Ebaibol na E Sai Fi Obọ họ kẹ Owhẹ Wo Oghọghọ
DEDE nọ Ebaibol na yọ obe usiwo-imu hu, o ta ẹme kpahe epanọ iroro ohwo—te erọ abọ ewoma hayo eyoma—e sai ro kpomahọ oma-okpokpọ ohwo evaọ abọ iroro hayo ugboma. Ebaibol na e ta nọ: “Eva-ewerọ yọ emamọ umu, iroro egaga i re ru ohwo dọ.” O tẹ jẹ ta nọ: ‘Otẹrọnọ udu u no owhẹ awọ oke uye, ogaga ra u re gbe tulo ho.’ (Itẹ 17:22; 24:10) Iroro elọhoma e rẹ sai mi omai ẹgba, e rẹ sae lẹliẹ omai mọ oyẹlẹ je ru omai kie kẹ iroro na inọ ma rẹ sai wo obufihọ họ hayo nwene uyero nọ ma rrọ na ha.
Iroro elọhoma e rẹ sai je kpomahọ ohwo evaọ abọ-ẹzi. Ẹsibuobu ahwo nọ a rri oma rai nọ a fioka ha a re roro nọ a rẹ sae reawere emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ je wo eghale riẹ hẹ. Simone nọ ma fodẹ evaọ uzoẹme nọ u kpemu na o wo avro inọ ọ rrọ “oghẹrẹ ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ te jẹrehọ họ.” Dede na, nọ ma te rri Ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol na, ma rẹ ruẹ nọ Ọghẹnẹ o wo emamọ eriwo kpahe ahwo nọ a be daoma ru oreva riẹ.
Ọghẹnẹ Ọ be Ginẹ Daezọ
Ebaibol na e ta kẹ omai nọ “ỌNOWO ọ kẹle enọ i wo eva owhrori, o je siwi enọ a nwẹ eva ẹzi.” Ọghẹnẹ o re gbolo ovao kẹ “ẹzi uweri” hi rekọ ọ ya eyaa nọ ọ te “jaja ẹzi enọ erọ omakpotọ jẹ jaja eva iruori.”—Olezi 34:18; 51:17; Aizaya 57:15.
Evaọ ẹsejọ, Jesu, Ọmọ Ọghẹnẹ ọ ruẹ nọ u fo re ọ vuẹ ilele riẹ inọ Ọghẹnẹ ọ be gine jọ oma idibo Riẹ ruẹ ewoma. Ọ rẹhọ ẹkwoma ọtadhesẹ vuẹ ilele riẹ inọ Ọghẹnẹ o re muẹrohọ nọ ọvra ọsese nọ a re se omuedi o te kiotọ—oware nọ ahwo buobu a re se gboware he. Ọ tẹ jẹ ta nọ Ọghẹnẹ ọ riẹ oware nọ o mae kawo kpobi evaọ oma ohwo-akpọ, makọ unu ibi-eto nọ e rrọ uzou ohwo-akpọ. Jesu o ku ọtadhesẹ riẹ na họ ta nọ: “Fikiere wha dhẹ ozọ họ; wha wo aghae vi emevra buobu.” (Matiu 10:29-31)a Jesu o dhesẹ inọ oghẹrẹ nọ ohwo o re roro kpahe omariẹ kẹhẹ, ahwo-akpọ nọ a wo ẹrọwọ a re ghaghae evaọ aro Ọghẹnẹ. Evaọ uzẹme, Pita ukọ na ọ kareghẹhọ omai nọ “Ọghẹnẹ ọ [rrọ ọriẹwẹ hẹ], rekọ evaọ korẹwho korẹwho ọnọ ọ jarae dhẹe o je ru onọ ukiẹrẹe ọ rẹ rehọ iẹe.”—Iruẹru 10:34, 35.
Yọrọ Eriwo Owowa
Ebaibol na e ta udu họ omai awọ nọ ma wo eriwo owowa kpahe oma mai. Pọl ukọ na ọ rehọ ẹgba ẹzi kere nọ: “Mẹ rehọ fiki aruoriwo nọ a ri omẹ rọ ta kẹ kohwo kohwo nọ ọrọ udevie rai nọ, ohwo ọvo o roro oma riẹ kpehru vi epanọ i te rie eroro ho, rekọ o roro avọ oziẹ obro nọ okiete, duọ ohwo duọ utho orọwọ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ.”—Ahwo Rom 12:3.
Uzẹme, ma re du rri oma mai kpehru te epanọ ma rẹ rọ dẹ orro họ oma mai thesiwa ha; yọ eva abọdekọ riẹ, ma re du rri oma mai kuẹku hrọ họ wọhọ ẹsenọ ma te oware ovo ho. Ukpoye, o rẹ jọ utee mai re ma wo eriwo owowa kpahe oma mai, onọ ma rẹ rọ kareghẹhọ epanọ ma be daoma te gbe ọnyaba mai. Enẹ aye Oleleikristi jọ o dhesẹ i rie: “Mẹ yọ ohwo omuomu hu; yọ me woma re gbe he wọhọ ẹsenọ mẹ rrọ okẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ghale ahwo. U wo abọ nọ mẹ jọ woma gbe abọ nọ mẹ be jọ riẹ ru tere he, wọhọ epanọ o rrọ kẹ amọfa kpobi re.”
Uzẹme, o rẹ vẹrẹ ẹta vi eruo re a wo eriwo owowa otiọye. Yọ o rẹ sae gwọlọ omodawọ ulogbo re ma nwene eriwo ọthọthọ nọ ma wo kpahe omobọ mai anwọ ikpe buobu no. Dede na, avọ obufihọ Ọghẹnẹ, ma rẹ sai nwene oghẹrẹ ohwo nọ ma rrọ gbe eriwo nọ ma wo kpahe uzuazọ. Eva uzẹme, ere Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta udu họ omai awọ nọ ma ru. Ma se nọ: “Si obọnọ uruemu ẹdẹe nọ wha je yeri, ohwo anwae na, nọ o gbo no fiki ọlẹliẹhọ urusio . . . ru ẹzi iroro rai zihe ruọ ọkpokpọ, re wha wha ohwo ọkpokpọ na họ oma, ọnọ a ma tho Ọghẹnẹ eva uvi ẹrẹreokie gbe ẹfuọ.”—Ahwo Ẹfẹsọs 4:22-24.
Ẹkwoma omodawọ nọ ma re ro ‘ru ẹzi iroro mai zihe ruọ ọkpokpọ,’ koyehọ, ọwhọ-eva nọ ọ be hae kpọ iroro mai, ma rẹ sai nwene no oghẹrẹ ohwo nọ o re wo iroro ọ me-fioka-ha kpohọ ohwo nọ o re wo iroro owowa. Lena nọ ma fodẹ evaọ uzoẹme nọ u kpemu na, o vuhumu uwhremu na inọ oware ovuọvo u je nwene hayo sai nwene oghẹrẹ nọ o je roro kpahe omobọ riẹ hẹ bẹsenọ o ro si iroro ọ me-te-ohwo nọ amọfa a re you hayo fi obọ họ kẹ hẹ no udu riẹ. Uvi ohrẹ Ebaibol vẹ u fi obọ họ kẹ Lena, Simone, gbe amọfa ru enwene otiọye?
Ehri-Izi Ebaibol nọ I re Fi Obọ họ kẹ Ohwo Wo Oghọghọ
“Gbolo owha ra kẹ ỌNOWO na, o re ti fiobọhọ kẹ owhẹ.” (Olezi 55:22) Olẹ họ oware ọsosuọ kpobi nọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ omai duku uvi oghọghọ. Simone ọ ta nọ: “Oke kpobi nọ udu u whrehe omẹ, mẹ rẹ yare Jihova evaọ olẹ kẹ obufihọ riẹ. U wo oghẹrẹ uyero ovuọvo ho nọ mẹ re jọ ruẹ obufihọ ẹgba gbe ọkpọvio riẹ hẹ.” Nọ okere-ilezi na ọ ta udu họ omai awọ nọ ma gbolo ewha mai kpobi kẹ Jihova na, ọ be rehọ ere kareghẹhọ omai inọ orọnikọ Jihova ọ be daezọ mai ọvo ho rekọ o rri omai omomọvo wọhọ ahwo nọ a te kẹ obufihọ gbe uketha riẹ. Eva aso ọrọ ẹdẹ Ọnyavrẹ 33 C.E. na, ilele Jesu a jọ uweri fiki ẹme nọ Jesu ọ ta kẹ ai inọ uviemenẹ ọ be ta nya se ai ba. Jesu ọ ta udu họ ai awọ nọ a lẹ se Ọsẹ na, o te fibae nọ: “[Wha] yare, wha re ti wo, re oghọghọ rai o gba.”—Jọn 16:23, 24.
“Ẹkẹ oghale o mae rọ vi emio.” (Iruẹru 20:35) Wọhọ epanọ Jesu o wuhrẹ, okẹ nọ a rẹ kẹ yọ ugogo oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ ohwo duku uvi oghọghọ evaọ uzuazọ. Efihiruo ohrẹ Ebaibol nana nọ o rrọ uzẹme na u re fi obọ họ kẹ omai tẹrovi ẹgwọlọ amọfa ukpenọ ma rẹ tẹrovi omoyẹlẹ mai. Nọ ma te bi fi obọ họ kẹ amọfa, jẹ ruẹ nọ a bi yere omai, udu u re kie omai vi inọ mai yọ ahwo jọ re. Lena ọ ruẹ vuhumu nọ usi uwoma nọ o rrọ Ebaibol na nọ ọ be hae vuẹ erivẹ riẹ kẹse kẹse u bi fi obọ họ kẹe evaọ idhere ivẹ. Ọ ta nọ: “Orọ ọsosuọ, o be hae kẹ omẹ oghẹrẹ evawere gbe evevọwẹ nọ Jesu ọ ta ẹme kpahe na.” Ọ tẹ jẹ ta nọ: “Orọ avivẹ, amọfa a be hae jẹ emamọ owọ ziezi nọ o be kẹ omẹ oghọghọ.” Ẹkwoma oma nọ ma rẹ rọ kẹ iruo usiuwoma ota na ẹsikpobi, ma rẹ ruẹ uzẹme orọ eme nọ e rrọ obe Itẹ 11:25 na: “Ọnọ o re ku ame kuẹ, a re ti ku ame ku ei re.”
‘Edẹ eruẹ-uye e rrọ avọ eyoma, rekọ ọwereva o wo eha kẹse kẹse.’ (Itẹ 15:15) Mai kpobi ma rẹ sae salọ oghẹrẹ nọ ma re rri oma mai gbe uyero mai. Ma rẹ sai jọ ọnọ o wo eriwo oyoma kpahe eware kpobi je roro nọ ma be rioja, hayo ma rẹ sae salọ nọ ma re wo eriwo owoma ẹsikpobi, ‘were eva,’ jẹ ghọghọ wọhọ ẹsenọ ma rrọ ehaa. Simone ọ ta nọ: “Mẹ rẹ daoma wo eriwo owoma te epanọ o rẹ lọhọ te kpobi. Mẹ rẹ jọ owhreze ẹsikpobi evaọ uwuhrẹ omobọ ohwo gbe evaọ iruo odibọgba na, yọ mẹ rẹ lẹ kẹse kẹse. Mẹ rẹ daoma jọ kugbe ahwo nọ a rẹ wereva jẹ daoma fi obọ họ kẹ amọfa.” Oghẹrẹ ẹzi otiọye na ọ rẹ lẹliẹ ohwo wo uvi oghọghọ, nwane wọhọ epanọ Ebaibol na e ta udu họ omai awọ inọ: “O whai enọ i kiẹrẹe, wha ghọghọ eva e were owhai eva ỌNOWO, gbe enọ i wo eva efuafo e were eva!”—Olezi 32:11.
“Ogbẹnyusu uzẹme o re dhesẹ uyoyou ẹsikpobi, yọ ọ rrọ oniọvo nọ o re fi obọ họ evaọ etoke uye.” (Itẹ 17:17, NW ) Eva nọ ma rẹ ta kẹ ohwo nọ ma you hayo ọkohrẹ nọ ma fi eva họ u re fi obọ họ kẹ omai fi iroro ọ me-fioka-ha kparobọ nọ e gbẹ sae rọ da omai eva fia ha. Ẹme nọ ma rẹ ta kugbe amọfa o rẹ sai fi obọ họ kẹ omai wo eriwo owoma, ọrọ owowa. Simone ọ ta nọ: “Iroro-eva mẹ nọ mẹ rẹ ta via u bi fi obọ họ kẹ omẹ gaga.” O te je fibae nọ: “U fo re whọ vuẹ omọfa oghẹrẹ nọ who bi roro kpahe oma ra. Ẹsibuobu eva irovie kẹ omọfa o rẹ kẹ ifue nọ whọ gwọlọ.” Ere oruo u ti fi obọ họ kẹ owhẹ ruẹ uzẹme orọ ẹme ite nọ o ta nọ: “Awaọruọ ọ rẹ rọ ohwo gbotọ, rekọ ẹme ezi ọ rẹ kẹ ẹe eva ewerọ.”—Itẹ 12:25.
Oware nọ Whọ rẹ Sai Ru
Umutho jọ ọvo ma ta ẹme te no na evaọ usu obọdẹ ehri-izi Ebaibol nọ e rẹ sai fi obọ họ kẹ omai fi ẹbẹbẹ iroro ọ me-fioka-ha kparobọ je duku uvi oghọghọ. Whọ tẹ rrọ usu ahwo nọ a bi lele iroro ọ me-fioka-ha muabọ, ma ta udu họ owhẹ awọ nọ whọ roma totọ kiẹ Ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol na. Daoma wo uvi eriwo owowa kpahe omobọ ra avọ usu ra kugbe Ọghẹnẹ. Ma rẹro nọ avọ obufihọ ọkpọvio Ẹme Ọghẹnẹ, whọ te sai duku uvi ọghọghọ evaọ oware kpobi nọ who bi ru.
[Oruvẹ-obotọ]
a A ta ẹme kpahe oria Ikereakere nana ziezi evaọ ẹwẹ-obe avọ 18 gbe 19.