na ga” ha, o gbe kromaga evaọ iruo Uvie na te epanọ ọ jọ vẹre he. (Fil. 2:16) O rẹ kẹ Jihova nọ ọ rrọ “Olori ivuẹvu na” uye nọ oniọvo jọ o gbe kromaga evaọ iruo Uvie na ha.—Luk 10:2.
13. Re ma rọ udu mai kpobi gọ Jihova, eme o gwọlọ?
13 Oware nọ ma wuhrẹ no onana ze o rrọ vevẹ. U woma re ma hai kpohọ iwuhrẹ ukoko gbe usiuwoma ota kẹse kẹse. Rekọ re ma rọ eva mai kpobi gọ Jihova, u vi iruẹru nana. (2 Irv. 25:1, 2, 27) Otẹrọnọ Oleleikristi jọ ọ gbẹ be jọ udu riẹ wo isiuru kẹ eware obọ akpọ jọ, oyena o rẹ sae raha usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ. (Luk 17:32) Otẹrọnọ ma gine “mu kpahe oware nọ uyoma [jẹ] dhẹ gbalọ oware uwoma” ẹsiẹe ma ti fo kẹ ‘Uvie Ọghẹnẹ.’ (Rom 12:9; Luk 9:62) Fikiere, dede nọ eware akpọ Setan e rẹ sai siuru, joma daoma whaha oware kpobi nọ u re ru nọ ma gbẹ rọ rehọ udu mai kpobi gọ Ọghẹnẹ hẹ.—2 Kọr. 11:14; se Ahwo Filipai 3:13, 14.
JAJA ARO VI
14, 15. (a) Ẹvẹ Setan ọ be rọ daoma reghe udu mai? (b) Kẹ oriruo ro dhesẹ oware nọ ohwo ọ gbẹ rọ kaki rri ẹghẹ Setan mu hu.
14 Uyoyou nọ ma wo kẹ Jihova oye o wọ omai roma mudhe kẹe. Anwọ oke yena ze, ibuobu evaọ usu mai a dhesẹ via no inọ a be rehọ eva kpobi gọ Jihova. Rekọ obọ o re rrọ Setan he. Ọ gbẹ be gwọlọ reghe udu mai. (Ẹf. 6:12) Uzẹme, ọ riẹ nọ ma ti kiuke ku Jihova ẹsiẹvo ho. Fikiere, ọ be daoma rọ edhere ẹghẹ rehọ “akpọ na” ru omai rọ ẹmẹrera rolobọ evaọ ajọwha nọ ma wo vẹre. (Se Mak 4:18, 19.) Fikieme ẹghẹ yena o bi ro gele ahwo buobu kie?
15 Dae rehọ iẹe nọ whọ dẹ igbogbo isikapa ikpe fihọ oria evaọ uwou. Nọ who kpohọ ẹwọ no, ọmọ ra ọ tẹ jarae whẹ ẹkwobọ there. Kọ whọ te riẹ nọ a jọ isikapa na whẹ? Ijo. Okiokiọ riẹ ọmọ na ọ tẹ wariẹ whẹ ekwobọ ivẹ efa. Kọ whọ te riẹ? Ijo. Fikieme? Fikinọ ẹmẹrera isikapa na i bi ro kpotọ. Epọvo na re, Setan ọ be daoma rọ akpọ na whrehe ẹrọwọ mai ẹmẹrera. Nọ Oleleikristi ọ gbẹ jaja aro vi hi, o ti muẹrohọ nọ ọwhọ riẹ o bi kpotọ họ.—Mat. 24:42; 1 Pita 5:8.
OLẸ O R’OJA
16. Ẹvẹ ma sae rọ thọ omamai no eghẹ Setan?
16 Ẹvẹ ma sae rọ thọ omamai no eghẹ Setan jẹ rọ eva mai kpobi gọ Jihova? (2 Kọr. 2:11) Olẹ o r’oja. Pọl ọ tuduhọ ibe eg’Ọghẹnẹ riẹ awọ inọ jọ a “dikihẹ [ga] kẹ ereghẹ ukumuomu” na. O fibae nọ: “Hẹ . . . lẹ koke koke, olẹ kpobi gbe olẹ-ayare.”—Ẹf. 6:11, 18; 1 Pita 4:7.
17. Eme elẹ Jesu i wuhrẹ omai?
17 Re ma sai mugba kẹ Setan, ma rẹ rọ aro kele Jesu nọ ọ jẹ hae lẹ kẹse kẹse, onọ u dhesẹ nọ ọ gwọlọ rọ eva kpobi gọ Jihova. Wọhọ oriruo, muẹrohọ ẹme nọ Luk o kere kpahe oghẹrẹ nọ Jesu ọ rọ lẹ evaọ aso urere riẹ taure o te ti whu: “Nọ ọ jẹ rova gaga ọ tẹ lẹ whawha.” (Luk 22:44) Orọnọ onana họ orọ ọsosuọ nọ Jesu ọ rọ lẹ whawha ha, rekọ evaọ aso ọnana ọ mae rọ ‘lẹ whawha,’ keme ọ rẹriẹ ovao ku ẹbẹbẹ ologbo jọ, yọ Ọghẹnẹ o yo olẹ riẹ. Oriruo Jesu na u dhesẹ nọ olẹ jọ o rẹ ga vi ojọ. Fikiere, epanọ ebẹbẹ mai gbe eghẹ Setan e ga te, ere ma rẹ lẹ whawha kẹ obufihọ Jihova te.
18. (a) Onọ vẹ u fo nọ ma rẹ nọ omamai kpahe olẹ, kọ fikieme? (b) Eware vẹ e rẹ sai kpomahọ udu mai, kọ evaọ edhere vẹ? (Rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 16 na.)
18 Ẹvẹ elẹ itieye i ti kpomahọ omai? Pọl ọ ta nọ: ‘Evaọ koware koware, rọ olẹ gbe olẹ-ayare, te uyere-okẹ he ro ruẹ, nọ iyei epanọ whọ gwọlọ kẹ Ọghẹnẹ. Re udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ u vi eriariẹ kpobi, o te yọrọ eva rai.’ (Fil. 4:6, 7) Ẹhẹ, re ma sae rọ eva mai kpobi gọ Jihova, o r’oja re ma hae lẹ gaga kẹse kẹse. (Luk 6:12) Fikiere, u fo re whọ nọ omara nọ, ‘Ẹvẹ elẹ mẹ e be kpekpe je no eva ze te?’ (Mat. 7:7; Rom 12:12) Uyo nọ whọ te kẹ u ti dhesẹ epanọ o rrọ owhẹ oja te re whọ rọ eva ra kpobi gọ Ọghẹnẹ.
19. Eme who re ru re whọ sae rọ udu ra kpobi gọ Jihova?
19 Wọhọ epanọ ma ta no na, eware nọ ma rọ karo evaọ uzuazọ u re dhesẹ oghẹrẹ nọ udu mai o rrọ. Ma rẹ kuvẹ hẹ re eware nọ ma nya seba no gbe eghẹ Setan i ru omai siọ eva mai kpobi ba ẹrọ gọ Jihova. (Se Luk 21:19, 34-36.) Fikiere, wọhọ Devidi, joma hae lẹ se Jihova ẹsikpobi inọ: “Koko udu mẹ họ.”—Ol. 86:11.
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]
EWARE ESA JỌ NỌ I RE KPOMAHỌ UDU MAI
Wọhọ epanọ ma rẹ daoma ru re ẹyao ọ siọ udu mai ba ekie na, ere ma rẹ thọ udu mai evaọ usu mai kugbe Ọghẹnẹ. Joma ta kpahe eware esa jọ nọ i wuzou:
1 Emuore: Re ẹyao ọ siọ udu mai ba ekie, ma rẹ re emamọ emu. Epọvo na re, ma rẹ rọ ẹme Ọghẹnẹ ko omamai ziezi ẹkwoma Ebaibol na nọ ma re wuhrẹ, eware nọ ma wuhrẹ nọ ma re roro didi kpahe, gbe iwuhrẹ ukoko nọ ma rẹ nya ẹsikpobi.—Ol. 1:1, 2; Itẹ 15:28; Hib. 10:24, 25.
2Oma uru-jaja: Re udu mai o sae jọ sasasa, o gwọlọ nọ ma re ru oma na jaja ẹsejọ. Epọvo na, nọ ma tẹ be rọ ajọwha ta usiuwoma na, tube ru vi epanọ ma je ru vẹre, u re ru nọ udu mai o rẹ rọ jọ jajaja evaọ egagọ Ọghẹnẹ.—Luk 13:24; Fil. 3:12.
3 Okegbe: Akpọ oyoma nọ ma be rria jẹ be jọ ru iruo o rẹ sae wha ebẹbẹ se udu mai. Ghele na, ma rẹ sae whaha ebẹbẹ itieye buobu nọ ma tẹ be hai kuomagbe ibe eg’Ọghẹnẹ mai ẹsikpobi, keme inievo mai a wo ọdawẹ kẹ omai yọ a be daoma rọ eva kpobi gọ Ọghẹnẹ.—Ol. 119:63; Itẹ 13:20.