Oware Nọ Uvie Ọghẹnẹ U Ti Ru
“Uvie ra oze, epanọ a rọ obọ odhiwu ru orọ eva ra, ru re a jọ akpọ na ru ere re.”—MATIU 6:10.
1. Eme ẹtha Uvie Ọghẹnẹ u ti dhesẹ?
OKENỌ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ re a lẹ kẹ Uvie Ọghẹnẹ, ọ riẹ nọ ẹtha riẹ o ti kuọ esuo ohwo-akpọ nọ o siomano Ọghẹnẹ nọ o kri te ikpe udhusoi akuakpe ẹko buobu no na họ. Evaọ etoke ọyena kpobi, a jẹ jọ oria kpobi evaọ otọakpọ ru oreva Ọghẹnẹ hẹ. (Olezi 147:19, 20) Rekọ nọ a rehọ Uvie na mu evaọ obọ odhiwu no na, koyehọ a te jọ oria kpobi ru oreva Ọghẹnẹ. Oke enwene igbunu ọyena no esuo ohwo-akpọ kpohọ esuo Uvie obọ odhiwu Ọghẹnẹ o kẹle gaga no.
2. Eme o ti kpoka họ enwene no esuo ohwo-akpọ kpohọ esuo Uvie na?
2 Oware nọ u ti kpoka họ enwene nana họ etoke nọ Jesu o se “uye obẹbẹ ruaro [nọ] o rẹ te jọ, u tioye o te jọ no emuhọ akpọ na ze ri te enẹ hẹ, ijo, o gbẹ sae jọ ofa ha.” (Matiu 24:21) Ebaibol na ọ ta epanọ etoke ọyena o ti theri te he, rekọ idabolo nọ e te roma via evaọ etoke ọyena i ti yoma vi oware kpobi nọ akpọ na ọ ruẹ no. Eva emuhọ uye ulogbo na, oware jọ o te via nọ o te wha iguegue họ ahwo buobu nọ e te jọ otọakpọ na oma: ọraha egagọ erue kpobi. Oyena o te jọ iguegue kẹ Isẹri Jihova ha, keme a rẹro onana kri no. (Eviavia 17:1, 15-17; 18:1-24) Uye ulogbo na u ti kuhọ eva Amagẹdọn okenọ Uvie Ọghẹnẹ o te rọ raha uyerakpọ Setan kpobi no.—Daniẹl 2:44; Eviavia 16:14, 16.
3. Ẹvẹ Jerimaya o dhesẹ ekuhọ ahwo aghẹmeeyo?
3 Eme onana u ti dhesẹ kẹ ahwo nọ “e riẹ Ọghẹnẹ hẹ, gbe enọ e kezọ [họ kẹ] usiuwoma” kpahe Uvie obọ odhiwu riẹ nọ o rọ abọ Kristi na? (2 Ahwo Tẹsalonika 1:6-9) Eruẹaruẹ Ebaibol e ta k’omai nọ: “Ri, umuomu o be nya no okpẹwho ruọ okpẹwho, edo ologbo jọ o re ti kokohọ no oka akpọ na tha! Enọ ỌNOWO na o kpe eva ẹdẹ ọyena a rẹte vaha ae no oka du oka akpọ na. A gbẹ sai ti weli ai hi, hayo ekoko họ, hayo ekio ho; a rẹte jọ wọhọ isọ eva otọ akpọ na.”—Jerimaya 25:32, 33.
Ekuhọ Emuemu
4. Fikieme a jẹ ta nọ Jihova ọ riẹ ru nọ o te kuọ uyerakpọ umuomu nana họ?
4 Evaọ ikpe udhusoi akuakpe ẹko buobu na, Jihova Ọghẹnẹ o thihakọ emuemu no, kri te epanọ ahwo udu oruọzewọ a rọ ruẹ no nnọ esuo ohwo-akpọ yọ idabolo. Wọhọ oriruo, evaọ ikpe-udhusoi avọ 20 na ọvo, a kpe ahwo nọ a bu vi ima 150 evaọ emo, enwene-ologbo egọmeti ẹkwoma ọkparesuọ, gbe ozighi omoma efa, wọhọ epanọ obe jọ u dhesẹ i rie. Evega ohwo e mai dhesẹ oma via evaọ etoke Ẹmo Akpọ II na, onọ a jọ kpe enwenọ ahwo ima 50, avọ ibuobu nọ i whu uwhu imuozọ evaọ ega uye Nazi. Wọhọ epanọ Ebaibol na ọ ruẹaro, evaọ oke mai na ‘ahwo omuomu gbe otu eviẹhọ a no eyoma ruọ onọ o mai yoma no.’ (2 Timoti 3:1-5, 13) Nẹnẹ, ọfariẹ-ogbe, ethube, ozighi, ofruriọ, gbe orivo kẹ itee Ọghẹnẹ e rọ oria kpobi. Fikiere, Jihova ọ riẹ ru nọ ọ tẹ rehọ uyerakpọ umuomu nana ziọ oba.
5, 6. Dhesẹ emuemu nọ ọ jọ Kenan anwae?
5 Uyero na enẹna o wọhọ onọ o jọ Kenan enwenọ ikpe 3,500 nọ i kpemu. Ebaibol na ọ ta nọ: “Koware koware otọtọ nọ ỌNOWO na o mukpahe oye a bi ru kẹ edhọ rai; makọ emezae gbe emetẹ rai dede a be mahe ae kẹ edhọ rai.” (Iziewariẹ 12:31) Jihova ọ vuẹ orẹwho Izrẹl nọ: “Fiki umuomu erẹwho na ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai o je le ai no kẹ owhai.” (Iziewariẹ 9:5) Henry H. Halley, ogbiku Ebaibol na, o muẹrohọ nnọ: “Egagọ Bale, Ashtorẹt, gbe eghẹnẹ Kenan efa i wo ehaa nọ a re jo ru vroma; etẹmpol rai e jọ eria eware aghọ.”
6 Halley o dhesẹ epanọ emuemu rai o yoma te, keme evaọ oria utioye na jọ, ekiotọ eware anwae a “ruẹ ewhala buobu nọ abọjọ oma emọ nọ a ro dheidhe kẹ Bale e rọ.” Ọ ta nọ: “Oria na kpobi o jọ wọhọ ahoo emefofa. . . . Ahwo Kenan a jẹ rọ ọfariẹ-ogbe g’egagọ rai evaọ aro eghẹnẹ rai; a ve je kpe emọ ọsosuọ rai ro dheidhe kẹ eghẹnẹ evo enana. A te rri rie, evaọ abọ ologbo, ẹkwotọ Kenan kpobi ọ wọhọ Sodọm avọ Gomora. . . . Kọ u kiehọ re a vu eware aghọ etọtọ gbe olahiẹ eyena wa? . . . Ekiotọ eware anwae nọ e tọ oria ọraha ikpewho Kenan a ta nọ Ọghẹnẹ o vu rai wa kri hrọ.”
Ẹreuku Otọakpọ Na
7, 8. Ẹvẹ Ọghẹnẹ o ti ro ru otọakpọ na fo?
7 Nwane epanọ Ọghẹnẹ o ru Kenan fo na, kẹle na o bi ti ru otọakpọ na soso fo ọ vẹ rehọ iẹe kẹ enọ i bi ru oreva riẹ. “Okiẹrẹe ọ rẹ te ria otọ na, ahwo oruọzewọ a rẹ te ria ae eva; rekọ a re ti kpe ahwo omuomu no otọ na.” (Itẹ 2:21, 22) Yọ ọso-ilezi na ọ ta nọ: “Omoke kakao, iru-umuomu e gbẹ te jọ họ; . . . Rekọ enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku; oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ.” (Olezi 37:10, 11) A ti si Setan no re, “re ọ siọ erẹwho na ba ẹviẹhọ, bẹsenọ odu ikpe na i re ro re.” (Eviavia 20:1-3) Ẹhẹ, “akpọ na avọ urusio riẹ e rẹ te vrẹ, rekọ ohwo nọ o re ru oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ bẹdẹ.”—1 Jọn 2:17.
8 Nọ ọ jẹ gba ẹruore oruaro kẹ enọ e gwọlọ rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ na ekru, Jesu ọ ta nọ: “Ahwo nọ a te rọ oma kpotọ eva e were ae, keme arẹ te ria akpọ na.” (Matiu 5:5) O wọhọ nọ ọ jẹ t’ẹme kpeze kpohọ Olezi 37:29, onọ o ruẹaro nọ: “Ikiẹrẹe e rẹ te rehọ otọ na reuku, a vẹ jẹ ria ae bẹdẹ.” Jesu ọ riẹ nọ o rọ ẹjiroro Jihova re o ru enọ i wo udu ezi rria otọakpọ aparadase bẹdẹ bẹdẹ. Jihova ọ ta nọ: “Mẹ, mẹ rehọ ogaga . . . ulogbo mẹ ma akpọ na, te ahwo te erao nọ e rọ akpọ na, mẹ tẹ rehọ iẹ kẹ ọnọ ọ were omẹ.”—Jerimaya 27:5.
Akpọ Ọkpokpọ Igbunu
9. Didi oghẹrẹ akpọ Uvie Ọghẹnẹ o te rọ ze?
9 Nọ Amagẹdọn ọ tẹ vrẹ no, Uvie Ọghẹnẹ o te rehọ “akpọ ọkpokpọ” igbunu nọ “ẹrẹreokie ọ be ria” ze. (2 Pita 3:13) Ẹvẹ ufuoma riẹ o te rro te re enọ e zọ vrẹ Amagẹdọn a no otọ otunyẹ uyerakpọ omuomu nana! Ẹvẹ a te ghọghọ te nọ a rọ rueva ọ akpọ ọkpokpọ okiẹrẹe na evaọ otọ egọmeti Uvie odhiwu na, avọ eghale igbunu gbe irẹro uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ!—Eviavia 7:9-17.
10. Eware iyoma vẹ e gbẹ te jọ otọ esuo Uvie na ha?
10 Ẹmo, ethube, ohọo, makọ erao ijihẹ dede e gbẹ te jọ idudu kẹ ahwo ho. “Mẹ rẹte re ọvọ udhedhẹ kugbe [ahwo mẹ], me ve si erao ijihẹ na no otọ na, . . . Ire otọ na e rẹte mọ ibi rai, otọ na o rẹte kẹ ẹvi riẹ, a reti wo omofọwẹ eva otọ rai.” “A ve ti duwu elọkọ rai zihe ruọ ewhẹ, a re ti duwu izuẹ rai zihe ruọ awẹ-ojale; orẹwho o gbẹ te kpare elọkọ ri orẹwho ho, hayo ẹmo ọ gbẹ te jọ ofa ha; Rekọ ohwo kpobi ọ rẹ te keria otọ ekakọ gbe otọ ure fig riẹ, ozọ ohwo ọvo u gbe ti mu ai hi.”—Izikiẹl 34:25-28; Maeka 4:3, 4.
11. Fikieme ma je wo udu nọ ẹyao o ti kuhọ?
11 A ti si ẹyao, uweri, tubọ uwhu no. “Ohwo ọvo nọ ọ be ria eva riẹ nọ ọ rẹte ta no, ‘Mẹ be mọ’, ọ rọ họ; Ahwo nọ a be ria etẹe kpobi a reti wo erọvrẹ izieraha rai.” (Aizaya 33:24) “Ọghẹnẹ o ve ti ririe irui kpobi no aro rai; uwhu o gbẹte jọ ofa ha, hayo kọ uweri hi, hayo oviẹ hẹ, hayo edada ọvuọvo ho, keme eware anwae evrẹ no. . . . ‘Ri, mẹ ruẹrẹ eware kpobi ru no.’ ” (Eviavia 21:4, 5) Okenọ ọ jọ otọakpọ, Jesu o dhesẹ ẹgba riẹ nọ o re ro ru eware nana avọ ogaga nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ. Avọ uketha ẹzi ọfuafo na, Jesu ọ nya ẹkwotọ na kpobi duwu je siwi emo gbe enọ e be mọ.—Matiu 15:30, 31.
12. Didi ẹruore ọ riẹ kẹ iwhuowhu na?
12 Jesu o tube ru viere. Ọ kpare iwhuowhu na. Ẹvẹ o jọ ahwo omarokpotọ oma? Okenọ ọ kpare ọmọtẹ ikpe 12 jọ, ọsẹ gbe oni riẹ a ‘ghọghọ thesiwa.’ (Mak 5:42) Onana yọ oriruo ọfa ọrọ oware nọ Jesu ọ te jọ otọakpọ soso ru evaọ otọ esuo Uvie na, keme evaọ oke oyena, “ẹkparomatha enọ ikiete avọ enọ ikiete he e rẹ te jarọ.” (Iruẹru 24:15) Dai roro oghọghọ ulogbo nọ o te jariẹ nọ ẹko sa-sa iwhuowhu na e tẹ ziọ uzuazọ a ve je kuomagbe iyoyou rai! Ababọ avro iruo ewuhrẹ ologbo evaọ otọ ẹruọsa Uvie na o te romavia re “akpọ na ọ te vọ avọ eriariẹ ỌNOWO na wọhọ epanọ ame ọ vọ abade.”—Aizaya 11:9.
Ẹkpare Kpehru Esuo Jihova
13. Ẹvẹ a ti ro dhesẹ ewoma esuo Ọghẹnẹ?
13 Evaọ ekuhọ ikpe udhusoi akuakpe ọrọ esuo Uvie na, yọ a zihe uviuwou ohwo-akpọ na ziọ ẹgbagba iroro gbe ugboma no. Otọakpọ na o vẹ te jọ ọgbọ Idẹn akpọ-soso, aparadase. Yọ ahwo a wo udhedhẹ, evawere, ufuoma, gbe okegbe ahwo-akpọ uyoyou tobọ no. Okenọ esuo Uvie na ọ re nyaze he, a re jọ ikuigbe ohwo-akpọ ruẹ ọkpọ oware onana ha. Ẹvẹ ohẹriẹ nọ o te jọ udevie isuẹsu olahiẹ ahwo-akpọ orọ ikpe udhusoi akuakpe buobu nọ e vrẹ na avọ esuo erru Uvie odhiwu Ọghẹnẹ ọrọ ikpe udhusoi akuakpe na o te rro te! Evaọ oke oyena yọ a dhesẹ epanọ esuo Ọghẹnẹ ẹkwoma Uvie riẹ o woma te no evaọ kabọ kabọ. Oke oyena yọ a kpare udu Ọghẹnẹ nọ o re ro su, esuo-okpehru riẹ, kpehru no.
14. Eme ọ te via kẹ otu ọwọsuọ eva ekuhọ ikpe udhusoi akuakpe na?
14 Eva ekuhọ ikpe udhusoi akuakpe na, Jihova ọ te kẹ ahwo-akpọ egbagba uvẹ re a fi ufuoma ẹsalọ rai h’iruo rọ kpahe ohwo nọ a gwọlọ gọ. Ebaibol na o dhesẹ nọ a “ti siobọno Setan no eva uwou-odi ze.” Ọ vẹ te wariẹ daoma re o su ahwo-akpọ thọ, ejọ rai a te salọ omasino Ọghẹnẹ. Re ọ whaha ‘uye nọ o rẹ roma via orọ avivẹ,’ Jihova ọ te raha Setan, idhivẹri riẹ, gbe enọ e kpare so esuo-okpehru Jihova kpobi no. Uvumọ ohwo ọ rẹ vro oke oyena ha inọ ahwo-akpọ nọ a raha bẹdẹ bẹdẹ na a kẹ rae oke he hayo inọ sebaẹgba ọ wha emuemu rai ze. Ijo, a te jọ wọhọ Adamu avọ Ivi egbagba na, enọ i keke aro fihọ kpareso esuo okiẹrẹe Jihova.—Eviavia 20:7-10; Nahum 1:9.
15. Didi usu otu omarokpotọ a ti wo kugbe Jihova?
15 Evaọ abọdekọ riẹ, o wọhọ nọ otu obuobu a te salọ nnọ a rẹ jọ abọ esuo-okpehru Jihova. Nọ a tẹ raha otu ọwọsuọ kpobi no, otu ikiẹrẹe na a ti dikihẹ aro Jihova, nọ a nyavrẹ ẹdawọ urere na avọ omarokpotọ na. Jihova ọ vẹ te jẹ ahwo omarokpotọ enana rehọ wọhọ emọ riẹ. A vẹ te rọ enẹ zihe ziọ usu nọ Adamu avọ Ivi a wo kugbe Ọghẹnẹ taure a tẹ te kpareso na. Fikiere, Ahwo Rom 8:21 o ve ti rugba: “Ukpuzou enama na [ahwo-akpọ] a reti si ei no igbo egbogbo eruọ eva uvẹ oruaro emọ Ọghẹnẹ.” Aizaya ọruẹaro na ọ ruẹaro nọ: “[Ọghẹnẹ] ọ vẹ lọ uwhu no ri bẹdẹ, Ọnowo na ỌGHẸNẸ o veti ririe irui oviẹ no aro rai.”—Aizaya 25:8.
Ẹruore Uzuazọ Ebẹdẹ Bẹdẹ
16. Fikieme u je fo re a rẹro osohwa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ?
16 Ẹvẹ ẹruore nọ ọ be hẹrẹ otu ẹrọwọ o gbunu te, re a riẹ nọ Ọghẹnẹ o ti ku irere abọ-ẹzi gbe erọ iwo ku ai bẹdẹ bẹdẹ! Ọso-ilezi na ọ ta gbagba nọ: “Who rovie abọ ra, who te bi ru [emamọ] ẹgwọlọ eware nọ i wo uzuazọ kpobi rọ kẹ ae.” (Olezi 145:16) Jihova ọ tuduhọ utu otọakpọ na re a wo ẹruore ọrọ uzuazọ evaọ Aparadase na wọhọ abọjọ ẹrọwọ rai nọ a re fihọ iẹe. Dede nọ avro esuo-okpehru Jihova ọye ọ mai wuzou na, orọnikọ ọ ta kẹ ahwo nọ a gọe ababọ irẹro osohwa ha. N’oka duoka Ebaibol na, omarokpotọ kẹ Ọghẹnẹ gbe ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ e nya kugbe wọhọ abọjọ ẹrọwọ nọ Ileleikristi a re fihọ Ọghẹnẹ. “Ohwo kpobi nọ o bikẹle Ọghẹnẹ ọ rẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rọ, jegbe ọ rẹ te hwosa kẹ e nọ e guọlọ e riẹ.”—Ahwo Hibru 11:6.
17. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ nọ u woma re ẹruore mai ọ thọ omai?
17 Jesu ọ ta nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re a riẹ owhẹ nọ whẹ ọvo họ uvi Ọghẹnẹ, gbe Jesu Kristi ọnọ who vi.” (Jọn 17:3) Ọ jọ etenẹ gba ẹriẹ Ọghẹnẹ gbe ẹjiroro riẹ kugbe osohwa nọ onana o rẹ wha ze. Wọhọ oriruo, nọ orumuomu jọ ọ yare nnọ a kareghẹhọ iẹe evaọ okenọ Jesu ọ tẹ ziọ Uvie riẹ no, Jesu ọ ta nọ: “Who re ti lele omẹ jọ obọ Paradais.” (Luk 23:43) Orọnikọ ọ ta kẹ ọzae na nnọ o wo ẹrọwọ makinọ o ti wo osohwa ha ha. Ọ riẹ nọ Jihova ọ gwọlọ re idibo riẹ a wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ aparadase re u fiobọhọ thọ ae nọ a be nyaku edawọ sa-sa evaọ akpọ nana. Fikiere, irẹro osohwa yọ obufihọ ulogbo evaọ ithihakọ wọhọ Oleleikristi.
Obaro Uvie Na
18, 19. Eme ọ te via kẹ Ovie gbe Uvie na eva ekuhọ Esuo Odu-Ikpe na?
18 Nọ Uvie na o rọ egọmeti ethabọ nọ Jihova ọ rọ rehọ otọakpọ na avọ ahwo-akpọ ziọ ẹgbagba jẹ ruẹrẹhọ kugbei na, didi iruo Ovie na Jesu Kristi avọ ivie gbe izerẹ 144,000 na a ti wo nọ Odu-Ikpe na ọ tẹ vrẹ no? “Kẹsena u te te urere, oke nọ ọ rẹ te rehọ uvie na kẹ Ọghẹnẹ Ọsẹ na, nọ ọ raha isuẹsu, udu-ogaga gbe ogaga kpobi no. Keme o re suẹ hrọ bẹsenọ Ọghẹnẹ o re ti fi ewegrẹ kpobi họ otọ evawọ riẹ.”—1 Ahwo Kọrint 15:24, 25.
19 Nọ Kristi o te siobọno Uvie na kẹ Ọghẹnẹ no, kọ ẹvẹ a re wo otoriẹ ikereakere nọ e ta nọ Uvie na o te jọ bẹdẹ bẹdẹ na? Eware nọ Uvie na u rugba e te jọ bẹdẹ bẹdẹ. A te rọ ọghọ kẹ Kristi bẹdẹ bẹdẹ fiki abọ nọ o wo evaọ ẹkpare kpehru esuo Ọghẹnẹ. Rekọ nọ a si uzioraha gbe uwhu no riẹriẹriẹ na, yọ a dẹ ohwo-akpọ zihe ze no na, onana u ru iruo riẹ wọhọ Osiwi kuhọ. Yọ Esuo Odu-Ikpe Uvie na o rugba no vọvọ; fikiere a gbẹ du gwọlọ egọmeti ethabọ họ nọ ọ rẹ jọ udevie Jihova gbe ahwo-akpọ ẹmeoyo. Fikiere, “Ọghẹnẹ ọ [vẹ] te jọ eva eware kpobi rọ kẹ kohwo kohwo.”—1 Ahwo Kọrint 15:28.
20. Ẹvẹ ma sae rọ riẹ oware nọ o rọ obaro kẹ Kristi gbe 144,000 na?
20 Didi iruo kristi avọ ibe isu riẹ a ti wo nọ Esuo Odu-Ikpe na o te kuhọ no? Ebaibol na ọ ta ha. Ghele na, o rẹ sai mu omai ẹrọ nọ Jihova ọ te kẹ ae iruo efa evaọ emama riẹ kpobi. Jomai kpobi nẹnẹ ma kru esuo Jihova kpehru re ma wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re evaọ obaro na, ma vẹ te jọ uzuazọ re ma ruẹ oware nọ Jihova ọ jiroro riẹ kẹ Ovie na gbe ibe ivie gbe izerẹ riẹ, jẹ rọ kẹ ehrugbakpọ igbunu riẹ na kpobi!
Eme Ọkiẹriwo
• Enwene vẹ evaọ isuẹsu ma be kẹle no?
• Ẹvẹ Ọghẹnẹ o ti ro guẹdhọ otu emuemu gbe ikiẹrẹe na?
• Didi iyero e te jọ akpọ ọkpokpọ na?
• Ẹvẹ a te rọ kpare esuo Jihova kpehru vọvọ?
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
“Ẹkparomatha enọ ikiete avọ enọ ikiete he e rẹ te jarọ”
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]
Ahwo omarokpotọ a ti zihe ziọ emamọ usu kugbe Jihova