Ọnana Họ Ẹdẹ Esiwo Na!
“Ri, enẹna họ oke ẹrehọ; ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.”—2 Ahwo Kọrint 6:2.
1. Eme a gwọlọ kẹ edikihẹ ọjẹrehọ kugbe Ọghẹnẹ gbe Kristi?
JIHOVA o fi ẹdẹ ẹdhoguo họ kẹ ahwo-akpọ no. (Iruẹru 17:31) Otẹrọnọ o rẹ jọ ẹdẹ esiwo k’omai, o gwọlọ nọ ma re wo edikihẹ ọjẹrehọ kugbei avọ Obruoziẹ riẹ nọ o ro mu, Jesu Kristi. (Jọn 5:22) Edikihẹ otiọye na o gwọlọ uruemu nọ o rọwo kugbe Ẹme Ọghẹnẹ gbe ẹrọwọ nọ ọ rẹ w’omai fiobọhọ kẹ amọfa re a jọ ilele uzẹme Jesu.
2. Fikieme akpọ ọnana ọ jẹ hẹrioma no Ọghẹnẹ?
2 Fiki uzioraha nọ ma reuku riẹ, akpọ nana o siomano Ọghẹnẹ no. (Ahwo Rom 5:12; Ahwo Ẹfẹsọs 4:17, 18) Fikiere, ahwo nọ ma ta usiuwoma kẹ a sai wo esiwo otẹrọnọ a ruẹrẹhọ kugbei. Pọl ukọ na o ru onana vevẹ nọ o je kere se Ileleikristi evaọ Kọrint. Joma kiẹ 2 Ahwo Kọrint 5:10–6:10 riwi re ma ruẹ oware nọ Pọl ọ ta kpahe ẹdhoguo, ẹruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ, gbe esiwo.
‘Ma be Duọ Ahwo Họ’
3. Ẹvẹ Pọl ọ jẹ rọ “duọ ahwo họ,” kọ fikieme ma je ru ere nẹnẹ?
3 Pọl ọ rehọ usiuwoma ota jẹhọ ẹdhoguo okenọ o kere nọ: “Keme mai kpobi a re ti dikihẹ eva aro akaba oziẹobro Kristi na; kohwo kohwo o reti wo osa iruo riẹ, uwoma hayo uyoma, wọhọ epanọ ọ rehọ oma riẹ ru. Fikiere epanọ ma riẹ ozọ Ọnowo na, ma tẹ be duọ ahwo họ.” (2 Ahwo Kọrint 5:10, 11) Ukọ na ọ jẹ “duọ ahwo họ” ẹkwoma usiuwoma ota. Kọ ẹvẹ kpahe omai? Nọ ma rẹriẹ ovao ku ekuhọ uyerakpọ omuomu ọnana no na, ma rẹ dao utho oma mai re ma duọ amọfa họ jẹ emamọ owọ nọ a re ro wo obrukẹ Jesu gbe ọjẹrehọ Ehri esiwo na, Jihova Ọghẹnẹ.
4, 5. (a) Fikieme ma gbẹ rọ eware nọ ma jọ iruo Jihova ru ro seha ha? (b) Ẹvẹ Pọl ọ rọ jọ “obọ Ọghẹnẹ” seha?
4 Rekọ, otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ ghale odibọgba mai no, ma re seha ha. Evaọ Kọrint, ahwo jọ a jẹ rehọ omobọ rai hayo amọfa seha, a tẹ rọ ere wha omohẹriẹ ziọ ukoko na. (1 Ahwo Kọrint 1:10-13; 3:3, 4) Be riobọhọ uyero onana, Pọl o kere nọ: “Orọnikọ ma [bi] jiri oma mai kowhai hi, rekọ ma kẹ owhai uvẹ nọ wha rẹ rehọ omai se eha, re wha ruẹse kẹ enọ ebe rọ oma via eva ọkua rai uyo, orọnikọ orọ eva riẹ hẹ. Ma te ru oma mai kpehru hrọ yọ obọ Ọghẹnẹ o rọ, otẹrọnọ iroro eva mai i te kiehọ yọ eyena orọ obọ rai.” (2 Ahwo Kọrint 5:12, 13) Otu oheri na a wo isiuru kpahe okugbe gbe ewoma abọ-ẹzi ukoko na ha. A gwọlọ rọ oma rai seha ukpenọ a re fiobọhọ kẹ ibe enọ e rọwo wo emamọ udu evaọ aro Ọghẹnẹ. Fikiere, Pọl ọ tẹ whọku ukoko na jẹ ta uwhremu na nọ: “Ọnọ obi seha, ọ rọ Ọnowo na seha.”—2 Ahwo Kọrint 10:17.
5 Kọ Pọl omariẹ o seha? Ẹsejọhọ ahwo jọ a roro ere fiki eme nọ ọ ta kpahe ukọ nọ ọ rọ. Rekọ o seha eva “obọ Ọghẹnẹ.” Ọ rehọ ọkwa riẹ seha wọhọ ukọ re ahwo Kọrint a siọ Jihova ẹnya seba. Pọl o ru onana re ọ wariẹ rehọ ai bru Ọghẹnẹ ze keme ikọ erue e be kpọ ai fihọ edhere ọthọthọ. (2 Ahwo Kọrint 11:16-21; 12:11, 12, 19-21; 13:10) Ghele na, orọnikọ Pọl ọ jẹ gwọlọ y’oma kẹ ahwo na fiki eware nọ o le t’obọ no ho.—Itẹ 21:4.
Kọ Uyoyou Kristi O be w’Owhẹ?
6. Oghẹrẹvẹ uyoyou Kristi u re kpomahọ omai?
6 Wọhọ ukọ uzẹme, Pọl o wuhrẹ amọfa kpahe idhe ẹtanigbo Jesu. U kpomahọ uzuazọ Pọl no, keme o kere nọ: “Keme uyoyou Kristi oye o rọ omai esuo, keme umu omai ẹro nọ ọ vo jọ o whu kẹ ahwo kpobi; fikiere ahwo kpobi a te whu re. O te whu kẹ ahwo kpobi re enọ egbẹrọ uzuazọ egbẹ jọ kẹ oma obọ rai ofaha, rekọ a rẹ jọ kẹ e ọnọ o whu fiki rai ọ tẹ jẹ kparoma.” (2 Ahwo Kọrint 5:14, 15) Ẹvẹ uyoyou nọ Jesu o dhesẹ o rro te nọ ọ rọ rehọ uzuazọ riẹ k’omai! Evaọ uzẹme, u fo re oyena u kpomahọ izuazọ mai. Uyere kẹ Jesu nọ ọ rọ rehọ uzuazọ riẹ k’omai o rẹ w’omai wo ọwhọ iruo evaọ ewhowho emamọ usi esiwo nọ Jihova ọ rọ ze ẹkwoma Ọmọ oyoyou riẹ. (Jọn 3:16; wawo Olezi 96:2.) Kọ “uyoyou Kristi” na o be wọ owhẹ re who w’abọ ziezi evaọ usiuwoma ota Uvie na gbe iruo aru-ilele?—Matiu 28:19, 20.
7. Eme u dhesẹ re ma ‘siọ ohwo ọvo ba ese ohwo gheghe’?
7 Ẹkwoma izuazọ rai nọ a bi ro ruiruo evaọ edhere nọ o dhesẹ uyere rọkẹ oware nọ Kristi o ru kẹ ai, enọ a wholo na ‘a gbẹ be rria kẹ oma obọ rai hi, rekọ rọ kẹe.’ Pọl ọ ta nọ: “No umuo enẹna vrẹ ma gbe se ohwo ọvo ohwo [gheghe] he; dede nọ ma se Kristi ere oke jọ no, ma gbe bi roro iei ere enẹna ha.” (2 Ahwo Kọrint 5:16) Ileleikristi a rẹ rọ edhere uwo rri ahwo ho, re a rọ emamọ ẹro rri ahwo Ju vi erọ orẹwho Egedhọ hayo edafe vi iyogbe. Enọ a wholo na a “se ohwo ọvo ohwo [gheghe] he,” keme usu abọ-ẹzi rai kugbe ibe enọ e rọwo na họ oware nọ o r’oja. Ahwo nọ a ‘riẹ Kristi evaọ uwo’ orọnikọ ahwo-akpọ nọ e rọ ẹro ruẹ Jesu evaọ okenọ ọ jọ otọakpọ ọvo ho. O tẹ make rọnọ ejọ nọ i je rẹro Mesaya na a je rri Kristi vẹre wọhọ ohwo-akpọ gheghe, a gbẹ be rehọ ubiẹro utioye na rri rie he. Ọ rehọ oma riẹ kẹ wọhọ ọtanigbo a tẹ kpare iẹe wọhọ ẹzi nọ ọ rẹ kẹ uzuazọ. Amọfa nọ a te kpare kpohọ uzuazọ obọ odhiwu a re fi igboma uwo rai h’otọ dede nọ a rehọ ubiẹro ruẹ Jesu Kristi ẹdọvo ho.—1 Ahwo Kọrint 15:45, 50; 2 Ahwo Kọrint 5:1-5.
8. Ẹvẹ ahwo a rọ nyaze ti “kuomagbe Kristi”?
8 Gbẹ be t’ẹme riwi enọ a wholo na, Pọl o fibae nọ: “Otẹrọnọ ohwo o kuomagbe Kristi, yọ a ware riẹ yẹ, eware anwae e vrẹ no, kọ eware ekpokpọ e rehọ ẹta rai.” (2 Ahwo Kọrint 5:17) Re a “kuomagbe Kristi” u dhesẹ nọ re a reawere usu ovo kugbei. (Jọn 17:21) Usu onana o rẹ roma via kẹ ohwo na okenọ Jihova o te si ei bru Ọmọ riẹ jẹ rehọ ẹzi ọfuafo yẹi. Wọhọ ọmọ Ọghẹnẹ nọ a rehọ ẹzi yẹ no, o zihe ruọ ‘omama okpokpọ’ no, avọ irẹro nọ o ti ro lele Kristi su evaọ Uvie obọ odhiwu. (Jọn 3:3-8; 6:44; Ahwo Galesha 4:6, 7) A rehọ iruo obọdẹ rọ kẹ Ileleikristi itieye na nọ a wholo no na.
“Za Oma Bru Ọghẹnẹ Ze”
9. Eme Ọghẹnẹ o ru no re o ru ẹruẹrẹhọ lọhọ?
9 Ẹvẹ aruoriwo nọ Jihova ọ kẹ ‘emama ekpokpọ’ na o rro te! Enẹ Pọl ọ ta: “Onana kpobi obọ Ọghẹnẹ u nọze, ọnọ ọ rehọ fiki Kristi zihe omai rehọ, o je mu iruo ahwo-ọruẹrẹhọ họ omai obọ; koyehọ, Ọghẹnẹ ọ jọ eva Kristi wariẹ akpọ rehọ, ọ gbẹ dawo ezọ iruthọ rai hi, o te mu iruo ahwo-ọruẹrẹhọ họ omai obọ.” (2 Ahwo Kọrint 5:18, 19) Ahwo-akpọ a siomano Ọghẹnẹ no anwẹ nọ Adamu ọ rọ raha uzi. Rekọ avọ uyoyou Jihova ọ tẹ j’owọ evaọ erovie edhere ẹruẹrẹhọ ẹkwoma idhe Jesu.—Ahwo Rom 5:6-12.
10. Ono Jihova o mu odibọgba ẹruẹrẹhọ h’obọ, kọ eme a ru no re a whae haro?
10 Jihova o mu odibọgba ẹruẹrẹhọ họ obọ enọ a wholo na, fikiere Pọl ọ sae ta nọ: “Fikiere, mai unuẹworo Kristi, Ọghẹnẹ ọbe rehọ omai ta ẹme kẹ owhai. Ma rehọ odẹ Kristi lẹ owhai re wha ze oma bru Ọghẹnẹ ze.” (2 Ahwo Kọrint 5:20) Evaọ oke anwae, a re vi unuẹworo haro evaọ oke ozighi re a ruẹ sọ a sae whaha ẹmuofio. (Luk 14:31, 32) Nọ akpọ omuomu ọnana o siomano Ọghẹnẹ na, o vi unuẹworo riẹ nọ o wholo haro re ọ vuẹ ahwo ute riẹ kẹ ẹruẹrẹhọ. Wọhọ enọ e rọ ẹta Kristi, enọ a wholo na a be lẹ nọ: “Wha ze oma bru Ọghẹnẹ ze.” Olẹ onana yọ ayare ohrọ re a gwọlọ udhedhẹ kugbe Ọghẹnẹ jẹ jẹ esiwo nọ o bi ru lọhọ ẹkwoma Kristi na rehọ.
11. Ẹkwoma ẹrọwọ evaọ ẹtanigbo na, ono o ti wo edikihẹ okiẹrẹe evaọ aro Ọghẹnẹ?
11 Ahwo-akpọ kpobi nọ a fi ẹrọwọ họ ẹtanigbo na a sae ruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ. (Jọn 3:36) Pọl ọ ta nọ: “Fiki mai [Jihova] o je ru ei [Jesu] ọrahuzi, ọ nọ ọ kare uzioraha, re ma ruẹse zihe ruọ ẹrẹreokie Ọghẹnẹ.” (2 Ahwo Kọrint 5:21) Ọzae ọgbagba na Jesu họ idhe uzioraha kẹ emọ Adamu kpobi nọ a siwi no uzioraha nọ a reuku riẹ. A zihe ruọ “ẹrẹreokie Ọghẹnẹ” ẹkwoma Jesu. Ẹrẹreokie ọnana, hayo edikihẹ okiẹrẹe kugbe Ọghẹnẹ, o kaki te ibe ereuku 144,000 erọ Kristi. Evaọ etoke Esuo Odu Ikpe riẹ, edikihẹ okiẹrẹe wọhọ ahwo-akpọ egbagba u ti te emọ otọakpọ erọ Ọsẹ Ebẹdẹ Bẹdẹ na, Jesu Kristi. Ọ te kpare ai kpehru te edikihẹ okiẹrẹe evaọ ẹgbagba re a wo ẹrọwọ kẹ Ọghẹnẹ je wo okẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—Aizaya 9:6; Eviavia 14:1; 20:4-6, 11-15.
“Oke Ẹrehọ”
12. Didi odibọgba obọdẹ unuẹworo gbe enyukọ Jihova a be whaharo nẹnẹ?
12 Rọ kẹ esiwo, ma rẹ j’owọ lele eme Pọl: “Nọ omai avọ iẹ [Jihova] agbẹrọ ogba-iruo na, fikiere ma lẹ owhai re wha se aruoriwo Ọghẹnẹ ba e mi kufiẹ. Keme ọ ta nọ, ‘Eva oke ẹrehọ me yo kẹ owhẹ, eva ẹdẹ usiwo mẹ thọ owhẹ.’ Ri, enẹna họ oke ẹrehọ; ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.” (2 Ahwo Kọrint 6:1, 2) Unuẹworo Jihova nọ a wholo gbe enyukọ riẹ, “igodẹ efa” na, a bi rri aruoriwo Ọsẹ obọ odhiwu rai vo ho. (Jọn 10:16) Ẹkwoma uruemu ukiẹrẹe rai gbe ọwhọ odibọgba rai evaọ “oke ẹrehọ” na, a be gwọlọ aruoriwo Ọghẹnẹ a tẹ jẹ be vuẹ ahwo-akpọ nnọ “enẹna họ ẹdẹ usiwo.”
13. Eme họ otofa eme ọ Aizaya 49:8, kọ ẹvẹ o kaki ro rugba?
13 Pọl ọ t’ẹme no Aizaya 49:8 ze, onọ u se nọ: “Enẹ ỌNOWO na ọ tae, ‘Eva oke ohrọ me yo kẹ owhẹ, eva ẹdẹ usiwo mẹ thọ owhẹ (mẹ sẹro ra mẹ tẹ rehọ owhẹ ru oka ọvọ rọkẹ ahwo na); re me ru otọ na woma, me te ru ai wo etọ ukuoriọ rai nọ e jọ ifofe.’ ” Eruẹaruẹ enana e kaki rugba okenọ ahwo Izrẹl a wo ufuoma no igbo Babilọn a te zihe kpohọ ẹkwotọ ofofe rai.—Aizaya 49:3, 9.
14. Ẹvẹ Aizaya 49:8 ọ rọ jọ oma Jesu rugba?
14 Evaọ orugba ọfa ọrọ eruẹaruẹ Aizaya, Jihova ọ rehọ Jesu “odibo” riẹ kẹ wọhọ “elo rọkẹ erẹwho na, re usiwo [Ọghẹnẹ] u te oka akpọ na.” (Aizaya 49:6, 8; wawo Aizaya 42:1-4, 6, 7; Matiu 12:18-21.) Oke “ohrọ,” hayo “oke ẹrehọ,” o jọ oma Jesu rugba evaọ okenọ ọ jọ otọakpọ. Ọ lẹ, Ọghẹnẹ o te “yo” kẹe. Oyena o jọ “ẹdẹ usiwo” kẹ Jesu keme o kru ẹgbakiete gbagba jẹ rọ ere zihe ruọ “usiuwoma ebẹdẹ kẹ ahwo kpobi nọ i yo ẹme riẹ.”—Ahwo Hibru 5:7, 9; Jọn 12:27, 28.
15. Anwọ okevẹ emọ Izrẹl abọ-ẹzi a be rọ daoma dhesẹ nọ a te kẹ aruoriwo Ọghẹnẹ, kọ avọ ute vẹ?
15 Pọl o fi eme ọ Aizaya 49:8 h’iruo kẹ Ileleikristi nọ a wholo, be lẹ ae nnọ a ‘ku ẹjiroro aruoriwo Ọghẹnẹ fiẹ hẹ’ ẹkwoma ẹsiọ ohrọ riẹ evaọ “oke ẹrehọ” na gbe “ẹdẹ usiwo” nọ ọ rọ kẹ. Pọl o fibae nọ: “Ri, enẹna họ oke ẹrehọ; ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.” (2 Ahwo Kọrint 6:2) No anwọ Pẹntikọst 33 C.E. ze, Izrẹl abọ-ẹzi na a rẹ daoma dhesẹ nọ a te kẹ aruoriwo Ọghẹnẹ re “oke ẹrehọ” na o jọ “ẹdẹ usiwo” kẹ ae.
‘Edhesẹ Oma Mai Wọhọ Egbodibo Ọghẹnẹ’
16. Evaọ otọ edawọ vẹ Pọl o je dhesẹ oma riẹ wọhọ ọgbodibo Ọghẹnẹ?
16 Ahwo jọ nọ e jọ evaọ ukoko ahwo Kọrint na a dhesẹ oma rai nọ a te kẹ aruoriwo Ọghẹnẹ hẹ. A jẹ ta Pọl raha re a ruẹse raha udu ọkwa ukọ riẹ, dede nọ ‘o je zoruẹ ohwo ọvo ho.’ O ghine dhesẹ oma riẹ via wọhọ ọgbodibo Ọghẹnẹ “eva odiri ọwhawha, eva ẹlahiẹ ẹbẹbẹ, oja-oriọ, ikpakpe, iwou-odi-enya, ighoagho, iruo, ohọo.” (2 Ahwo Kọrint 6:3-5) Uwhremu na, Pọl ọ jiroro nọ otẹrọnọ ewegrẹ riẹ yọ egbodibo, ọye ọ “mae rọ aro” keme ọye mae ruẹ-uye iwou-odi, ikpakpe, ọza, gbe ọbẹwẹ.—2 Ahwo Kọrint 11:23-27.
17. (a) Ẹkwoma edhesẹ ekwakwa vẹ ma re ro dhesẹ oma mai wọhọ egbodibo Ọghẹnẹ? (b) Eme họ “ẹgọ ẹmo ẹrẹreokie”?
17 Wọhọ Pọl gbe egbẹnya riẹ, ma rẹ sai dhesẹ oma mai wọhọ egbodibo Ọghẹnẹ. Oghẹrẹvẹ? Eva “ọvowa,” hayo ẹfuọ, gbe ẹkwoma owojẹ lele eriariẹ egbagba Ebaibol na. Ma rẹ sai dhesẹ oma mai ẹkwoma “oma-onyẹ,” rọ odiri thihakọ eyoma gbe edada, gbe “ọtẹruo” nọ ma bi fiobọhọ kẹ amọfa na. Ofariẹ, ma rẹ sai dhesẹ oma mai wọhọ egbodibo Ọghẹnẹ ẹkwoma ẹjẹrehọ ọkpọvio ẹzi riẹ, dhesẹ “uyoyou nọ ogba-unu,” ta uzẹme, jẹ rẹro suẹe kẹ ogaga nọ ma rẹ rọ wha odibọgba mai haro. Avọ isiuru, Pọl o te je dhesẹ ọkwa ọgbodibo riẹ ẹkwoma ‘ẹgọ ẹmo ẹrẹreokie nọ ọ rọ obọze gbe ẹkpẹlobọ riẹ.’ Evaọ ẹmuofio anwae, obọze a re ro kru ọgbọdọ na yọ ẹkpẹlobọ u kru ojese. Evaọ ẹmuofio abọ-ẹzi mukpahe iwuhrẹ erue, Pọl ọ rehọ ekwakwa-ẹmo uwo uzioraha na họre he—iwhayo, eviẹhọ, gbe ẹghẹ. (2 Ahwo Kọrint 6:6, 7; 11:12-14; Itẹ 3:32) Ọ rehọ ‘ekwakwa’ ikiẹrẹe họre evaọ ẹwhaharo egagọ uzẹme. Yọ ere ma re ru re.
18. Ma tẹ rọ egbodibo Ọghẹnẹ, didi uruemu ma re dhesẹ?
18 Ma tẹ rọ egbodibo Ọghẹnẹ, ma rẹ yọrọ oma mai wọhọ Pọl gbe ibe-iruiruo riẹ. Ma re ru wọhọ Ileleikristi makọ a bi rri omai vo hayo a be k’omai adhẹẹ. Iyẹrẹ iyoma nọ a be nẹ kpahe omai e rẹ whaha omai iruo usiuwoma ota mai hi, hayo kọ ma re fu uke he a tẹ be ta ẹme ezi mai. Uzẹme na ma rẹ ta, ẹsejọhọ a sai muẹrohọ omai kẹ iruo Ọghẹnẹ. Nọ otu ewegrẹ na a te ko omai họ, ma re fievahọ Jihova. Yọ ma rẹ rọ uyere dede ọwhọkuo rehọ.—2 Ahwo Kọrint 6:8, 9.
19. Ẹvẹ o rọ lọhọ re a “ru ahwo buobu fe” evaọ abọ-ẹzi?
19 Nọ o je ku ẹmeọta riẹ họ kpahe odibọgba ẹruẹrẹhọ riẹ, Pọl ọ tẹ ta kpahe omobọ riẹ gbe egbẹnya riẹ “nọ e rọ uweli, yọ ma rọ ẹghọghọ ẹsikpobi; [wọhọ] iyogbere yọ oma bi ru ahwo buobu fe; wọhọ nọ ma wo oware ovo ho yọ ma wo eware kpobi.” (2 Ahwo Kọrint 6:10) Dede nọ egbodibo eyena a wo ẹjiroro nọ a re ro weri fiki uye-oruẹ rai, a wo oghọghọ obeva. A rọ iyogbere, rekọ a “ru ahwo buobu fe” evaọ abọ-ẹzi. Evaọ uzẹme, a “wo eware kpobi” keme ẹrọwọ rai ọ kẹ rai efe abọ-ẹzi—makọ irẹro ọ ẹjọ emọ odhiwu Ọghẹnẹ. Yọ a wo uzuazọ obọdẹ ọrọ evawere wọhọ egbodibo Ileleikristi. (Iruẹru 20:35) Wọhe rai, ma rẹ sai “ru ahwo buobu fe” ẹkwoma abọ nọ ma re wo evaọ odibọgba ẹruẹrẹhọ enẹna—evaọ ẹdẹ esiwo ọnana!
Fievahọ Esiwo Jihova
20. (a) Eme họ isiuru eva Pọl, kọ fikieme okioraha o gbẹ jariẹ hẹ? (b) Eme u kpoka họ ẹdẹ esiwo nọ ma be rria nẹnẹ na?
20 Okenọ Pọl o kere ileta avivẹ riẹ se ahwo Kọrint evaọ ole 55 C.E., ikpe 15 ọvo i kiọkọ kẹ uyerakpọ ahwo Ju na. Ukọ na ọ gwọlọ nọ ahwo Ju gbe erọ orẹwho Egedhọ a ruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ ẹkwoma Kristi. Oyena o jọ ẹdẹ esiwo, yọ okioraha o riẹ hẹ. Whaọ, ma rọ ekuhọ uyerakpọ no re anwọ 1914. Iruo akpọ-soso ọrọ ewhowho Uvie nọ o rọ otọ na u kpoka họ onana wọhọ ẹdẹ esiwo.
21. (a) Didi ekere ẹgbukpe a salọ kẹ 1999? (b) Eme ma rẹ hai ru evaọ ẹdẹ esiwo ọnana?
21 U fo re ahwo erẹwho kpobi a yo kpahe ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ kẹ esiwo ẹkwoma Jesu Kristi. Okioraha o riẹ hẹ. Pọl o kere nọ: “Ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.” Eme ọ 2 Ahwo Kọrint 6:2 eyena e te jọ ikere ẹgbukpe 1999 ọrọ Isẹri Jihova. Ẹvẹ u fo te, keme ma rẹriẹ ovao dhe oware nọ u yoma vi ọraha Jerusalẹm avọ etẹmpol riẹ! Ekuhọ uyerakpọ onana o nwane rọ obaro, nọ u kpomahọ ahwo-akpọ kpobi. Enẹna—orọnikọ odẹ n’otha ha—họ oke nọ a rẹ rọ j’owọ. Ma tẹ rọwo nnọ obọ Jihova usiwo o rọ, ma te you rie, ma te rri uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ ghaghae, ma re rri ẹjiroro aruoriwo Ọghẹnẹ vo ho. Avọ isiuru nọ i n’udu ze re ma rọ ọghọ kẹ Jihova, ma rẹ rọ ẹmeunu gbe iruo dhesẹ nnọ ma se rie gboja nọ ma te whowho nọ: “Ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.”
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
◻ Fikieme ẹruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ o jẹ r’oja tere?
◻ Amono họ unuẹworo gbe enyukọ nọ e rọ odibọgba ẹruẹrẹhọ na?
◻ Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ oma mai wọhọ egbodibo Ọghẹnẹ?
◻ Eme ekere ẹgbukpe 1999 ọrọ Isẹri Jihova u dhesẹ k’owhẹ
[Pictures on page 13]
Wọhọ Pọl, kọ whọ be rọ ọwhọ ta usiuwoma je fiobọhọ kẹ amọfa ruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ?
United States
France
Côte d’Ivoire
[Picture on page 14]
Evaọ ẹdẹ esiwo ọnana, kọ whọ rọ usu ogbotu nọ e be ruẹrẹhọ kugbe Jihova Ọghẹnẹ?