Uzou 15
Oghẹrẹvẹ Jihova Ọ be rọ Kpọ Ukoko Riẹ?
1. Didi oghẹrẹ evuẹ kpahọ ukoko Jihova Ebaibol na i dhesẹ, fikieme u je wuzou k’omai?
ẸKWOMA Ikereakere nọ a rọ ogaga Ọghẹnẹ kere na kpobi, Jihova ọ k’omai uwoho oghẹrẹ nọ ukoko obọ odhiwu riẹ orọ no. (Aiz. 6:2, 3; Izik. 1:1, 4-28; Dan. 7:9, 10, 13, 14) Dede nọ ma rẹ sae ruẹ emama ẹzi hi, ọ j’omai riẹ kpahọ idhere nọ iruẹru enjẹle efuafo na i bi ro kpomahọ enọ e be gọ avọ uzẹme evaọ otọakpọ na. (Emu. 28:12, 13; 2 Iv. 6:15-17; Ol. 34:7; Mat. 13:41, 42; 25:31, 32) Ebaibol na omariẹ i te je dhesẹ abọ ukoko Jihova nọ a rẹ ruẹ je fiobọhọ k’omai wo otoriẹ oghẹrẹ nọ ọ be rọ kpọe. Otẹrọnọ ma ghine wo otoriẹ ẹzi kpahọ eware enana, onana u re fiobọhọ k’omai “yeri uzuazọ, nọ u fo rọ kẹ Ọnowo na, onọ o rẹ weriẹe.”—Kọl. 1:9, 10.
Evuhumu Abọ nọ A rẹ Ruẹ Na
2. No umuọ Pẹntikọst 33 C.E. ze, eme họ ukoko Ọghẹnẹ?
2 Evaọ ikpe 1,545 orẹwho Izrẹl o jọ ukoko Ọghẹnẹ. Rekọ a sai koko Uzi ọvọ na ha a tẹ jẹ se Ọmọ Ọghẹnẹ. Fikiere Jihova ọ tẹ rehọ ukoko ọkpokpọ ọfa ze, onọ ọ reọvọ ọkpokpọ kugbe. Ukoko onana a vuhu i rie evaọ Ikereakere na wọhọ “ọva” Kristi, onọ ahwo 144,000 i ru gba nọ Ọghẹnẹ ọ sanọ re i kuomagbe Ọmọ riẹ evaọ obọ odhiwu. (Ẹf. 5:22-32; Evia. 14:1; 21:9, 10) A rehọ ẹzi ọfuafo wholo erọ ọsosuọ rai evaọ oke Pẹntikọst, 33 C.E. Ẹkwoma ẹzi ọfuafo ze Jihova ọ tẹ kẹ imuẹro nọ e kare ẹthọthọ inọ ọnana họ ukoko nọ o bi fihọ iruo enẹna nọ o ti ro ru ẹjiroro riẹ gba.—Hib. 2:2-4.
3. Amono nẹnẹ na a ru ukoko Jihova nọ a rẹ ruẹ via?
3 Nẹnẹ na okiọkotọ 144,000 ọvo i gbe kiọkọ otọakpọ na. Rekọ, evaọ orugba eruẹaruẹ Ebaibol, otu obuobu erọ “igodẹ efa” a rehọ e rai ziọ usu ogaga kugbe ai no. Jesu Kristi, Othuru-Igodẹ Owoma na, o ku “igodẹ efa” na avọ okiọkotọ ilele riẹ nọ ẹzi oyẹ na gbe re a ru “uthuru ọvo” evaọ otọ riẹ wọhọ “othuru igodẹ ọvo” rai. (Jọn 10:11, 16; Evia. 7:9, 10) Enana kpobi a te ruọ ukoko okugbe ọvo, ukoko Jihova nọ a rẹ ruẹ nẹnẹ na.
Uzi Esuo-Ọghẹnẹ A rọ Bọe
4. Ono ọ be kpọ ukoko na, gbe oghẹrẹvẹ?
4 Ẹme Ikereakere nọ o ta nọ “[uviuwou] Ọghẹnẹ uzuazọ na” o kẹ imuẹro kpahọ ohwo nọ ọ be kpọe. Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ be kpọ ukoko na, hayo Ọghẹnẹ o bi su ei. Jihova ọ be rọ ọkpọvio kẹ ahwo riẹ ẹkwoma ọnọ O ro mu nọ a rẹ ruẹ hẹ re ọ jọ ọnọ o wuzou ukoko na, Olori na Jesu Kristi, jegbe ẹkwoma Ẹme obọ Riẹ nọ a rọ ogaga riẹ kere, Ebaibol na.—1 Tim. 3:14, 15; Ẹf. 1:22, 23; 2 Tim. 3:16, 17.
5. (a) Ẹvẹ ọkpọvio ukoko na no obọ odhiwu ze a ro dhesẹ iẹ via evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ na? (b) Eme u dhesẹ nọ Jesu ọ gbẹ rọ ọnọ o wuzou ukoko na?
5 Oghẹrẹ ọkpọvio Ọghẹnẹ ọyena o muẹro gaga okenọ ẹzi ọfuafo ọ wọ ahwo ukoko ọsosuọ kpo iruo evaọ Pẹntikọst 33 C.E. (Iruẹru 2:1-4, 32, 33) Onana o rọ omavia nọ ẹnjẹle Jihova ọ kpọ eware nọ u su kpohọ ẹvaha usiuwoma na kpohọ Africa. (Iruẹru 8:26-39) Ofariẹ re, okenọ urru Jesu o rọ kẹ ọkpọvio evaọ oke ekurẹriẹ Sọl ọ Tasọs, jegbe okenọ a rọ tuọ iruo ukane usiuwoma ota họ evaọ udevie Egedhọ na. (Iruẹru 9:3-7, 10-17; 10:9-16, 19-23; 11:12) Rekọ ọkpọvio nọ u fo a jẹ hae nwane kẹ evaọ edhere ogbunu otiọye na ha. Nọ u te oke jọ a gbe je yo irru no obọ odhiwu ze he, enjẹle e gbẹ jẹ rehọ oma via kẹ ahwo ho jegbe iruo igbunu ẹzi na kpobi e gbẹ ja riẹ hẹ. Ghele na, Jesu ọ yeyaa kẹ ilele riẹ nọ i wo ẹrọwọ nọ: “Rri, mẹ avọ owhai a gbẹ jọ kẹse kẹse, makọ te urere akpọ na,” yọ izẹme na i ghine dhesẹ nọ ọ ghinẹ jọ kugbe ai. (Mat. 28:20; 1 Kọr. 13:8) Orọnikọ Isẹri Jihova a vuhu uzou uwo riẹ mu ọvo ho, rekọ u muẹro nọ o hae te jọ bẹbẹ re a vuẹ ovuẹ usiuwoma Uvie na evaọ udevie omukpahe ologbo ababọ obufihọ riẹ.
6. (a) Ono o ru “odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ” na via, gbe fikieme? (b) Didi iruo ọ kẹ “odibo” ọyena?
6 Nwanọ taure Jesu o te ti whu ọ ta kẹ ilele riẹ kpahọ “odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ” ọnọ ọye wọhọ Olori riẹ o ti mu iruo obọdẹ họ obọ. “Odibo,” ọyena wọhọ epanọ Jesu o dhesẹ i rie, ọ te jariẹ okenọ Olori na o ti muvrẹ kpohọ odhiwu yọ ọ te gbẹ jọ uzuazọ eva oke ezihetha Kristi. Oghẹrẹ udhesẹ otiọye o sai fo omọvo ho. Rekọ o fo ukoko Kristi nọ o wo ẹrọwọ nọ a wholo na kpobi. Jesu ọ riẹ nọ ọ be te rehọ azẹ riẹ dẹ ai, fikiere o te se ai kpobi wọhọ “odibo” riẹ. Ọ kẹ rai iruo nọ a re ru, o vi rai kpobi re a ru ilele jẹ rehọ emu ẹzi ko ai, “re nọ oke u te ọ rehọ emu [ẹzi] kẹ ae.” Ẹzi ọfuafo ọ kẹ imuẹro eromuo rai evaọ Pẹntikọst 33 C.E.—Mat. 24:45-47; 28:19, 20; 1 Kọr. 6:19, 20; wawo Aizaya 43:10.
7. (a) Didi iruo ilogbo “odibo” na o wo enẹna? (b) Fikieme ezọgaviẹ mai rọkẹ ehrẹ nọ i bi no ẹkwoma rai ze u je wuzou?
7 Eva oke ezihetha Olori na, otẹrọnọ “odibo” na ọ be rehọ ẹrọwọ ruiruo riẹ, a rẹ sae rehọ iruo ilogbo efa kẹe. Ikpe nọ i ti lele ie na o te jọ oke isẹri ise akpọ soso rọkẹ Uvie na, jegbe ekokohọ “otu obuobu” enọ e be gọ Jihova avọ ẹruore ẹzọ vrẹ ‘uye ulogbo’ na. (Mat. 24:14; Evia. 7:9, 10) Enana re, a rẹ gwọlọ emu ẹzi, yọ enọ i ru “odibo’ na via ae a rẹ rehọ emu na kẹ ai, idibo ẹzi Kristi nọ a wholo. Re ma te ru Jihova eva were, u fo nọ ma rẹ jẹ ehrẹ nọ ọ be kẹ evaọ ẹkwoma edhere ọnana rehọ je ruiruo vọvọ lele iei.
8, 9. (a) Evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ didi ọruẹrẹfihotọ ọ jariẹ nọ a je ro ku enọ kpahe uwuhrẹ gbe ọkpọvio nọ i fo kẹ usiuwoma ota na họ? (b) Didi ọruẹrẹfihotọ otiọye na ọ riẹ nẹnẹ na?
8 Uzẹme, evaọ ẹsejọ enọ kpahọ iwuhrẹ gbe oghẹrẹ nọ a rẹ nya riwi e rẹ sae rehọ oma via. Keme a re ruẹ? Uzou avọ 15 ọrọ obe Iruẹru o ta k’omai oghẹrẹ nọ a ro ku avro eware Egedhọ nọ i kurẹriẹ họ. A kpare ẹme na bru ikọ gbe ekpako nọ e jọ obọ Jerusalem, nọ e jọ wọhọ oviede ọ otu ẹruọsa. Ekpako eyena a rọ enọ i re kie ha ha; a rọ ahwo nọ oware o rẹ thobọ ha ha. (Wawo Ahwo Galesha 2:11-14.) Rekọ Ọghẹnẹ ọ rehọ e rai ruiruo. A roro ẹme nọ Ikereakere na e ta kpahe ẹme avro na jegbe imuẹro ẹzi Ọghẹnẹ nọ ọrọ iruo evaọ erovie otọ Egedhọ na, fikiere a te bruoziẹ. Ọghẹnẹ ọ ghale ọruẹrẹfihotọ ọyena. (Iruẹru 15:1-29; 16:4, 5) Ro no eva utu ahwo eyena, a jọ vi omomọvo haro kẹ usiuwoma ota na rọ rọwo kugbe oware nọ Olori na omariẹ ọ kẹ udu riẹ.—Iruẹru 8:14; Gal. 2:9.
9 Evaọ edẹ mai, inievo nọ a rehọ ẹzi ro mu nọ i no ekwotọ sasa ze i ru Otu Ẹruọsa na via. A rehọ e riẹ vi evaọ oria uzou akpọ soso ọ Isẹri Jihova. Avọ omarokpotọ ọ be wha isiuru egagọ efuafo haro evaọ otọ ọnọ o wo riei uzou, Jesu Kristi. Inievo enana a wo oghẹrẹ eriwo Pọl ukọ na, nọ o je vi ohrẹ ẹzi se ibe Ileleikristi, nọ o kere nọ: “Orọnikọ ma wo ogaga orọwọ rai hi, rekọ obufihọ ma rọ kẹ oghọghọ nọ wha wo na, keme fiki orọwọ wha sai ro dikihẹ na.”—2 Kọr. 1:24.
10. (a) Ẹvẹ a rẹ rọ riẹ enọ e rẹ jọ ekpako gbe idibo iruiruo? (b) Fikieme ma je ruiruo kpekpekpe kugbe enọ a ro mu fihọ eghẹrẹ ekwa itieye na?
10 Isẹri Jihova evaọ akpọ na soso a vuhu ọruẹrẹfihotọ esuo Ọghẹnẹ ọnana mu. Ikoko rai kpobi a bi ruiruo kpekpekpe lele iei. A re rri bru Otu Ẹruọsa na re a rehọ ekpako gbe idibo iruiruo mu, re ikoko na e ruẹse nya kpatiẹ. Eme a re rri nọ a tẹ be rehọ ohwo mu ọkwa otiọye? Eware nọ a gwọlọ mi ohwo a kere i rai vevẹ fihọ Ebaibol na. Te ekpako nọ e be riobọ họ ohwo na gbe enọ a fihọ nọ e rehọ iẹ mu a wo owha-iruo ulogbo evaọ aro Ọghẹnẹ re a nya lele onana. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; 5:22; Tait. 1:5-9) Ẹsalọ ahwo evaọ udevie enọ e rọ ukoko na hayo a jọ ukoko na votu kẹ ohwo jọ o riẹ hẹ. Ukpoye, rọ rọwo kugbe oware nọ ikọ na i ru nọ a jẹ rehọ ohwo mu evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ, esẹro eyena nọ e be riobọ họ ohwo nọ a bi ro mu, gbe enọ a fihọ nọ e rehọ iẹ mu na, a rẹ lẹ kẹ obufihọ ẹzi Ọghẹnẹ a vẹ jẹ gwọlọ ọkpọvio Ẹme riẹ nọ a rọ ogaga riẹ kere. (Iruẹru 6:2-4, 6; 14:23; wawo Olezi 75:6, 7.) Ẹkwoma ezọ gaviẹ mai kẹ ọkpọvio nọ ekpako na e be kẹ, ma jẹ sai dhesẹ ovuhumuo mai kẹ ọruẹrẹfihotọ oyoyou Kristi ọrọ ‘ekẹ ahwo’ ro fiobọhọ k’omai kpobi nya te “okugbe orọwọ na.”—Ẹf. 4:8, 11-16.
11. (a) Didi iruo eghaghae eyae nọ e rọ evaọ ọruẹrẹfihotọ esuo Ọghẹnẹ na a bi ru? (b) Oke vẹ u fo nọ a rẹ fare uzou, kọ fikieme?
11 Ikereakere na i dhesẹ nọ ezae e rẹ sẹro ọkwa ẹruọsa evaọ ukoko na. Onana u hrẹ eyae na kpotọ vievie he, keme a kuọ ibuobu rai gbe ereuku Uvie odhiwu na. Ẹkwoma omarokpotọ, ẹfuọ gbe ẹkpatiẹ nọ a rẹ rọ rehọ ẹro te iviuwou rai, eyae Ileleikristi i bi kuobọ gbe odẹ ezi ukoko na. (Tait. 2:3-5) A bi ruiruo gaga re a gwọlọ enọ i wo isiuru jẹ rehọ ai te riẹ ukoko na. (Ol. 68:11) Rekọ ezae nọ a ro mu a rẹ sẹro uwuhrẹ evaọ ukoko na. (1 Tim. 2:12, 13) Rekọ otẹrọnọ ezae nọ i te e gbẹ rọ ewuhrẹ nọ ukoko na o ruẹrẹ fihọ họ, kẹsiẹe aye ọ vẹ fare uzou riẹ nọ ọ be sẹro uwuhrẹ hayo nọ ọ tẹ be lẹ.a Koyehọ o bi dhesẹ adhẹẹ kẹ ọruẹrẹfihotọ Jihova, wọhọ epanọ Jesu o fi oriruo h’otọ kẹ ahwo kpobi evaọ omarokpotọ kẹ Ọsẹ riẹ.—1 Kọr. 11:3-16; Jọn 8:28, 29.
12. (a) Didi eriwo Ebaibol na e ta kẹ ekpako na nọ a re wo kpahe ọkwa rai na? (b) Uvẹ iruo logbo ogbunu vẹ mai kpobi a rẹ sai wo abọ kugbe?
12 Evaọ akpọ na ohwo nọ o kru ọkwa ologbo a re rri rie fihọ ọnọ o wuzou, rekọ evaọ udevie ukoko Ọghẹnẹ uzi na họ: ‘Ọnọ o ru oma riẹ kawo kpobi evaọ udevie rai ọye họ ọnọ ọ mae rro.’ (Luk 9:46-48; 22:24-26) Fikiere Ikereakere na e tẹ kẹ ekpako na ohrẹ nọ a ru oma oruoro kẹ enọ e rọ ukuoriọ Ọghẹnẹ hẹ rekọ, ukpoye, a jọ oriruo kẹ uthuru na. (1 Pit. 5:2, 3) Orọnikọ ejọ nọ a salọ ọvo ho, rekọ Isẹri Jihova kpobi, te ezae te eyae, a wo uvẹ ulogbo edikihẹ kẹ Osu ehrugbakpọ na, enọ e be rehọ omakpotọ ta kpahe odẹ riẹ jẹ be ta kẹ ahwo kpahe Uvie riẹ.
13. Efihiruo ikereakere nọ a dhesẹ na, gbiku kpahe enọ nọ erọ urere edhe-ẹme ọnana?
13 U re woma re ma nọ oma mai nọ: “Ma ghine wo ovuhumuo kpahọ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro su ukoko riẹ nọ a rẹ ruẹ? Kọ uruemu mai, ẹme-ọta gbe iruẹru mai u bi dhesẹ onana?” Eroro kpahọ eme nana i re fiobọhọ k’omai omomọvo kiẹ enọ itieye riwi:
Otẹrọnọ ma be ghinẹ rehọ oma kpotọ kẹ Kristi wọhọ ọnọ o wuzou ukoko na, eme ma rẹ hai ru wọhọ epanọ ikereakere enana i dhesẹ? (Mat. 24:14; 28:19, 20; Luk 21:34-36; Jọn 13:34, 35)
Evaọ omodawọ rai re a ruẹse jọ Ileleikristi nọ i bi wo ẹvi, ẹvẹ mai nọ e rọ ukoko na e rẹ rehọ ẹro so Ọghẹnẹ avọ Kristi ga te? (Jọn 15:5; 1 Kọr. 3:5-7)
Okenọ ekpako na e tẹ be daoma nwene iroro ahwo re a riwi eware rọwo kugbe wọhọ ikoko edekọ na, ẹgwọlọ owowou ono ma re vuhumu no onana ze? (Ẹf. 4:7, 8, 11-13; 2 Kọr. 13:11)
Okenọ ma tẹ rehọ ovuhumuo dede ọruẹrẹfihotọ ẹzi nọ i bi no obọ “odibo” na gbe Otu Ẹruọsa riẹ ze, ono ma bi dhesẹ adhẹẹ kẹ? Rekọ ẹvẹ otẹrọnọ ma rẹ t’ẹme orivo kpahe enana? (Luk 10:16; wawo 3 Jọn 9, 10.)
Fikieme ma gbe dhuaro kẹ ekpako nọ a ro mu hu? (Iruẹru 20:28; Rom 12:10)
14. (a) Ẹkwoma uruemu mai kpahọ ukoko esuo Ọghẹnẹ na, eme ma re dhesẹ? (b) Evaọ ẹme ọnana, didi uvẹ i rovie fihọ k’omai nọ ma rẹ sai ro dhesẹ Ẹdhọ na fihọ ọtọrue jẹ wha oghọghọ te udu Jihova?
14 Jihova o bi yeri kugbe omai nẹnẹ na ẹkwoma ukoko riẹ nọ a rẹ ruẹ evaọ otọ Kristi wọhọ ọnọ o wuzou nọ o ro mu. Fikiere uruemu mai kpahọ ukoko onana u re dhesẹ vevẹ edikihẹ mai evaọ ẹme-avro esuo na. (Hib. 13:17) Setan o si ikẹ nọ ẹgwọlọ erere omobọ mai ọ be w’omai kpohọ iruo, inọ omobọ mai ọvo họ oware nọ o rọ omai oja. Rekọ otẹrọnọ ma fialọ oma ze kẹ iruo evaọ oria nọ a jọ gwọlọ omai kpobi, re ma whaha ẹme ọta gbe eruo eware nọ i re si iroro vrẹ ẹta se omobọ mai, ma re dhesẹ nọ Ẹdhọ yọ ọtọrue. Otẹrọnọ ma you jẹ be kẹ enọ i bi ‘su omai’ na adhẹẹ, re ma rehọ aro kele ẹrọwọ rai gbe ẹwhaha oghẹrẹ ohwo nọ ‘i re mu jiri ahwo re a rọ ere ruẹse wo eware nọ a gwọlọ,’ ma rẹ sae wha oghọghọ te udu Jihova. (Hib. 13:7; Jud 16) Ẹkwoma adhẹẹ o wo kẹ ukoko Jihova jẹ be rehọ unevaze ruiruo evaọ oghẹrẹ nọ ọ ruẹrẹfihọ, ma rẹ kẹ imuẹro nọ Jihova ghinọ yọ Ọghẹnẹ mai jegbe nọ ma rọ okugbe evaọ egagọ riẹ.—1 Kọr. 15:58.
[Footnotes]
a Dede, o gwọlọ udhọfọ họ nọ ọ be ta usiuwoma no uwou ruọ uwou, keme owha-iruo usiuwoma ota o gba Ileleikristi kpobi họ. Rekọ uvẹ u te rovie nọ o bi ru uwuhrẹ Ebaibol uviuwou evaọ iraro ọzae riẹ (ọnọ o wo uzou riẹ, ọ gbẹ make rọ Oleleikristi hi), ọ rẹ rehọ oware ruru uzou. Ofariẹ, evaọ oghẹrẹ oke ofa sa nọ o te bi ru uwuhrẹ Ebaibol uviuwou nọ a ruẹrẹ fihọ no vẹre yọ ọzae ukoko na nọ ọ rehọ oma mudhe no ọ riẹ, o re ruru uzou riẹ, rekọ ọzae na ọ rẹ lẹ.
Eme Ọkiẹkpemu
● Eme họ ukoko Jihova nọ a rẹ ruẹ nẹnẹ na? Eme họ ẹjiroro riẹ?
● Ono a ro mu uzou ukoko na? Ẹkwoma ọruẹrẹfihotọ nọ a rẹ ruẹ vẹ ọ be rọ rehọ ọkpọvio uyoyou rọ k’omai?
● Didi uruemu ezi kpahọ owha-iruo jegbe ahwo evaọ ukoko na ma re wo?