Wo Edẹro kẹ Jihova, Ọmebẹ Mai Na
“O ỌNOWO, . . . whẹ họ ọmebẹ mai, mai kpobi họ iruo abọ ra.”—AIZ. 64:8.
ILE: 89, 26
1. Fikieme Jihova ọ rọ rrọ Ọmebẹ nọ ọ mae rro?
EVAỌ Akpegbọvo ọrọ ukpe 2010, a jẹ jọ London obọ England zẹ othẹ anwae ahwo Chinese jọ enwenọ edọla nọ i bu te ima 70. Orọ vevẹ, ọmebẹ ọ rẹ sae ma ọviẹ gheghe nọ a rẹ sae jọ oria kpobi ruẹ na zihe ruọ okwakwa uwoma nọ o rrọ ghaghae. Dede na, ọmebẹ ọvuọvo ọ riẹ hẹ nọ ọ wọhọ Jihova. Evaọ ubrobọ ekuhọ ẹdẹ avọ ezeza nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ rọ ma eware, ọ rehọ “ovu-otọ [ọviẹ]” ma ọzae ọgbagba, je ru ei epanọ ọ sae rọ rehọ aro kele emamọ iruemu nọ ọyomariẹ o wo. (Emu. 2:7) Ebaibol o se Adamu, ọzae ọgbagba yena nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ovu-otọ ma na “ọmọ Ọghẹnẹ.”—Luk 3:38.
2, 3. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele uruemu ahwo Izrẹl nọ a kurẹriẹ?
2 Adamu o ku uvẹ-ọghọ nọ ọ rọ jọ ọmọ Ọghẹnẹ kufiẹ okenọ ọ ghẹmeeyo kẹ Ọnọ ọ ma riẹ. Dede na, no ige te ige, emọ Adamu buobu nọ e wọhọ “ẹgho” a salọ no inọ a rẹ jọ abọ esuo okpehru Ọghẹnẹ. (Hib. 12:1) A be romakpotọ kẹ Jihova, Ọnọma rai, be rọ enẹ dhesẹ nọ ọye a gwọlọ nọ ọ rẹ jọ Ọsẹ gbe Ọmebẹ rai, orọnikọ Setan he. (Jọn 8:44) Ẹzi omaurokpotọ rai o rẹ kareghẹhọ omai ẹme nọ ahwo Izrẹl nọ i kurẹriẹ a ta inọ: “O ỌNOWO, whẹ họ Ọsẹ mai, mai họ ọviẹẹ, whẹ họ ọmebẹ mai, mai kpobi họ iruo abọ ra.”—Aiz. 64:8.
3 Nẹnẹ, o gwọlọ nọ ahwo kpobi nọ a be rọ ẹzi gbe uzẹme gọ Jihova a rẹ daoma dhesẹ ẹzi omaurokpotọ otiọye na re. A rri rie fihọ uvẹ-ọghọ re a se Jihova Ọsẹ rai jẹ roma kpotọ kẹe re ọ jọ Ọmebẹ rai. Kọ whẹ yọ ọviẹ ọlọlọhọ evaọ obọ Ọghẹnẹ, ọnọ ọ gwọlọ nọ Ọghẹnẹ ọ mae fihọ okwakwa nọ o were riẹ? Kọ who bi rri inievo ra evaọ ukoko na wọhọ ahwo nọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ be jọ omarai ru aruẹrẹ nọ ọ be ma ae na? Re ma sai wo eriwo otiọye, joma ta kpahe eware esa jọ evaọ iruo Jihova, Ọmebẹ mai na: Epanọ ọ rẹ rọ salọ ahwo nọ ọ rẹ ma, ẹjiroro nọ ọ rẹ rọ ma ae, gbe oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ ma ae.
JIHOVA Ọ RẸ SALỌ AHWO NỌ Ọ RẸ MA
4. Ẹvẹ Jihova ọ rẹ rọ salọ ahwo nọ o re si bru omariẹ? Kẹ iriruo.
4 Nọ Jihova o te bi rri ahwo-akpọ, orọnikọ oghẹrẹ nọ a rrọ evaọ okafe o re rri hi. Ukpoye, obọ udu na o re rri, koyehọ oghẹrẹ nọ ohwo ọ ginẹ rrọ evaọ obeva. (Se 1 Samuẹle 16:7b.) Onana u dhesẹ oma via evaọ okenọ Ọghẹnẹ ọ to ukoko Ileleikristi na họ. Ahwo buobu nọ akpọ na o rri nọ a fioka ha eye o si bru ọyomariẹ avọ Ọmọ riẹ. (Jọn 6:44) Ohwo otiọye jọ họ Sọl ohwo Farisi na, ọnọ ọ jẹ hae “ta eme-aghọ, ọnọ o je kpokpo ilele [Jesu], jẹ ta emeẹsọ kẹ ae.” (1 Tim. 1:13) Rekọ Jihova nọ “ọ rẹ dawo ibiudu” na, o rri Sọl wọhọ ọviẹ nọ o gbe wiruo. (Itẹ 17:3) Ọghẹnẹ o rri rie inọ ọ rẹ sae mae zihe ruọ obọdẹ okwakwa, “ohwo nọ [ọ] salọ” re o se isẹri “kẹ erẹwho na, jegbe rọkẹ ivie gbe emọ Izrẹl.” (Iruẹru 9:15) Egba-idi, ahwo nọ a je gbe-ọfariẹ, gbe iji a jọ usu otu nọ Ọghẹnẹ o rri nọ a te sae jọ okwakwa “nọ u wo ọghọ” re. (Rom 9:21; 1 Kọr. 6:9-11) Nọ a wuhrẹ uzẹme nọ o rrọ Ebaibol na je wo ẹrọwọ no, a tẹ kuvẹ re Jihova ọ ma hayo kpọ ae.
5, 6. Ẹvẹ eva nọ ma fihọ Jihova Ọmebẹ mai na u re ro kpomahọ eriwo mai kpahe (a) ahwo obọ otafe? (b) inievo mai evaọ ukoko na?
5 Ẹvẹ oware nọ ma ta no na o sae rọ jọ obufihọ kẹ omai? Fikinọ ma fievahọ Jihova inọ o wo ẹgba nọ ọ rẹ rọ ruẹ idu ahwo je si ahwo nọ ọyomariẹ ọ salọ bru omariẹ, u re ru nọ ma gbe ro gu amọfa ẹdhọ họ evaọ ukoko na hayo obọ otafe. Roro kpahe oriruo ọzae jọ nọ a re se Michael. Ọ ta nọ: “Oke kpobi nọ Isẹri Jihova a tẹ nyabru omẹ ze, me re ku ovao fiẹ jẹ tehe ezọ di wọhọ ẹsenọ ohwo ọvo ọ tubẹ rrọ etẹe he. Mẹ jẹ hai gine dhuaro ku ai gaga! Nọ oke jọ o vrẹ no, mẹ tẹ riẹ uviuwou jọ nọ o were omẹ gaga fiki emamọ uruemu rai. U gbe omẹ unu gaga evaọ ẹdẹjọ nọ mẹ rọ riẹ nọ kpakọ ahwo nana yọ Isẹri Jihova! Uruemu rai na u te ru nọ mẹ rọ romatotọ roro kpahe oware nọ o be lẹliẹ omẹ mukpahe Isẹri Jihova. Me te ti vuhumu nọ ogbori gbe atanọ atanọ o wha riẹ ze, orọnikọ fiki eware jọ nọ mẹ riẹ kpahe ae he.” Re Michael ọ sae ginẹ riẹ oghẹrẹ ahwo nọ Isẹri Jihova a rrọ, ọ tẹ rọwo nọ a wuhrẹ Ebaibol na kugbei. Uwhremu na, o te kurẹriẹ ziọ ukoko na jẹ ruọ iruo ọkobaro oke-kpobi.
6 Ma tẹ rọwo nọ Jihova ọ jọ Ọmebẹ mai, u re je kpomahọ oghẹrẹ nọ ma re rri ibe Ileleikristi mai re. Kọ who bi rri inievo nọ wha gbẹ rrọ ukoko epanọ Jihova o rri rai, inọ Jihova ọ gbẹ be jọ omarai ru iruo. Ọ rẹ sae ruẹ oghẹrẹ ohwo nọ ma rrọ evaọ obeva gbe oghẹrẹ ohwo nọ ma rẹ sai zihe ro evaọ obọ riẹ. Fiki onana, Jihova o wo emamọ eriwo kpahe ahwo, ọ rẹ tẹrovi ethobọ rai hi. (Ol. 130:3) Ma rẹ sae rọ aro kele Jihova ẹkwoma emamọ eriwo nọ ma re wo kpahe ibe Ileleikristi mai. Ma sai tube fiobọhọ kẹ inievo mai evaọ ukoko na nọ a be daoma wo ẹnyaharo evaọ egagọ Ọghẹnẹ na, rọ enẹ tha Ọmebẹ mai na uke. (1 Tẹs. 5:14, 15) O gwọlọ nọ ekpako ukoko nọ a rọ “kẹ ekẹ” evaọ udevie mai na a rẹ kobaro evaọ abọ nana.—Ẹf. 4:8, 11-13.
FIKIEME JIHOVA Ọ RẸ RỌ MA OMAI?
7. Fikieme who ro rri ọwhọkuo Jihova ghaghae?
7 O sae jọnọ who yo no ẹdẹjọ nọ ohwo jọ ọ ta nọ: ‘Okenọ me yẹ emọ obọmẹ no mẹ rọ riẹ epanọ ọwhọkuo nọ ọsẹgboni mẹ a jẹ hae kẹ omẹ evaọ oke emaha ọ ghare te.’ Ma tẹ rọ ẹro ruẹ eware buobu no evaọ uzuazọ, o sai ru omai rri ọwhọkuo wọhọ epanọ Jihova o rri rie, wọhọ odhesẹvia uyoyou riẹ. (Se Ahwo Hibru 12:5, 6, 11.) Uzẹme riẹ họ, uyoyou nọ Jihova o wo kẹ omai emọ riẹ u ru nọ ọ be rọ ma omai avọ ithihakọ. Ọ gwọlọ nọ ma re wo areghẹ, were eva, je you rie zihe. (Itẹ 23:15) O rẹ were iẹe he nọ uye o tẹ be bẹ omai; yọ ọ gwọlọ nọ ma “reabe ofu” riẹ ribri hi, onọ ma reuku riẹ mi Adamu.—Ẹf. 2:2, 3.
8, 9. Ẹvẹ Jihova o bi ro wuhrẹ omai nẹnẹ, kọ ẹvẹ ewuhrẹ nana o ti gbe ro wuhrẹ omai evaọ obaro?
8 Nọ orọnọ ma “reabe ofu Ọghẹnẹ” fiki sebaẹgba na, u wo okejọ nọ ma je ro dhesẹ iruemu iyoma nọ e rẹ dha Ọghẹnẹ eva, iruemu nọ e tubẹ wọhọ erọ erao ijihẹ. Rekọ ma yere Jihova gaga nọ ọ be rọ ma omai, u ru nọ ma ro nwene; ma te ti wo ọkpọ iruemu omogodẹ. (Aiz. 11:6-8; Kọl. 3:9, 10) Fikiere, ma re rri okegbe nọ Jihova ọ be jọ ma omai na wọhọ aparadase egagọ Ọghẹnẹ nọ u bi dhe ewewoma. Ghelọ akpọ omuomu nọ ọ wariẹ omai họ na, ma wo omofọwẹ gbe udhedhẹ. Ofariẹ, a be jọ okegbe nana dhesẹ uyoyou kẹ omai otu nọ ọ whẹro evaọ iviuwou nọ uyoyou o jọ họ. (Jọn 13:35) Yọ, mai omamai ma jọ okegbe nana wuhrẹ epanọ ma re ro dhesẹ uyoyou kẹ amọfa no. Maero, enẹna ma riẹ Jihova no yọ o bi dhesẹ uyoyou ọsọmọ kẹ omai.—Jem. 4:8.
9 Evaọ akpọ ọkpokpọ na, ma te reawere eghale aparadase egagọ Ọghẹnẹ mai na ziezi. Otọakpọ na kpobi u ve ti je zihe ruọ aparadase dẹẹ evaọ otọ esuo Uvie Ọghẹnẹ. Yọ evaọ etoke yena, Jihova ọ te gbẹ ma ahwo-akpọ hayo fiobọhọ kẹ ai ru inwene je wuhrẹ ai ziezi. (Aiz. 11:9) Ofariẹ, Ọghẹnẹ ọ te kẹ omai iroro gbe oma ogbagba, re ma sai wo otoriẹ ewuhrẹ riẹ ziezi je ru oreva riẹ gbagba. Fikiere, joma gbaemu nọ ma rẹ gbẹ romakpotọ kẹ Jihova, rọ ere dhesẹ kẹe nọ ma rri ẹma nọ ọ be ma omai na wọhọ odhesẹvia uyoyou nọ o wo kẹ omai.—Itẹ 3:11, 12.
EPANỌ JIHOVA Ọ BE RỌ MA OMAI
10. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ odiri gbe onaa Ọmebẹ Ologbo mai na via?
10 Wọhọ ọmebẹ nọ o wo onaa ziezi, Jihova ọ riẹ oghẹrẹ “ọviẹ” nọ ma rrọ, yọ ere ọ rẹ rọ ma omai. (Se Olezi 103:10-14.) Oghẹrẹ nọ mai idibo riẹ ma rrọ o re ro yerikugbe omai, ọ riẹ elọhoma gbe ọnyaba omomọvo, ọ tẹ jẹ riẹ epanọ omomọvo o wo ẹnyaharo te no evaọ egagọ riẹ. Oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o re ro yerikugbe idibo riẹ nọ e gba ha u dhesẹ oma via evaọ oma Jesu. Roro kpahe epanọ o ro yerikugbe ikọ riẹ, maero kọ evaọ okenọ a wo avro kpahe ohwo nọ ọ mae rro. O hae jọnọ whọ ruẹ ikọ na evaọ okenọ a jẹ rọ vravro na, kọ whọ hai ti rri rai wọhọ ahwo nọ a wo omaurokpotọ, nọ a rẹ sai wuhrẹ lọlọhọ? Jesu ọ rọ ekpehre ubiẹro rri rai hi. Ọ riẹ nọ oriruo omaurokpotọ ọyomariẹ gbe ohrẹ nọ ọ rẹ rehọ edhere owowou avọ odiri kẹ ae, o rẹ sai ru ikọ riẹ yena nọ i wo ẹrọwọ na nwene. (Mak 9:33-37; 10:37, 41-45; Luk 22:24-27) Nọ Jesu ọ kparoma kpobọ odhiwu no, nọ a je ku ẹzi ọfuafo ku ikọ na no, a tẹrovi iruo nọ Jesu ọ kẹ rai orọnikọ ọkwa hayo okpodẹ hẹ.—Iruẹru 5:42.
11. Ẹvẹ Devidi o ro dhesẹ nọ ọyomariẹ yọ ọviẹ ọlọlọhọ, kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele iei?
11 Nẹnẹ, Jihova ọ be rọ Ẹme riẹ, ẹzi ọfuafo riẹ, gbe ukoko Ileleikristi na ma idibo riẹ. Ẹme Ọghẹnẹ ọ rẹ sae ma omai nọ ma tẹ be romatotọ sei, roro didi kpahe iẹe, jẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ omai fi eware nọ ma jariẹ wuhrẹ hiruo. Devidi ọso-ilezi na o kere nọ: “Nọ omẹ jọ eva ehwa, me roro owhẹ aso, me tovrẹ mẹ vẹ lẹ [se] owhẹ.” (Ol. 63:6) O te je kere nọ: “Me re jiri ỌNOWO nọ ọ be jẹ omẹ iroro; udu mẹ u bi wuhrẹ omẹ re eva oke aso.” (Ol. 16:7) Ẹhẹ, Devidi ọ kuvẹ re ọwhọkuo Ọghẹnẹ ọ daruọ iẹe oma jẹ kpọ iroro eva riẹ, makọ evaọ okenọ ọwhọkuo na ọ jọ gaga dede. (2 Sam. 12:1-13) Emamọ oriruo ẹmeoyo gbe omaurokpotọ Devidi o fihotọ kẹ omai na! Kọ whẹ omara whọ be hai roro didi kpahe Ẹme Ọghẹnẹ, jẹ be kuvẹ re ọ daruọ owhẹ oma? Kọ o gwọlọ nọ whọ daoma viere?—Ol. 1:2, 3.
12, 13. Ẹvẹ Jihova ọ be rọ rehọ ẹzi ọfuafo riẹ gbe ukoko Ileleikristi na ma omai?
12 Ẹzi ọfuafo na ọ rẹ ma omai evaọ idhere buobu. Wọhọ oriruo, o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai wo emamọ iruemu Kristi, enọ e rrọ abọ sa-sa ubi ẹzi ọfuafo na. (Gal. 5:22, 23) Uyoyou yọ abọjọ ubi ẹzi ọfuafo na. Ma you Ọghẹnẹ yọ ma gwọlọ yoẹme kẹe, ma tẹ jẹ gwọlọ nọ ọ ma omai. Ma vuhumu nọ izi riẹ e rrọ owha ogbẹgbẹdẹ hẹ. Ẹzi ọfuafo na ọ sai je fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbẹ rọ kuvẹ hẹ re akpọ na ọ ma hayo nwene omai. (Ẹf. 2:2) Ẹzi omorro isu egagọ ahwo Ju ọ daruọ Pọl ukọ na oma evaọ okenọ ọ jọ uzoge, rekọ uwhremu na o kere nọ: “Evaọ eware kpobi, me bi wo ẹgba ẹkwoma ọnọ ọ be kẹ omẹ ogaga.” (Fil. 4:13) Fikiere wọhọ Pọl, ajọ ma hae lẹ kẹ ẹzi ọfuafo na. Jihova ọ te tehe ezọ di kẹ elẹ idibo omaurokpotọ riẹ hẹ.—Ol. 10:17.
13 Jihova ọ be rọ ukoko Ileleikristi na gbe ekpako ukoko ma omai omomọvo. Wọhọ oriruo, ekpako na a te muẹrohọ nọ ma bi wo ẹbẹbẹ jọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ, a rẹ daoma fiobọhọ kẹ omai, rekọ orọnikọ areghẹ obọrai a re ro ru onana ha. (Gal. 6:1) Ukpoye, a rẹ rọ omaurokpotọ yare Ọghẹnẹ kẹ orimuo gbe areghẹ. A re roro kpahe uyero mai na je ru ekiakiẹ evaọ Ebaibol na gbe ebe ukoko na, a vẹ be rọ enẹ ru lele olẹ rai. Onana u re ru nọ a sae rọ kẹ omai obufihọ nọ ma ginẹ gwọlọ. Nọ ekpako na a tẹ nyabru owhẹ ze re a rọ edhere oyoyou fiobọhọ kẹ owhẹ, ẹsejọhọ kpahe osẹ ra, kọ whọ te jẹ ohrẹ rai rehọ je rri rie wọhọ odhesẹvia uyoyou Ọghẹnẹ? Who te ru ere, kiyọ who bi dhesẹ nọ whẹ yọ ọviẹ ọlọlọhọ evaọ obọ Jihova nọ ọ gwọlọ nọ a mae, yọ onana o te kẹ owhẹ erere.
14. Dede nọ Jihova ọ rẹ sai ru ọviẹ oghẹrẹ kpobi nọ u je rie, uvẹ vẹ ọ rẹ kẹ omai?
14 Ma te wo otoriẹ epanọ Ọghẹnẹ ọ be rọ ma omai, o rẹ sai ru nọ ma rẹ rọ riẹ yerikugbe ibe Ileleikristi mai ziezi, je ru omai wo emamọ eriwo kpahe ahwo nọ a rrọ ẹkwotọ mai, te Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol mai. Evaọ oke Ebaibol, orọnikọ ọmebẹ ọ tẹ nwane tọ ọviẹ lahwe no, o ve mu ei họ ẹma ha. Ọ rẹ kake ruẹrẹ ọviẹ na họ tao, onana u kugbe ibitho gbe erara nọ ọ rẹ ha noi. Epọvo na re, Jihova ọ rẹ ruẹrẹ ahwo nọ a kuvẹ nọ ọ ma ae họ re ọ ruẹse ma ae. Ọ rẹ gba ae họ ru inwene he, rekọ o re dhesẹ izi ikiẹrẹe riẹ kẹ ae re a sae rọ unevaze ru inwene nọ i fo evaọ uzuazọ.
15, 16. Ẹvẹ emọ-uwuhrẹ Ebaibol a sai ro dhesẹ nọ a gwọlọ nọ Jihova ọ ma ae? Kẹ oriruo.
15 Roro kpahe oriruo oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Tessie evaọ obọ Australia. Oniọvo-ọmọtẹ nọ o wuhrẹ Ebaibol kugbe Tessie ọ ta nọ: “Tessie o je wo otoriẹ uwuhrẹ na ziezi, rekọ o je wo ẹnyaharo ho, ọ jẹ tubẹ rọwo kpohọ ewuhrẹ dede he. Fikiere, nọ mẹ lẹ kpahe ẹme na je roro kpahe iẹe no, mẹ tẹ jiroro nọ me ti gbe wuhrẹ iẹe he. Rekọ oware jọ o tẹ via nọ u gbe omẹ unu gaga. Okenọ mẹ nyabru Tessie re me wuhrẹ iẹe orọ urere, o te rovie eva kẹ omẹ. Tessie ọ ta nọ o je rri omariẹ wọhọ ọviẹwẹ keme ọ jẹ hai fi-edhọ gaga. Rekọ obọnana, ọ gba riẹ mu no inọ ọ rẹ siọ uruemu na ba.”
16 U gbe kri hi, Tessie o te mu ewuhrẹ họ ẹnya je bi dhesẹ emamọ iruemu Oleleikristi, dede nọ egbẹnyusu riẹ a je sei ẹkoko. Oniọvo-ọmọtẹ na o fibae nọ: “Nọ oke jọ o vrẹ no, Tessie ọ tẹ họ-ame jẹ ruọ iruo ọkobaro oke-kpobi, dede nọ o wo emọ nọ e gbẹ maha.” Uzẹme na họ, nọ emọ-uwuhrẹ Ebaibol a te mu uzuazọ rai họ erufo no re a ruẹsi ru eva were Ọghẹnẹ, o ti si ai kẹle oma jẹ ma ae zihe ruọ okwakwa uwoma.
17. (a) Eme ọ were owhẹ kpahe Jihova nọ ọ rrọ Ọmebẹ ra na? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?
17 Rite inẹnẹ, obọ gheghe a gbẹ be hae rọ ma eware jọ, onọ o rẹ gwọlọ nọ ọmebẹ na ọ rẹ nabe romatotọ ru oware na. Epọvo na re, Jihova ọ gbẹ be rọ ohrẹ riẹ nabe romatotọ ma omai, je bi muẹrohọ epanọ ma ru kpahe ohrẹ na. (Se Olezi 32:8.) Kọ who bi muẹrohọ isiuru nọ Jihova o wo kẹ owhẹ? Kọ whọ be ruẹ omara evaọ obọ Jihova nọ ọ be romatotọ ma owhẹ na? O tẹ rrọ ere, iruemu efa vẹ i ti fiobọhọ kẹ owhẹ gbẹ jọ wọhọ ọviẹ ọlọlọhọ evaọ obọ Jihova? Iruemu vẹ u fo nọ whọ rẹ whaha re whọ siọ ọviẹ nọ ọ ga no ba ẹjọ? Kọ ẹvẹ esẹgbini a sai ro ru lele ọkpọvio Jihova nọ a be ma emọ rai na? Ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na kiyo enọ yena.