“Wha Mọ Ibi Buobu”
“Wha mọ ibi buobu, re u dhesẹ nọ whai ilele mẹ.”—JỌN 15:8.
1. (a) Didi ute ọkwa-olele Jesu ọ fodẹ kẹ ikọ riẹ? (b) Didi enọ u fo nọ ma rẹ nọ oma mai?
O JỌ owọwọ taure o te ti whu. Jesu ọ rehọ oke thethei t’ẹme no udu ze rọ bọ ikọ riẹ ga. Oke o vrẹ udevie aso no, rekọ fiki uyoyou nọ o wo kẹ egbẹnyusu ekpekpe riẹ, Jesu ọ gbẹ be t’ẹme. Evaọ udevie eme riẹ, ọ kareghẹhọ ae ute ofa jọ nọ u fo nọ a rẹ nya te re a gbẹ jọ ilele riẹ. Ọ ta nọ: “Onana a jẹ kẹ Ọsẹ mẹ oruaro, re wha mọ ibi buobu, re u dhesẹ nọ whai ilele mẹ.” (Jọn 15:8) Kọ mai nẹnẹ ma be nya te ute ọkwa-olele onana? Eme u dhesẹ re a “mọ ibi buobu”? Re ma ruẹ uyo na, jọ ma zihe kpohọ ẹme nọ a ta evaọ owọwọ yena.
2. Didi ọtadhesẹ kpahe ẹmọ ibi Jesu ọ ta evaọ owọwọ taure o te ti whu?
2 Ohrẹ na re a mọ ibi yọ abọ jọ ọtadhesẹ nọ Jesu ọ ta kẹ ikọ riẹ. Ọ ta nọ: “Mẹ họ uvi okakọ, Ọsẹ mẹ họ ọwhẹrẹ. Kogha kogha nọ o rọ omẹ no o mọ ibi hi o re si ei no, kogha kogha nọ o rọ omẹ nọ o mọ ibi, ọ rẹ ruẹ riẹ, re o gbẹ mọ ibi viere. Whaọ wha fo fiki eme na nọ mẹ ta kẹ owhai. Wha jọ eva mẹ, mẹ jọ eva rai. Wọhọ epanọ ogha ovo osai mọ ubi hi, ajokpa nọ o rẹ jọ eva okakọ na, whaọ erere, ajokpa eva mẹ nọ wha rẹ jọ. Mẹ họ okakọ na, whai họ egha. . . . Onana a jẹ kẹ Ọsẹ mẹ oruaro, re wha mọ ibi buobu, re u dhesẹ nọ whai ilele mẹ. Wọhọ epanọ Ọsẹ na o you mẹ, ere me you owhai re; wha jọ eva uyoyou mẹ. Wha te koko ijaje mẹ wha rẹ te jọ eva uyoyou mẹ.”—Jọn 15:1-10.
3. Eme ilele Jesu a re ru hrọ re a ruẹse mọ ibi?
3 Evaọ ọtadhesẹ nana Jihova họ Ọwhẹrẹ na, Jesu họ okakọ na, ikọ nọ Jesu ọ jẹ t’ẹme kẹ na họ egha na. Ikọ na a tẹ daoma re a “jọ eva” Jesu, a te mọ ibi. Jesu o te dhesẹ epanọ ikọ na a sae rọ kparobọ evaọ ẹyọrọ okugbe ọghaghae nana: “Wha te koko ijaje mẹ wha rẹ te jọ eva uyoyou mẹ.” Evaọ obaro, Jọn ukọ na o ti kere ọkpọ eme eyena se ibe Ileleikristi: “Ahwo kpobi nọ a bi koko ijaje [Kristi] a rọ eva uyoyou riẹ.”a (1 Jọn 2:24; 3:24) Fikiere, ẹkwoma ekoko ijaje Kristi, ilele riẹ a rẹ jọ kugbei, okugbe ọyena o ve ru ai mọ ibi. Oghẹrẹ ubi vẹ u fo nọ ma rẹ mọ?
Uvẹ Orro
4. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no uzẹme na ze inọ Jihova o “re si” ogha kpobi nọ o mọ ubi hi no?
4 Evaọ ọtadhesẹ okakọ na, Jihova o “re si” hayo gbẹre ogha nọ o be mọ ubi hi no. Eme onana o ta k’omai? Orọnikọ o ta ọvo nnọ u fo re ilele kpobi a mọ ibi hi rekọ inọ aikpobi a sai ru ere, makọ epanọ uyero gbe ọnyaba rai ọ rrọ kẹhẹ. Evaọ uzẹme, o rẹ wọso idhere uyoyou Jihova re o ‘si’ olele Jesu no hayo mi ei oria riẹ fikinọ ọ sai ru te oware nọ ẹgba riẹ o te he he.—Olezi 103:14; Ahwo Kọlọsi 3:23; 1 Jọn 5:3.
5. (a) Ẹvẹ ọtadhesẹ Jesu o ro dhesẹ nọ ma rẹ sai ru ẹnyaharo evaọ ẹmọ ubi? (b) Didi oghẹrẹ ibi ivẹ ma te t’ẹme kpahe na?
5 Ọtadhesẹ Jesu ọrọ okakọ na o te je dhesẹ nnọ, epanọ iyero mai i te kpobi kẹhẹ, o gbahọ nnọ ma re ru uvẹ kẹ orro evaọ iruẹru mai wọhọ olele. Mu ẹro họ epanọ Jesu o fi rie họ: “Kogha kogha nọ o rọ omẹ no o mọ ibi hi o re si ei no, kogha kogha nọ o rọ omẹ nọ o mọ ibi, ọ rẹ ruẹ riẹ, re o gbẹ mọ ibi vi ere.” (Ẹjẹlẹ ibiẹme na ọmai; Jọn 15:2) Evaọ ubrobọ ekuhọ ọtadhesẹ na, Jesu ọ kpakpa ilele riẹ re a mọ “ibi vi ere.” (Owọ avọ 8) Eme onana u dhesẹ? Wọhọ ilele, ma re wo iroro nọ onọ ma ru u te no vievie he. (Eviavia 3:14, 15, 19) Ukpoye, ma rẹ gwọlọ idhere nọ ma re ro ru ẹnyaharo evaọ ẹmọ ubi. Didi oghẹrẹ ibi ma rẹ daoma mọ buobu viere? Eye họ (1) “ubi Ẹzi” na gbe (2) ubi Uvie na.—Ahwo Galesha 5:22, 23; Matiu 24:14.
Ubi Ekwakwa Oleleikristi
6. Ẹvẹ Jesu Kristi o ro fi ẹgba họ ubi ẹzi ọsosuọ nọ a fodẹ na?
6 Orọ ọsosuọ evaọ “ubi Ẹzi” na họ uyoyou. Ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ o rẹ mọ uyoyou evaọ udevie Ileleikristi, keme a bi yoẹme kẹ ujaje nọ Jesu ọ kẹ taure ọ tẹ te nwane kẹ ọtadhesẹ ọ okakọ nọ o be mọ ibi na. Ọ ta kẹ ikọ riẹ nọ: “Mẹ kẹ owhai uzi okpokpọ, nọ, whai ohwo o you ohwo.” (Jọn 13:34) Evaọ uzẹme, nya eme riẹ nọ ọ ta kpobi evaọ aso urere uzuazọ otọakpọ riẹ na duwu, Jesu ọ kareghẹhọ ikọ riẹ unuẹse buobu kpahe ẹgwọlọ nọ a re ro dhesẹ okwakwa nana, uyoyou.—Jọn 14:15, 21, 23, 24; 15:12, 13, 17.
7. Ẹvẹ Pita ukọ na o ro dhesẹ nọ ẹmọ ubi u wo obọ kpahe edhesẹ ọkpọ ekwakwa Kristi?
7 Pita nọ ọ jariẹ evaọ aso ọyena, ọ riẹ nnọ ọkpọ uyoyou Kristi gbe ekwakwa itieye na i re dhesẹ oma via evaọ oma uvi ilele Jesu. Ikpe buobu e ruọ emu no, Pita ọ tudu họ Ileleikristi awọ re a bọ ekwakwa wọhọ oma-oriẹsuo, gbe uyoyou inievo. O fibae nnọ ere oruo o rẹ whaha omai ‘oyẹlẹ hayo ababọ ẹmọ ubi.’ (2 Pita 1:5-8) Epanọ iyero mai e rrọ kpobi, ma rẹ sai dhesẹ ubi ẹzi na. Fikiere, ajọ ma daoma dhesẹ uyoyou, ẹwo, omurokpotọ, gbe ọkpọ ekwakwa Kristi efa vọvọ ziezi, keme “uzi ovo o rọ nọ u mukpahe itieye [na] ha.” (Ahwo Galesha 5:23) Evaọ uzẹme, jọ ma mọ ‘ubi vi ere.’
Ẹmọ Ubi Uvie
8. (a) Didi okugbe ọ rrọ ubi ẹzi na gbe ubi Uvie na? (b) Didi onọ u fo nọ ma re roro kpahe?
8 Ibi nọ i re wowoma bọbọbọ ziezi e rẹ whẹ erru họ okakọ. Ghele na, orọnikọ erru nọ e be whẹ họ okakọ ọvo họ erere ibi-ire itieye na ha. A rẹ jẹ rọ ibi na ru ure bu viere ẹkwoma ẹkọ nọ a rẹ kọ ibi na. Epọvo na re, ubi ẹzi na u bi ru vi erru nọ o be whẹ họ uruemu Oleleikristi mai. Ekwakwa wọhọ uyoyou gbe ẹrọwọ e be jẹ wọ omai vaha ovuẹ Uvie nọ o wọhọ ibi nọ a rẹ ruẹ evaọ Ẹme Ọghẹnẹ na. Muẹrohọ epanọ Pọl ukọ na o fi ẹgba họ ọjẹhọ nana. Ọ ta nọ: “Fiki epanọ ma wo ẹzi orọwọ na [abọjọ ubi ẹzi na] oye ma jẹ be ta.” (2 Ahwo Kọrint 4:13) Pọl ọ nyaharo ta nọ, evaọ edhere otiọna ma be rọ “rehọ okẹ iwẹegọ ejiro rọ kẹ Ọghẹnẹ kẹse kẹse, koyehọ, ma rẹ rọ enu mai jiri odẹ riẹ”—oghẹrẹ ubi avivẹ nọ u fo nọ ma re dhesẹ via. (Ahwo Hibru 13:15) Kọ uvẹ o rrọ uzuazọ mai nọ ma rẹ gbẹ rọ mọ “ibi vi ere” wọhọ enọ i bi whowho Uvie Ọghẹnẹ?
9. Kọ ilele-iruo họ ẹmọ ibi na? Ru ẹme na vẹ.
9 Re ma riẹ uyo na kẹ, u fo re ma kake riẹ oware nọ u ru ubi Uvie na via. Kọ o gba re ma ku ei họ nnọ ẹmọ ubi họ ilele iruo? (Matiu 28:19) Kọ ubi nọ ma rẹ mọ họ ahwo nọ ma fi obọ họ kẹ zihe ruọ egegagọ Jihova nọ e họ ame no? Ijo. O hẹ jọ nọ ere o rrọ, o hae te jọ oware ewhrehe gaga kẹ Isẹri eghaghae enọ e rọ obọ k’otọ whowho ovuẹ Uvie na ikpe buobu no evaọ ekwotọ nọ a be jọ gaviezọ te ere he. Ẹhẹ, otẹrọnọ ilele ekpokpọ ọvo i dikihẹ kẹ ubi Uvie nọ ma rẹ mọ, Isẹri eyena nọ i bi ruiruo gaga na a hae jọ wọhọ egha nọ e mọ họ evaọ ọtadhesẹ Jesu na! Rekọ o rrọ ere vievie he. Kọ eme họ ugogo ubi Uvie orọ odibọgba mai na?
Ẹmọ Ibi Ẹkwoma Ẹvaha Ibi Uvie Na
10. Ẹvẹ ọtadhesẹ Jesu ọrọ ọkibi gbe oghẹrẹ otọ sa-sa na u ro dhesẹ oware nọ ubi Uvie o rrọ gbe oware nọ o rrọ họ?
10 Ọtadhesẹ Jesu ọrọ ọkibi gbe oghẹrẹ otọ sa-sa na o riẹ obọ họ uyo na—uyo omosasọ kẹ enọ i bi se isẹri evaọ ekwotọ nọ a be jọ gaviezọ te ere he. Jesu ọ ta nọ ubi na họ ovuẹ Uvie na nọ o rrọ evaọ Ẹme Ọghẹnẹ gbe nnọ otọ na u dikihẹ kẹ udu ẹwoho orọ ohwo. Ibi jọ “i te kie emamọ ẹkpẹ, e tẹ ro, e tẹ mọ ibi.” (Luk 8:8) Didi ubi? Whaọ, okenọ ọka ọ tẹ dhẹ ze jẹ gb’ezagha no, ọ rẹ so ọmọ họ uke, orọnikọ ure-ọka ofa o rẹ ta fihọ iẹe he rekọ eru-ọka ọkpokpọ. Epọvo na re, o nwanọ rọnọ ilele ekpokpọ Oleleikristi ọ rẹ mọ wọhọ ubi hi, rekọ ubi Uvie okpokpọ.
11. Ẹvẹ a rẹ sai dhesẹ ubi Uvie na?
11 Fikiere, ubi nọ ma be jọ etenẹ t’ẹme kpahe na orọnikọ ilele ekpokpọ hayo emamọ ekwakwa Oleleikristi hi. Nọ o rọnọ ubi nọ a kọ na họ ẹme Uvie na, ibi nọ o rẹ mọ e rẹ jọ ovuẹ uvie na nọ a rẹ vaha. Koyehọ, ẹmọ ubi na họ ẹme nọ a rẹ ta kpahe Uvie na. (Matiu 24:14) Kọ ẹmọ ubi Uvie utioye na—ewhowho emamọ usi Uvie na—o lọhọ, makọ oghẹrẹ nọ iyero mai e rrọ kẹhẹ? E, o lọhọ! Evaọ ọtadhesẹ ọvo na, Jesu o dhesẹ oware nọ o jẹ rrọ ere.
Eroruiruo Ẹgba Mai Kpobi Rọkẹ Oruaro Ọghẹnẹ
12. Kọ ẹmọ ibi Uvie na o lọhọ kẹ Ileleikristi kpobi? Ru ei vẹ.
12 Jesu ọ ta nọ: “O nọ a kọ fihọ emamọ otọ [na], . . . ọ tẹ mọ, ejọ udhe-usoi, ejọ udhe-osa, ejọ ọgba.” (Matiu 13:23) Ibi nọ a kọ fihọ udhu e rẹ mọ oghẹrẹ sa-sa wọhọ epanọ iyero rai e rrọ. Epọvo na re, oware nọ ma rẹ sai ru evaọ ewhowho emamọ usi na o rẹ sai wo ohẹriẹ nya lele epanọ iyero mai e rrọ, yọ Jesu o dhesẹ nọ ọ riẹ ere. Ahwo jọ a sai wo uvẹ vi edekọ; amọfa a rẹ sai wo omokpokpọ gbe ẹgba vi efa. Fikiere, oware nọ ma rẹ sai ru kpobi o rẹ sai bu hayo kawo vi onọ amọfa a bi ru, rekọ nọ oyena o rrọ ẹgba mai kpobi na, o rẹ were Jihova eva. (Ahwo Galesha 6:4) O tẹ make rọnọ owho hayo ẹyao o bi si omai kpemu evaọ iruo usiuwoma ota na, ababọ avro Ọsẹ ohrọ mai, Jihova, o bi rri omai wọhọ omọvo enọ e be “mọ ibi vi ere.” Fikieme? Fikinọ ‘onọ ma wo kpobi’ ma be rọ kẹe na—egagọ udu mai kpobi.b—Mak 12:43, 44; Luk 10:27.
13. (a) Eme họ ugogo ẹjiroro nọ ma rẹ rọ ‘ruabọhọ’ ẹmọ ibi Uvie? (b) Eme o ti fi obọ họ k’omai ruabọhọ ẹmọ ibi evaọ ekwotọ nọ a be jọ gaviezọ tere hẹ? (Rri ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29 na.)
13 Epa kpobi nọ ma rẹ sae mọ ubi Uvie na te, oma o rẹ wọ omai re ma ‘ruabọhọ ẹmọ ibi’ nọ ma tẹ kareghẹhọ oware nọ o be wọ omai ru ere. (Jọn 15:16) Jesu ọ fodẹ ugogo ẹjiroro na: “Onana a jẹ kẹ Ọsẹ mẹ oruaro, re wha mọ ibi buobu.” (Jọn 15:8) Ẹhẹ, iruo usiuwoma ota mai u re ru odẹ Jihova fo evaọ aro ahwo-akpọ kpobi. (Olezi 109:30) Osẹri ẹrọwọ jọ nọ a re se Honor, nọ ọ kpako te enwenọ ikpe 75 no, o mu ẹro họ nnọ: “Makọ evaọ ekwotọ nọ a be jọ gaviezọ họ, o rrọ uvẹ-ọghọ re a jọ ahwo ẹro Ọnọ Ọ Mae Rro na.” Okenọ a nọ Claudio, nọ ọ rrọ Osẹri ọwhọ anwọ 1974 ze, oware nọ ọ gbẹ be rọ ta usiuwoma, dede nọ umutho ahwo jọ ọvo a be gaviezọ evaọ ẹkwotọ riẹ, ọ wariẹ eme ọ Jọn 4:34, oria nọ ma jọ se eme ọ Jesu na: “Emu mẹ họ oreva Ọnọ O vi omẹ ze, jegbe re me ru iruo riẹ.” Claudio o fibae nnọ: “Wọhọ Jesu, orọnikọ mẹ gwọlọ muhọ ọvo ho rekọ re me je ru iruo mẹ wọhọ owhowho Uvie te urere.” (Jọn 17:4) Isẹri Jihova nọ e rrọ akpọ na soso a rọwo kugbe eme enana.—Rri ẹkpẹti na “Epanọ A rẹ rọ ‘Rehọ Odiri Mọ Ibi,’ ” evaọ ẹwẹ-obe avọ 29.
Re A Ta Usiuwoma je Wuhrẹ Amọfa
14. (a) Ẹjiroro agbava vẹ iruo Jọn Ọhọahwo-Ame na gbe erọ Jesu i wo? (b) Ẹvẹ who re dhesẹ iruo Ileleikristi inẹnẹ?
14 Owhowho Uvie ọsosuọ nọ a jọ ikere Usiuwoma na fodẹ họ Jọn Ọhọahwo-Ame na. (Matiu 3:1, 2; Luk 3:18) Ugogo ẹjiroro riẹ họ “re o se isẹi,” yọ o ru rie avọ ẹrọwọ ọgaga gbe ẹruore inọ oghẹrẹ “ahwo kpobi a [te] rọwo.” (Jọn 1:6, 7) Evaọ uzẹme, ejọ nọ Jọn ọ ta usiuwoma kẹ a zihe ruọ ilele ọ Jesu. (Jọn 1:35-37) Fikiere, Jọn ọ jọ ọtausiuwoma gbe oru-ilele. Jesu omariẹ ọ jọ ọtausiuwoma gbe owuhrẹ. (Matiu 4:23; 11:1) Fikiere u gbunu hu, Jesu ọ j’uzi kẹ ilele riẹ orọnikọ re a whowho ovuẹ Uvie na ọvo ho rekọ re a je fi obọ họ kẹ ahwo nọ e jẹ riẹ rehọ re a zihe ruọ ilele riẹ. (Matiu 28:19, 20) Fikiere, iruo mai nẹnẹ i kugbe usiuwoma ota avọ ewuhrẹ.
15. Didi ithatho e rrọ oghẹrẹ nọ a rọ jẹ iruo usiuwoma ota na rehọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ C.E. gbe edẹ inẹnẹ?
15 Evaọ udevie ahwo ikpe-udhusoi ọsosuọ C.E. nọ i yo Pọl nọ ọ jẹ ta usiuwoma je wuhrẹ, “ejọ e . . . rọwo eware nọ a ta na; efa a rọwo ho.” (Iruẹru 28:24, NW ) Epọvo na o rrọ re nẹnẹ. U yoma kẹhẹ, ibi Uvie na buobu i bi kie fihọ ekpehre otọ. O make rrọ ere na, ibi jọ i gbe bi kie fihọ emamọ otọ, nọ e be ta, jẹ dhẹ, wọhọ epanọ Jesu ọ ruẹaro na. Evaọ uzẹme, wariẹ akpọ na soso họ, ahwo nọ a bu vi 5,000 họ enọ i bi zihe ruọ uvi ilele Kristi k’oka k’oka evaọ ẹgbukpe! Ilele ekpokpọ enana a be “rọwo eware nọ a ta na,” dede nọ amọfa buobu a be rọwo ho. Eme o fi obọ họ ru udu rai j’owọ kẹ ovuẹ Uvie na? Evaọ ẹsikpobi, isiuru nọ Isẹri na a bi dhesẹ—ame nọ a bi ku fihọ ubi okpokpọ nọ a kọ na, wọhọ odẹme—oye u bi fi obọ họ. (1 Ahwo Kọrint 3:6) Mu ẹro họ iriruo ivẹ jọ ọvo evaọ usu ibuobu nọ e riẹe na.
Isiuru Omobọ Ohwo I re Fi Obọ Họ
16, 17. Fikieme u je w’uzou re ma dhesẹ isiuru kẹ enọ ma nya ku evaọ odibọgba mai?
16 Karolien, Osẹri ọmoha evaọ Belgium, o weze bru ọkpọkuaye jọ nọ o dhesẹ isiuru kẹ ovuẹ Uvie na ha. Nọ a ruẹ nọ aye na ọ rrọ omohọ gba obọ riẹ, Karolien avọ ọrivẹ riẹ a tẹ gwọlọ fi obọ họ kẹe, rekọ aye na ọ se. Edẹ ivẹ e vrẹ no, Isẹri evo na a te zihe kpohọ uwou aye na jẹ nọe kpahe oma riẹ. Karolien ọ ta nọ: “Onana u fi obọ họ. U gbe rie unu nọ ọ ruẹ nnọ kpakọ ma wo isiuru kpahe iẹe. O te zizie omai ruọ uwou riẹ, uwuhrẹ Ebaibol u te muhọ.”
17 Sandi, Osẹri jọ evaọ United States, o re dhesẹ isiuru kẹ enọ ọ be ta usiuwoma kẹ re. Ọ rẹ jọ obe awhusi ẹwho na rri iwhowhovia kpahe ahwo nọ a yẹ kẹle, ọ vẹ rọ Obe Ikuigbe Ebaibol Mẹ c weze bru enọ i yẹ obọ na. Nọ o rọnọ oni nọ o yẹ obọ ọ rẹ jọ uwou ọ vẹ jẹ rọ evawere dhesẹ ọmọ riẹ kẹ erara na, o rẹ jọ lọlọhọ re a mu ẹme họ. Sandi ọ ta nnọ: “Mẹ rẹ ta kẹ eyewọ na kpahe epanọ isase i re si ọmọ kẹle oma te. Kẹsena mẹ vẹ te ta kpahe use-abọ nọ o rrọ ẹyọrọ emọ evaọ uyerakpọ inẹnẹ.” Kẹle na, fiki iweze itieye na, oni jọ avọ emọ ezeza riẹ a muọ Jihova họ ẹgọ no. Owọ nọ a rẹ jẹ gbe isiuru nọ a re dhesẹ o rẹ sai su kpohọ oghẹrẹ iyẹrẹ oghọghọ evona evaọ odibọgba mai.
18. (a) Fikieme ute na re a “mọ ibi buobu” o gbẹ rro vi omai abọ họ? (b) Itee esa vẹ erọ ọkwa-olele nọ a jọ ikere Usiuwoma Jọn fodẹ na whọ gba riẹ mu no nnọ whọ rẹ nya te?
18 Ẹvẹ o rrọ omosasọ te re ma riẹ nọ ute na re a “mọ ibi buobu” u kpehru vi omai hi! Makọ ma rrọ emaha hayo ekpako, ma wo oma okpokpọ hayo ma be mọ, makọ ma be ta usiuwoma evaọ ekwotọ nọ a rẹ jọ gaviezọ hayo onọ a re jọ gaviezọ tere he, mai kpobi ma rẹ sae mọ ibi buobu. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma edhesẹ ibi ẹzi na vọvọ ziezi gbe ẹvaha ovuẹ Uvie Ọghẹnẹ te epanọ ẹgba mai o te. Eva oke ovo na, ma rẹ daoma ‘jọ evaọ ẹme Jesu’ je ‘wo uyoyou evaọ udevie mai.’ Ẹhẹ, ẹkwoma ẹnya te obọdẹ itee esa nana erọ ọkwa-olele nọ a jọ ikere Usiuwoma Jọn fodẹ na, ma re dhesẹ nọ mai “ghinọ ilele” ọ Kristi.—Jọn 8:31; 13:35.
[Oruvẹ-obotọ]
a Dede nọ egha okakọ orọ ọtadhesẹ na i dikihẹ kẹ ikọ Jesu gbe Ileleikristi efa enọ e te re uku oria evaọ Uvie obọ odhiwu Ọghẹnẹ, ọtadhesẹ na o wo uzẹme nọ ilele Jesu kpobi nẹnẹ a rẹ sai wo erere no ze.—Jọn 3:16; 10:16.
b Enọ i re no uwou ze he fiki owho hayo ẹyao a rẹ sai se isẹri ẹkwoma ileta hayo ẹkwoma ifonu evaọ oria nọ o jẹ lọhọ, hayo a sae ghale emamọ usi na kugbe enọ i weze bru rai.
c Onọ Isẹri Jihova a kporo.
Enọ Ọkiẹkpemu
• Didi oghẹrẹ ubi u fo nnọ ma rẹ mọ buobu viere?
• Fikieme ute na re ma “mọ ibi buobu” u gbe kpehru vi omai abọ họ?
• Didi obọdẹ itee esa erọ ọkwa-olele nọ a fodẹ evaọ ikere Usiuwoma Jọn ma t’ẹme kpahe no na?
[Ẹkpẹti/Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]
EPANỌ A RẸ RỌ “REHỌ ODIRI MỌ IBI”
EME o re fi obọ họ k’owhẹ ruabọhọ ewhowho ovuẹ Uvie na evaọ ẹkwotọ nọ a be jọ gaviezọ tere he? Enana yọ iyo jọ nọ i ti fi obọ họ.
“Nọ ma riẹ nọ Jesu ọ rrọ omai emu gidigba na o rẹ kẹ ẹruore gbe ithihakọ, makọ epa kpobi nọ a rehọ ẹme na evaọ ẹkwotọ na.”—Harry, ikpe 72; nọ ọ họ ame evaọ 1946.
“Ikere nana 2 Ahwo Kọrint 2:17 o rẹ ta udu họ omẹ awọ ẹsikpobi. O ta nọ ma be ta usiuwoma na ‘evaọ aro Ọghẹnẹ gbe usu kugbe Kristi.’ Nọ mẹ tẹ rrọ odibọgba na, yọ mẹ be reawere usu kugbe obọdẹ egbẹnyusu mẹ.”—Claudio, ikpe 43; nọ ọ họ ame evaọ 1974.
“Uzẹme riẹ họ, iruo usiuwoma ota na o lọhọ k’omẹ hẹ. Ghele na, mẹ be ruẹ orugba ọrọ eme nọ e rrọ Olezi 18:29 na: ‘Mẹ rẹ rọ ogaga Ọghẹnẹ mẹ la ugbẹhẹ vrẹ.’ ”—Gerard, ikpe 79; nọ ọ họ ame evaọ 1955.
“O tẹ make rrọ nọ ikere ọvuọvo mẹ sai se evaọ odibọgba na dede, o rẹ vọ omẹ eva inọ Ebaibol na e kiẹ udu ohwo jọ riwi no.”—Eleanor, ikpe 26; nọ ọ họ ame evaọ 1989.
“Mẹ gbẹ be dawo idhere buobu. Idhere nọ e riẹ i bu te epanọ mẹ te sae rọ dhẹ ae duwu hu bọwo ẹdẹ uwhu mẹ.”—Paul, ikpe 79; nọ ọ họ ame evaọ 1940.
“Mẹ rẹ kake dheva ha nọ ahwo a tẹ kpahe ẹme ọgaga kẹ omẹ. Mẹ rẹ daoma whẹtiẹ ahwo na họ oma, lele ahwo t’ẹme jẹ gaviezọ kẹ eriwo rai.”—Daniel, ikpe 75; nọ ọ họ ame evaọ 1946.
“Mẹ nya ku ahwo ọkpokpọ nọ e họ ame no enọ e ta k’omẹ inọ, iruo usiuwoma ota mẹ i fi obọ họ nọ a rọ rrọ Isẹri nẹnẹ na. Evaọ emu mẹ, omọfa jọ o wuhrẹ Ebaibol kugbe ae je fi obọ họ kẹ ae nyaharo. O be k’omẹ oghọghọ nnọ odibọgba mai yọ iruo ọ obọ wozẹ obọ.”—Joan, ikpe 66; nọ ọ họ ame evaọ 1954.
Eme o bi fi obọ họ k’owhẹ “rehọ odiri mọ ibi”?—Luk 8:15.
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
Ẹkwoma edhesẹvia ubi ẹzi na gbe ewhowho ovuẹ Uvie na, ma rẹ rọ mọ ibi
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]
Eme họ otofa ẹme ọ Jesu nọ ọ ta kẹ ilele riẹ na nnọ: “Wha mọ ibi buobu”?