Ahwo Ọghẹnẹ A Re You Ẹwo Hrọ

“Eme ỌNOWO na ọ jọ obọ rai gwọlọ rekọ re wha ru onọ u kiẹrẹe, wha ve kielele uyoyou, re wha jẹ rehọ oma kpotọ nya lele Ọghẹnẹ rai?”—MAEKA 6:8.

 1, 2. (a) Fikieme u gbe gb’omai unu hu inọ Jihova o rẹro nnọ ahwo riẹ a re dhesẹ ẹwo? (b) Enọ vẹ kpahe ẹwo u fo nọ ma re roro kpahe?

JEHOVAH yọ Ọghẹnẹ ẹwo hayo nọ ọ vọ avọ ewoma. (Ahwo Rom 2:4; 11:22) Ẹvẹ oyena o kẹ imava-orọo ọsosuọ na, Adamu avọ Ivi evawere te! Emama nọ a rẹ rọ ẹro ruẹ nọ e kẹ imuẹro ẹwo Ọghẹnẹ rọkẹ ahwo-akpọ nọ a rẹ sae reawere rai e wariẹ Adamu avọ Ivi họ evaọ ọgbọ Idẹn. Yọ Ọghẹnẹ o gbe bi dhesẹ ẹwo kẹ ahwo-akpọ kpobi, te enọ i bi dhesẹ ovuhumuo ho gbe irumuomu.

² Fikinọ uwoho Ọghẹnẹ a rọ ma ai, ahwo-akpọ a wo ẹgba nọ a re ro dhesẹ ekwakwa Ọghẹnẹ. (Emuhọ 1:26) Agbẹta nọ Jihova ọ rọ gwọlọ nọ ma dhesẹ ẹwo na. Wọhọ epanọ Maeka 6:8 o ta, ahwo Ọghẹnẹ a re ‘kielele ẹwo’ hrọ. Rekọ eme họ ẹwo? Oghẹrẹ vẹ o rọ jẹhọ ekwakwa Ọghẹnẹ efa? Nọ orọnọ ahwo-akpọ a rẹ sai dhesẹ ẹwo na, fikieme akpọ na o ro muomu jẹ geva tere? Wọhọ Ileleikristi, fikieme ma jẹ daoma rẹhọ ẹwo lele amọfa yeri?

Eme Họ Ẹwo?

 3. Ẹvẹ whọ rẹ fotọ ẹwo?

³ A re dhesẹ ẹwo ẹkwoma obọdẹ isiuru nọ ohwo o re wo kpahe ewoma amọfa. A rẹ rehọ iruẹru obufihọ gbe eme ororokẹ dhesẹ iẹe via. Ẹwo odhesẹ họ re a ru oware uwoma viukpọ oware nọ o rẹ nwa amọfa oma. Ohwo nọ o re wowou o re dhesẹ oma ogbẹnyusu, jọ wowolẹ, dhesẹ ohrọriọ avọ aruoriwo. O re wo oma ọghọ-oruo gbe ororokẹ rọkẹ amọfa. Pọl ukọ na ọ kẹ ohrẹ inọ: “Wha whẹ ọrẹri gbe eyowo họ oma, eva ehrọ, ọriẹruo, iroro idhedhẹ iwo, oma-urokpotọ, odiri.” (Ahwo Kọlọsi 3:12) Fikiere, ẹwo hayo ọriẹruo yọ abọjọ ẹgọ ẹwoho uvi Oleleikristi kpobi.

 4. Ẹvẹ Jihova ọ rọ kobaro no evaọ ẹwo odhesẹ rọkẹ ahwo-akpọ?

⁴ Jihova Ọghẹnẹ ọ kobaro no evaọ ẹwo odhesẹ. Wọhọ epanọ Pọl ọ ta, okenọ “ewoma avọ uyoyou-ọriẹruo Ọghẹnẹ Osiwi mai o via,” o te “siwi omai . . . fiki ẹwozẹ ọrọ ọwariẹyẹ jegbe eru ọkpokpọ eva Ẹzi Ẹri na.” (Taitọs 3:4, 5) Ọghẹnẹ ọ rehọ azẹ Jesu ‘wozẹ’ hayo ru Ileleikristi nọ a wholo na fo ẹkwoma aghare idhe ẹtanigbo Kristi nọ o fi họ iruo fiki rai. A tẹ jẹ rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo na ru ai kpokpọ nọ a ro zihe ruọ enọ ‘a wariẹ yẹ’ wọhọ emọ Ọghẹnẹ nọ ẹzi o yẹ. (2 Ahwo Kọrint 5:17) U te no ere no, ẹwo gbe uyoyou Ọghẹnẹ o kẹre te “otu obuobu” nọ e “fọrọ iwu rai no a tẹ rehọ azẹ Omogodẹ ru ai founo.”—Eviavia 7:9, 14; 1 Jọn 2:1, 2.

 5. Fikieme u je fo re ahwo nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ be kpọ a dhesẹ ẹwo?

⁵ Ẹwo ọ tẹ jẹ rrọ abọjọ ubi ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ hayo ogaga iruo riẹ. Pọl ọ ta nọ: “Ubi Ẹzi họ uyoyou, oghọghọ, udhedhẹ, uye-oruẹ-krẹkri, ẹwo, ewoma, ẹrọwọ, ẹwolẹ, oma-oriẹsuo. Uzi ovo o rrọ nọ u mukpahe itieye na ha.” (Ahwo Galesha 5:22, 23, NW ) Nọ o rrọ ere na, kọ u gbe fo re ahwo nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ be kpọ a dhesẹ ẹwo kẹ amọfa?

Uvi Ẹwo Yọ Oyẹlẹ Hẹ

 6. Oke vẹ ẹwo ọ rẹ rọ jọ ewhrehe, kọ fikieme?

⁶ Ahwo jọ a re rri ẹwo wọhọ oyẹlẹ. A re roro nọ ohwo ọ rẹ jọ kekeke, tube dhuaro ẹsejọ re amọfa a sae ruẹ nọ ọ ghinẹ goma. Dede na, uzẹme riẹ họ, o gwọlọ uvi ẹgba re a sae ghinẹ jọ wowou jẹ whaha ẹwo odhesẹ evaọ edhere ọthọthọ. Nọ uvi ẹwo o rrọ abọjọ ubi ẹzi Ọghẹnẹ na, o rẹ sae jọ uruemu obọ-urolo ho, onọ a rẹ rọ jẹ uruemu othọthọ rehọ. Eva abọdekọ riẹ, ẹwo nọ o fo ho yọ ewhrehe nọ o rẹ lẹliẹ ohwo jẹ ẹthọthọ rehọ.

 7. (a) Ẹvẹ Ilai o ro rolo obọ? (b) Fikieme o jẹ gbahọ nnọ ekpako a rẹ yọrọ oma kẹ edhesẹ ẹwo ọthọthọ?

⁷ Wọhọ oriruo, roro kpahe ozerẹ okpehru Izrẹl na Ilai. O rolo obọ evaọ ẹwhọkuo emọ riẹ Hofini avọ Finihas nọ e jọ izerẹ eva uwou-udhu na. Fikinọ a kare edẹro rọkẹ ẹkẹ-abọ idhe nọ Uzi Ọghẹnẹ u fihọ nọ u re te ai, a tẹ jẹ hai vi ọgbodibo re ọ rehọ ekẹ erao ekpokpọ mi ohwo nọ o bi dheidhe taure a tẹ mahe iwhri erao na evaọ oria agbada-idhe na. Emọ Ilai a je bru ẹnwae kugbe eyae nọ e jẹ gbodibo evaọ unuẹthẹ uwou-udhu na re. Dede na, ukpenọ o si Hofini avọ Finihas no ọkwa, Ilai ọ rọ unu kpẹlẹ kpẹlẹ whọku ai ọvo. (1 Samuẹle 2:12-29) Agbẹta nọ “Ẹme ỌNOWO na ọ jẹ [rọ] beduo oke oyena”! (1 Samuẹle 3:1) Ekpako Ileleikristi a rẹ yọrọ oma re a siọ ẹwo ọthọthọ ba edhesẹ kẹ orumuomu nọ ọ rẹ sai fi edikihẹ abọ-ẹzi ukoko họ ọza. Uvi ẹwo u re rolo obọ kẹ eme gbe iruemu iyoma nọ e wọso itee Ọghẹnẹ hẹ.

 8. Oghẹrẹ vẹ Jesu o ro dhesẹ uvi ẹwo?

⁸ Jesu Kristi, Ọnọ ma re rri ru, o dhesẹ ẹwo ọthọthọ vievie he. Ukpoye, ọ jọ oriruo uvi ẹwo. Wọhọ oriruo, ‘ohrọ ahwo na o re riẹ gaga epanọ a rrọ oyoya, a tẹ jẹ vaha wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu.’ Ahwo udu oruọzewọ a nya bru Jesu ababọ ozodhẹ, tubẹ rehọ emọ rai bru ei ze. Dai roro ẹwo gbe ohrọ nọ o dhesẹ okenọ ‘ọ wọ emaha na họ igbama riẹ, . . . je guọvunu kẹ ae’! (Matiu 9:36; Mak 10:13-16) Dede nọ Jesu ọ jọ wowou, o dikihẹ whawha kẹ oware nọ u kiete evaọ aro Ọsẹ obọ odhiwu riẹ. Jesu o rri emuemu vo vievie he; o wo ẹgba nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ nọ ọ rọ whọku isu eviẹwẹ egagọ. Wọhọ epanọ o rrọ Matiu 23:13-26, ọ ta unuẹse buobu nọ: “O da omẹ kẹ owhai hrọ, whai otu ikere-obe gbe Farisi, eviẹwẹ na!”

Ẹwo gbe Ekwakwa Ọghẹnẹ Efa

 9. Oghẹrẹ vẹ ẹwo ọ rọ jẹhọ oma-onyẹ gbe ewoma?

⁹ Ẹwo o wo obọ kugbe ekwakwa efa nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ mọ wọhọ oma-onyẹ gbe ewoma. Evaọ uzẹme, ohwo nọ o re wowou o re dhesẹ okwakwa yena via ẹkwoma oma-onyẹ. O re wo odiri kẹ ahwo nọ a kare ẹwo dede. Ẹwo o wo obọ kugbe ewoma fikinọ ẹsibuobu a re dhesẹ iẹe ẹkwoma oware uwoma nọ a re ru ro fi obọ họ kẹ amọfa. Ẹsejọ ẹme Griki nọ a ro se “ẹwo” evaọ Ebaibol na a rẹ sae fae “ewoma.” Wọhọ epanọ Tertullian, ohwo jọ nọ o je kere ebe evaọ oke anwae, ọ ta, oghẹrẹ nọ Ileleikristi ọsosuọ a ro dhesẹ okwakwa onana u gbe egedhọ na unu te epanọ a je ro se ilele Jesu ‘ahwo nọ ẹwo ọ da oma fia.’

10. Oghẹrẹ vẹ ẹwo avọ uyoyou e rọ jẹhọ ohwohwo?

¹⁰ Ẹwo avọ uyoyou e jẹhọ ohwohwo. Jesu ọ ta kpahe ilele riẹ nọ: “Fiki onana ahwo kpobi a jẹ riẹ nọ whai ilele mẹ re whai ohwo o te you ohwo.” (Jọn 13:35) Yọ Pọl ọ ta kpahe uyoyou nana inọ: “Uyoyou u re wo odiri krẹkri, avọ ọriẹruo.” (1 Ahwo Kọrint 13:4) Ẹwo hayo ọriẹruo o wo obọ kugbe uyoyou re evaọ ẹme na “uyoyou-ọriẹruo,” onọ a ro ru iruo evaọ Ikereakere na. Onana yọ ẹwo hayo ọriẹruo nọ u re no uyoyou omarokpotọ ze. Ẹme Hibru nọ a se “uyoyou-ọriẹruo” na, o kẹre vi eyowo nọ a re wo kpahe omọfa. Onana yọ ẹwo nọ ọ rẹ rọ uyoyou talamu oware bẹsenọ ẹjiroro riẹ kpahe oware na o re rugba no. Jihova o re dhesẹ uyoyou-ẹwo riẹ evaọ idhere buobu. Wọhọ oriruo, a re duku okwakwa onana evaọ oghẹrẹ nọ o re ro siwi jẹ thọ ahwo riẹ.—Olezi 6:4; 40:11; 143:12.

11. Didi imuẹro uyoyou-ẹwo Ọghẹnẹ o kẹ omai?

¹¹ Uyoyou-ẹwo Jihova u re si ahwo kẹle iẹe. (Jerimaya 31:3) Okenọ idibo Ọghẹnẹ a tẹ gwọlọ esiwo hayo obufihọ, a rẹ ghinẹ riẹ inọ uyoyou-ẹwo riẹ yọ uyoyou ebẹdẹ bẹdẹ. O rẹ se ai ba erugba kẹ hẹ. Fikiere, a rẹ sae lẹ avọ ẹrọwọ, wọhọ epaọ okere-ilezi na ọnọ ọ ta inọ: “Mẹ rọ ẹroso uyoyou ra nọ u re kpoho ho; ẹwẹ mẹ ọ rẹ te ghọghọ evaọ usiwo ra.” (Olezi 13:5) Nọ uyoyou Ọghẹnẹ u re kpoho ho na, idibo riẹ a rẹ sai fi eva họ iẹe riẹriẹriẹ. A wo imuẹro nana inọ: “ỌNOWO ọ rẹ sia ahwo riẹ hẹ, hayo kọ ọ rẹ sae ku ereuku riẹ fiẹ hẹ.”—Olezi 94:14.

Fikieme Akpọ na O je Muomu t’Enẹ?

12. Oke vẹ gbe oghẹrẹ vẹ esuo okienyẹ ọ rọ tohọ?

¹² Uyo onọ nana u wo obọ kpahe oware nọ o via evaọ obọ ọgbọ Idẹn na. Nọ a ma ohwo-akpọ no, u kri hi omama ẹzi jọ nọ o wo oriobọ gbe uke-ufuo ọ tẹ gba-ẹguae oyoma nọ o re ro zihe ro osu akpọ soso. Oware nọ u no ẹguae-oyoma riẹ na ze họ, o ghine zihe ruọ ‘osu akpọ nana,’ ẹhẹ, ghinọ osu okienyẹ. (Jọn 12:31) A tẹ te riẹe wọhọ Setan, Ukumuomu na, ọwegrẹ ologbo Ọghẹnẹ gbe ahwo-akpọ. (Jọn 8:44; Eviavia 12:9) Ẹguae-omuomu oriobọ riẹ nọ ọ gwọlọ rọ rehọ esuo mu nọ o rẹ wawo esuo owowou Jihova u dhesẹ oma via nọ a nwane ma Ivi no. Enẹ esuo oyoma o ro muhọ okenọ Adamu ọ sanọ inọ ọ rẹ jọ oriẹ-sa no esuo Ọghẹnẹ, siọ ẹwo Riẹ thahe thahe. (Emuhọ 3:1-6) Ukpọ ewo ufuoma esuo omobọ rai, Adamu avọ Ivi a tẹ te ze otọ ekpakpọ oriobọ avọ uke-ufuo Ẹdhọ, a te zihe ruọ enọ o bi su.

13-15. (a) Eware jọ vẹ i no rie ze no fikinọ a se esuo okiẹrẹe Jihova? (b) Fikieme evega e jẹ da akpọ na fia enẹ?

¹³ Roro kpahe eware jọ nọ i no rie ze no. A le Adamu avọ Ivi no abọ otọakpọ na nọ o jọ aparadase. A no otọ ọruẹriọ nọ ẹbe ọrọrọ gbe ibi ire e da fia kpohọ uyero obẹbẹ nọ o rrọ otafe ọgbọ Idẹn. Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Adamu inọ: “Epanọ who yo uru aye ra, whọ jẹ re ubi-ure na nọ mẹ ta kẹ owhẹ nọ whọ ria ha na, eka i re te otọ na fiki ra. Eva uye-oruẹ whọ jẹ re emu ra bẹdẹ nọ who re whuẹ. Enwẹnwẹ avọ idhigbo e rẹ te dhẹ nọ otọ na tha fiki ra.” Ehao nọ a bọwo otọ na u dhesẹ nnọ re a kporo otọ na o te jọ bẹbẹ gaga. Emọ Adamu a ruẹ ẹbẹbẹ otọ nọ a bọwo ehao na gaga te epanọ ọsẹ Noa, Lemẹk, ọ rọ ta kpahe ‘uye iruo abọ rai eva otọ onana nọ ỌNOWO ọ bọwo ehao na.’—Emuhọ 3:17-19; 5:29.

¹⁴ Adamu avọ Ivi a rehọ omofọwẹ rai nwene okpẹtu re. Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Ivi nọ: “Me re ti ru edada eyẹ ra buẹ, eva uweri who je ti yẹ emọ. Ẹgwọlọ ra obọ ọzae ra whọ jẹ rue riẹ, ọye o re ti su owhẹ.” Uwhremu na, Keni, ọmọ ọtuyẹ Adamu avọ Ivi, ọ tẹ rehọ evega kpe Ebẹle, oniọvo riẹ.—Emuhọ 3:16; 4:8.

¹⁵ Jọn ukọ na ọ ta nọ: “Akpọ na ọsoso ọ rọ obọ ogaga oyoma na.” (1 Jọn 5:19) Wọhọ osu riẹ, akpọ na o bi dhesẹ ekwakwa iyoma nẹnẹ, nọ o kẹre te oriobọ gbe omoya. Agbẹta nọ akpọ na o bi ro dhuaro avọ evega na! Rekọ o te jọ ere ribri hi. Jihova o ti ru re a jọ Uvie riẹ dhesẹ ẹwo gbẹ ọdawẹ ukpọ aro-odhuo gbe evega.

Ẹwo Ọ te Dafia Evaọ Otọ Uvie Ọghẹnẹ

16. Fikieme ẹwo ọ rọ dafia evaọ esuo Ọghẹnẹ nọ ọ be rehọ ẹkwoma Kristi Jesu su, kọ eme onana o gba omai họ nọ ma ru?

¹⁶ Jihova gbe Ovie ọrọ Uvie Riẹ nọ a ro mu, Kristi Jesu, a gwọlọ nọ a rehọ ẹwo rọ riẹ ahwo nọ a rrọ kẹ esuo rai odẹ. (Maeka 6:8) Jesu Kristi ọ kẹ omai ẹmẹvo oghẹrẹ nọ ẹwo ọ te rọ jọ oria kpobi evaọ isuẹsu nọ Ọsẹ riẹ o mu họ iẹe obọ na. (Ahwo Hibru 1:3) Ma rẹ sai vuhu onana mu evaọ eme Jesu nọ ọ rọ fere isu egagọ erue nọ e jẹ wọ ehwa egbẹgbẹdẹ fihọ ahwo uzou na via. Ọ ta nọ: “Whai e ruẹ uye gbe enọ e wha owha ogbẹgbẹdẹ kpobi, wha bru omẹ ze, mẹ rẹ kẹ owhai udhedhẹ. Rehọ owhowha mẹ wha, wha wuhrẹ [mi] omẹ, keme me re wowolẹ jegbọ eva i ro kpotọ, wha rẹ te ruẹ udhedhẹ kẹ izi rai. Keme owhowha mẹ o rẹ lọlọhọ, owha mẹ u re vovovo.” (Matiu 11:28-30) Isu ahwo-akpọ buobu, te erọ egagọ gbe eghẹrẹ isuẹsu efa a be wọ ehwa egbẹgbẹdẹ nyẹ ahwo ẹkwoma izi nọ i wo umuo ho nọ a bi fihọ gbe iruo orivo nọ a rẹ rọ kẹ ai ru. Ghele na, eware nọ Jesu ọ gwọlọ mi ilele riẹ e rẹ kẹ ai erere, e tẹ jẹ rrọ oware nọ a rẹ sai ru. Ghinọ uzẹme, owhowha riẹ u re wowolẹ o tẹ jẹ rrọ wowou hayo avọ eva i ro kpotọ! Kọ oma o gbẹ be wọ omai re ma dhesẹ ẹwo kẹ amọfa wọhọ Jesu?—Jọn 13:15.

17, 18. Ẹvẹ ma sai ro wo imuẹro inọ enọ i ti su kugbe Kristi evaọ obọ odhiwu gbe enọ e te jọ ahwo-ẹro riẹ evaọ otọakpọ a ti dhesẹ ẹwo?

¹⁷ Ẹme igbunu jọ nọ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ u fi elo họ oghẹrẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ u ro wo ohẹriẹ gaga no esuo ohwo-akpọ. Ebaibol na e ta nọ: “Ẹwhọ ọ tẹ ruọ udevie rai [ilele na] epa ọnọ a roro nọ ọ mae ro. Ọ tẹ ta kẹ ae nọ, ‘Ivie ahwo Egedhọ a rẹ rọ oma ru ikpahwo kẹ ae; enọ i wo udu ẹtahobọ rai a re se ai iruuwoma. Rekọ wha rẹ te jọ ere he; rekọ ọnọ ọmaero eva udevie rai a rure ọ jọ wọhọ ọmaha, gbe ọnọ owuzou wọhọ ọnọ ọ rẹ gba-odibo. Keme ọvẹ ọmaero; ọnọ keria be re emu orẹ hayo kọ ọnọ ọ be gba odibo? Kọ ogbẹ rọ nọ ọnọ ọ keria be re emu? Rekọ mẹ rọ udevie rai wọhọ ọnọ ọ be gba-odibo.’ ”—Luk 22:24-27.

¹⁸ Isu ahwo-akpọ a rẹ gwọlọ dhesẹ omorro ẹkwoma ‘oma nọ a re ro ru ikpahwo’ kẹ ahwo nọ a rrọ otọ rai jẹ gwọlọ edẹ-ovao ilogbo, wọhọ ẹsenọ edẹ-ovao eyena i ru ai woma vi ahwo nọ a bi su. Rekọ Jesu ọ ta nọ uvi orro u re no odibo nọ a rẹ gba kẹ amọfa ze—oma nọ a re ro totọ daoma gba odibo ẹsikpobi. Ahwo nọ a ti su kugbe Kristi kpobi hayo enọ e te jọ ahwo-ẹro riẹ evaọ otọakpọ a rẹ daoma raro kele oriruo riẹ orọ omaurokpotọ avọ ẹwo hrọ.

19, 20. (a) Oghẹrẹ vẹ Jesu o ro dhesẹ epanọ ẹwo Jihova ọ kẹre te? (b) Oghẹrẹ vẹ ma sae rọ raro kele Jihova evaọ ẹwo odhesẹ?

¹⁹ Joma tẹrovi ohrẹ uyoyou ofa nọ Jesu ọ kẹ. Nọ o je dhesẹ epanọ ẹwo Jihova ọ kẹre te, Jesu ọ ta nọ: ‘Otẹrọnọ wha te you enọ i you owhai, didi erere wha ja riẹ wo? Makọ erahaizi i you enọ i you rai. Otẹrọnọ wha te ru uwoma kẹ eno i ru uwoma kẹ owhai ọvo, didi erere wha wo? Makọ erahaizi a re ru ere re. Otẹrọnọ wha te momo kẹ enọ wha rẹro kpahe, didi erere wha wo? Makọ erahaizi dede a re momo kẹ erahaizi, re a je wo itieye. Rekọ wha you ewegrẹ rai wha ru ai woma, wha momo, wha rẹro kpahe ọvuọvo nọ a ti zihe kẹ owhai hi; keme osa rai o rẹ te jọ ruaro, wha rẹ te jọ emọ Ologbo Oride na keme o you enọ e riẹ uyere he gbe ahwo yoma. Wha wo ohrọ-oriọ wọhọ epanọ Ọsẹ rai o wo na.’—Luk 6:32-36.

²⁰ Ẹwo Ọghẹnẹ o wo oriobọ họ. O rẹ yare oware ovo je rẹro oware ovo zihe he. Jihova ọ be rehọ ẹwo “ru ọre riẹ vatha ehru ahwo oyoma gbe ahwo owoma, o te bi vi oso ze ehru enọ i kiẹrẹe gbe enọ i kiẹrẹe he.” (Matiu 5:43-45; Iruẹru 14:16, 17) Evaọ aro orokele Ọsẹ obọ odhiwu mai, orọnikọ ma rẹ siọ oware nọ o rẹ da ahwo nọ a riẹ uyere he ba eruo ọvo ho rekọ ma re ru ewoma kẹ ai, makọ rọkẹ ahwo nọ a ru oma rai fihọ iwegrẹ mai. Ẹkwoma ẹwo nọ ma re ro lele amọfa yeri, yọ ma bi dhesẹ kẹ Jihova avọ Jesu inọ ma gwọlọ rria Uvie Ọghẹnẹ, okenọ ẹwo gbe ekwakwa Ọghẹnẹ efa e te rọ dafia evaọ usu ahwo-akpọ kpobi.

Fikieme Ma je Dhesẹ Ẹwo?

21, 22. Fikieme ma je dhesẹ ẹwo?

²¹ U w’uzou gaga kẹ uvi Oleleikristi re o dhesẹ ẹwo. Oyena yọ imuẹro inọ ma wo ẹzi Ọghẹnẹ. Ofariẹ, nọ ma te dhesẹ uvi ẹwo yọ ma be raro kele Jihova Ọghẹnẹ avọ Kristi Jesu. Ẹwo ọ tẹ jẹ rrọ oware nọ a gwọlọ mi ahwo nọ a te jọ otọ Uvie Ọghẹnẹ. Nọ o rrọ ere na, o gbahọ nọ ma re you ẹwo je wuhrẹ epanọ ma re ro dhesẹ iẹe.

²² Obọdẹ idhere vẹ ma sai ro dhesẹ ẹwo evaọ uzuazọ ikẹdẹ kẹdẹ mai? Uwuhrẹ n’otha na o te ta ẹme kpahe oyena.

Ẹvẹ Whọ rẹ Kuyo?

• Eme họ ẹwo?

• Fikieme akpọ na o ro muomu jẹ geva enẹ?

• Ẹvẹ ma rọ riẹ inọ ẹwo ọ te dafia evaọ otọ esuo Ọghẹnẹ?

• Fikieme ẹwo odhesẹ o je wuzou kẹ ahwo nọ a gwọlọ rria otọ Uvie Ọghẹnẹ?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

Ekpako Ileleikristi a rẹ daoma jọ wowou evaọ eyerikugbe uthuru na

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8]

Uyoyou-ẹwo Jihova o te se idibo riẹ ba erugba kẹ hẹ evaọ etoke ebẹbẹ

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]

Jihova ọ rehọ ẹwo kuvẹ re ọre na ọ va ze, re oso ọ jẹ rrọ ze kẹ ahwo-akpọ kpobi